02BR-Principeverzoek vervangende nieuwbouw polikliniek SEIN

Collegebesluit
Collegevergadering: 26 januari 2016
ONDERWERP
Nieuwbouw polikliniek Heemstede terrein Meer en Bosch (SEIN)
SAMENVATTING
In de brief van 3 augustus 2015 verzoekt de Stichting Epilepsie Instellingen Nederland
(SEIN) het college om aan te geven of zij het voornemen van SEIN, om op de locatie van de
kapel Irene op het terrein van Meer en Bosch een nieuwe polikliniek te realiseren, in principe
planologisch mogelijk wil maken. Tevens vraagt SEIN het college om aan te geven welke
kaders zij hieraan verbindt. Dit verzoek is op 23 december 2015 nader gemotiveerd. Het
beoogde bouwplan past niet in het bestemmingsplan "Woonwijken zuidoost". Om de
gewenste bebouwing mogelijk te maken moet een planologische procedure worden
doorlopen.
Voorgesteld wordt om SEIN te berichten dat het college positief tegenover het initiatief van
SEIN staat en de bereidheid uit te spreken om verder te werken aan een inpassing van de
door SEIN gewenste bebouwing die recht doet aan de landschappelijke kwaliteit van de
Meer en Boschlocatie.
BESLUIT B&W
1. SEIN te berichten dat het college positief tegenover het initiatief van SEIN staat en dat
verder kan worden gewerkt aan een inpassing van de door SEIN gewenste bebouwing.
Daarbij dient aandacht te worden besteed aan:
een beoordeling van de beoogde bebouwing in de context van de
landschappelijke kwaliteit van de Meer en Boschlocatie
2. Dit besluit voor te leggen aan de commissie Ruimte om haar zienswijzen kenbaar te
maken (B-stuk).
INLEIDING
Voorgeschiedenis
SEIN is vanuit een samenwerkingsverband met het VUmc tot begin 2000 betrokken geweest
bij grootschalige nieuwbouwplannen van het VUmc in Amsterdam, waarbij de nieuwbouw
van een nieuwe polikliniek en kliniek van SEIN onderdeel van de planvorming waren. In
2006 heeft SEIN zich teruggetrokken uit dit grootschalige nieuwbouwproject, toen bleek dat
dit project financieel niet haalbaar zou zijn en SEIN hiervoor ook geen goedkeuring van het
ministerie zou krijgen. In de loop van de daarop volgende jaren heeft SEIN zich
geheroriënteerd op de vervangende huisvesting van haar polikliniek en kliniek.
In eerste aanleg was SEIN voornemens een relatief grootschalig nieuwbouwproject hiervoor
te realiseren op het terrein Cruquiushoeve van SEIN te Cruquius. De snelle en inhoudelijk
forse veranderingen binnen de wet- en regelgeving over de integrale financiering van de
zorg, gecombineerd met optredende beperkingen van het gekozen scenario, leidde begin
2012 tot de keuze om alle klinische functies op de locatie Meer en Bosch te herhuisvesten.
Het eerste vervolg besluit bestond uit het herhuisvesten van de kliniek binnen het toen nog
vrijwel nieuwe gebouw 9 op Meer en Bosch. SEIN heeft vervolgens, na een renovatie, begin
2014 gebouw 9 in gebruik genomen als kliniek en de naamgeving veranderd in de (nieuwe)
Koningin Emma Kliniek. Gelijktijdig is de oude Koningin Emma Kliniek leeggemaakt en
tijdelijk ingericht als huisvesting voor de poliklinische functies.
Als tweede vervolgstap was SEIN voornemens om op basis van een grootschalige renovatie
nieuwe huisvesting voor de polikliniek te realiseren in het gebouw Lorentz de Haas
(gemeentelijk monument).
Diverse analyses van het gebouw Lorentz de Haas in relatie tot het programma van eisen
geven een duidelijk beeld dat het gebouw Lorentz de Haas alleen tegen hoge kosten en
compromissen op het punt van huisvesting geschikt te maken is als moderne polikliniek voor
de toekomstige epilepsiezorg. Om deze reden wordt nu gekeken naar de locatie van de
kapel Irene.
668305
1/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 januari 2016
SEIN ziet voor nu en in de toekomst geen mogelijkheden voor ander (functioneel) gebruik
van kapel Irene en het "Witte Huisje". Concreet betekent dit dat het huidige gebouw van
kapel Irene en het 'Witte Huisje' ten behoeve van de realisatie van een nieuwe polikliniek
Heemstede, volgens het plan van SEIN worden gesloopt. SEIN ziet als een bijkomend
voordeel van deze situatie, dat met de sloop van deze twee gebouwen ruim 500 m² footprint
gebouw wordt verwijderd voor de realisatie van een nieuwe polikliniek. Bij goedkeuring van
de planvorming zal SEIN vervolgens het gebouw Lorentz de Haas afstoten door middel van
verkoop of via een beheersituatie in verhuur brengen.
Bouwplan
In eerste instantie had SEIN voor de nieuwe polikliniek een gebouw voor ogen van ca. 2.500
m² bvo met een footprint tussen de 850 - 1000 m2, bestaande uit maximaal 3 bouwlagen,
die niet hoger reiken dan de huidige kapel Irene. Afhankelijk van de uiteindelijke situering
zouden alle of bijna alle waardevolle bomen van de 'bomenwaarderingskaart Meer en Bosch'
behouden kunnen blijven.
Mede naar aanleiding van een ambtelijk overleg over het ingediende verzoek is door SEIN
nog eens kritisch gekeken naar het programma van eisen.
Dit heeft ertoe geleid dat het aantal m² bvo is teruggebracht tot ca. 2100 m² bvo en een
opzet in 3 lagen. Dit levert een footprint op van ca. 700 m² (de footprint van de huidige Irene
kapel is ca. 450 m²). Tevens is afgezien van de sloop van het “Witte huisje”. In het plan
wordt voorgesteld het pand te ontmantelen, maar de kapvorm te laten staan. Op deze
manier wordt het afwisselende beeld vanaf de Voorweg met tuinmuur en bescheiden
pannenkap niet verstoord. De kap van het Witte Huis wordt gebruikt als fietsvoorziening voor
de gebruikers van de polikliniek. Tevens is extra groen in de openbare ruimte toegevoegd.
Voor een uitgebreide beschrijving van het beoogde bouwplan verwijzen wij u naar het
document “van Kapel naar Polikliniek Meer & Bosch” van Studio WA uit december 2015, dat
deel uitmaakt van de aanvullende motivatie van het principeverzoek.
MOTIVERING
Bestemmingsplan
Het beoogde bouwplan past niet in het bestemmingsplan “Woonwijken zuidoost”. De
footprint van de nieuwe kliniek overschrijdt het huidige bouwvlak van de kapel Irene en de
goothoogte van het bouwvlak wordt overschreden.
Om de gewenste bebouwing mogelijk te maken moet een planologische procedure worden
doorlopen.
Onderbouwing principe-verzoek SEIN
Bedrijfsvoering
De relatie met SEIN gaat terug tot in de 19e eeuw en al die tijd heeft SEIN zich een steeds
belangrijker maatschappelijke partner getoond. Momenteel is Meer en Bosch is de
hoofdlocatie voor de Klinische Zorg Midden West Nederland van SEIN. Jaarlijks ontvangt
SEIN 7.000 patiënten op de epilepsie-poliklinieken Heemstede, Cruquius, Amsterdam, Den
Haag, Rotterdam en Utrecht. Hiervan komen ruim 2000 patiënten naar Heemstede. Zij
ontvangen jaarlijks nog eens 1.500 nieuwe patiënten met hun begeleiders op de
poliklinieken, waarvan in ieder geval 600 mensen op de polikliniek Heemstede worden
ingeschreven. In totaal zijn in 2015 1.000 patiënten kortdurend opgenomen in de Koningin
Emma Kliniek. In het Slaap Waak Centrum Heemstede dat in 2014 startte, komen jaarlijks
600 polikliniek patiënten met complexe slaapproblematiek naar Heemstede. Ook voor deze
doelgroep geldt dat aanvullend diagnostiek in de Koningin Emma kliniek plaatsvindt.
Huisvesting
668305
2/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 januari 2016
Door huisvesting van de polikliniek in de directe nabijheid van de kliniek kunnen
medewerkers en patiënten eenvoudig tussen de gebouwen wisselen. Voor patiënten kan
een bezoek aan de polikliniek, in combinatie van kort onderzoek in de kliniek, gewenst zijn.
Voor veel medewerkers geldt dat zij zowel in de kliniek als op de polikliniek werkzaamheden
Verrichten en (multidisciplinair) overleg voeren. Te denken valt aan: neurologen,
psychologen, maatschappelijk werkers, KNF-laboranten die gedurende de dag op beide
locaties patiënten spreken en onderzoek verrichten.
Nieuwe eisen met betrekking tot huisvesting betreffen onder andere de medische
technologie inclusief bijbehorende infrastructuur en draadloze verbindingen. Maar ook
verbetering van de patiënten logistiek en nieuwe mogelijkheden zoals eHealth, waarbij
patiënten via beeldbellen een deel van de vervolgconsulten en behandeling ontvangen. Dit
beperkt de reistijd en –kosten van de patiënt en vraagt minder ruimte op de poliklinieken.
Financiering van de zorg
Sinds 2006 is sprake van een grote kentering in de financiering van (het vastgoed van) de
zorg. Efficiency en kosteneffectiviteit zijn sleutelbegrippen geworden. Dit is sterk ingegeven
door het doel de kosten (stijging) in de zorg terug te brengen en de bedrijfsmatigheid in de
zorg te verbeteren. Zorgorganisaties zijn vanaf deze periode in een aantal stappen financieel
verantwoordelijk geworden voor alle vastgoedkosten. Het adagium is dan ook: “meer zorg
voor dezelfde omzet”. Er is voor SEIN daarom een voortdurende kostenoverweging gaande
met als doel de middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten.
Op basis van dit gegeven ziet SEIN zich dan ook in haar vastgoed voor een aantal
problemen gesteld. Het eigendom, beheer en onderhoud van een aantal historische
gebouwen is niet langer mogelijk binnen de integrale bekostiging van een zorgorganisatie.
Historische keuzes over het vastgoed en de financiële consequenties daarvan, leiden bij het
aanpassen van de zorgorganisatie tot beperking van de inzet van zorgverlening en –
innovaties en gaan uiteindelijk ten laste van de patiënt. Daarom wil SEIN voor haar klinische
zorg de huisvesting zo passend mogelijk realiseren, zowel qua mogelijkheden van het
gebouw als met betrekking tot de kosten voor een periode van 30 à 40 jaar. Nieuwbouw
biedt SEIN vanuit deze problematiek de enige mogelijkheid om doelmatig en conform de
huidige eisen te bouwen.
De herbestemmingsmogelijkheden van de kapel Irene zelf zijn functioneel en technisch zo
beperkt dat het gebouw niet in te zetten is om (delen van) zorgproductie, met daaraan
verbonden inkomsten, te realiseren. Vandaar dat SEIN herbestemming van de locatie van
kapel Irene heeft ingezet.
Mede gezien de bijbehorende werkgelegenheid is het belangrijk dat met SEIN wordt gezocht
naar een zo optimaal mogelijke huisvesting met voldoende oog voor de landschappelijke
kwaliteit van de Meer en Boschlocatie.
Stedenbouwkundige beoordeling
In de globale visie voor Meer en Bosch uit 2008, die tevens integraal deel uitmaakt van het
in 2012 door de raad vastgestelde bestemmingsplan “Woonwijken zuidoost” past dit voorstel
niet.
In deze visie is opgenomen dat alleen een relatief bescheiden toename aan bebouwing
mogelijk is met als voorwaarde dat deze geen afbreuk doet aan de ruimtelijke kwaliteit.
Gedacht werd aan bijvoorbeeld kleine aanbouwen of een fietsenberging.
De beoogde footprint wordt ca. 1,5 keer zo groot.
In de globale visie is een vlekkenplan opgenomen. Deze vlekken worden met uitzondering
van één vlek op het middendeel allemaal begrensd door de bestaande bebouwing. Door de
sloop van de kapel Irene wordt een nieuwe grens gevormd die net iets verder het groene
gebied in gaat.
668305
3/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 januari 2016
Visie omwonenden
In de nieuwsbrief van 30 december 2015 geeft de Vereniging van Omwonenden Meer en
Bosch (VOMB) haar visie over het beoogde bouwplan, zoals dat in eerste instantie door
SEIN is toegezonden. De VOMB is niet positief over dit plan. Met name het verdwijnen van
de kapel Irene, één van de karakteristieke gebouwen van Meer en Bosch wordt betreurd.
Voorts herhaalt de VOMB nog eens haar standpunten ten aanzien van Meer en Bosch, te
weten:
1.
Instandhouding van het landschappelijke en groene karakter van Meer en Bosch
overeenkomstig de globale visie, zoals deze in 2008 is vastgesteld;
2.
Beperkte nieuwbouw aan de Glipperdreef (na de bouw van de Nieuwe Koningin
Emmakliniek in 2014 dient de zuidwesthoek verder open te blijven;
3.
Eventuele bouw moet aansluiten bij de rest van de omliggende straten. Geen
hoogbouw. Kwaliteit moet voor opstaan.
CONCLUSIE
SEIN is een belangrijke maatschappelijke voorziening in onze gemeente. Dat willen wij zo
houden. Wij staan dan ook positief tegenover het initiatief van SEIN. Dit betekent dat verder
kan worden gewerkt aan een inpassing van de door SEIN gewenste bebouwing die recht
doet aan de landschappelijke kwaliteit van de Meer en Boschlocatie. Daarbij dient aandacht
te worden besteed aan de volgende aspecten:
-
een nadere beoordeling van de beoogde bebouwing in de context van de
landschappelijke kwaliteit van de Meer en Boschlocatie;
sinds 2008 zijn veel veranderingen in de gezondheidszorg doorgevoerd die grote
gevolgen hebben voor SEIN. Dit rechtvaardigt een nieuwe beoordeling van de
plannen tegen de achtergrond van deze gewijzigde context.
Mocht inpassing van de gewenste bebouwing op problemen stuiten, dan zal de
maatschappelijke afweging een belangrijk onderdeel van de uiteindelijke besluitvorming zijn.
Uiteraard dient een eventuele formele aanvraag te zijn voorzien van een goede ruimtelijke
onderbouwing, waarin wordt ingegaan op de gebruikelijke aspecten als parkeren, flora en
fauna, milieu, externe veiligheid, water, etc.
Verder wordt voorgesteld de commissie Ruimte haar zienswijze te vragen over dit standpunt.
FINANCIËN
JURIDISCH KADER
- Wro
- Wabo
- Awb
PLANNING/UITVOERING
COMMUNICATIE/BEKENDMAKING
SEIN wordt schriftelijk geïnformeerd over dit besluit.
668305
4/5
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 januari 2016
BIJLAGEN
 kenmerk: 657125 onderwerp: principeverzoek nieuwbouw polikliniek SEIN Meer en
Bosch;
 kenmerk: 666972 onderwerp: aanvullende motivatie principeverzoek nieuwbouw
polikliniek SEIN Meer en Bosch;
 kenmerk: 385054 onderwerp: globale visie ontwikkeling Meer en Bosch (2008) met
bijlagen (bomenkaart Meer en Bosch);
 kenmerk: 668466 onderwerp: ontwikkeling bebouwing westelijk deel Meer en Bosch;
 kenmerk: 668690 onderwerp: visie omwonenden Meer en Bosch nieuwbouw
polikliniek SEIN.
668305
5/5