39 ste jaargang | 16 juni 2006 B 12 * 2006 De nieuwe klimaatscenario’s De economische waarde van grondwater Het Biotic Ligand-model Interview met Dick van der Kooij @ kop editorial: H2O tijdschrift voor watervoorziening en waterbeheer verschijnt ééns per 14 dagen @A brood editorial: Officieel orgaan van Stichting tot uitgave van het tijdschrift H2O en haar participanten: - Vereniging van Waterbedrijven in Nederland - Koninklijke Vereniging voor Waterleidingbelangen in Nederland - Nederlandse Vereniging voor Waterbeheer - Kiwa NV @brood editorial vet: Uitgever Rinus Vissers Redactie Peter Bielars (hoofdredacteur) Michiel van Zaane Marjon Hoogesteger Redactie-secretariaat Dora Pompe Redactie-adres en uitgeverij Postbus 122, 3100 AC Schiedam telefoon (010) 427 41 65 telefax (010) 473 26 40 e-mail h20 @ nijgh.nl Bezoekadres: ’s-Gravelandseweg 565 3119 XT Schiedam Redactiecommissie Harry Tolkamp (voorzitter/NVA) André Struker (KVWN) Frits Vos (VEWIN) Gerda Sulmann (Kiwa) Advertentieverkoop Roelien Voshol (010) 427 41 54 Brigitte Laban (010) 427 41 52 Media-order Carola Sjoukes (010) 427 41 41 Suzanne Klüver (010) 427 41 40 telefax (010) 473 20 00 Abonnementenservice Pauline Roos Tini van Schijndel telefoon (010) 427 41 08 telefax (010) 426 27 95 Abonnementsprijs € 92,- per jaar excl. 6% BTW € 122,- per jaar voor buitenland € 8,- losse exemplaren excl. 6% BTW Abonnementen gelden voor één jaar en worden – zonder tegenbericht – automatisch verlengd. Opzeggingen dienen schriftelijk uiterlijk 6 weken voor het aflopen van de abonnementsperiode te geschieden aan bovenstaand postadres. Druk en lay-out Den Haag offset b.v., Rijswijk Copyright Nijgh Periodieken B.V., 2006 Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Overname van artikelen alleen na schriftelijke toestemming van de uitgever. Inhoud H2O 2006 (39) B 12 4 Rampenplannen alleen niet voldoende 5 Opknapbeurt van de Tungelroyse beek blijft een uniek project 8 Nieuwe klimaatscenario’s beter onderbouwd Bart van den Hurk, Albert Klein Tank en Janette Bessembinder 10 Interview met microbioloog Dick van der Kooij Maarten Gast 12 Geef grondwater zijn terechte economische waarde Jan Willem Kooiman en Kees van den Akker 16 De droogte overwonnen in Senegal Mariken Stolk 25 Waterbeheer en de nieuwe KNMIklimaatscenario’s Peter Droogers en Bart van den Hurk 29 Biotic Ligand-modellen in lijn met KRW Martina Vijver, Willie Peijnenburg en Arjan de Koning 35 Hoog fosfaatgehalte in rwzi-effluenten voorspelt remming van algengroei Edwin Foekema, Andrea Sneekes en Jannes Graansma 38 Nieuwe aanpak membraanvervuiling: reinigen met lucht en water Peter Wessels, Bas Heijman, Xavier Viallefont en Emile Cornelissen 32 Verbetering waterkwaliteit in veenweidepolders haalbaar Henk van Hardeveld, Gé van den Eertwegh en Christy van Beek Bij de omslagfoto: Uitgedroogde rivierbedding in Mali. Op 17 juni wordt wereldwijd aandacht besteed aan de strijd tegen de verwoestijning (zie pagina 16 t/m 19) (foto: Johannes Odé) Actualiteit VN-jaar van de woestijn en verwoestijning De oprukkende woestijn is in de woorden van secretaris-generaal van de VN Kofi Annan één van de meest alarmerende processen van de degradatie van het milieu. Land gaat verloren voor landbouw, waterbronnen drogen uit, een steeds groter oppervlak van de aarde warmt sterk op en het klimaat verandert dientengevolge. Het betreft eenderde van het aardoppervlak in Afrika, Azië en Amerika en een miljard mensen die de gevolgen van verwoestijning ondervinden. In 1994 besloten de Verenigde Naties tot oprichting van de Conventie ter bestrijding van verwoestijning. Sindsdien staat deze problematiek op de agenda van VN-organisaties, ontwikkelingsorganisaties en nationale regeringen. De Verenigde Naties hebben 2006 uitgeroepen tot het jaar van de woestijn en verwoestijning. Op 17 juni wordt wereldwijd aandacht besteed aan de strijd tegen de verwoestijning. Door bewoners aangelegd regenwaterreservoir in het westen van India voorziet de bevolking enkele maanden van water. De rest van het jaar zijn ze aangewezen op diepe putten met vaak brak water en diepe waterbronnen. Op zijn reizen door Afrika en Azië heeft fotojournalist Johannes Odé gezien hoe mensen in en aan de rand van woestijngebieden voor hun voedselproductie en vee afhankelijk zijn van de schaarse regenval en waterbronnen. In beeld enkele indrukken hiervan en hoe met klein- en grootschalige oplossingen gewerkt wordt aan het behoud van landbouwgronden en het terugwinnen van land op de woestijn. ¶ Een 700 kilometer lange pijpleiding brengt water uit een stuwmeer naar woestijngebieden in het westen van India, die hiermee geïrrigeerd kunnen worden. In woestijngebieden in Senegal moet vee uren lopen om water te drinken bij een waterpomp midden in de woestijn. 18 H 2 O # 12•2006 Met reusachtige sproeiers worden in Egypte woestijngronden geïrrigeerd voor grootschalige landbouw. In Egypte worden bossen aangelegd met behulp van druppelirrigatie. Vrouwen in het westen van India trekken met een katrol aarde omhoog uit een met de hand gegraven waterput van zo’n 90 meter diepte. Veehoeders trekken door de woestijn van Mali. Op de door droogte geteisterde Kaapverdische eilanden wordt met windkracht water opgepompt voor de tuinbouw. H 2 O # 12•2006 19