Stand van zaken 21 maart 2017

Stand van zaken
21 maart 2017
WIE?
➢Opgericht door etnisch-culturele federaties=> migrantenfederaties
➢1996: vraag Minister L. Martens: structureel kanaal voor overleg
➢1998: Forum van organisaties van etnische-culturele minderheden
➢2000: autonome deelwerking van Intercultureel Centrum voor Migranten ( ICCM): lidorganisaties,
vluchtelingen, Woonwagenbewoners
➢2002: Forum van Etnisch-culturele Minderheden, Minderhedenforum
➢2009: Integratiedeceet: Participatieorganisatie
➢2011: hervorming van de ‘integratiesector’, intern ook veranderingsprocessen.
➢2013: Inburgering: lokale spreiding
➢2014: na 13 jaar nieuwe directeur, ontwikkelingstraject naar een meer performante organisatie
➢2016: Integratiepact
MINDERHEDENFORUM: 15 JAAR EXPERTISE
➢Focus op onderwijs, werk en media.
➢Maar ook: politieke participatie, welzijn en gezondheid, cultuur, jeugdwerk, sport,
armoede, wonen, stemrecht...
➢Anti-discriminatie en interculturalisering:
thema's
➢Kader: Mensen- & grondrechten
➢ 17 federaties, 2000 verenigingen, (ook Roma en woonwagenbewoners), uniek BE & EUR
➢Rapporten: wonen, armoede, EAD-beleid, dienstencheques
➢Adviesraden: SERV, VDAB, VLOR, Commissie integratie, Vlaamse Woonwagencommissie,
EVA I&I, Kind en Gezin, VRT, Verenigde Verenigingen, Deelname Decenniumdoelen, ,
Overleg- en adviesorgaan Kinderrechtencommissariaat, Vlaamse Ouderenraad,
Migratiecoalitie....
VERMAATSCHAPPELIJKEN
➢Van integratie over multiculturaliteit over diversiteit naar verbondenheid en solidariteit
➢Eerlijke handel / geitenwollensokken
=> fairtrademodel/ 20 Jaar na Worldshake: succes
➢Korte termijn (overleven) <=> Lange termijn (mentaliteitswijziging)
➢Samenwerkingsverbanden met gedeelde interesses =>
=> één van gedeelde verantwoordelijkheid of betrokkenheid
➢Inkrimpende overheid=> Rol middenveld: SROI, SIB
SUPERDIVERSITEIT IS REALITEIT.
➢Aantal mensen met een vreemde nationaliteit
➢Aantal mensen met roots in het buitenland met Belgische nationaliteit.
➢Herkomst van migranten niet langer meer eenduidig.
➢Vroeger ‘etnische minderheden’ met een welomschreven profiel,
➢ Nu superdiversiteit aan herkomstlanden, motieven en burgerschapsstatuten
TRAGE VOORUITGANG
➢VROEGER wegwerken van sociaaleconomische ongelijkheden.
➢Nu vooral op verschillen: identiteit, cultuur en taal.
➢Inburgering => een plicht.
➢Sociale mix: beleidskader voor de ruimtelijke bestrijding van armoede en de
multiculturaliteit.
➢VANDAAG onze steden en gemeenten => (super)divers
➢Meeste organisaties, bedrijven en overheden nog maar weinig 'gedifferentieerd' divers.
➢Gestaag vooruit in het managen van diversiteit
➢Toch blijven geloven in verandering en actief in te zetten op diversiteit.
SAMENLEVEN IN DIVERSITEIT
➢Meer inzetten op het stimuleren van solidariteit in diversiteit,
➢onduidelijke minderheid- EN de meerderheidsgroepen in een samenleving, BXL?
➢Autochtone middenklasse ook een doelgroep voor sociale integratie:
➢ontkenning en vermijding door positief zelfbeeld (holebihuwelijk, abortus...)
➢blanke onschuld en slachtofferschap (goede wil en bedoelingen, verlies aan privileges)
➢'blaming the victim'(schuld racisme & discriminatie
➢ nativisme (oorspronkelijk><nieuwkomers)
➢Informele leerprocessen rond samenleven in superdiversiteit: scholen, bedrijven, verenigingen ...
➢Vanuit gedeelde interesses naar gedeelde verantwoordelijkheid &betrokkenheid.
➢Van integratie naar verbondenheid & solidariteit
GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID & BETROKKENHEID
ETNISCHE KLOOF
➢Werkloosheidsgraad 15,1 (buiten EU) & 7,9 (EU) => 3,8%
(taalkennis, opleidingsniveau, discriminatie, erkenning diploma's, weinig soc & prof netwerken, negatieve beeldvorming…)
➢Schooluitval: 30% => 13% (jongens), 25% => 7% (meisjes)
(Attestering, overtegenwoordiging beroeps & technisch, lage taalgeletterdheid....)
➢Werkzaamheidsgraad 46,6 % => 71,8 %
(weinig vooruitgang '12-'14, ondanks trajectwerking bij jongeren)
➢Arbeidsmarkt: rigide voor instromers
(non-profit, gesimuleerde werkomgeving, uitzendarbeid) Tweede generatie niet beter dan eerste => 1 op 5 werkloos. En de derde en
vierde generatie staan al klaar.
➢Armoedegrens: 50%, 1 op 5 kinderen
Bijna slechtste leerling van Europa => Etnische kloof
(gegevens 2013)
Onderwijs achteraan !!!
DIVERSITEIT ALS HEFBOOM
➢2de generatie (vrouwen): emancipatie, buffer armoede
➢Vergrijzing in de samenleving => Verkleuring, Zorg
➢ Discriminatie=> ondernemerschap
➢Sociale innovatie : aansluiting van kansengroepen (SIB...)
➢Anti-migranten=> Positief (migratie)verhaal
➢Kwantumsprong
Diversiteit=> hefboom voor de samenleving
INTEGRATIEPACT IN HET REGEERAKKOORD
"We sluiten een integratiepact met de lokale besturen, sociale partners, media,
onderwijspartners en verenigingen van mensen met een migratie-achtergrond waarbij
iedere partner verantwoordelijkheid opneemt om directe en indirecte discriminatie en
racisme te bestrijden en respect ten aanzien van personen met een andere
geloofsovertuiging te bevorderen. Het pact vraagt ook engagementen van
onderwijsinstellingen, sociale organisaties, media, lokale besturen en werkgevers om te
voorzien in stage- en (vrijwilligers)werkplaatsen voor inburgeraars.”
“WIE MOET WAT WANNEER EN WAAR WELK
GEWENST GEDRAG LATEN ZIEN “
Enkele van de doelstellingen van het integratiepact, zoals geformuleerd in de projectaanvraag:
“Elke stakeholder is mee verantwoordelijk om racisme en discriminatie te
bestrijden.”
“Het integratiepact streeft gedragsverandering na. Het beperkt zich niet tot een
engagementsverklaring. Het moet resultaat-, actiegericht en zeer zichtbaar zijn.
Een Pact voor Impact.”
“Het lanceren, stimuleren, animeren, regisseren en duiden van een interactieve,
enthousiaste maatschappelijke beweging (een proces) rond en over integratie”
“Of het integratiepact effectief een positieve impact zal hebben, wordt in grote
mate bepaald door de betrokkenheid van zoveel mogelijk stakeholders”
VAN INTEGRATIEPACT NAAR SAMENLEVINGSPACT
Basics:
➢AMIF oproep 370 “Integratiepact: inhoudelijke omkadering en ondersteuning”
➢Budget 2017: 500.000 euro, (2018 & 2019: 500.000 euro)
➢Start: 1 december 2016
➢Integratiepact vzw is opgericht op 13 januari 2017
➢Team : Wouter Van Bellingen, Inge Hellemans
➢Acties:
➢Uitwerken en opstarten koepelstructuur
➢Strategische en operationele uitwerking integratiepact
➢Communicatie en werving
➢Omkadering en ondersteuning individuele acties
➢Timing eerste projectjaar: tot 31 december 2017
➢Tweede AMIF-oproep: projecten 2018  structurele verandering
(VERPLICHT) PARTNERSCHAP
∆ Vlaamse Overheid
∆vertegenwoordigers van lokale besturen (VVSG)
∆ werkgevers en werknemers,
∆ onderwijskoepels
∆ media
∆ later ook partners voor sectoren cultuur, welzijn
(DD), wonen (platform), jeugd.
BETROKKENHEID DOOR SAMENWERKING
ANDERE PARTNERS
∆ Sociale Innovatiefabriek: proces- & innovatiemanagement
∆ Febecoop : stakeholdermanagement koepelstructuur
∆ Gemeenten, Steden, VGC ...
∆ Middenveld: Beweging.net, ME, CA, KOTK…
∆ Bedrijven: IVOX, ...
∆ DeSingel, De KVS...
∆ Academische wereld: HIVA, OASES…
∆ UNIA, ENAR
∆ ...
HOE CREËER JE DE BETROKKENHEID IN EEN
GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID ?
 informatie delen
✓ wat werkt ? Wat werkt niet ?

beleving
✓ getuigenissen uit goede praktijken
✓ het zichtbaar maken van dat impact mogelijk is
 concrete samenwerking
✓ samenwerkingsverbanden opzetten rond concrete acties
✓ netwerk-vorming
Na 30 jaar integratiebeleid => nog altijd nood aan een integratiepact
vanuit een “Sense of Urgency”
VAN INTEGRATIEPACT NAAR SAMENLEVINGSPACT
OVERZICHT TE BEHALEN RESULTATEN
te behalen resultaten zoals omschreven in de AMIF projectdoelstellingen voor volledige fase I:
actie
resultaat
einddatum
A
Beschrijving van de werking van de koepelstructuur
nota
31/12/2017
B.1.
Strategische en operationele verfijning integratiepact
nota
30/06/2017
x aantal pacten
1/04/2017
B.2.
Ondertekening van Integratiepact door vertegenwoordigers
koepelstructuur
C.1.
communicatieplan
nota
31/12/2017
C.2.
website
website
31/12/2017
C.3.
beschrijving van uitgevoerde communicatieacties
nota
31/12/2017
D.1
wervingsstrategie
nota
31/12/2017
D.2
Oplijsting van het aantal actoren die het integratiepact ondertekenen en
de concrete maatregelen
nota
31/12/2017
STRATEGISCHE VERFIJNING
SD1: Brede groep van stakeholders, sociale partners, lokale besturen, media, scholen, onderwijskoepels,
verenigingen van mensen met of zonder migratie achtergrond, middenveldorganisaties, enz., zijn een
engagement aangegaan via het Integratiepact om acties te voeren inzake voorkomen en bestrijden van
wederzijdse discriminatie.
 “walk the talk”
SD2: Via sensibiliserende acties, campagnes en projectwebsite is er aandacht gevestigd op racisme en
discriminatie in de samenleving en acties die de partners – ondertekenaars van het Integratiepact
voeren en gevoerd hebben in hun organisatie, bedrijf, vereniging, lokaal bestuur, etc.
 “zichtbaarheid”
SD3: Via het project is er systematische kennis en informatie deling georganiseerd in verschillende
sectoren (onderwijs, werk, jeugd, media, sport, cultuur, wonen en welzijn) tussen de verschillende partners
(federaties, lokale besturen, werkgevers, middenveldorganisaties, overheid, sociale partners, media, etc.)
 “betrokkenheid door het delen van informatie”
PROCES
WAAROM GELOVEN IN “WALK THE TALK” ?
Deelt iedereen de gemeenschappelijk waarden voor samenwerking ?
Integratie, discriminatie en racisme: “A wicked problem”
▪ sociaal complex
▪ geen duidelijke oplossing
▪ onvoorziene resultaten
▪ beoogd gedragsverandering en een systeem verandering
▪ inter-afhankelijk en multi-oorzakelijk
Het is een transitieproces in een complexe omgeving
met oog op een verandering van het “systeem”,
namelijk het samenleven in diversiteit.
AAN DE SLAG !
Kernwoorden samengevat:
✓gedeeld eigenaarschap door betrokkenheid => koepelstructuur/dragend
netwerk
✓ geen vrijblijvend engagement , wel gericht op impact
✓ respect voor de eigenheid binnen partnerschappen
✓ zichtbaarheid
✓ proces met meetbare resultaten
AAN DE SLAG : INSTRUMENTEN
❖ Future search (koepelstructuur, partners en potentiële partners)
➢ vanuit een systeem benadering – “system thinking”
➢ inter-afhankelijkheid en multi-oorzakelijkheid
➢ het vinden van een ‘common ground’
➢ Wat heeft gewerkt en wat niet ? Hoe kunnen we echt leren van elkaar ?
➢ het verleden in beeld brengen en toekomstscenario’s opstellen
❖ meetbare maatregelen en acties formuleren
➢ bijvoorbeeld in de vorm van een matrix -> een sector “Maatregelen-set”
➢ op basis van aantoonbare goede praktijken
❖ ondertekening van het integratiepact
➢ gezamenlijke maatregelen en acties worden zichtbaar gemaakt en geformaliseerd
➢ met het oog op concrete en meetbare gedragsverandering
➢ “1 + 1 = 3”
BETROKKENHEID DOOR BELEVING
website
Voorbeeld uit het buitenland
“Pact” – een Amerikaanse
organisatie in domein van
ontwikkelingssamenwerking
www.pactworld.org
WIJ – ZIJ DENKEN
o Polarisatiemanager
Bart Brandsma
➢Het komt door de vakbond => kandidaat zondebok
➢Vakbond eerder katalysator, dan veroorzaker
➢Frame: dader <=> slachtoffer, rijke bankier <=> dakloze moeders
➢Vakbond in het midden ipv brugfiguur=> geen brandstof geven
MIDDEN(VELD) IN TIJDEN VAN POLARISATIE
https://youtu.be/5R3gzMONDUI
MIDDENVELD
o
oPolarisatiemanager Bart Brandsma
➢Mediative position , connected => Illusie van objectiviteit, constructief
➢Kritisch, maar ook met verhaal van the silent => Geen goed
nieuwsshow
➢Uit slachtoffer-dader schema=> innovatie, hoop
➢Depolariserend werken
OVER HET MUURTJE KIJKEN
o organisatie
Future search
➢ bij “Duurzaam Wonen en Bouwen”
➢ ‘system thinking’ – ‘design thinking’
➢ “Zonder overtuigend leitmotiv, zonder gedragen visie voor de toekomst van een
plek of een stad, wordt de toekomst van onze leefomgeving bepaald in de
parallelle realiteit van juridische procedures.”
➢Door design thinking te activeren is het mogelijk dergelijke maatschappelijke
uitdagingen aan te pakken: “We moeten ons als ontwerper blijvend afvragen
wat de reële urgenties zijn en hoe we een beweging op gang krijgen.”
➢ De cynische vaststelling was dan ook dat ontwerpers vaak vast zitten in een
business-as-usual scenario (…) Via die innovatieve trajecten maken we ruimte
voor ontwerpers om alternatieve mogelijkheden te verkennen en te verbeelden,
en doen we aan agenda-setting.
➢http://www.duwobo.be/blog/2016/3/15/joachim-declerck-design-thinking
WAT NU?
➢Ondertekening Engagementsverklaring integratiepact (1/04/’17)
➢Future search (22 – 24 mei ’17)
➢Communicatieplan
➢Strategische nota (30 juni ‘17)
➢Lancering campagne en Projectoproep : zomer ‘17
➢Jaarlijkse terugkomdag 21 maart
➢Jaarlijkse diversiteitsweek: september 2018/2019
➢Wat erna?
ROL?
➢ Voortrekker
commissie diversiteit: intercultulariseren
➢ Stage en vrijwilligersplaatsen
➢ Instroom scholen, schoolgemeenschappen…
VRAGEN & SUGGESTIES ?