Het centrale zenuwstelsel Zenuwen Klik hier voor website regeling en gedrag Klas 3 VWO EEN ZENUW BESTAAT UIT ZENUWCELLEN Zenuwcellen geleiden impulsen naar en van het centrale zenuwstelsel. Impulsen zijn elektrische signalen ontstaan oiv prikkels (invloeden uit de omgeving). regeling en gedrag Klas 3 VWO Er zijn drie typen zenuwcellen: 1. Gevoelszenuwcel; impulsen doorgeven van zintuig naar czs. 2. Bewegingszenuwcel; impulsen doorgeven naar spier of klier. 3. Schakelcel; impulsen doorgeven binnen het czs. regeling en gedrag Klas 3 VWO HET CENTRALE ZENUWSTELSEL (CSZ): Hersenen (1 grote hersenen , 3 kleine hersenen) Ruggenmerg (4) Hersenstam (2) regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO Het grappige is dat je over de schors heen een figuur van een mannetje kunt projecteren. Je kunt dan precies zien waar welk deel van het lichaam ‘gevoeld’ wordt. Alleen: hij ziet er een beetje raar uit, zijn verhoudingen kloppen niet. Dat komt omdat ieder lichaamsdeel getekend is naar de gevoeligheid ervoor. Je lippen zijn heel gevoelig, dus daarom ook groot getekend. Homunculus is Latijn voor ‘klein mannetje’, dus vandaar Rechter/linkerhersenhelft regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO In het bloed Alleen werkzaam bij daarvoor gevoelige organen Regelen langdurige , langzame processen (Zenuwstelsel regelt snelle processen!) regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO Hypofyse: 1. groeihormoon 2. hormonen die bij de man: teelballen aanzetten tot het maken van zaadcellen en mannelijk geslachtshormoon. 3. Hormonen die bij de vrouw: eierstokken aanzetten tot het maken van eicellen en vrouwelijk geslachtshormoon. regeling en gedrag Klas 3 VWO Schildklierhormoon: beïnvloedt de stofwisseling, groei en ontwikkeling. Teveel schildklierhormoon: te veel verbranding in de cellen, rusteloos en sterke vermagering Te weinig schildklierhormoon: te weinig verbranding in de cellen, koud en moe, geestelijke en lichamelijke ontwikkeling verloopt traag. Bij volwassenen kan de schildklier zich vergroten (struma) regeling en gedrag Klas 3 VWO Adrenaline noemen we ook wel het ‘schrikhormoon’ of het ‘oerhormoon’ Zorgt voor verhoging hartslag, snellere ademhaling en er komt meer glucose vrij Als enige hormoon snelle, kortdurende werking regeling en gedrag Klas 3 VWO Eilandjes maken 2 hormonen: insuline en glucagon regeling en gedrag Klas 3 VWO regeling en gedrag Klas 3 VWO =Teveel aan glucose in het bloed Er bestaan verschillende vormen van diabetes mellitus: Type 1 diabetes komt met name op jongere leeftijd voor, maar kan zeer wel op oudere leeftijd ontstaan. Bij deze vorm van diabetes is er een ontstekingsproces in de alvleesklier gaande waardoor deze zelf geen insuline meer kan maken door een ontstekingsproces. Type 2 diabetes mellitus begint vaker op oudere leeftijd, en wordt daarom ook wel aangeduid met de term ouderdomsdiabetes, maar kan op kinderleeftijd al voorkomen, dan gerelateerd aan overgewicht. Hierbij bestaat er altijd een combinatie van een tekort aan insuline aanmaak en een verminderde gevoeligheid van de weefsels voor insuline. diabetes 2 regeling en gedrag Klas 3 VWO Alles wat een mens of dier doet Wordt bepaald door erfelijke factoren en leerprocessen Respons=reactie van een mens of dier op een prikkel Verschil menselijk gedrag en dierlijk gedrag= mensen hebben normen en waarden waardoor een cultuur onstaat. Stekelbaarsje feromonen regeling en gedrag Klas 3 VWO