Oefentoets Regenten en Vorsten

Oefentoets Regenten en Vorsten
Nederland was een verzameling van gewesten die het op diverse vlakken anders of beter
deden dan andere landen in Europa. Nederland was een veelal een uitzondering.
Vanuit die gedachte moet je veel kunnen beredeneren.
Zie volgende pagina!
Nederland als bestuurlijke uitzondering
1a.Welke bestuursvorm kende Nederland en leg dat begrip uit.
1b.De burgerij was een grote groep in de samenleving met veel onderlinge verschillen. Geef
een voorbeeld van zo’n verschil dat met bestuur heeft te maken.
1c.Dankzij welke oorlog kreeg de burgerij de macht in handen in Nederland?
1d.Wie de taken van de Staten-Generaal bestudeert, kan daarmee uitleggen dat de
gewesten veel individuele vrijheid en macht hadden. Leg deze stelling uit!
1e.Noem een voorbeeld waarin blijkt dat bestuurders in Nederland zich bemoeide met de
economie.
1f.Noem twee manieren om de macht van koningen/monarchen te beperken.
Nederland als economische uitzondering
2a.Leg uit dat Nederland een interessant land was voor economische vluchtelingen.
2b.Leg met het begrip stapelmarkt uit, dat Amsterdam één van de meest interessante
handelsplekken van Europa was.
2c.Hoe kan de overzeese handel met schepen, de nijverheid stimuleren.
2d.Momenteel maken bedrijven in Nederland, net als in de Gouden eeuw, nog steeds
producten (nijverheid) van grondstoffen die Nederland binnen komen. Wat is daar het
voordeel van?
2e.Welke taak gaf de Staten-Generaal aan de VOC om de handel te beschermen?
2f.Hoe zijn de oorlogen met Engeland in de 17e eeuw met economische redenen te
verklaren?
Nederland als culturele en wetenschappelijke uitzondering
3a.Leg uit dat Nederland een interessant land was voor geloof vluchtelingen.
3b.Hoe zou je de toename voor interesse in kunst en het kopen ervan kunnen verbinden met
de economische situatie in de 17e eeuw?
3c.Noem een verschil tussen de Renaissance en de Wetenschappelijke revolutie
3d.Leg met een voorbeeld uit dat de wetenschappelijk revolutie schadelijk was voor de
macht van de kerk/geestelijken.
Antwoorden
1a.Oligarchie/republiek = regering van kleine groep bevoorrechte personen/bestuursvorm
zonder vorst.
1b.Alleen de rijke burgers hadden een plek in het bestuur (regenten)
1c.80-jarige oorlog, hierdoor werd de Spaanse koning verdreven.
1d.De Staten-Generaal regelde alleen gemeenschappelijke zaken (zoals oorlog/buitenlandse
zaken), andere beslissingen lagen bij de gewestelijke staten (vergaderingen van de
gewesten)
1e.De VOC werd op voorstel van de Staten-Generaal opgericht en ingericht.
1f.Volksvergadering/parlement of een grondwet/constitutie.
2a.Hier was werk in overvloed, hogere lonen
2b.Daar kwamen alle producten Europa samen, Amsterdam had dus veel aanbod.
2c.Meer handel is meer schepen, dus zal de vraag en productie van schepen stijgen. En die
productie is nijverheid.
2d.Meerwaarde in prijs/geld. Een brood kun je voor een hogere prijs verkopen, dan wanneer
je meel, eieren, melk, enz los zou verkopen.
2e.Forten bouwen, inzet van leger.
2f.Engeland wilde de sterke economische positie van NL op zee beperken.
3a.gewetensvrijheid. Geen overheid die je lidmaatschap van een kerk oplegt. Andere geloven
werden gedoogd, ze hadden hier dus meer vrijheid.
3b.De rijke burgerij had meer te besteden, na de inkoop van voedsel was er nog voldoende
geld over, dat werd besteed aan luxe goederen zoals kunst.
3c.Men durfde ook de tekst/wetenschap uit de oudheid in twijfel te trekken.
3d.Sommige wetenschappers bewezen het ongelijk van de Bijbelse teksten/stellingen,
daardoor kwam de kerk ongeloofwaardiger over naar de bevolking.