De Staten-Generaal van Brussel

De Staten-Generaal van Brussel
of de geschiedenis van een
(voorlopige) mislukking
De Staten-Generaal van Brussel
• Ontstaansreden van het netwerk
“Il faut faire bouger les lignes
(We moeten veranderingen aanwakkeren)”
(François Mitterrand)
« Misschien zeggen we binnen twintig jaar ook dat de Statengeneraal van Brussel die plaatsvonden van oktober 2008 tot
april 2009 een scharniermoment zijn geweest in de
geschiedenis van ons Stadsgewest »
De Staten-Generaal van Brussel
• Organisatiestructuur
Voorafgaande initiatieven
– Oproep aan de Brusselaars (Aula Magna, bruxsel forum*, Manifesto)
– Platform van de civiele maatschappij (Aula Magna, BECI, BRAL,
Brussels Kunstenoverleg, bruxsel forum*, ACV- CSC, ABVV-FGTB, InterEnvironnement Bruxelles, Manifesto en Réseau des Arts à Bruxelles)
– En de drie specifiek Brusselse universiteiten
Lichte ad hoc struktuur
De Staten-Generaal van Brussel
• Dynamiek van het netwerk : het proces (I)
Het proces, afgebakend in de tijd, werd gestructureerd in drie
stappen met een zeer verschillend karakter.
De eerste stap was een ongeziene inspanning van synthese
van onderzoek over Brussel via een interdisciplinaire en
interuniversitaire benadering. De ULB, de VUB, de Facultés
universitaires Saint-Louis – met het elektronische tijdschrift
Brussels Studies dat op efficiënte wijze als relais dient –
hebben op zeer korte termijn verschillende synthesenota’s
uitgebracht, die alle kennis en discussiepunten samenvatten
rond 6 thematieken die essentieel zijn voor Brussel
De Staten-Generaal van Brussel
• Dynamiek van het netwerk : het proces (II)
De tweede stap bestond erin het woord te geven aan de
civiele maatschappij tijdens publieke debatten (zestien in
totaal en twee verslag- en synthesesessies). Deze debatten
werden georganiseerd rond de synthesenota’s van de
onderzoekers tijdens acht maandagavonden, met steeds twee
debatten per avond. Ze vonden plaats op culturele of
onderwijsplaatsen van de stad.
De Staten-Generaal van Brussel
• Dynamiek van het netwerk : het proces (III)
De derde stap zal enkel de leden van het platform van de
civiele maatschappij (Aula Magna, BECI, BRAL, Brussels
Kunstenoverleg, bruxsel forum*, ACV- CSC, ABVV-FGTB, InterEnvironnement Bruxelles, Manifesto en Réseau des Arts à
Bruxelles) en van de drie universiteiten betreffen. Het zal er
voor hen om gaan zich meester te maken van de
vaststellingen, problematieken en reflectiepistes die uit de
wetenschappelijke stand van zaken en uit de inhoud van de
burgerdebatten naar voren gekomen zijn, en om daar voor
zichzelf besluiten uit te trekken.
De Staten-Generaal van Brussel
• Dynamiek van het netwerk : de methode
« De gevolgde methode bestond erin te trachten een
consensus (op basis van een debat waarin de deelnemers
zich vrij engageerden en verzekerd werden gelijkwaardig
gehoord te worden) te bereiken over een maximum van
onderwerpen, dat wil zeggen een lijst van onze
overeenkomstige punten op te stellen. Deze moesten
gebaseerd worden op rationele argumenten, die als
dusdanig erkend werden door allen, zonder daarbij het
optekenen van onze meningsverschillen te verzaken »
De Staten-Generaal van Brussel
• Impact van het netwerk
– 100 onderzoekers produceerden 16 synthesenota’s die
gedurende de eerste drie maanden 24.000 keer
gedownload geweest zijn
– Meer dan 2.000 belangstellenden woonden de 16
discussieavonden bij
– Twee synthesedagen trokken 350 participanten aan
– De slotsessie vergaderde 700 toeschouwers en alle
Brusselse politici/ae
– Weinig persartikels vooral aan Vlaamse kant
De Staten-Generaal van Brussel
• De relatie met de overheid
– In het begin: nieuwsgierigheid aan de kant van de politiek en
terughoudendheid aan de kant van de SGB
– Slotsessie: bereidwilligheid, amusement maar ook
verontwaardiging bij de interpellatie van de politiek door de SGB
– Bij het schrijven van het regeerakkoord: afstand van de politiek
tov de resultaten van de SGB en weigering van de herkenning
van het Platform als gesprekspartner
– Later: beperkte herkenning van het proces als legitiem en
verzwijging van de rol van de leiders, doch beroep gedaan op
partiele resultaten
De Staten-Generaal van Brussel
• Resultaten (I)
« Bepaalde resultaten zijn onmiddellijk zichtbaar. Zo kenden
veel acteurs rond de tafel elkaar niet. Het eenvoudige feit het
bestaan van de andere, zijn bezorgdheden, zijn manier van
denken en handelen te ontdekken, was een verrijking voor elk,
maar ook een opmerkelijke winst voor de
burgergemeenschap. In een stad bezit iedereen tenslotte
slechts een deel van de stedelijke waarheid. Dit feit beseffen
en erkennen is een garantie voor een meer harmonieus
‘samen-leven’ en kan elke organisatie helpen bij het zichzelf in
vraag stellen »
De Staten-Generaal van Brussel
• Resultaten (II)
« De Staten-generaal hebben vervolgens een serie van
problematieken naar de voorgrond gebracht die tot nu weinig
of niet aangekaart waren of niet voldoende gemotiveerd
waren wat betreft hun oorzaken en hun gevolgen : de
verwachte demografische boom, de relatie tussen de
gemeenten en het Gewest, de kwestie van de meertaligheid,
de internationalisering ‘van bovenaf en van onderuit’ die
wenselijk is voor de verschillende Brusselse
bevolkingsgroepen »
De Staten-Generaal van Brussel
• Resultaten (III)
« Ze hebben ook enkele belangrijke uitdagingen duidelijk
afgetekend waarvan de leden van het platform zich alleen of
door zich te verenigen zullen moeten meester maken
doorheen projecten die eerder op actie dan op reflectie
gericht zijn : jeugd, meertalig onderwijs, Europese integratie,
interculturele dialoog… »
De Staten-Generaal van Brussel
• Resultaten (IV)
« Dezelfde Staten-Generaal hebben ook een licht geworpen op
de grenzen aan de diversiteit van de deelnemers – weinig
Europese burgers en ook zeer weinig burgers afkomstig uit de
volksimmigratie – en op de dienovereenkomstige
dringendheid deze gemeenschappen wel te bereiken in de
toekomst »
De Staten-Generaal van Brussel
« We tend to overestimate the changes one year from now
and
we tend to underestimate the changes ten years from now »
(Bill Gates)