Dit moet je lezen 21 maart 2015

Dit moet je lezen
21 maart 2015
De keuze van Walter De Roo
“Leesvoer” om te ontwikkelen
• Naast nog tientallen andere managementboeken, die ik minder
belangrijk vond zijn er enkele echt de moeite geweest:
– Topmanagement Harold Geenen, mijn eerste management boek
gelezen 1992
– Het geheim van de excellente Manager, Robert Heller, gelezen 1990
– Revolutionair Management, Tom Peeters, gelezen 1997
– NV België, Roland Duchatelet, gelezen 1999
– Euromanagers & Martians, Richard Hill, gelezen 2001
– Praktijkboek Strategie, Aimé Heene, Johan Vanhaverbeke & Simonne
Vermeylen, gelezen 2009
– Uw Marketingplan in 15 stappen, FTI Claire Tillekaerts, gelezen in 2013
“Leesvoer” om te ontwikkelen
• Maar mijn echte favorieten zijn:
– Econoshock, Geert Noels, gelezen 2009
– De muizenval - Waarom de volgende crisis
onvermijdbaar is, Geert Janssens 2014
(besproken in juni 2014 in Malmedy)
– Waarom sommige landen rijk zijn en andere arm,
Darom Acemoglu & James Robinson, gelezen 2012
Why Nations Fail
Waarom sommige landen rijk zijn en andere arm
• De schrijvers:
– Darom Acemoglu °1967, Hoogleraar Economie
MIT , ontving John Bates Clark Medal
– James Robinson, Politiek wetenschapper en
econoom, Hoogleraar Harvard University,
specialist Latijns Amerika en Afrika
• www.nieuwamsterdam.nl/acemoglu
• ISBN 978 90 468 1372 0
Why Nations Fail
Voorwoord
• Waarom liep Tahirplein vol om Mubarak (= 70 miljard USD) ten val
te brengen / De Arabische lente?
– Economische situatie van de Egyptenaar:
• Gemiddeld inkomen 12% toz v/d USA
• 10 jaar minder levensverwachting
• 20% leeft in bittere armoede
– Oorzaken volgens de Egyptenaren: corruptie, onderdrukking, slecht
onderwijs, ontbreken gelijke kansen, eigen gewin van de elite
– Externe meningen: woestijn, cultureel gebrek aan arbeidsethos,
gebrek aan goede overheidsconsultants, gebrek aan industriële
revolutie
Why Nations Fail
Voorwoord
Nogales (deels in Arizona, deels in Mexico) Zo vlak bij elkaar en toch zo
verschillend
– Arizona: 30.000 USD/jaar, meerderheid heeft voortgezet onderwijs
gevolgd, Medicare, veel +65 j, infrastructureel verbonden met de rest
van de USA, handhaving orde en recht, democratie is een normaal
verworven recht
– Mexico: vrij welvarend in het land, 10.000 USD/jaar, meeste tieners
gaan niet naar school, hoge kindersterfte, leven minder lang, slechte
infrastructuur, tot 2000 corrupte 1-partijstaat, politici worden
onbekwaam geacht
– Geen verschil geografie, klimaat of ziekten, oorspronkelijk dezelfde
inwijkelingen met dezelfde eetgewoonten,
Verschil te verklaren tijdens de stichting van de koloniën
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van tijdens de
stichting van de koloniën
Latijns Amerika:
• 1° Stichting Buenos Aires in 1516 Juan Diaz de Solis ter
hoogte van “Rio de la Plata” (“Zilver”), lokale bewoners
zonder sterk centraal gezag – kolonisten doodgeknuppeld
•
2° stichting Buenos Aires in1534 tweede groep kolonisten
bliezen nieuw leven in, maar dwangarbeid kon niet echt
afgedwongen worden – vijandig, en geen zilver daar
•
Spanjaarden trokken verder naar de Guarani stam, met
een treffen en stichten de hoofdstad van Paraguay,
huwden prinsessen en vormden nieuwe aristocratie en
continueerden bestaande dwangarbeid
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van
tijdens de stichting van de koloniën
Centraal Amerika:
• Eerst Columbus 1492 Bahamas,
• Daarna Cortes 1519 in Mexico
• Willen onderwerping v/h volk (Azteken) en
zelf niet aan landbouw doen
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van
tijdens de stichting van de koloniën
Zuid West Amerika:
• Nergens uitbuiting zo geperfectioneerd als in Peru (Inca)
–
–
–
–
Mitagrens waar 1/7 mannen voor de zilvermijn moesten werken
rest moest belastingen betalen in zilver (de Ecomienda)
lastdieren ter beschikking stellen
verplichte aankoop tegen vastgestelde prijzen van Spaans goederen.
•
2 aaneengesloten provincies laten nu nog duidelijk sporen na door
een verschil van 1/3 van het welstandspeil
•
In Mexico succesvolle opstand tegen de Spanjaarden, tot een
Keizer werd uitroepen met 50 jaar politieke instabiliteit tot gevolg
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van
tijdens de stichting van de koloniën
Noord Amerika:
•
1588 na de Rozenoorlog, England versloeg de aanstormende Armada van Filips
II, =) Het werd een belangrijke zeemacht
•
Engelsen kregen nog “vrijstaande” gebieden: Noord Amerika, zonder Ag of Au
•
1587 en 1607 stichting Jamestown Virginia; John Smith begreep dat daar het
“Cortez-systeem” niet zou werken, omdat de indianen geen edelmetalen en een
geduchte tegenstander waren Koning Wahunsnacock, die 30 stammen
vertegenwoordigde.
–
–
–
–
–
Werken werd de regel, anders geen voedsel.
Strenge regels zorgden ervoor dat kolonisten vluchten naar de open vlakten.
Jamestown ging dan maar over tot prikkels in plaats van dwang op basis van headright (20
HA/man + woning + stemrecht in de Algemene Vergadering 1619)
Er werd een grondwet gestemd in 1787.
Enkel 5 jaar politieke instabiliteit tijdens de “Burgeroorlog” 1860-1865
Pag 30 Kaart 2: Bevolkingsdichtheid in 1500 in Zuid- en Noord-Amerika
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van
tijdens de stichting van de koloniën
“Een idee hebben, een bedrijf beginnen en een lening krijgen”
Noord Amerika
•
•
•
Industriële revolutie in Engeland waaide over naar USA, inclusief het goedkoop octrooi systeem,
waardoor zelf uitvindingen doen interessant werd.
In USA 40% van de patenthouders hadden enkel LO genoten tijdens de periode van Thomas
Edison (hijzelf had 1093 patenten)
In 1818 338 banken in USA met EV van 160 Mio USD, terwijl in 1914 27.864 banken waren met
EV van 27,3 Bio USD
Centraal Amerika
•
In Mexico in 1910 42 banken waarvan 2 goed waren voor 60 % van totale EV =) geen concurrentie
=) zeer hoger rentes
•
In Mexico werd eigendom niet beschermd en de zittende Presidenten vertrekken enkel door
geweld, niet vanwege de grondwet
Prikkels om rijk te worden zijn in Noord en Zuid Amerika voor de banken gelijk, maar in het Noorden
worden regels opgesteld door politici die zelf ook moeten presteren voor hun kiezers
Nota: Nogales zelf is rijker dan de rest van Mexico, aangezien er veel buitenlandse investeringen zijn in
de maquiladores (assemblagebedrijven)
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van
tijdens de stichting van de koloniën
En toen:
• Eind 19° eeuw: sterke economische groei met grote vraag
naar grondstoffen in Zuid en Midden Amerika (voordeel
voor de plaatselijke elites)
•
“frontier regels“ zorgde voor verdere divergentie
–
–
•
in USA geregeld volgens wetten
in Mexico werden 30.000 Yaqui’s gewoon verdreven
Elders in Zuid Amerika werden 100.000-den gefolterd en
vermoord met een continue politieke instabiliteit (denk
aan Pinochet etc)
Why Nations Fail
Voorwoord: Nogales en de verklaring v/h verschil van
tijdens de stichting van de koloniën
Hoe verdien je een paar miljard?
• Bill Gates
• Carlos Slim (Telmex = monopolie telecom
Mexico) heeft nooit succes gehad in de USA
omdat hij de regels niet wilde volgen en in de
rechtbank vervolgd werd
Why Nations Fail
Voorwoord
Naar een theorie over de ongelijkheid in de wereld
• Prikkels door economische instanties
• Prikkels door politieke instanties
– Burgers controleren politici
– Politici worden beoordeeld als belangenbehartigers / als misbruikers
met toe-eigening
•
•
•
•
Individuen geprikkeld om te studeren
Instanties om financiering van projecten mogelijk te maken
Rechtstaat en zekerheid over eigendomsrechten
Politiek voor stabiliteit en continuïteit: het verhaal van
politieke economie
Why Nations Fail
Theorieën die niet werken
Pag 54
Kaart 3 welvaartverdeling in de wereld van 2008
Why Nations Fail
Onderzoek naar theorieën die niet werken
Een gegeven is:
• Ongelijkheid grotendeels ontstaan op het einde van de 18°
eeuw in het kielzog van de industriële revolutie
• Groei is niet bestendig: het kan tijdelijk zijn en nadien
krimpen (vb. Zuid-Amerika en Rusland)
• Meeste hypotheses van sociale wetenschappers blijken niet
te kloppen om de huidige differentiatie te verklaren (zie
hierna)
Why Nations Fail
Theorieën die niet werken: geografische hypothese
2. Culturele hypothese?
– Duits socioloog Max Weber (protestant):
• Verband tussen welvaart en cultuur (religie, waarden, normen)
• Stelt dat Afrikanen gebrek hebben aan arbeidsethos, hekserij en ongeloof in
Westerse technologieën
• Stelt dat Zuid- en Centraal Amerika: arbeidsethos heeft van Zuid-Europa
• Stelt dat Confucianisme en Chinese cultuur ontwikkeling in de weg staat
– Klopt niet: Nogales, Korea,
– Klopt niet: In Koninkrijk Kongo wist de Koning dat de invoering van het
wiel een confiscatie kon betekenen van de oogst + hogere kans slaaf
te worden, dus vooruitgang werd tegengehouden
– Klopt niet: In het Verre Oosten tal van tegen voorbeelden
Why Nations Fail
Theorieën die niet werken: geografische hypothese
1. Geografische verschillen oorzaak van rijk en arm?
– Tropisch klimaat verklaring voor: luie mensen, malaria, tropische
minder vruchtbare ondergrond, despotisme
– Klopt niet: zie Singapore, Maleisië, Botswana, Nogales, Noord- en
Zuid Korea, Oost- en West Duitsland
2. Hypothese v/d onwetenheid
–
–
–
–
Marktfalen en beleidsmakers weten niet hoe te reageren
Klopt maar in enkele gevallen: Ghana na de Britse overheersing
Klopt niet: Nogales, Sub-Sahara, China
Geen onwetendheid maar welbewust beleid (uit eigen voordeel)
Why Nations Fail
3. Creëren van welvaart en armoede
Begrippen:
1. Extractieve economische instituties (vb. Noord Korea): Instanties
ondersteunen economie zolang het goed is voor de elite (= extractie),
corruptie, zwarte markt, geen privé eigendom – dus geen stimuli om te
verbeteren, gedwongen studie- en beroepskeuze
2. Inclusieve economische instituties (vb. US + West-Europa): Instanties
stimuleren economische activiteit, beschermen eigendom, gelijke
kansen, vrije studie- en arbeidsmarkt, innovatie- en technologie
ondersteuning
3. Extractieve politieke instituties: absolutistisch (vroeger bijna alle
monarchieën),
4. Inclusieve politieke instituties: pluralistisch + voldoende gecentraliseerd
(in tegenstelling tot vb. Somalië)
De STAAT heeft volgens Max Weber: “monopolie op het wettelijk gebruik van
geweld in de samenleving”
Why Nations Fail
3. Creëren van welvaart en armoede
“Waarom niet altijd voor welvaart gekozen?”
Welvaart creëren betekent conflicten oplossen met
winnaars en verliezers :
•
•
•
Dictators zijn slechter af wanneer rijkdom gecreëerd
in een inclusieve economische maatschappij, die
verdeeld wordt (vb. Mobutu )
Grootschalige creatieve destructie (vb. Aristocratie op
het eind van de 18° eeuw landontwaarding en
opkomst industriële revolutie)
Angst om macht te verliezen (clanleiders in Somalië)
Why Nations Fail
3. Creëren van welvaart en armoede
Centrale stelling in dit boek
Economische groei en welvaart gaan hand in hand met
inclusieve economische en politieke instituties, terwijl
extractieve instituties gewoonlijk tot stagnatie en
armoede leiden
Why Nations Fail
3. Creëren van welvaart en armoede
Uitzonderingen van economische groei met Extractieve economische
instituties
• Als elites middelen bestemmen voor eigen economische activiteiten
Vb Ontwikkelen van ruikerriet in het slavenrijk Barbados
•
Wanneer deels inclusieve economisch instituties bestaan (uit angst voor
een creatieve destructie)
–
–
•
•
•
Vb Overhevelen van landbouw subsidies naar de industriële ontwikkelingen
in 1928 in Rusland en recenter in China, beiden sterk gecentraliseerd
Vb Ontwikkeling van Zuid Korea onder Generaal Park gevolgd door een
pluralistische democratie
Extractieve instituties kunnen maar tijdelijk economische groei geven tot
creatieve destructie nodig wordt
Extractieve instituties zijn in handen van leiders die steeds belaagd
worden door rivalen =)dikwijls burgeroorlogen en wetteloosheid
Extractieve instituties met een gedeeltelijke economische inclusie laten
leiders eerder kiezen voor het tegenhouden van concurrentie en/of
plunderen =) stop economische groei, met een tijdelijke persoonlijke
verrijking
Why Nations Fail
4. Kleine verschillen en cruciale fasen; het gewicht van
de geschiedenis
– Door de pest stierf 1/2 v/d bevolking
•
•
=) grondige ontwrichting van het feodaal systeem (in West- en
Oost-Europa identiek in 1346),
boer aan het land en aan zijn landheer gebonden = sterk
extractief
– Na de pest periode:
•
in West- Europa tekort aan arbeidskrachten
–
•
=) macht van de boeren verhoogde en lonen stegen
In Oost-Europa ook tekort aan arbeidskrachten ,
–
–
–
–
maar macht van de boeren werd gebroken,
landheren palmden grond van collega’s in,
steden ontvolkten.
in 1600 bestond daar al de helft van de pacht uit herendiensten
Why Nations Fail
4. Kleine verschillen en cruciale fasen; het gewicht van
de geschiedenis
–
In 1588 nauwelijks verschil tussen Engeland, Frankrijk en Spanje
–
17°E Engeland langdurige groei door economische inclusie na zware conflicten
(o.a. het Magna Carta en in 1688 “Glorious Revoltion”, die de macht van de
koning beperkte en politieke inclusie startte
Eerste pluralistische democratie met een parlement
–
–
–
–
–
–
In 1688 reeds een groot onderscheid tussen de ontwikkelingen van Engeland
enerzijds en Frankrijk en Spanje anderzijds
•
•
•
–
Eigendomsrechten inclusief patenten
overheidsinstituties die handeldrijven en investeren aanmoedigden,
geen slavernij en horigheden meer
Engels recht gelijk voor alle burgers
Bouwen aan infrastructuur (wegen, kanalen, spoor)
Elisabeth I moest aan het Parlement inkomsten vragen en had geen monopolierechten meer
De Spaanse kroon was zeer rijk door zijn overzeese gebieden en dus machtig
De Franse kroon bleek sterker dan de institutionele tegenhangers
Cruciale abrupte veranderingen zijn dikwijls belangrijk, omdat geleidelijke
veranderingen op barrières stuiten (denk aan Mao Zdong in 1976)
Why Nations Fail
4. Kleine verschillen en cruciale fasen; het gewicht van
de geschiedenis
Hoe de huidige situatie verklaren (deel 1)?
– In Afrika recent centrale staten ontwikkeld;
•
•
nog steeds duidelijke gevolgen van sterk extractieve lokale
koninkrijken met slavenaanlevering voor de koloniale bezetters
geen industriële revolutie in Afrika
– Uitzondering Botswana:
•
•
•
•
Seretse Khama studeerde in 1940 in Engeland en huwde met een
blanke
=) verbanning door Apartheidsregime van Zuid-Afrika.
Trad af als Koning en wijde zich aan onafhankelijkheidsstrijd;
Niet geïnteresseerd in eigen bezit maar in het welzijn van zijn volk
Why Nations Fail
4. Kleine verschillen en cruciale fasen; het gewicht van
de geschiedenis
Hoe de huidige situatie verklaren (deel 2)?
– In China 15°E: Keizer beslist om niet meer op zee te gaan uit angst
voor de creatieve destructie van de wereldhandel, die zijn macht
aan het wankelen zou zetten =) China valt economisch terug
–
In India werd toen het rigide kastensysteem door de Mogols
ingevoerd, waardoor een zeer extractieve macht ontstond
–
In Japan 1940: oppositie verenigde zich tijdens de dreiging van de
Amerikanen en veranderden hun instituties =) de basis van grote
groei na de 2° WO
–
Ottomaanse rijk 1453: zeer uitgebreid territorium
•
•
Belastingen werden uitbesteed,
continue interne dreiging =) geen economische ontwikkeling
vb. in Palestina verlieten de boeren hun vruchtbare grond om in de bergen te
wonen, waar ze beter beschermd waren tegen de bandieten
Why Nations Fail
5. Groei onder extractieve instituties
Verschillen met inclusieve groei
– geen permanente groei,
– nieuwe technologie wordt niet aanvaard, enkel bestaande
– Intrinsieke onstabiliteit van het systeem door afgunst
Vb Rusland:
•
In 1918 Amerikanen praten met de Russen en deze toonden een duidelijke wil
om op basis van wetenschappelijk inzicht vooruit te komen,
•
Stalin nam de absolute macht over van de macht van de gestudeerde elite;
•
hij industrialiseerde met het geld van de landbouw
•
Omdat het geld te traag binnenkwam collectiviseerde hij de landbouw
•
=) prikkels ontnomen van boeren; 100 M+ sterven van armoede/vermoord/
verbannen
•
Nieuwe inefficiënte industrie was economisch performanter dan landbouw,
•
=) Economische groei .
•
Westen lang op het verkeerde been gezet door gem + 6% tussen 1928 en 1960
•
Na 1960 groei valt stil door het ontbreken van prikkels, innovatie en de
weerstand van de elite
Why Nations Fail
5. Groei onder extractieve instituties
De Lange Zomer in M-O
– Ca 15.000 AC temp +15°C; 14.000 AC terug afkoeling en na
9.600 AC terug temperatuur omhoog met 7°C in 10 jaar!
– Neolitische domesticatie van plant- en diersoorten ipv jagers
gestart door de Natufiërs in M-O
– Oorzaak sedentatie:
•
•
•
politieke elite nodig om conflicten te regelen,
mensen kunnen op vaste plaatsen wonen in een periode met
overvloed aan gewassen en dieren tijdens “deze lange zomer”
=) inkomenstoename die zorgt voor de mogelijkheid van een
beroeps-specialisatie
– Israëliërs nu sterker geëvolueerd door de omarming van
technologie
Why Nations Fail
6. Divergentie
– Hoe Venetië een museum werd:
•
•
•
•
•
•
810: Stad onafhankelijk (herstelperiode na val v/h Rom Rijk)
1330: 110.000 inwoners door de internationale handel
Contract innovaties zorgden voor economische inclusie :
Commenda met 2 partners (1 rijke in Venetië en de ander als
reizende koopman =) opwaartse mobiliteit
De Doge door burgers gekozen, maar kreeg na 1032 een
Dogen-raad en in 1171 een Grote Raad, met veel macht.
Onafhankelijke magistratuur en verkiezingen. Bankstelsel,
privécontracten en faillissement regels (= creatieve destructie)
De oude garde ziet de macht slinken en vanaf eind 13° eeuw
verschillende regels en pogingen om terug via een politieke
extractie een extractieve economie te verkrijgen via de Grote
Raad van 40 families, die o.a. erfelijkheid instelden,
Commenda afschaffen, handel nationaliseerden =)
economische afgang
Why Nations Fail
7. Het keerpunt
– Creatieve destructie is niet gewenst door de
gevestigde (politieke) orde wanneer ze de
extractieve economie aantasten
– Steeds weerkerende politieke conflicten over
instituties en verdeling van middelen
– Monopolies (uitgegeven door absolute
machthebbers) werken fnuikend voor de inzet van
menselijk talent en zijn zeer extractief
Why Nations Fail
8. Niet zolang wij baas zijn;
belemmeringen voor ontwikkeling
Ottomaanse rijk:
•
•
drukwerk werd 250 jaar tegen gehouden
nadien onder zeer strikte religieuze controle toegelaten,
waardoor maar 24 boeken in 70 jaar werden gedrukt !!!
•
In 1800:
–
–
Istanbul 8000 hand-kopieerders aan het werk en was er maar
2% geletterd
in Engeland geletterdheid 60% bij mannen en 40% bij vrouwen
Why Nations Fail
9. Averechtse ontwikkeling
Vb Slavendom
• Slavendom overal tot 14° eeuw;
•
Vanaf dan werden slaven horigen in Europa
Afrika:
• Slavendom binnen Afrika + export naar de rest met als
toppunt 6 MM via de Atl. Oceaan + 700 M via de Sahara
• Godsdienst, criminaliteit en wet om slaven te bekomen
• Uitermate destructief voor de eigen economie in Afrika.
• ½ v/d Afrikaanse bevolking ooit verkocht!
• Na het afschaffen van het slavendom werden ze in Afrika
gebruikt als dwangarbeiders in plantages.
•
•
In 1900 = 90% slaaf in West-Afrika.
Pas in 1928 afgeschaft in Sierra Leone!
Kaart 15 Slavenexport vanuit Afrika pag 248
Why Nations Fail
10. De Verbreiding van de welvaart
• Dieven met rechten in Australië
– 1800+ criminelen naar strafkolonies
– Na 1783 was USA onafhankelijk: criminelen ongewenst
– 1788: Australië een eerste rechtspraak, die een kapitein
veroordeelde ten voordele van een gedetineerde.
– Na straf werden veel ex-veroordeelden ondernemer en die eisten
en kregen politieke inclusie in 1850
• Franse Revolutie
– Tot 1789: 3 standen (geestelijke, adel en de overige)
– 4/8/1789 Nationale Vergadering met Grondwet:
• Art 1: feodaal systeem afgeschaft
• Art 9: evenredigheid tot betalen van belastingen door iedereen
• Art 11: iedereen mag elk ambt of ereambt uitvoeren, zonder uitzondering
– Export van de Revolutie en de Code Napoleon in West Europa
Why Nations Fail
11. De Opwaartse spiraal
1. Van zodra een akkoord tussen machthebbers en
ondergeschikten is getekend -) elke groep tracht
de limiet te verleggen
2. Rechtstaat is historisch een vreemd concept maar
is wel de basis tot pluralisme =) opwaartse spiraal
met ups & downs langzaam leidend tot:
1. Uitbouw economische inclusieve instituties
2. Uitbouw politieke inclusieve instituties
3. Onafhankelijke media
Why Nations Fail
12. De Neerwaartse spiraal
•
Afrikaanse machthebbers braken een door de Britten
aangelegde spoorweg af om te vermijden dat een
regio economische zou bloeien en dat de concurrent
politicus macht zou krijgen (Sierra Leone)
•
Productschappen ingesteld door de kolonialen als
middel om boeren een evenwichtiger loon te betalen
dan de wereldprijs, zorgden naderhand dat er nog
maar 10% naar de boeren gingen, de rest naar de
privé rekening van de president!
•
De ijzeren wet v/d Oligarchie: Vb Mengisto
(oorspronkelijk Marxist) neemt Keizerlijke allures over
van Haile Selassie na eliminatie van deze laatste
Why Nations Fail
13. Waarom mislukken naties ook nu? (1)
•
Goed bedoelde revoluties ontaarden zeer snel in
terreur naar de bevolking en zelfs kindsoldaten
•
Falend staatsgezag (Colombia met FARC en AUC)
•
Argentinië was één van de rijkste landen tijdens 1°
WO, maar de koppeling in 2002 v/d Peso aan USD
was dodelijk, (=extractief en juridische onzekerheid)
•
Noord-Korea november 2009: valutahervorming (max
1 week inruilen en beperkt tot 40 USD) =) afnemen
van privé eigendom
Why Nations Fail
13. Waarom mislukken naties ook nu? (2)
•
Karimov van Oezbekistan verplicht de
schoolkinderen om katoen te plukken ipv school
•
Vriendjeskapitalisme: toegangsdrempels
opbouwen, particuliere monopolies
•
Extractieve politieke instituties leiden tot
extractieve economische instituties, die dikwijls
leiden tot een vicieuze cirkel: deze instituties
blijven bestaan na een coup, maar de namen van
de profiteurs veranderen
Why Nations Fail
14. Bestaande patronen doorbreken
•
Botswana: had een vorm van pluralistische staat
•
3 koningen uit Botswana vroegen “kolonisatie” van
de Britten om hen te beschermen tegen Rhodes
•
De opvolgers zorgden - na de onafhankelijkheid - voor
een sterkere centralisatie. Diamantwinning is een
inkomst voor de centrale staat, die er voorzieningen
mee bouwt =) Botswana nu even rijk als Hongarije!
•
Wedergeboorte van China: prijscontrole
landbouwproducten afgeschaft in 1985: 30% groei op
6 jaar tijd met minder mensen
Why Nations Fail
15. Oorzaken van welvaart en Armoede
– Inclusieve economische instituties
• Met eigendomsrechtbescherming
• Technologie en investeringen ondersteuning
– Alles ondersteund door inclusieve Politieke instituties
• Pluralistische spreiding v/d politieke macht
• Bepaalde mate van centralisatie zorgen voor orde en rust
– Extractieve instituties geven geen blijvende groei omdat:
•
•
•
•
•
Creatieve destructie tegengehouden wordt
Vanwege schrik v/d elite om macht te verliezen
De onweerstaanbare aantrekkingskracht van autoritaire groei
Welvaart kan je niet fabriceren
Falende buitenlandse hulp
Dank je wel voor je aandacht
Walter De Roo