De Commissie van toezicht

COMMISSIE VAN
TOEZICHT
AC HTERGROND EN, STRUC TUR EN, ERVA R INGEN EN R EF L EC TIES
TOM VANDER BEKEN
VOORZITTER COMMISSIE VAN TOEZICHT GENT – 12 MEI 2011
INHOUD
A. Achtergrond
B. Commissie en toezichtsraad
C. Samenstelling commissie
D. Taken
E. Maandcommissarissen
F. Bevoegdheden
G. Deontologie
H. Commissie van toezicht na de basiswet
I. (Ervaringen van) de Gentse Commissie
A. ACHTERGROND
Raad van Europa (CPT) verwijt België gebrek aan echt
extern toezicht op gevangenissen en beklagrecht (19931997-2001-2005-2009) en Europese Commissie (2008)
Beginselenwet Gevangeniswezen blijft uit – daardoor
minimale oplossing door aanvulling KB houdende
algemeen reglement van de strafinrichtingen (2003- 2005)
Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen
• Vervangt Hoge Raad voor Penitentiair Beleid (opgericht in 1920,
gereactiveerd in 1978: (niet gepubliceerde) adviezen)
Per gevangenis : Commissie van Toezicht
• Vervangt de Bestuurscommissie (destijds ook met taken van
adviesverlening en besluitvorming)
B. COMMISSIE EN
TOEZICHTSRAAD
Adviesorganen onafhankelijk (?) van
penitentiaire organisatie.
Toezicht op bejegening van gedetineerden
en terzake geldende voorschriften.
Rapporteren en adviseren minister van
justitie .
Geen beklagrecht (dit kan enkel bij wet)
C. SAMENSTELLING
COMMISSIE
Minimum 6 leden en maximum 12 leden.
• Ten minste één lid zittende magistratuur, advocaat en
geneesheer - aanwijzing door Minister van Justitie op
basis van deskundigheid en ervaring. Max 70 jaar bij
aanvang, minstens 2 leden minder dan 50 jaar.
Lidmaatschap is vrijwillig en onbezoldigd (de
jure verplaatsingsvergoeding)
Minstens 1 zitting per maand – meerderheid
leden - secretaris
Voorzitter-directeur ontmoeten elkaar
maandelijks
D. TAKEN
Ten aanzien van alles wat betrekking heeft
op de bejegening van de gedetineerden en
de voorschriften ter zake:
Onafhankelijk toezicht houden op de
gevangenis;
Advies en inlichtingen geven aan centrale
toezichtsraad en voorstellen doen in de
gevangenis;
Jaarlijks verslag aan de toezichtsraad
E. MAANDCOMMISSARIS
Eén of meerdere leden (Gent) van de Commissie.
Zij bezoeken in principe eenmaal per week de gevangenissen
waarvoor ze bevoegd zijn.
Houden wekelijks een spreekuur ten behoeve van de
gedetineerden.
F. BEVOEGDHEDEN
Alle op de gevangenis betrekking
hebbende boeken en bescheiden inzien, en,
met toestemming gedetineerde, alle
stukken die individuele gegevens van de
gedetineerde bevatten;
Zonder toezicht in contact treden met
gedetineerden;
Op verzoek, de directeur verslag laten doen
van incidenten in de gevangenis
G. DEONTOLOGIE
Neutraal optreden.
Geen enkele vorm van discriminatie.
H. DE COMMISSIE VAN
TOEZICHT
NA DE BASISWET
BASISWET VAN 12 JANUARI 2005
BETREFFENDE HET GEVANGENISWEZEN
EN DE RECHTSPOSITIE VAN DE
GEDETINEERDEN (SLECHTS DEELS IN
WERKING – EN NOG NIET M.B.T. EXTERN
TOEZICHT)
TAKEN VAN DE
COMMISSIE
Opstellen van een jaarlijks verslag over:
• de gevangenis;
• de behandeling van de gedetineerden;
• de naleving van de voorschriften.
Verrichten van activiteiten opgedragen krachtens de wet.
Bemiddelen van klachten.
KLACHTENCOMMISSIE
Bestaat uit 3 leden van de Commissie waarvan één werkend
lid van de zittende magistratuur is – beroepscommissie in de
centrale toezichtsraad
Zorgt voor de behandeling van klachten van gedetineerden
over elke beslissing (of verzuim of weigering daartoe) die
door of namens de directeur t.a.v. hen genomen werd
I. (ERVARINGEN VAN)
DE GENTSE
COMMISSIE
LEDEN
Tom Vander Beken (voorzitter): hoogleraar UGent
Stephane Criel (ondervoorzitter): advocaat
Bart De Temmerman: rechter REA Gent
Armand De Meyer: gewezen diensthoofd pedagogische centrum
Stad Gent
Olivia De Vel: rechter REA Gent
Annie Geldhof: arts
Ferdinand Hawer: stedelijke integratiedienst Stad Gent
Frank Van Damme: gewezen onderzoeksrechter
Raoul Van Mol: gewezen directeur en inspecteur onderwijs
Tony Van Parys: gewezen minister van justitie
Karen Verpoest (secretaris): assistente Ugent
VECHTEN TEGEN
WINDMOLENS (?)
Commissies van Toezicht hebben (nog?) geen wettelijke
status en opdracht – geen klachtrecht in België (tandenloze
tijger)
Onafhankelijk en professioneel?
Gedetineerden en gevangeniswezen koesteren andere/meer
verwachtingen
Zoeken naar een eigen en relevante plaats in het bestel en
naar de “juiste” relatie met de gevangenis
Bemiddelen en (voorlopig) behelpen
WAT WIJ IN GENT (NIET)
ZIEN
Geen algemeen zicht op wat er gebeurt in de gevangenis (in essentie reactief)
Contactnames 2008-2010 (97-98-118)
Houding personeel: 29, 24 en 25
Tuchtsancties: 9, 14, 16
Cel(genoot) en transfer: 11, 6 en 7
Verlies goederen: 6
Algemene besognes
Beleid inzake diversiteit
Omgaan met gedetineerden: personeel heeft altijd gelijk (tucht)?
Commissie van Toezicht : meid voor alle werk? (waar is de balie?)
Hoe verder?
meer proactiviteit?
meer algemeen toezicht en beleid?
meer publiciteit?
(voorlopig) nie pleujen