Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel RADIOTHERAPIE INHOUDSOPGAVE Algemene informatie Radiotherapie .................................... 3 Radiotherapiegroep ................................................................. 3 Wat is radiotherapie? .............................................................. 3 Bijwerkingen .............................................................................. 5 BehandeIwijzer .......................................................................... 6 Het eerste contact met Radiotherapiegroep ..................... 6 Adresgegevens .......................................................................... 7 Routebeschrijving/bereikbaarheid Arnhem ........................ 8 Routebeschrijving/bereikbaarheid Ede ................................ 9 Vervoerskostenregelingen ................................................... 10 Familie of kennissen zorgen voor vervoer ...................... 10 Met de taxi naar de Radiotherapiegroep ......................... 11 Aantekeningen........................................................................ 12 PID Mammacare 2 Radiotherapie Algemene informatie Radiotherapie Voor patiënten die verwezen gaan worden voor een bestralingsbehandeling (Radiotherapie) In overleg met uw behandelend arts is geadviseerd u te verwijzen voor een bestralingsbehandeling. Omdat het ziekenhuis, waar u nu behandeld wordt, zelf niet over een afdeling radiotherapie beschikt, verwijst de specialist u naar de Radiotherapiegroep, behandellocatie Arnhem / Ede. U ontvangt hierbij informatie van algemene aard. Tijdens uw eerste gesprek met de radiotherapeut krijgt u meer uitgebreide informatie. Radiotherapiegroep ARTI Arnhem/Ede en RISO Deventer zijn samen Radiotherapiegroep. Zij geven radiotherapiebehandelingen -en zorg aan patiënten met kanker. Er wordt gewerkt vanuit drie behandellocaties: Arnhem, Deventer en Ede. De radiotherapeutoncologen werken nauw samen in multidisciplinaire teams met meerdere ziekenhuizen waaronder het St. Jansdal, Rijnstate, Ziekenhuis Gelderse Vallei, etc. Radiotherapiegroep draagt actief bij aan innovaties op het gebied van de behandeling van kanker met radiotherapie. Wat is radiotherapie? Radiotherapie betekent ‘behandeling met straling’. Meestal spreken we dan ook over ‘bestraling’. Bestraling PID Mammacare 3 Radiotherapie is een behandeling die zich richt op de tumor met als doel de kankercellen te vernietigen. Bij de bestralingsbehandeling blijven de gezonde cellen zo veel mogelijk gespaard. Radiotherapie kan gericht zijn op genezing, maar het kan ook gebruikt worden om klachten zoals pijn of bloedverlies te bestrijden. Heeft u een borstsparende operatie ondergaan, dan zult u worden bestraald op het resterende borstweefsel. Hiermee verkleinen we de kans op terugkeer van de tumor. De radiotherapeutische behandeling bestaat daarbij uit een serie bestralingen op de gehele borst en vaak een dosis in het operatiegebied (een ‘boost’ genaamd). Soms is er een reden om ook de lymfkliergebieden in de oksel en/of boven het sleutelbeen en/of achter het borstbeen mee te bestralen. Na een borstamputatie geven we soms bestralingen op de borstwand, met of zonder de lymfkliergebieden in de oksel en/of boven het sleutelbeen en/of achter het borstbeen. Hiermee proberen we alle mogelijk aanwezige, kwaadaardige cellen te vernietigen. Een bestralingsbehandeling is veelal poliklinisch. U wordt hiervoor dus niet opgenomen in het ziekenhuis. Eén bestralingsbehandeling duurt in totaal 10 tot 20 minuten. Van de bestraling zelf voelt of ziet u niets. De bestraling vindt vier tot vijf keer per week plaats; van maandag tot en met vrijdag. In het weekend hoeft u niet te komen. Al met al duurt de gehele behandeling één tot acht weken. Dat is voor iedereen anders. PID Mammacare 4 Radiotherapie Bijwerkingen Door de bestraling kunnen bijwerkingen optreden, zoals een geïrriteerde rode huid, vermoeidheid, steken en pijn, etc. Sommige mensen hebben hier veel last van, anderen merken weinig van de bestraling. Wij kunnen vooraf niet altijd aangeven in hoeverre u last zult hebben van bijwerkingen. De reacties van het lichaam op de bestraling hangen sterk samen met het bestraalde gebied. Bestraling is immers een plaatselijke behandeling. De mate van de bijwerkingen zegt niets over de werking van de bestraling. Tijdens de bestraling kan de borst voller aanvoelen door vochtophoping in de borst. De borst kan hierdoor gevoeliger zijn. Ook kunt u een stekende pijn in de borst of in de borstwand ervaren. Deze pijn zal na de bestraling verminderen en meestal verdwijnen. Door de bestraling en operatie ontstaat er in de loop van de tijd (maanden tot jaren) een toename van bindweefsel/littekenweefsel. De bestraalde borst zal uiteindelijk wat vaster aanvoelen, kleiner worden dan voor de behandeling en iets van vorm veranderen. De borst kan gevoelig blijven. Bijwerkingen bij bestraling van de lymfklierregio oksel Als de lymfeklierregio oksel bestraald wordt, heeft u een kleine kans op het ontstaan van lymfe-oedeem. Dit is lymfevocht in uw arm. Tevens heeft u een kleine kans op het ontstaan van schouderproblemen. Indien er sprake is van bovenstaande klachten adviseren wij u contact op te nemen met de radiotherapiegroep, behandellocatie PID Mammacare 5 Radiotherapie Arnhem / Ede of met de mammapoli van ziekenhuis St Jansdal via 0341-463981. Wilt u meer informatie over de Radiotherapiegroep en de behandeling dan kunt u deze vinden op de website www.radiotherapiegroep.nl BehandeIwijzer Iedere patiënt ontvangt een ringband met algemene informatie over de bestralingsbehandeling en een specifieke brochure afgestemd op zijn/haar situatie. Deze brochure is ook online beschikbaar via: www.radiotherapiegroep.nl/fileadmin/Upload/Document en/Behandelwijzers_Arnhem/Versies_2012/ARTI_Broch ure2-2_Borstkanker.pdf Het eerste contact met Radiotherapiegroep De specialist uit het ziekenhuis draagt zorg voor uw aanmelding bij de Radiotherapiegroep. Voor het eerste bezoek aan de Radiotherapiegroep krijgt u een telefonische oproep. Een afspraakbevestiging inclusief routebeschrijving wordt thuisgestuurd. Sinds 1 januari 2006 is de Radiotherapiegroep (conform de Wet op Identificatieplicht) verplicht de identiteit van een patiënt vast te stellen. Ze vragen u dan ook om bij uw eerste afspraak met de Radiotherapiegroep uw verzekeringspapieren en een geldig identiteitsbewijs mee te nemen, zodat ze een juiste en zorgvuldige administratieve controle en afhandeling kunnen garanderen. Mochten er zich veranderingen in uw persoonlijke gegevens voordoen, wilt u deze dan doorgeven aan de doktersassistenten? PID Mammacare 6 Radiotherapie Daarnaast vragen ze u om uw medicatielijst mee te nemen en om eventuele vragen op te schrijven, zodat u ze niet vergeet te stellen bij het eerste gesprek. Tijdens het eerste bezoek aan de Radiotherapiegroep heeft u een gesprek met de radiotherapeut-oncoloog. Een radiotherapeut- oncoloog is een arts die zich gespecialiseerd heeft in de behandeling van kanker, in het bijzonder door middel van bestraling. In dit gesprek zal de radiotherapeut-oncoloog een aantal vragen stellen en lichamelijk onderzoek doen. Op basis van deze gegevens en overige onderzoeken (weefselonderzoek, röntgenonderzoek, bloedonderzoek, etc.) zal hij/zij een behandelvoorstel doen. Hierbij legt de radiotherapeutoncoloog het doel, de gang van zaken en de bijwerkingen van de bestralingsbehandeling uit. Tijdens het gesprek kunt u zich laten vergezellen door familieleden en/of bekenden. Het gesprek zal ongeveer 45 minuten duren. Het is mogelijk dat er na het gesprek gestart wordt met de voorbereiding voor de bestraling. In dat geval zult u langer bij de Radiotherapiegroep aanwezig zijn. Houdt u er dus rekening mee dat uw eerste bezoek enige tijd kan duren. Adresgegevens Behandellocatie Arnhem Bezoekadres: Wagnerlaan 47 6815 AD Arnhem PID Mammacare 7 Behandellocatie Ede Bezoekadres: Willy Brandtlaan 10 6816 RP Ede Radiotherapie Behandellocaties Arnhem/Ede U kunt bellen met ons algemene telefoonnummer 0263712412 en wordt dan automatisch doorverbonden. Website: www.radiotherapiegroep.nl Routebeschrijving/bereikbaarheid Arnhem De behandellocatie Arnhem van Radiotherapiegroep is gelegen naast het Ziekenhuis Rijnstate. Let op: niet alle bewegwijzering is al aangepast. Indien Radiotherapiegroep niet op de borden staat, volg dan borden ARTI. Openbaar vervoer Radiotherapiegroep en Ziekenhuis Rijnstate zijn goed met stadsbussen te bereiken vanaf het Centraal station: Lijn 3 richting Burgers Zoo/Openlucht museum (halte Ziekenhuis Rijnstate). Lijn 8 richting Presikhaaf (halte Ziekenhuis Rijnstate). Lijn 9 richting Velp Ziekenhuis (halte Ziekenhuis Rijnstate). Meer informatie over het openbaar vervoer kunt u opvragen via telefoonnummer 0900-9292 (of kijk op www.9292ov.nl of www.connexxion.nl). De bussen die van Radiotherapiegroep en Ziekenhuis Rijnstate naar het Centraal station rijden zijn: Lijn 3 richting Het Duifje Lijn 8 richting Holthuizen Lijn 9 richting Schaarsbergen PID Mammacare 8 Radiotherapie Eigen Vervoer Vanuit de richting Nijmegen: Vanaf A325 Arnhem Noord aanhouden, daarna richting Apeldoorn; Ziekenhuis Rijnstate staat aangegeven op de borden. Volg vanaf de Wagnerlaan de borden Radiotherapiegroep. Vanuit de richting Utrecht, Apeldoorn, Doetinchem, Den Bosch (A12/A50): Afslag Arnhem Noord/Arnhem Centrum; Ziekenhuis Rijnstate staat aangegeven op de borden. Volg vanaf de Wagnerlaan borden Radiotherapiegroep. Parkeren U kunt zich melden bij de slagboom en vervolgens gratis parkeren op ons parkeerterrein. Routebeschrijving/bereikbaarheid Ede Openbaar vervoer Met het openbaar vervoer is Ziekenhuis Gelderse Vallei vanuit verschillende richtingen goed bereikbaar. Zie Website: www.geldersevallei.nl Eigen Vervoer Vanuit Ede Ziekenhuis Gelderse Vallei ligt aan het kruispunt van de Dr. W. Dreeslaan / Jan Th. Tooroplaan / Keesomstraat en Laan der Verenigde Naties. Volg de borden Arnhem/Utrecht. Gelderse Vallei staat aangegeven op de borden. Bij het eerste kruispunt gaat u rechtsaf. De hoofdingang vindt u na het passeren van tankstation BP. PID Mammacare 9 Radiotherapie Vanuit Amersfoort/Apeldoorn U neemt op de A30 de afslag Barneveld-Ede. Aan het einde van de A30 neemt u de A12 richting Arnhem. Bij afslag 24 Wageningen/Bennekom/Ede verlaat u de snelweg. Gelderse Vallei staat aangegeven op de borden. Na het passeren van het viaduct onder de Stadspoort, gaat u bij het eerste kruispunt linksaf. De hoofdingang vindt u na het passeren van tankstation BP. Parkeren In onze parkeergarage is altijd plek om uw auto te parkeren. Het tarief voor de parkeergarage is € 1,00 voor 35 minuten, tot een maximum van € 7,00 per dag. Vervoerskostenregelingen U kunt met het openbaar vervoer, met eigen vervoer of met een taxi naar de Radiotherapiegroep komen. Als u met het openbaar vervoer of met eigen vervoer komt, adviseren wij u om van tevoren bij uw ziektekostenverzekeraar te informeren naar de regeling voor de reiskostenvergoeding. U doet er goed aan uw bus- of treinkaartjes te bewaren, zodat u deze op verzoek van uw zorgverzekeraar kunt tonen. Familie of kennissen zorgen voor vervoer Als uw familie of kennissen u met de auto naar de Radiotherapiegroep brengen, kunt u daarvoor meestal ook een vergoeding krijgen. Dit is een vast bedrag per kilometer. De doktersassistenten bij de balie van de polikliniek kunnen u de juiste procedure hiervoor uitleggen. PID Mammacare 10 Radiotherapie Met de taxi naar de Radiotherapiegroep In overleg met uw arts, kunt u zich ook door een taxi naar de Radiotherapiegroep laten brengen. Het aanvraagformulier voor vergoeding van taxivervoer kunt u op de website van uw zorgverzekeraar vinden en uitprinten. Neemt u deze mee naar het eerste bezoek. Dit formulier moet u naar uw zorgverzekeraar opsturen. U dient zelf bij uw verzekeraar na te vragen welk taxibedrijf bij u in de buurt voor de onkostenvergoeding in aanmerking komt. Vervolgens kunt u zelf met het betreffende taxibedrijf regelen dat u op tijd wordt opgehaald. Wilt u met eigen vervoer gaan, dan is het raadzaam uw zorgverzekering te vragen naar de onkostenvergoedingsregeling. PID Mammacare 11 Radiotherapie Aantekeningen In het volgende deel vindt u ruimte voor het noteren van uw vragen en de eventuele antwoorden die u daarop kreeg. Vraag ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. Antwoord ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. PID Mammacare 12 Radiotherapie Vraag ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. Antwoord ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. CAZ CH 61.02.16 Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, februari 2016 Internet: www.stjansdal.nl PID Mammacare 13 Radiotherapie