Nieuwe Economie Circulair op 100% duurzame energie

Opzij opzij opzij - maak plaats, maak plaats, maak plaats.
Wij hebben ongelofelijke haast….
Nieuwe Economie
Circulair
op
100% duurzame energie
Marjan Minnesma
3 november 2016
• ‘hoe verdienen we geld met de circulaire
economie’.
• Hoe onze regio’s duurzaam waarde
blijven genereren over 5, 10, 50 jaar.
• Wat de rol is van bedrijventerreinen
Circulaire Economie
• Breder dan velen denken.
• Omvat:
- grondstoffen in de kringloop houden op
zo’n hoog mogelijk niveau (=/ recyclen)
- overgang naar 100% duurzame energie
- zorg voor biodiversiteit en bodem; no gif
- groene grondstoffen goed benutten
- Met oog voor mens en omgeving
Biodiversiteit: 50% minder in 40jr
Goed winbare voorraden <40jr
Waarom nog meer circulair?
• Gezond verstand: waarde creëren, niet
verspillen; onze roots?
• Geld mee verdienen? McKinsey: 630 mrd per
jaar besparen in EU – slechts deel economie
bekeken. Kansen! Banen. Waardecreatie
• Waarden; Leefbare aarde achterlaten?
• Uit angst? National Intelligence Council USA:
Biggest challenge: resource scarcity
12th Dec
2015
Duidelijk signaal in Parijs:
decarbonisation, as soon as humanly possible
st
2nd
31Mar
Mar
2016
2016
US and China jointly
x exhort other nations to
sign Paris Agreement with them on Earth
Day, 22nd April
Klimaatverdrag - basis
• Klimaatverdrag: meer dan 190 landen ->
gevaarlijke klimaatverandering voorkomen
• Temperatuurstijging tov 1850 max 1,5–2C
• Hoeveel graden warmer is het al
gemiddeld? En in Ons land sinds 1900?
• Prognose deze eeuw? (2100 = 85 jr)
• Beloofd in Parijs?
Klimaatverandering
• Voorkomen gevaarlijke klimaatverandering
• = niet meer dan twee graden
temperatuurstijging accepteren (vs. 1,5 C)
• = niet meer dan 350-450 ppm, broeikasgassen in de atmosfeer (CO2, methaan.. )
• 50% kans dat t goed gaat….
• Allemaal aan de hoge kant….
Likely chance warming < 2°C, 68% of reserves unburnable
Medium chance
< 1.5°C, 85% of reserves unburnable
Nu 40 Gton/jaar - groeit
CO2 blijft 200 jaar in atmosfeer
Daarom zo snel
Verschil 1,5 C en 2 C enorm!
Maar bij 1,5C (i.t.t. bij 2 graden)
• Boven 1,5C: 600 mln sub-Sahara boeren
groot probleem (Turn Down the Heat 2)
• Kunnen deel vd soorten t nog bijhouden
• Blijft 50% koraal misschien leven
• Blijft nog wat arctisch zee-ijs
• Verzuring oceanen “moderate levels”
• Meer kans op aanpassing
Noordpool slinkt
Kan 1,5 graad überhaupt nog?
• Ja, als we alles op alles zetten
• Technologieën zijn aanwezig en zelfde als
voor 2 graden: moet alleen SNELLER
• Technisch en economisch mogelijk
• Kost 1,5 a 2 keer meer: betekent dat bep.
economische groei 4 jaar later wordt
bereikt. (vgl financ. crisis)
Rentmeesterschap
En dan NL …afgelopen 2 jaar:
3 nieuwe kolencentrales geopend &
130 km/u & autobrief pro fossiel
Uitstoot 2015 5% toegenomen
En dat is zichtbaar
Verwarrende tijden
Twee krantenkoppen 13 april 2016
• Why Peabody Energy, the world's
largest coal company, just went
bankrupt
• Greenland’s Ice Sheet Is Melting So
Fast Right Now, Scientists Thought It
Was an Error
Terwijl duurzame energie groeit &
steeds goedkoper wordt…. Zon ..
Abu Dhabi deze maand: 2,4 ct/kWh
Wind schaalt ook op; prijs daalt
rd
2nd
23Mar
Mar
2016
2016
Rockefeller Family
x Fund divests from
ExxonMobil ruing “morally reprehensible”
conduct
John D. Rockeller
founder of Standard Oil
parent of ExxonMobil
Circulaire Economie
• Breder dan velen denken.
• Omvat:
- grondstoffen in de kringloop houden op
zo’n hoog mogelijk niveau (=/ recyclen)
- overgang naar 100% duurzame energie
- zorg voor biodiversiteit en bodem; no gif
- groene grondstoffen goed benutten
- Met oog voor mens en omgeving
Kringloopland?
• 100 jaar ‘aberratie’
• Terug naar ‘af’?
Nee, anders.
• Energie: duurzaam -> fossiel ->duurzaam
• Van olie als grondstof naar hernieuwbare
groene grondstoffen: biobased economy =>
biobased society
• Overige materialen: van afval naar grondstof
(organisch/technisch)
Veel redenen voor regionale schaal
• Duurz. energie wordt veel lokaal opgewekt
• Zoveel mogelijk dichtbij, op ‘eigen dak’, eigen
biogas, eigen molen; onderling ‘ruilen’
• Ook landbouw & chemie: regionaal
organiseren. Kan want: lagere temperaturen,
hoge transportkosten, enzymen als
katalysator
• Economie en vestiging obv grondsoort
• Voordeel: flexibel, snelle start, lagere kosten
Wat te doen?
• Alle gebouwen energie positief
• Lichter vervoer elektrisch, zwaarder bioLNG, waterstof ed.
• Voedsel en veevoer uit de regio en
regionaal verwerken. Reststromen deels
op land, deels benutten. Grasraffinage,
eiwittransitie. Zuinig zijn op de boer.
Veel wind & zon!
+ Aardwarmte etc
Grote veranderingen
Nieuwe Economie
•
•
•
•
•
•
•
EVs-> minder raffinaderijen
Einde fossiel: andere rol havens
Kunstmest zonder aardgas
Oplossingen zonder papier/karton
Draaien als de energie overvloedig is
Nieuwe maakindustrie, 3D, circulair etc
Energie veel meer decentraal duurzaam
Bedrijventerrein – te fysiek?
• Industriepolitiek opv grond-ligging-etc
• Clusters, soms rond landbouw/grote
boeren, soms rond waterschap/riool, soms
rond clusters bedrijven die elkaar iets
kunnen bieden; rond grondstof hubs
• Weg van de bonte verzameling eenlingen
• Vereist keuzes, lef, visie
• Natuurlijk 100% duurzame energie – DC?
Start vanuit je regionale economie
• Wat past bij je grond en industrie van de
toekomst op die plek?
• Anders ontwerpen & grondstoffenpaspoort
• Distributieland?
Brainport!
• Soms andere eigendoms/lease constructies,
andere samenwerking en winstverdeling
• Partijen samenbrengen, maar ook soms
verwijderen…
Vereniging CF
Circulair=100% RE
Belangrijke Thema’s/clusters
1. Circulaire landbouw
2. Plastic keten
3. Waardevol water & organische
reststromen (slib & groene grondstoffen)
4. Circulaire bouw
5. Zilte landbouw (groenten & schelpen etc)
(en dwarsverbanden!)
Allerlei verbanden - kansen
Sluiten van de kunststof kringloop
Afval uit de
gemeenten
Omrin
Inzameling &
Sortering
Philips/Lankhorst
Productie
Inverko
Recycling
De groen gas keten in Fryslân
vuilniswagens
OMRIN op Gr. Gas
RMO’s Frl Campina op Bio-LNG
1000 pers auto’s
Gr. Gas
45
DonkerGroen Eco-corridors
In plaats van gras of vangrail
Slaat CO2 op & luchtvervuiling
Meer biodiversiteit
Oogsten voor bioproducten
Werkgelegenheid
|
Kader voor keuzes
• Nu vaak alleen korte termijn laagste
kosten; niet duurder zijn dan alternatief
• Maar als je gevolgen kent van
klimaatverandering en grondstofschaarste
en langere termijn effect voor volgende
generaties. Plus LT opbrengsten
• Vraag aan jezelf: wat is nu echt belangrijk
Anders aanbesteden
Daar zit je dan..met je B-terrein
•
•
•
•
•
Wat past op de plek in de regio
Vervoer minimaliseren & verduurzamen
Panden circulair & duurzame energie
Onderlinge samenwerking mogelijk?
Ontwikkel clusters die in de regionale
circulaire economie passen, geen
bedrijventerrein
Op weg naar 2030….
Nodig omslag binnen 15 jaar