OGS - Open en Gepersonaliseerd Statistiekonderwijs Gegevens penvoerder Penvoerende instelling Correspondentieadres CvB Contactpersoon secretariaat Telefoonnummer secretariaat Rik Simon Projectleider Instelling Prof. Dr. Wouter van Joolingen Universiteit Utrecht Faculteit Bètawetenschappen Freudenthal Instituut Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht PO Box 80.082 3508 TB Utrecht Adres E-mail Telefoonnummer Mobiel telefoonnummer Project informatie Titel Startdatum Einddatum Totale projectkosten Gevraagde subsidie Eigen bijdrage instelling 1 Universiteit Utrecht Bestuursgebouw Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht +31 30 253 8691 [email protected] +31 30 253 5622 +31 6 3485 3282 Open en Gepersonaliseerd Statistiekonderwijs (OGS) 1 Juni 2015 16 maanden 191.200 95.600 95.600 Samenvatting In bachelor-opleidingen in sociale, (bio-)medische en economische wetenschappen is statistiek een belangrijk onderdeel. Tegelijkertijd is statistiek vaak een struikelblok, omdat studenten in deze opleidingen vaak geen sterke wiskundige achtergrond hebben. In dit project wordt een aantal modules voor initieel statistiekonderwijs ontwikkeld die geschikt zijn voor studenten met uiteenlopende achtergronden. Studenten en docenten kunnen de statistiekopdrachten aanpassen aan hun behoefte en hun achtergrondkennis. Het doel van deze gepersonaliseerde modules is om studenten in staat te stellen om hun prestaties bij de vakken statistiek te verbeteren, en om lacunes aan te vullen. Bijvoorbeeld studenten met een achtergrond in Wiskunde B missen de achtergrond die Wiskunde A biedt. Ook stelt het docenten in staat om doelgericht methoden in te richten om benodigde specifieke kennis verder te ontwikkelen. Binnen de beoogde leerarrangementen krijgen gebruikers in een online omgeving alle aspecten van statistiekonderwijs (theorie, instructie, verwerking, toetsing en feedback) geïntegreerd aangeboden. Het leerproces zal nauwkeurig worden gevolgd en deze informatie wordt gebruikt voor het informeren van zowel student als docent over het niveau en de mogelijke lacunes, maar ook voor het evalueren en verbeteren van de leerarrangementen. De ervaringen met de leerarrangementen zullen gebruikt worden bij het ontwikkelen van varianten voor andere studierichtingen. 2 Activiteitenplan 1. Doelstelling en Doelgroep Bij tal van studierichtingen, in de sociale wetenschappen, economie en recht, en (bio)medische wetenschappen, is statistiek onderdeel van de bachelor-opleiding. Dit vak is voor veel studenten moeilijk en vaak een struikelblok voor het succesvol afronden van de bachelor-opleiding. Daarnaast zijn er verschillen in kennis en achtergrond tussen studenten, bijvoorbeeld tussen studenten die op het VWO Wiskunde A (met statistiek) en Wiskunde B (zonder) hebben gekozen. Het doel van dit project is om een aantal vrij toegankelijke modules ontwikkelen voor introducerend statistiekonderwijs, waarmee iedereen zijn of haar statistiekkennis op laagdrempelige, vrij toegankelijke en gepersonaliseerde wijze kan aanvullen. Studenten kunnen vanwege de open toegankelijkheid op hun eigen tempo en kosteloos hun kennis vergroten. Specifiek gaan we in dit project in op de behoeften van studenten en docenten, maar de modules zullen breder inzetbaar zijn. Bijvoorbeeld als middel voor VWO-scholieren om het statistiekonderwijs alvast te verkennen, of als onderdeel van een extern aan te bieden cursus statistiek. Een belangrijke vernieuwing in de te ontwikkelen modules is de automatische feedback die gegeven kan worden op het werk van de studenten. Met de grote aantallen studenten waarvan bij studies als economie, biologie en psychologie sprake is, is gedetailleerde feedback door de docent moeilijk te realiseren. Met de mogelijkheden van de digitale wiskunde omgeving, waarbinnen de ontwikkeling van de modules plaats zal vinden, is het geven van dergelijke feedback binnen bereik. Hierdoor komt een rijke verzameling oefenmateriaal beschikbaar waarmee studenten hun statistische vaardigheden kunnen versterken. De beschikbaarheid van open statistiekmodules zal sterk kunnen bijdragen aan het studiesucces in de bachelor-opleidingen. Immers door de beschikbaarheid van extra oefenmateriaal op het goede niveau zullen meer studenten in staat zijn de statistiekonderdelen succesvol af te ronden en zullen studenten met een lacune zich beter kunnen voorbereiden op het volgen van de statistiekvakken. Kerndoel Het kerndoel van dit project is om vrij toegankelijke modules te maken die studenten helpen om hun studiesucces te vergroten. In het voortgezet onderwijs wordt al uitgebreid gebruik gemaakt van ondersteuning van het wiskundeonderwijs door leeromgevingen, waarin leerlingen oefenen met opgaven en daarop automatisch feedback ontvangen. De docent kan eenvoudig zien of zijn of haar leerlingen de opgaven goed of fout hebben gemaakt en in veel van dit soort omgevingen zijn analyses beschikbaar van sterke en zwakke punten van groepen leerlingen en/of individuele leerlingen. Vanwege deze analysemogelijkheden lijken zulke leeromgevingen ook een goede oplossing voor bovengenoemde problemen in statistiek onderwijs in verschillende bachelor-opleidingen. Om goed aan te kunnen sluiten bij de verschillende opleidingen, is flexibiliteit van de leeromgeving essentieel. Een auteurstool biedt docenten en/of ontwerpers de mogelijkheid aanpassingen te maken in het lesmateriaal, zonder tussenkomst van een programmeur. Dit biedt de docent de gelegenheid om het materiaal naar eigen inzicht in te richten. Doelgroep De doelgroep bestaat uit studenten die het vak statistiek als struikelblok hebben en docenten die hun cursusmateriaal zelf willen samenstellen en afstemmen op de behoefte(s) van hun studenten. Het aantal studenten dat statistiek als struikelblok heeft is groot. Naar schatting 1000 – 2000 studenten per jaar. Secundaire doelgroepen zijn studenten die vanuit hun opleiding onderdelen van statistische kennis missen en willen aanvullen, alsmede scholieren die de modules kunnen gebruiken om een beeld te krijgen van het gebruik van statistiek in een beoogde opleiding. Impact op onderwijs Samenwerking tussen de opleidingen die statistiek aanbieden ondersteunt de ontwikkeling van de leeromgeving, hergebruik van onderdelen, en uitwisseling van 3 ervaringen. De keuze van de invulling van het vak, zowel wat betreft inhoud als voorbeelden, verschilt per opleiding. De wiskundige basis wordt grotendeels gedeeld, maar voor elk van de opleidingen is het van belang dat de studenten de statistische tools toepassen in een voor hen relevante context. Een leeromgeving waarin plaats is voor zowel deze gemeenschappelijke basis, als voor verschillende varianten met verschillende contexten, is gewenst. De verwachte impact van dit project is dat er minder studenten uitvallen die goed zijn op een bepaald onderwerp maar door het struikelblok statistiek worden tegengehouden. 2. Beoogd resultaat Beoogde resultaten Dit project zal resulteren in een vrij toegankelijke website die modules aanbiedt voor statistiek in het hoger onderwijs. Met de ontwikkeling van deze digitale modules bieden we ondersteuning van het statistiekonderwijs door context-specifieke modules te combineren met een gemeenschappelijke basis. De taak van docenten wordt verlicht en de mogelijkheden om in te gaan op veelvoorkomende problemen worden vergroot, waarmee de rendementen van de statistiekvakken naar verwachting beter worden. Het beoogde bereik van deze modules is een doelgroep van naar schatting 1000-2000 studenten die statistiek als struikelblok ervaren. De modules zullen worden ontwikkeld in de Digitale Wiskunde Omgeving (DWO). Het DWO is ontwikkeld door het Freudenthal Instituut van de Universiteit Utrecht. Deze omgeving is reeds in gebruik als basis voor diverse websites en ter ondersteuning van diverse veelgebruikte wiskundemethodes in Nederland. De in de DWO ontwikkelde modules kunnen onafhankelijk van de auteursomgeving van de DWO worden gebruikt op een openbaar platform. Het project maakt gebruik van een actief betrokken en representatieve referentiegroep van 2 opleidingsdirecteuren, 2 docenten statistiek en 2 studenten om de belangrijkste wensen (requirements) over de modules te achterhalen. Daardoor krijgt de projectgroep kort na de start van het project een goed overzicht van de wensen van toekomstige gebruikers - docenten en (toekomstige en huidige) studenten - op het gebied van lacunes in het huidige statistiek-onderwijs. De lijst met wensen zal worden gerangschikt volgens de MoSCoW methode (Must, Should, Could, Would have). Deze ordening maakt inzichtelijk wat de meest belangrijke wensen zijn en welke wensen later in het project, of na het project gerealiseerd kunnen worden. Om gericht tegemoet te kunnen komen aan de requirements van de referentiegroep zal een aantal online modules worden ontworpen op het gebied van statistiek. Deze modules zijn generiek met betrekking tot de opleiding of studierichting. De modules zullen minimaal beschrijvende statistiek (gemiddelden, spreiding en verdelingen), hypothesetoetsing (parametrische en non-parametrische toetsing) en modelvorming (correlatie, regressie-analyse, factoranalyse) op een toegankelijke wijze onder de aandacht van de gebruikers (studenten) brengen. In een typische module wordt een statistisch probleem geïntroduceerd aan de hand van een voorbeeld, zoals “eten Belgen meer friet dan Nederlanders”. Daarna wordt aan de hand van beschikbare gegevens ingegaan op de wijze waarop deze vraag zou worden beantwoord, en welke statistische toets nodig is om de hypothese “Belgen eten meer friet dan Nederlanders” te accepteren of verwerpen. Modules bevatten daarnaast oefeningen waarin de studenten een plan kunnen maken om een vraag te beantwoorden, data kunnen inspecteren en ordenen en vervolgens de toets uitvoeren. Daarbij kunnen ze gebruik maken van een interne rekenmodule of van een standaardprogramma als SPSS. In het laatste geval voeren ze de output van SPSS in, zodat die door de module kan worden gecontroleerd. Studenten hebben een account op de website. Dit account is door de studenten gratis aan te maken. Hun persoonlijke voortgang wordt via dit account bijgehouden. Op die manier kan adaptief oefenmateriaal worden aangeboden en kunnen docenten de resultaten inspecteren, uiteraard onder inachtneming van geldende regels over privacy. 4 Het eindresultaat van dit project is een website waarin bovenstaande modules aan het publiek ter beschikking worden gesteld. Deze website vormt ook een geschikt medium voor disseminatiedoeleinden. Door de referentiegroep gebruik te laten maken van de modules (onder andere in de verschillende test- en evaluatiefasen) krijgen we met de projectgroep concrete inzichten in de bijdrage van online leermiddelen in de bevordering van goede studieresultaten. Door het opvragen van requirements en door het systematisch testen van de website en de modules, krijgen we met de projectgroep een goed beeld van de verdere ontwikkelingen die na dit project nodig zijn om het ontwikkelde materiaal geschikt te maken voor een ruimere doelgroep, verdere methoden of ruimere onderwijsthema’s. Licenties Het project gaat de modules en het lesmateriaal beschikbaar maken via een Creative Commons licentie. Het gaat om een licentie ‘Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International’. De ontwikkelde modules zullen op elk moment en vanuit elke locatie toegankelijk zijn via het World Wide Web. Het gebruik is gratis en studenten kunnen het materiaal gebruiken om op hun eigen tempo te leren. Het project is vernieuwend in twee opzichten. Allereerst kan door het genereren van automatische feedback de online instructie van statistiek worden verbeterd. Studenten krijgen tijdens het maken van de aangeboden opgaven feedback, niet alleen in de vorm feedback op de correctheid van antwoorden maar ook op het proces van het komen tot het antwoord. Modules in de DWO bevatten verschillende manieren van invoeren van antwoorden, waaronder formules en grafieken. Feedback is mogelijk op iedere stap van het oplossingstraject. Studenten maken zo realistische opgaven, en leren direct van eventuele fouten in het oplossingsproces. Daarnaast is het project vernieuwend omdat het verbindingen legt tussen het statistiekonderwijs van verschillende opleidingen. Het deel dat deze verschillende statistiekcursussen gemeen hebben wordt in dit project gedekt, waarbij het mogelijk is domeinspecifieke voorbeelden in te voegen. Binnen de Universiteit Utrecht is Blended Learning een speerpunt. Educate-IT is een programma van de Universiteit Utrecht dat docenten helpt bij het activeren van studenten door het aanbieden van andere onderwijsvormen verrijkt met IT tools. Dit versterkt het Utrechts onderwijsmodel en draagt bij aan een hoger leereffect, meer studierendement en efficiënter onderwijs. Alle faculteiten werken aan onderwijsvernieuwing waarin een combinatie van online en face-to-face leren wordt ingezet ter versterking van het onderwijs en de studeerbaarheid. De modules zullen door meerdere opleidingen worden ingezet ter ondersteuning van het statistiekonderwijs. Het project sluit ook aan bij de doelstelling van het Freudenthal Instituut om de kwaliteit van het onderwijs in rekenen, wiskunde, natuurwetenschappen en informatica te bevorderen. Dat doen we onder andere door; onderzoek, expertise-ontwikkeling en kennisdeling op het gebied van bèta-onderwijs en -didactiek; het opleiden van leraren in de bèta-vakken en het verzorgen van communicatieve en educatieve onderdelen in diverse andere bèta-opleidingen; professionalisering en ondersteuning van bèta-docenten en netwerken van docenten; het aanbieden van onderwijsmaterialen en leerlingactiviteiten. Een eerste criterium voor het behalen van de doelen van het project is uiteraard de beschikbaarheid van de website en de vulling met modules. Specifieke criteria daarvoor zijn vastgelegd per werkpakket in de lijst met deliverables. Enkele van de deliverables zijn zg. milestones. Dat houdt in dat het project niet verder kan zonder zo’n milestone met succes te hebben afgerond. Evaluatie vindt plaats met gebruikers. Er wordt een referentiegroep ingesteld die betrokken wordt bij het ontwerp en bij de oplevering van verschillende versies van de producten. Feedback van de referentiegroep zal worden 5 verwerkt in de volgende versies. Daarnaast worden gebruikscijfers van de modules bijgehouden en worden studentactiviteiten gelogd. De resultaten daarvan zullen worden gebruikt om het functioneren van studenten in de omgeving te monitoren. Omdat de modules vrij beschikbaar worden en zich zullen richten op de algemene delen van statistiek zullen ze van nut zijn voor alle opleidingen in het hoger onderwijs waarin statistiek een rol speelt. De website en modules zullen vrij beschikbaar zijn in een standaard vorm. In overleg zijn ze ook aanpasbaar voor een specifieke opleiding. Kennis over de ontwikkeling van de modules zal worden vastgelegd in de eindrapportage en zal zijn ter ondersteuning van de ontwikkeling van nieuw digitaal lesmateriaal in het domein van wiskunde en natuurwetenschappen, inclusief statistiek. Kennis over de modules zelf en de diverse manieren waarop ze kunnen worden ingezet in het onderwijs zal worden verspreid via workshops voor docenten en studenten en worden vastgelegd in het begeleidend materiaal voor die workshops. Dit materiaal zal ook via de website van het project worden verspreid. De DWO is reeds verankerd in de diensten van de Universiteit Utrecht. De nieuwe statistiekmodules zullen blijvend worden aangeboden op de website van de Universiteit Utrecht. 3. Plan van aanpak Plan van aanpak Voor de onderdelen statistiek van de faculteiten Bètawetenschappen, Sociale Wetenschappen en REBO, worden modules ontworpen op de genoemde onderwerpen (beschrijvende statistiek, hypothesetoetsing en modelleren). In de modules zal de theorie centraal staan, en zullen voorbeelden uit de drie opleidingen worden gebruikt. De gebruikte technologie is hetzelfde voor alle varianten, de invulling verschilt. De leerarrangementen zullen worden aangeboden in een online leeromgeving waarin theorie, instructie, verwerking, (zelf)toetsing en (veelal automatische) feedback geïntegreerd worden aangeboden. Bij de theorie zijn uitgewerkte voorbeelden beschikbaar, en abstracte concepten worden inzichtelijk gemaakt door middel van interactieve dynamische representaties, simulaties en modellen. Regelmatige zelftoetsing met gebruik van ‘gemetadateerde’ items geeft de student en de docent een goed overzicht over de aanwezige kennis op deelonderwerpen, waarna aanvullende oefening kan worden gesuggereerd. Het leer-management-systeem (onderdeel van de DWO) geeft de docent een overzicht van het verrichte werk en de resultaten, zowel op individueel niveau als geaggregeerd voor een groep studenten op (deel)onderwerp. Deze informatie maakt het mogelijk om werkcolleges beter voor te bereiden en efficiënter in te richten, door aandacht te besteden aan onderwerpen die voor veel studenten een probleem zijn. Voor de leerarrangementen gebruiken we de Digitale Wiskunde Omgeving (DWO) van het Freudenthal Instituut, onderdeel van de faculteit Bètawetenschappen van de UU. De DWO is een online leeromgeving voor wiskunde die in 200 scholen voor voortgezet onderwijs wordt gebruikt. Behalve een online leeromgeving biedt de DWO ook een zeer uitgebreide ontwerpomgeving voor wiskundige leeractiviteiten. Momenteel wordt deze ontwerpomgeving gebruikt door alle wiskunde-uitgevers in het voortgezet onderwijs, voor het maken van ICT-supplementen bij de wiskunde-leerboeken. Aan de UU wordt de DWO momenteel gebruikt voor aansluitingscursussen wiskunde bij scheikunde, geowetenschappen en economie. Ook aan andere universiteiten en hogescholen (UvA, RUG, VU) doet de DWO zijn intrede. Binnen het FP7-project (Europa) MC-Squared speelt de DWO een centrale rol als auteursomgeving en wordt aan integratie gewerkt met andere educatieve software. In 2014 is de DWO uitgebreid met een component voor statistische representaties. De DWO biedt de mogelijkheid om uitgebreid feedback te geven aan studenten, zoals het rapporteren van veelgemaakte fouten, het geven van hints en het tonen van uitwerkingen, via de feedbackservices van het Ideas-project van o.a. Johan Jeuring. Deze feedback wordt momenteel gegeven op stapsgewijze oplossingen van studenten, met name bij het oplossen van vergelijkingen. Binnen dit project zal deze feedback-service worden uitgebreid met feedback die specifiek is toegespitst op statistische onderwerpen. 6 Werkpakketten WP1. Requirements & Projectevaluatie Doelstelling: referentiegroep samenstellen, requirements opstellen, evaluatie In dit werkpakket wordt gekeken naar wat de behoeften van studenten en docenten zijn, welke modules er aangeboden moeten worden en hoe deze methoden aanpasbaar moeten zijn om aan individuele doelstellingen te kunnen voldoen. Zonder deze requirements is het niet mogelijk om gericht en met een beperkte scope lesmateriaal te ontwikkelen. We willen minimaal 4 en maximaal 8 modules maken. Om de juiste requirements te verkrijgen, wordt een referentiegroep samengesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van de betrokken opleidingen; 2 opleidingsdirecteuren, 2 docenten statistiek en 2 studenten. Samen met deze groep worden de requirements opgesteld in het requirementsrapport (D1.1). In dit document komen ook eisen, en wensen over de gebruikersinterface van het te ontwikkelen materiaal. Dit werkpakket loopt van de start van het project, Juni 2015 t/m Juli 2015. Het is van groot belang dat de requirements snel zijn opgesteld om met de invulling van de modules te kunnen starten. De voortgang van WP2 is dus afhankelijk van de bevindingen in dit werkpakket. Daarom is D1.1 een milestone. Aan het eind van dit werkpakket zal samen met de referentiegroep worden geëvalueerd in hoeverre de inzet van de ontwikkelde open statistiekmodules, en de manier waarop deze worden ingezet bijdragen aan de kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid van het hoger onderwijs en zal een prognose worden gegeven over de verhoging van het studiesucces (D1.2). Hoewel dit een klein werkpakket is, is intensieve communicatie met de referentiegroepleden nodig. Het werkpakket is ingeschat op 288 uur, 23.400 euro. Deliverables: 1.1 Requirements (rapport) 1.2 Projectevaluatie (rapport) Milestone: D1.1 WP2. Ontwikkeling, Testen en Evaluatie van Modules Doelstelling: requirements omzetten in specificaties, ontwikkelen modules, testen en (eind)evaluatie. In dit werkpakket worden de wensen en eisen uit het requirements rapport (D1.1) omgezet naar specificaties van de te ontwikkelen modules (D2.1) Ook moeten de parameters voor de personalisatie van deze methoden worden bepaald. Die zullen ook in D2.1 worden beschreven. Vervolgens worden volgens een rapid prototyping methode de modules ontwikkeld en getest in drie fase, versie (0.8, 0.9 en 1.0). De eerste test zal relatief kort van duur zijn en omvat vooral tests op gebied van basale werking van het de modules en de website en statistiek-functionaliteit. De tweede test gaat dieper in op de functionaliteit, usability en de configureerbaarheid van de modules. Het testen zal worden gedaan door een selectie van de referentiegroep (docenten en studenten). Het evaluatierapport zal worden opgesteld door de gebruikersgroep en zal de technische en usability-mogelijkheden van de modules beoordelen en voorzien van suggesties voor de toekomst. Dit werkpakket start al voor de oplevering van WP1 om basiselementen te ontwikkelen die nodig zijn om de modules inhoudelijke invulling te geven. Daarna zal er afwisselend ontwikkeld en getest worden. Dit werkpakket start op 1 juli 2015 en eindigt op 31 augustus 2016. In dit werkpakket zal het meeste werk gedaan worden. Het werkpakket is ingeschat op 1296 uur, 97.200 euro. Deliverables: 2.1 Gedetailleerde specificaties (rapport) 2.2 Testrapportages (voor versie 0.8, 0.9 van de modules) 2.3 Evaluatierapport (voor versie 1.0) 2.4 Ontwikkelde modules 7 Milestones: D2.4(0.8), D2.4(1.0). Er zijn in dit werkpakket een aantal milestones. De initiele versie (v0.8) is nodig om goed te kunnen testen en is daarom een milestone. Ook de finale release (v1.0) is een milestone. WP3. Disseminatie Doelstelling: disseminatie van de projectresultaten, uitwisseling van ideeën en bestpractices, markt- en praktijkverkenning In dit werkpakket zullen de activiteiten worden samengebracht die te maken hebben met het verspreiden van de ontwikkelde kennis uit het project. Het gaat hier om het organiseren of meedoen aan meetings en conferenties, publicaties, het opzetten van een projectwebsite. Dit werkpakket loopt het hele project door en eindigt met een disseminatieplan. Tussendoor zullen twee workshops worden georganiseerd voor de referentiegroep-leden en andere belanghebbenden. Onderdeel van het disseminatieplan is een marktverkenning en een praktijkbeschrijving van de inzet van open en online onderwijs. Dit werkpakket loopt de hele projectduur. Het werkpakket is ingeschat op 336 uur, 25.200 euro. Deliverables: 3.1 Projectwebsite, met daarop toegang tot de modules. 3.2 Meetings en conferenties, workshops voor docenten 3.3 Disseminatieplan Milestones; geen. WP4. Verankering Projectresultaten Doelstelling: verankeren projectresultaten, toekomstplan opstellen In dit werkpakket vallen de activiteiten die er voor zorgen dat de projectresultaten na het project levensvatbaar zijn en dat er kan worden voortgebouwd op de projectresultaten. Een belangrijke rol is hier weggelegd voor de referentiegroep. In dit werkpakket zal als deliverable een rapport worden opgesteld met daarin mogelijkheden van het project voor toekomstige onderwijsdoeleinden, mogelijkheden voor doeleinden buiten het onderwijs (denk aan toepassingen voor de overheid of in het bedrijfsleven om bijscholing van personeel te stimuleren). Ook toekomstige technologische innovaties en/of wensen zullen in dit rapport worden opgenomen. Dit werkpakket start in de eindfase van het project. Zodra de testresultaten van versie 0.8 en 0.9 bekend zijn, zal worden gekeken naar de mogelijkheden om de ontwikkelde modules in te zetten en te verankeren. Dit werkpakket eindigt met het einde van het project en levert een toekomstplan op (D4.1). Dit werkpakket wordt in de laatste fase van het project uitgevoerd. Het werkpakket is ingeschat op 288 uur, 21.600 euro. Deliverables: 4.1 Toekomstplan Milestones: geen WP5. Projectmanagement Doelstelling: coördineren referentiegroep en projectgroep, organiseren meetings, samenwerking met SURF, voortgangs- en eindrapportages Het werkpakket projectmanagement loopt de hele projectduur van 16 maanden. Het projectmanagement houdt in de gaten of de andere werkpakketten volgens planning verlopen en stuurt bij in het geval er vertragingen of veranderingen optreden. Ook zorgt het projectmanagement voor afstemming met de projectgroep en de referentiegroep en het organiseren van projectmeetings. In dit werkpakket wordt tijd gereserveerd voor begeleiding door SURF, inclusief vier dagen voor SURF activiteiten en het beschikbaar stellen van expertise. Ook houden we rekening met medewerking aan het onderzoek 8 van de NRO. Het verloop van het project wordt bijgehouden in de kwartaalrapportages (D5.1). De projectresultaten komen in de eindrapportage (D5.2). Dit werkpakket loopt de hele projectduur. Het werkpakket is ingeschat op 240 uur, 18.000 euro. Deliverables: 5.1 kwartaalrapportages 5.2 eindrapportage Milestones: geen 4. Planning, begroting en organisatie 4.1 Planning Het project start op 1 Juni 2015 en heeft een doorlooptijd van 16 maanden. Het project loopt af op 30 September 2016. Werkpakket 1 duurt 2 maanden. Het werkpakket start met het oprichten van een referentiegroep met leden van de projectpartners, gebruikers (docenten en studenten) en belanghebbenden en eindigt met de oplevering van het requirements document (D1.1). In de eerste fase van het project wordt ook de projectwebsite opgeleverd (D3.1). Werkpakket 2 begint met een analyse van de requirements en het opstellen van gedetailleerde specificaties voor het maken van de modules. De modules worden in drie fasen gebouwd (D2.4). De eerste release (v0.8) wordt getest op basale functionaliteit. De tweede release (v0.9) op inhoudelijke (statistische) kwaliteit. De laatste release (v1.0) wordt getest en de resultaten worden weergegeven in het evaluatierapport (D2.3). Dit is een technisch werkpakket waar ook gekeken wordt naar usability, privacy en andere gerelateerde zaken. In het werkpakket 3 worden twee workshops gehouden om scholen, docenten, studenten en andere belanghebbenden kennis te laten maken met het project, de doelstellingen en de (te verwachten) resultaten. Dit werkpakket eindigt met een disseminatieplan (D3.3). Het project eindigt met de oplevering de projectevaluatie (D1.2) en de eindrapportage (D5.2). De laatste maanden van het project wordt ook samen met de referentiegroep een analyse gemaakt de verankering van de projectresultaten (D4.1) Overzicht Werkpakketten en Deliverables Jun15 Maand WP1. Requirements Jul15 Aug15 Sep15 Okt-15 Nov15 Dec15 Jan-16 Feb-16 Mrt16 Apr16 Mei-16 Jun-16 Jul16 Aug16 D1.1 WP2. Ontwikkeling, testen, en evaluatie Modules WP3. Disseminatie Sep16 D1.2 D2.40.8 D2.1 D3.1 D2.2I D3.2 D2.40.9 D3.2 D2.2II D2.41.0 D2.3 D3.2 D3.3 WP4. Verankering Projectresultaten D4.1 WP5. Projectmanagement D5.1 1 D5.1 2 D5.1 3 Risocoanalyse Risico Kans Impact Maatregel Onvoldoende commitment vanuit de opleidingen Laag Hoog Zorgen voor goede betrokkenheid door facultaire docenten en bestuurders te betrekken in de referentiegroep. Problemen met open disseminatie Laag Gemiddeld In requirement-fase reeds voorzieningen treffen voor open aanbieden van modules. Acceptatie door docenten te laag Gemiddeld Gemiddeld Via workshops en gedeelde ontwikkeling betrekken van docenten bij de implementatie Requirements onvoldoende Laag Hoog Raadplegen externe experts in tweede ronde requirements. 9 D5.2 informatief Vertraagde eerste versies Gevolg mogelijk projectvertraging. ontwikkeling Uitvallend personeel Gemiddeld Laag Gebruik DWO is relatief eenvoudig, veel expertise aanwezig binnen Freudenthal Instituut Laag Hoog Projectmanagement schrijft plan onderdeel van eerste rapportage. voor interne 4.2 Kostenoverzicht Zie de bijlage Projectbegroting (Excel) voor een overzicht van de materiele kosten en personele kosten kosten per werkpakket. 4.3 Projectorganisatie De interne opdrachtgever is de Algemeen Directeur van het Freudenthal Instituut, Prof. Toine Pieters. Projectleider Prof. Dr. W.R. van Joolingen is een internationaal leidende onderzoeker op het gebied van onderzoekend leren met behulp van computermodellen. Van Joolingen studeerde af in Leiden als theoretisch natuurkundige, inclusief een eerstegraads lesbevoegdheid. Hij promoveerde aan de Technische Universiteit Eindhoven op onderzoek naar het gebruik van computersimulaties in het onderwijs. Daarna volgden aanstellingen in Eindhoven, Amsterdam en Twente, en in 2009 een benoeming tot hoogleraar dynamisch modelleren in onderwijssituaties aan de Universiteit Twente. Van Joolingen coördineerde EU-gefundeerde projecten op het gebied van vraag-gebaseerd wetenschappelijk onderwijs: SIMULATE, SMISLE, Servive, Co-Lab and SCY. De referentiegroep bestaat uit 2 opleidingsdirecteuren, 2 docenten statistiek, 2 studenten leden van het Freudenthal Instituut. Het project zal worden uitgevoerd door de medewerkers van het DWO: 10 Prof. Dr. Johan Jeuring: domeinexpertise, feedback op projectresultaten Peter Boon: programmeur, ontwerper wiskundige applets, onderwijsontwikkelaar Wim van Velthoven: programmeur Sietske Tacoma: onderwijsontwikkelaar, programmeur, ontwerper wiskundige applets, onderzoeker Dr. Sylvia van Borkulo: programmeur, ontwerper wiskundige applets Mieke Abels: onderwijsontwikkelaar Ing. Gert van der Plas: programmeur Huub Nilwik: programmeur, ontwerper wiskundige applets Dr. Susanne Tak: onderwijsontwikkelaar, expert gebruikersinteractie Judith Schenzel: onderwijsontwikkelaar Dr. Misjaël Lebbink: Website, vormgeving opvang,