LESVOORBEREIDING

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER | BASISSTAGE
Naam student (klas): De Ceulaer Karen
Stageschool:
Stageklas: 3de graad
Aantal lln.: 20
Datum nazicht:
Nagekeken door:
aanpassen - herwerken
Bachelor Leraar Lager Onderwijs
CAMPUS DE VEST - tel: 015-369275
ZANDPOORTVEST 60 - 2800 MECHELEN
goedgekeurd 
Mentor:
handtekening
VAK: MUVO
DOMEIN: MUZIEK
DATUM:
LESONDERWERP: Muzische kleuren in het schilderij.
LESDUUR:
100 min
BEGINSITUATIE:
Aantal leerlingen: 20
Klasschikking:
De leerlingen hebben reeds kennisgemaakt met de werken van Picasso. Ze weten dat hij verschillende periodes gekend heeft in zijn leven en dat hij verschillende
schilderstijlen heeft gebruikt. Ze weten dat hij een fase met veel kleuren werkte.
Daarnaast zijn de leerlingen ook vertrouwd met het voelen en hierover praten.
DOELSTELLINGEN:
Lesdoel (creatief en domeinspecifiek): Kinderen kunnen verschillende klanken combineren tot een muziek aan de hand van een kleurenpallet.
Leerplandoelen of eindtermen
Leerplan:
Vlaams Verbond van het Katholiek Onderwijs (1999). Muzische opvoeding. Muzikale opvoeding. Deelleerplan. VVKO. P 36, 38, 94.
Leerplandoelen met nummer:
Leerplandoelen:
- 2.1 De klankmogelijkheden van voorwerpen en instrumenten onderzoeken
- 2.2 Een eenvoudig ritme of een eenvoudige melodie instrumentaal uitvoeren
- 9.1 Een klank – of muziekstuk ontwerpen vanuit een buitenmuzikaal gegeven
Eindterm:
- 2. De leerlingen kunnen improviseren en experimenteren, klankbronnen en muziekinstrumenten uittesten op hun klankwaarde en in muzikaal samenspel daarvan
gebruik maken.
1
LEERINHOUD: BOUWSTEENINFO:
1. GELUIDEN WORDEN KLANK. OVERAL HOOR JE GELUIDEN, MAAR WANNEER JE ER BEWUST NAAR LUISTERT EN JE DEZE GELUIDEN KAN BENOEMEN EN OMSCHRIJVEN WORDEN HET KLANKEN.
ELKE KLANK HEEFT EEN BEPAALDE KLEUR, EEN STERKTE, EEN HOOGTE EN EEN DUUR. DIT NOEMEN WE DE PARAMETERS VAN KLANK. ENKELE VOORBEELDEN VAN DE KLEUR VAN KLANK ZIJN:
EEN DOFFE KLANK, EEN HARDE KLANK, EEN ZACHTE KLANK. EEN VOORBEELD VAN EEN STERKTE VAN EEN KLANK IS HOE LUID JE KLANK IS. IS DIE LUID? IS DIE STIL? IS DE KLANK MISSCHIEN
EERST LUID EN DAN STIL? OF EEN KLANK HOOG OF LAAG KLINKT, IS DE HOOGTE VAN DE KLANK. ALS LAATSTE KUNNEN WE NOG ZEGGEN OF EEN KLANK KORT OF LANG IS EN OF DEZE
HERHALEND VOORKOMT. DIT NOEMEN WE DE DUUR VAN DE KLANK.
2. KLANKEN WORDEN MUZIEK. KLANKEN OP ZICH ZIJN GEEN MUZIEK. JE KRIJGT PAS MUZIEK WANNEER ER EEN VERBAND ONTSTAAT TUSSEN DE VERSCHILLENDE KLANKEN OF TUSSEN KLANK EN
STILTE. OM MUZIEK TE MAKEN MOET JE DUS VERSCHILLENDE KLANKEN ORDENEN EN NA ELKAAR PLAATSEN. RITME IS ZO EEN SOORT ORDENING VAN KLANKEN. BIJ EEN RITME WORDEN DE
KLANKEN GEORDEND IN TIJD. DIT WIL ZEGGEN DAT JE BIJVOORBEELD HEEL SNEL GAAT SPELEN OF HEEL TRAAG. JE SPEELT IN EEN BEPAALD TEMPO EN EEN BEPAALDE MAAT DIE JE KAN GAAN
VERSNELLEN OF VERTRAGEN. JE KAN NET HEEL REGELMATIG, ALTIJD HETZELFDE SPELEN, MAAR JE KAN OOK HEEL ONREGELMATIG ALLES DOOR ELKAAR SPELEN. JE KAN ALS HET WARE MET
ALLE KLANKEN EEN RITME OPBOUWEN DOOR ERMEE TE SPELEN.
THEMATISCHE INFO:
PICASSO KENT VERSCHILLENDE FASEN IN ZIJN LEVEN. IN EEN BEPAALDE FASE WERKT HIJ MET HEEL VEEL KLEUREN DIE HIJ ALLEMAAL NAAST ELKAAR PLAATS IN VERSCHILLENDE VLAKKEN. HET ZIJN
DEZE SCHILDERIJEN MET VELE VLAKKEN EN KLEUREN DIE WIJ GEBRUIKEN OM MUZIEK TE MAKEN.
TIMING
LESDOELEN
OPDRACHTEN:
STIMULANSEN
ORGANISATIE
MATERIAAL
OPSTELLING
Fase 1A: Verhalende muziek
8 min.
Leerlingen luisteren naar muziek
en kunnen hier een verhaal
aankoppelen.
Leerlingen luisteren naar muziek
en kunnen hier een emotie aan
koppelen.
Hallo allemaal,
-
Ik heb vandaag voor jullie een
muziekstuk meegebracht. Ik zou dit
heel graag met jullie eens beluisteren.
-
Luister maar eens goed naar dit stukje
muziek:
(Nr 1: lied fog bound van Pirates of the
Caribbean).
Hebben jullie goed naar de muziek
geluisterd? Hebben jullie het in je laten
komen? Dan zou ik graag even een
gesprek voeren met jullie over dit
muziekstukje.
-
-
-
Na het luisteren van de muziek gaan de
leerlingen er een verhaal aan koppelen.
Om er vervolgens een emotie aan vast
te hangen.
Indien het nodig is, kan de muziek nog
eens afgespeeld worden).
Wat hebben jullie
gehoord?
Wat voor muziek is dit?
Waar zou je zo’n muziek
kunnen horen?
Als je naar deze muziek
luistert, waar denk je dan
aan?
Kunnen jullie een
verhaal/belevenis maken
bij deze muziek?
Waarom hangt je dat
verhaal vast aan de
muziek?
Wat roept die muziek dan
bij je op?
Kan je er dan nu ook een
emotie aan koppelen?
Wat voel je? Of wat zou
je voelen bij dit
muziekstuk? Je kan
hiervoor vertrekken
vanuit je verhaal. Of je
kan gewoon luisteren en
voelen bij jezelf.
De kinderen zitten in de
klas en luisteren naar
het muziekstuk.
-
pc
muziekstuk
Fase 2: Kleurende muziek
2
10 min.
De leerlingen beleven de muziek
en zijn in staat om kleuren aan de
muziek te koppelen.
Ik zou graag hebben dat jullie nu eens
allemaal op een rij achter elkaar gaan
staan. Ik heb hier allemaal kleine
muziekstukjes op mijn computer en wie
die allemaal aan jullie laten horen. Je
luistert en voelt telkens heel goed. Na
elk muziekstukje steek ik een kleur in
de lucht. Wanneer je vind dat deze
kleur bij dat muziekstukje past, ga je
links staan. Vind je dat het er niet bij
past, dan ga je rechts staan.
-
Volg je eigen gevoel.
-
De leerkracht toont na elk muziekstuk
een kleur. De leerlingen bedenken voor
zichzelf of zij vinden dat die kleur erbij
past of niet. Als iedere leerling een
positie ingenomen heeft, houdt de
leerkracht een kort gesprek met de
leerlingen over waarom zij dat wel of
niet vinden. Er wordt gepolst naar de
belevenis en de invulling van de kleur.
8
Leerlingen verkennen de klanken
van muziekinstrumenten.
-
-
In het midden liggen nu allemaal
muziekinstrumenten. Het is de
bedoeling dat jullie allemaal jullie ogen
sluiten. Ik ga een instrument nemen en
een keer het geluid laten horen.
-
Daarna raden jullie welk instrument ik
bespeeld heb.
-
Na enkele keren raden, mogen ook
leerlingen een instrumentje laten horen.
-
-
-
Leerlingen kunnen aangeven
welke klank het best bij hen
aansluit.
De leerlingen mogen nu allemaal zelf
een instrumentje nemen. Ze krijgen
even de kans om het instrument te
leren kennen en er verschillende
soorten geluiden mee te produceren.
-
Waarom vind je dat deze
kleur erbij past?
Wat roept de muziek bij
je op?
Welk verhaal zou je erbij
plaatsen?
Waar staat deze kleur
voor volgens jou?
Wat doet die kleur met
jou?
Is het een eerder lichte of
donkere kleur?
Is de muziek eerder hard
of zacht? Droevig of
vrolijk? Strijdlustig?
Welke kleuren koppel jij
aan deze emoties?
...
De kinderen staan in
een rij achter elkaar
terwijl ze naar de
muziek luisteren.
Nadien kiezen ze
afhankelijk van hun
standpunt een positie
links of rechts van de rij
in.
Waarom denk je dat het
dat instrument was?
Hoe klonk het
instrument?
Wat het geluid eerder
had of zacht?
Was het aangenaam om
naar de luisteren of
eerder iets wat je liever
niet hoort?
Was het eerder een
warm of eerder een koud
geluid?
Waar zou je dit geluid
aan koppelen?
De leerlingen staan in
een kring rond allerlei
muziekinstrumenten.
-
Pc
Muziekstukken
Kaartjes met
kleuren op.
Allerlei soorten
muziekinstrumenten:
Belletjes
Blaasinstrume
nten
Trommels
Castagnettes
snaarinstrume
nten
Waarom kies je dat
geluid?
Wat spreekt hij daar het
meest in aan?
3
Ze gaan op zoek naar een geluid dat
hen het meest aanspreekt. Dit wordt
even kort besproken.
-
Hoe klinkt jou
instrument?
Vind je eerder hard of
zacht? Koud of warm?
...
30 min
Leerlingen kunnen klanken aan
een kleur koppelen.
In de ruimte liggen nu verschillende
kaartjes. Deze kaartjes hebben
verschillende kleuren met
kleurschakeringen. De leerlingen kiezen
aan de hand van hun instrument en/ of
gekozen geluid het kaartje dat volgens
hen het best past bij dit geluid.
-
Leerlingen spelen een partituur
aan de hand van kleuren.
Aan de hand van de gekozen kaartjes
worden ze in groepjes gedeeld. De
leerlingen met kleuren in dezelfde
kleurtinten vormen nu een groepje.
Ze bespreken kort met elkaar waarom
ze die kleur gekozen hebben. (de
groepjes zijn max 4 personen groot).
De leerlingen krijgen nu verschillende
opdrachten met die kleur en de
instrumenten. Hiervoor krijgen ze
kaartjes met kleurschakeringen in
dezelfde kleur naast elkaar.
Van licht naar donker
van licht naar donker en terug
naar licht
van donker naar licht en terug
donker.
-
-
-
-
Bij elk kaartje krijgen ze drie
opdrachten:
Deze kleurenkaart is een
partituur voor jullie en bepaalt
hoe jullie muziek moeten
maken. Laat elk instrument nu
eerst het partituur eens
spelen.
Jullie zijn samen een orkest en
spelen de muziek.
Let op: je mag bij deze eerste
opdracht niet samen spelen.
Je mag per kleurschakering
dus maar één instrumentje
gebruiken.
-
-
-
Hoe klinkt jou geluid?
Laat het eens horen aan
de rest?
Wat roept dit geluid bij je
op?
Waarom kies je die
kleur?
Wat vind je van die kleur,
wat doet het met je?
...
De leerlingen werken in
groepjes van 4
verspreid in de ruimte.
Allerlei soorten
muziekinstrumenten:
Belletjes
Blaasinstrume
nten
Trommels
Castagnettes
snaarinstrumenten
Kaartjes met
kleurschakeringen.
Bekijk de kaartjes eens
goed. Wat zien jullie?
Hoe ziet jullie partituur
eruit? Wat zie je aan die
kleuren?
Hoe kan je een lichte
kleur spelen? En hoe
een donkere?
Kijk eens goed naar
hem.
Hoe kan je het nog
anders doen?
Welk instrument klinkt
het ‘lichtst’? Welk het
donkerst?
Hoe kan je verschillende
instrumenten samen toch
stil laten klinken?
Hoe kan je ze samen
donker laten klinken?
...
4
-
14
Leerlingen spelen een partituur
aan de hand van kleuren.
Jullie zijn nog steeds een
orkest. Nu mogen jullie
instrumenten wel samen
gebruiken.
Belangrijk hierbij is dat je als leerkracht
de groepjes even kan stilleggen om
elkaar te tonen wat ze al gedaan
hebben en hoe zij het aanpakken.
De groepen worden door elkaar
gehaald. In elke groep zitten nu
leerlingen met een andere kleur.
De leerlingen werken in
groepjes van vier
vespreid in de zaal.
-
De leerlingen krijgen nu een partituur
waarin verschillende kleuren (de
kleuren die zelf kozen) met
verschillende tinten van eenzelfde kleur
verwerkt zitten. Ze spelen deze
partituur.
-
Hoe zou je die
gemengde kleuren
kunnen spelen?
Wat zou je doen bij
zwart?
Hoe kan je wit spelen?
...
Allerlei soorten
muziekinstrumenten:
Belletjes
Blaasinstrume
nten
Trommels
Castagnettes
snaarinstrumenten
Kaartjes met
kleurschakeringen.
In een volgende stap krijgen ze nog een
partituur met verschillende kleuren in
verschillende tinten, maar er zullen nu
ook gemengde kleuren aanwezig zijn.
De leerlingen worden uitgedaagd om
deze partituur ook te spelen.
20
Fase 3: Speel een Picasso!
De leerlingen spelen het werk van
Picasso aan de hand van de
gebruikte kleuren door er klanken
aan te koppelen.
Ik heb hier nu een aantal schilderijen
van Picasso. Zoals jullie al weten heeft
hij een periode gehad waarin hij heel
veel kleuren gebruikte.
Jullie hebben in de vorige stapjes
kunnen experimenteren en werken met
kleuren en geluiden.
-
Ik ben eens benieuwd hoe zo’n kleurig
schilderij van Picasso eigenlijk klinkt.
Kunnen jullie er eentje voor mij spelen?
-
Hoe gaan jullie
aanpakken?
Welke kleuren zien jullie
allemaal?
Zijn ze licht of fel?
Gaan jullie apart of
samen spelen?
Je kan alle instrumenten
apart laten spelen en op
andere stukken dan weer
allemaal samen.
...
De leerlingen werken
verder in groepjes.
Wanneer de leerlingen
klaar zijn, verzamelen
ze allemaal in het
midden van de ruimte.
Het groepje dat zijn
werk toont, mag
vooraan gaan staan.
Allerlei soorten
muziekinstrumenten:
Belletjes
Blaasinstrume
nten
Trommels
Castagnettes
snaarinstrumenten
Afdrukken van
schilderijen van
Picasso
Elke groep mag een schilderij kiezen.
Ze krijgen de tijd om het
schilderijmuziekstuk in de oefenen.
Elke groep speelt zijn muziekstuk
vooraan de klas. De klas luistert en
probeert te raden welk deel van het
schilderij er gespeeld is. Slaagt de klas
-
Waarom denken jullie dat
stuk?
Hoe hebben zij het
aangepakt?
5
hierin? Er wordt besproken waarom de
leerlingen dit denken en hoe de groep
het heeft aangepakt.
-
....
DIDACTISCH MATERIAAL:
Muziekfragmenten
Instrumenten
Kaartjes met kleurschakeringen in dezelfde kleurting
Kaartjes met kleurschakeringen in verschillende kleuren.
Werken van picasso.
BRONNEN ZOALS VERMELD IN HET ZAKBOEKJE ‘BIBLIOGRAFISCH REFEREREN’ (TOLEDO)
Demesmaeker, S. en andere. Cursus muzische vorming.
Vlaams Verbond van het Katholiek Onderwijs (1999). Muzische opvoeding. Muzikale opvoeding. Deelleerplan. VVKO.
Websites:
www.youtube.com geraadpleegd op: 11/08/2014
OVERZICHT VAN DE BIJLAGEN:
1. USB met muziekfragmenten
2. Kaartjes met kleurschakeringen in dezelfde kleur
3. Kaartjes met verschillende kleuren
4. Werken van Picasso.
BORDPLAN(NEN):
6
BORDPLAN(NEN) / GRONDPLAN (L.O.):
7