Dia 1

HET NIEUWE ERFRECHT
Dirk MICHIELS
Notaris te Aarschot
Gastdocent KU Leuven
Presentatie op basis van het
wetsvoorstel van 27/01/2017,
vatbaar voor amendering.
HET HUIDIGE ERFRECHT (ANNO 2017)
• Burgerlijk Wetboek (Code
Napoléon) dateert uit 1804
• De samenleving is sterk
veranderd (o.m. meer
echtscheidingen en nieuw
samengestelde gezinnen, meer
alleenstaanden, minder kinderen)
• Een behoefte aan meer
beschikkingsvrijheid en minder
conflictuele regels
EEN HERVORMING VAN HET ERFRECHT
• Begonnen door Minister TURTELBOOM
• Voortgezet door Minister GEENS
• Werkgroep bestaande uit politici, academici &
vertegenwoordigers van het notariaat en de
advocatuur, met maandelijkse bijeenkomsten
• Wetsvoorstel van 25 januari 2017 (74 artikelen)
• Parlementaire behandeling in 2017.
• Vermoedelijke inwerkingtreding in 2019
EEN WETSVOORSTEL MET 5 KRACHTLIJNEN
De wijziging van de regels in verband met
1° de reserve
2° de inbreng van giften
3° de verdeling
4° de erfovereenkomsten
5° het evenwicht tussen de langstlevende echtgenoot en
de kinderen
DE RESERVE
- RESERVE  BESCHIKBAAR DEEL
- De GLOBALE RESERVE van de afstammelingen
wordt gebracht op 1/2 => meer beschikkingsvrijheid
i.f.v. de gezinssituatie (bv. ongehuwde partner,
stiefkinderen, zorgenkinderen)
- De ASCENDENTENRESERVE wordt vervangen
door een onderhoudsvordering lastens de
nalatenschap in geval van behoeftigheid
DE RESERVE
- RESERVE IN NATURA => RESERVE IN WAARDE
=> grotere rechtszekerheid bij schenkingen
- WAARDERING VAN SCHENKINGEN met het oog
op de inkorting gebeurt op het moment van de
schenking, geïndexeerd tot op de dag van het
overlijden, zowel voor RG als OG
DE INBRENG VAN GIFTEN
- BEHOUD van het wettelijk vermoeden van inbreng
voor AFSTAMMELINGEN
- Vermoeden van VRIJSTELLING VAN INBRENG
voor ANDERE ERFGENAMEN (bv. zijverwanten)
- INBRENG IN NATURA => INBRENG IN WAARDE
=> waardering van giften met het oog op de inbreng
gebeurt op de dag van de gift, geïndexeerd tot op
de dag van het overlijden, zowel voor RG als OG
=> inbreng nettowaarde (onder aftrek v/d lasten)
=> recht v/d begiftigde om in natura in te brengen
DE INBRENG VAN GIFTEN
- Mogelijkheid om giften als voorschot OM TE
VORMEN in giften buiten deel & omgekeerd
zeer nuttig voor de praktijk
- Mogelijkheid voor kinderen om zich te verbinden de
goederen die hun ouders aan hun kinderen (dus
aan de kleinkinderen) geschonken hebben in te
brengen in de nalatenschap van hun ouders (onder
de vorm van een erfovereenkomst)
bevordert de GENERATIESPRONG
DE VERDELING
- Diverse tekstaanpassingen
- Nieuw = art. 745quater § 2 BW : een
vereenvoudigde buitengerechtelijke vorm van
omzetting v/h erfrechtelijk VG in VE op verzoek van
niet-gemeenschappelijke kinderen
- Verzoek door de LLE of door deze kinderen
- Vetorecht LLE voor gezinswoning & huisraad
- VG volgens omzettingstabellen gewaardeerd
- Andersluidende overeenkomsten zijn mogelijk
DE ERFOVEREENKOMSTEN
Huidig recht : principieel VERBOD, behoudens een
aantal uitzonderingen (bv. Valkeniersbeding, art. 918
BW, EOT-regelingsakte, …)
Nieuw recht : TOEGELATEN, mits voorwaarden:
a) Punctuele erfovereenkomsten (bv. waardering
goederen, schenking buiten deel<=>als voorschot,
verzaking aan inkorting voor een bep. schenking)
b) Globale erfovereenkomst (zie hierna).
DE ERFOVEREENKOMSTEN
Vormvoorschriften voor de erfovereenkomst:
1° Notariële akte waarvan het ontwerp minstens 1
maand voor de ondertekening wordt overgemaakt aan
iedere partij. De notaris legt, tezelfdertijd, een
vergadering vast ter gelegenheid waarvan de inhoud
van de overeenkomst en de gevolgen worden
toegelicht aan alle partijen, en hij licht hen in over de
mogelijkheid een aparte raadsman te kiezen of een
individueel onderhoud met hem te hebben;
2° Inschrijving in het CRT.
DE ERFOVEREENKOMSTEN
De globale erfovereenkomst:
1° Vader en/of moeder + alle vermoedelijke
erfgenamen in rechte nederdalende lijn;
2° Stelt het bestaan vast v/e evenwicht tussen deze
erfgenamen, rekening houdende met o.m. eerdere
schenkingen, met de schenkingen toegekend in de
overeenkomst zelf en, in voorkomend geval, met de
situatie van elk van de vermoedelijke erfgenamen;
3° Vermeldt alle huidige en vroegere schenkingen en
voordelen (bv. inwonend kind, hulp in het bedrijf,
studiekosten) waarmee rekening wordt gehouden en
vermeldt hoe de partijen dit evenwicht hebben
opgevat en aanvaard;
DE ERFOVEREENKOMSTEN
4° Ev. toebedeling van schuldvorderingen t.o.v. elkaar;
5° Elke vermoedelijke erfgenaam kan erin
toestemmen dat (al) zijn eigen kinderen, dan wel één
of meerdere kinderen van zijn echtgenoot of wettelijk
samenwonende partner in zijn plaats worden
toebedeeld (generatiesprong);
6° De toestemming brengt de verzaking mee aan de
vordering tot inkorting en aan het verzoek tot inbreng
m.b.t. de giften vermeld in de overeenkomst;
7° De echtgenoot van de beschikker kan toestemmen
wat ook tot een dergelijke verzaking leidt;
8° Geen vordering wegens benadeling mogelijk.
HET EVENWICHT TUSSEN DE LANGSTLEVENDE
(LLE / LLP) & DE KINDEREN
1° Giften aan LLE / LLP zijn vrijgesteld van inbreng.
2° De LLE / LLP kan ook geen inbreng vragen van de
giften vermaakt aan andere erfgenamen.
Inkorting kan in beide gevallen wel gevraagd worden
als het BD overschreden is.
3° De LLE / LLP kan – behoudens verzaking onder de
vorm van een erfovereenkomst – het VG voortzetten
dat diens partner zich had voorbehouden op de
tijdens zijn leven geschonken goederen (LLP : GW &
INB). Dit geldt NIET voor de nieuwe LLE / LLP.