Verlichting bepalen van een ruimte……iets te maken

‘Verlichting bepalen van een
ruimte……iets te maken met
luxwaarde?’
Een donkere sterrenhemel is heel magisch om te zien….. Het donker in contrast met de kleine lichtpuntjes heeft vaak
een rustgevend effect. De lichte behandelkamer van een arts ervaren we meestal als steriel en koud. De woonkamer
om 23:00 uur s’avonds met de schemerlampjes aan ervaren we als warm en knus.
Onze waarneming bepaald hoe wij een ruimte ervaren. Donkere ruimtes ervaren we anders dan lichte ruimtes, maar
waarom is dat?
‘Buiten de vormgeving, toepassing van de ruimte en gelijkmatigheid van licht bepaald de luxwaarde voor een
deel de sfeer van een ruimte.’
Met regelmaat krijgen wij de vraag of er van een specifieke ruimte een lichtberekening gemaakt kan worden. Netjes
ontvangen we een 3ds bestand of een DWG waarvan we de ruimte kunnen opbouwen. Echter wat vaak wordt
vergeten is de vermelding van de materialisatie van de ruimte. Veel mensen begrijpen dat een donker vlak geen licht
reflecteert en een wit vlak wel. (over reflectie en absorptie van licht, verwijs ik u naar een eerder document ‘Kloppen de
kleuren van uw interieur wel’) Echter heeft elk materiaal zijn eigen wijze van reflecteren, welke dus van invloed is op de
uiteindelijke luxwaarde en waarneming.
‘De luxwaarde wil zeggen: hoeveel licht er op een werkvlak valt.’
De lumen output wil zeggen hoeveel licht de lichtbron opbrengt. Kleurtemperatuur wil zeggen hoe warm of koud wij
het licht ervaren.
In ons lichtberekeningssoftware heb ik een ruimte opgezet met diverse kleuren. Alles in de ruimte is gelijk; meubilair,
hoeveelheid spots, lumen output en kleurtemperatuur van de spots. Het enige dat anders is zijn de kleuren van de
wanden, vloer, kast, tafelblad en trap. Het gele vlak in het midden is het ‘werkvlak’ waar de berekening opgemaakt
wordt, deze heeft een hoogte van 80cm
Aan de onderzijde staat de berekening en in het roze de luxwaarde weergegeven. Dus hoeveel licht er op het gele vlak
valt en hoeveel licht wij dus waarnemen.
Het is duidelijk te zien dat de donkere ruimte een veel lagere luxwaarde heeft dan de witte ruimte. Een witte ruimte
reflecteert het licht aan alle kanten, waardoor de luxwaarde hoger ligt en wij de ruimte dus ook als ‘lichter’ waarnemen.
In de ruimte met de kleuren ligt de luxwaarde tussen de donkere en witte ruimte in, omdat de toegepaste materialen
ieder hun eigen reflectie en/of absorptie vermogen hebben.
Verlichting is een essentieel onderdeel van elk interieur/ exterieur ontwerp. Zowel daglicht als kunstlicht is bepalend
voor hoe wij een ruimte en kleur ervaren. Elke toepassing (kantoor, wachtruimte, winkelruimte) heeft namelijk zijn
eigen norm in luxwaarde. Voor echte goede sfeerbepaling komen er nog meer aspecten kijken dan alleen de hoogte
van de luxwaarde.
Bij het ontwikkelen/ creëren van een ruimte is het dus belangrijk om bewust te zijn van de keuze in materialisatie en de
reflectie van licht. Hoe u dit het beste kunt toepassen willen wij u graag in adviseren.
Namen Lumenplan,
Ilse de Snaijer