Angststoornis - Cure + Care Solutions

Cure + Care Solutions
is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische
aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure + Care Solutions biedt een gevarieerd aanbod aan
mensen met psychische problemen en psychiatrische stoornissen.
Platinaweg 25
2544 EZ Den Haag
T +31 (0)70 82 01 147
F +31 (0)70 891 04 00
[email protected]
Wwww.curecaresolutions.nl
Angststoornis
Wat is een angststoornis?
Er bestaan verschillende soorten angststoornissen. Het gemeenschappelijke kenmerk is dat er sprake is van angst. Angst is een
gevoel dat optreedt bij dreigend gevaar. Sommige mensen zijn
echter angstig zonder realistische aanleiding. Er sprake van een
angststoornis als je door deze ongegronde angst niet goed functioneert in het dagelijks leven. Van alle Nederlanders heeft bijna
20% ooit last (gehad) van een angststoornis.
Gegeneraliseerde angststoornis
Mensen die constant angstig en bezorgd zijn over alledaagse
dingen hebben een gegeneraliseerde angststoornis. Ze hebben
moeite dit onder controle te houden. De gegeneraliseerde angststoornis lijkt veel op een depressie, maar een verschil is dat
iemand met deze angststoornis last heeft van bijvoorbeeld zweten
en hartkloppingen. Het verschil met andere angststoornissen is
dat de angst constant aanwezig is en niet ontstaat door een bepaalde situatie. De gegeneraliseerde angststoornis begint meestal
op latere leeftijd tussen de 50 en 60 jaar.
Paniek stoornis
Bij een paniekstoornis heeft iemand plotselinge paniekaanvallen.
Mensen met een paniekstoornis krijgen onverwacht een grote
angst, zonder dat daar een directe aanleiding voor is. Het gebeurt
gewoon. Ze kunnen tegelijkertijd last krijgen van hartkloppingen,
zweten, opvliegers, koude rillingen, trillen of duizeligheid. De
helft van de mensen met een paniekstoornis heeft ook last van agorafobie. In dat geval vermijdt iemand bepaalde situaties, omdat
hij bang is voor een nieuwe aanval.
Sociale fobie
Mensen met een sociale fobie zijn bang voor situaties waarin ze
kritisch beoordeeld worden. Of ze zijn bang zichzelf belachelijk te
maken. Ze hebben angst om bijvoorbeeld te gaan blozen, trillen of
zweten. De angsten en het vermijden van sociale situaties belemmeren mensen sterk in het dagelijks leven.
Specifieke fobie
Bij een specifieke fobie heeft iemand een angst die overdreven en
onlogisch is. De angst gaat niet weg en komt door een voorwerp
of een situatie. Bijvoorbeeld vliegen, hoogte, dieren, injecties of
bloed. Soms wordt iemand angstig bij alleen al de gedachte aan
het voorwerp of de situatie.
Posttraumatische stress-stoornis en dwangstoornis
Deze 2 stoornissen vallen ook onder de noemer angststoornis.
Een posttraumatische stress-stoornis is een hevige stressreactie
op een schokkende gebeurtenis. Iemand met een dwangstoornis heeft last van steeds terugkerende dwanggedachten en/of
dwanghandelingen. Beide stoornissen zijn uitgewerkt in aparte
artikelen. Lees meer over de posttraumatische stress-stoornis of
de dwangstoornis.
Symptomen angststoornis
Bij angststoornissen komen verschillende symptomen voor,
zoals hartkloppingen, zweetaanvallen en trillen. Welke symptomen iemand heeft, is afhankelijk van het soort angststoornis. De
gegeneraliseerde angststoornis heeft andere symptomen dan een
angst- of paniekaanval.
Veelvoorkomende symptomen angststoornis
Angst- en paniekaanvallen gaan vaak gepaard met lichamelijke
verschijnselen. Deze symptomen komen plotseling bij iemand op.
Veel voorkomende symptomen zijn:
• Hartkloppingen
• Zweten
• Opvliegers of koude rillingen
• Trillen of beven
• Duizeligheid
• Ademnood
• Pijn op de borst
• Misselijkheid of buikklachten
• Gevoel van onwerkelijkheid of los van zich zelf te staan
• Angst om gek te worden of de zelfbeheersing te verliezen
• Angst om dood te gaan
• Verdoofde of tintelende gevoelens
Gevolgen van angststoornis
Vaak zijn mensen met een angststoornis bang voor het krijgen
van een volgende aanval. Soms zijn ze vooral bang voor hun eigen
reactie, zoals verlegen worden, blozen, trillen of zweten. Dat heet
ook wel bloosangst, trilangst of zweetangst. Dit komt vooral bij
een sociale fobie voor. Sommigen zijn bezorgd over de gevolgen van een aanval. Ze gaan zich anders gedragen en vermijden
bepaalde situaties. Hun sociale activiteiten komen hierdoor flink
onder druk te staan.
Symptomen gegeneraliseerde angststoornis
Iemand met een gegeneraliseerde angststoornis heeft constant
een gevoel van angst. De angst ontstaat niet door een bepaalde
situatie, zoals bij andere angststoornissen. Bij een gegeneraliseerde angststoornis kan iemand ook last hebben van hartkloppingen
en zweten.
Andere symptomen:
• Onrustig en gespannen gevoel
• Snel moe
• Moeilijk kunnen concentreren
• Geïrriteerd
• Spierspanning
• Verstoord slaapritme
Oorzaken
Over oorzaken van de specifieke fobie valt weinig te zeggen. Het
is wel bekend dat er meer risico is in onderstaande gevallen. De
extra risico’s komen voort uit biologische, psychische en sociale
factoren.
Biologische factoren
• Geslacht: angststoornissen komen vaker voor bij vrouwen. Op
sommige stoornissen, zoals een specifieke fobie, hebben vrouwen
zelfs 2 keer zo veel kans dan mannen.
• Leeftijd: een gegeneraliseerde angststoornis komt vaak voor
bij ouderen tussen de 45 en 60 jaar. Een paniekstoornis komt bij
mensen vanaf 65 jaar weinig voor.
• Stof in hersenen: bepaalde stoffen in de hersenen spelen
waarschijnlijk een rol bij het ontstaan van een gegeneraliseerde
angststoornis
• Zorgen: mensen die zich langer dan een maand zorgen maken,
krijgen sneller een gegeneraliseerde angststoornis.
Psychische factoren
Beangstigende, stressvolle of vernederende gebeurtenissen
maken de kans op een angststoornis groter. Voorbeelden hiervan
zijn seksueel misbruik of het verlies van iets of iemand. Ook als
iemand is opgevoed onder ongunstige omstandigheden is de kans
op een angststoornis groter. Denk hierbij aan verwaarlozing of
mishandeling.
Sociale factoren
• Sociaal-economische status: mensen met een lage sociaal-economische status (laag inkomen, lage opleiding) krijgen eerder een
angststoornis.
• Puberteit: bij kinderen kunnen normale angsten uitgroeien tot
een sociale fobie, als in de puberteit de eisen vanuit de omgeving
groter worden.
Wat kun je zelf doen?
Van een angststoornis kun je grote hinder ondervinden in het dagelijks leven. Je vermijd bijvoorbeeld situaties omdat je bang bent
een aanval te krijgen. Sommigen gaan daardoor niet naar feestjes,
vergaderingen of andere sociale gebeurtenissen. Voor veel mensen heeft de stoornis ook invloed op hun werk. Ze zijn vaak ziek,
kunnen bepaalde taken op het werk niet uitvoeren of raken zelfs
arbeidsongeschikt. Hieronder staan een aantal adviezen over hoe
je om kunt gaan met je angststoornis.
Kennis opdoen en praten
Verzamel informatie over je angststoornis. Zorg er ook voor dat
mensen die belangrijk voor je zijn, genoeg weten over de stoornis.
Zo praat je makkelijker met elkaar over de angststoornis. Hulp
van vrienden, familie en hulpverleners is altijd prettig. Overleg
samen hoe om te gaan met de angststoornis.
Sommige mensen schrikken van iemand met psychische klachten
en reageren afwijzend. Bepaal daarom zelf wat je vertelt. Vertel
bijvoorbeeld oppervlakkige kennissen een beperkte versie en
reserveer het complete verhaal voor mensen die dichtbij staan.
Voorlichting over dwangstoornis
Voor lichte tot matige angstklachten zijn er cursussen voor jongeren, volwassenen en ouderen: Angst de baas en Geen paniek. Ook
de Angst, Dwang en Fobie Stichting geeft diverse trainingen en
organiseert lotgenotencontact.
Zorg voor structuur
Zorg voor structuur in je dagen. Soms geeft een behandeling die al
en anders kan dat door sport of (vrijwilligers)werk. Neem de tijd
om uit te vinden welk werk haalbaar is, bijvoorbeeld parttime of
fulltime, betaald of vrijwillig. Neem niet te veel hooi op je vork.
Telefonische hulpdiensten
Als je (anoniem) wilt praten over je angststoornis kun je altijd
contact opnemen met een telefonische hulpdienst.
• Korrelatie: voor informatie, hulp en advies van professionele
hulpverleners. Tel: 0900-1450.
(werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/min.).
• Sensoor: deze telefonische hulpdienst is dag en nacht bereikbaar. De mensen aan de telefoon zijn vrijwilligers die weten hoe
belangrijk het is om je verhaal aan iemand kwijt te kunnen.
Tel: 0900 0767 (€ 0,05 p/min.).
Behandeling angststoornis
De behandeling van een angststoornis is afhankelijk van het soort
angststoornis en de ernst van de stoornis. Cognitieve gedragstherapie, exposure in vivo en medicijnen worden vaak toegepast.
Cognitieve gedragstherapie
Dit is een vorm van psychotherapie. De behandelaar bekijkt met
degene met een angststoornis naar het gedrag en de manier van
denken. Vervolgens is het de bedoeling dat dit gedrag en de manier van denken verandert, zodat de klachten verminderen.
Exposure in vivo
Dit is een psychologische behandeling waarin geoefend wordt met
voorwerpen en situaties waar iemand bang voor is. Dit oefenen
gaat in kleine stapjes, zodat iemand steeds meer in aanraking
komt met hetgeen waar hij bang voor is. Zo wordt hij steeds
minder bang. Deze behandeling heet exposure in vivo. Exposure
betekent: blootstellen. In vivo betekent: in het echt.
Medicijnen
Soms schrijft een arts medicijnen voor bij een angststoornis.
Bijvoorbeeld een kalmerend middel bij ernstige angstklachten.
Medicijnen kunnen ook gecombineerd worden met gedragstherapie. Dat gebeurt vooral als je ook depressief bent.
De omgeving
Leven met iemand met een angststoornis is voor betrokkenen een
psychische belasting. Naasten nemen vaak praktische taken over
van mensen met een angststoornis.
Adviezen voor de omgeving
Voorlichting en informatie over een angststoornis
Verzamel informatie over de angststoornis en de mogelijke
gevolgen. Gebruik je energie om actief aan de slag te gaan en leer
omgaan met de situatie. Bijvoorbeeld door samen een cursus over
de angststoornis te volgen. De Angst, Dwang en Fobie Stichting
organiseert een cursus voor familie en betrokkenen. Veel instellingen voor geestelijke gezondheidszorg organiseren voorlichtingsbijeenkomsten of cursussen voor familieleden.
Hulp bieden
Vraag waar je iemand met een angststoornis bij kunt helpen.
Soms moet je betrokken zijn, soms is het goed om juist afstand te
nemen. Maak daarbij duidelijk waar je grenzen liggen. Soms wil
iemand geen hulp. Informeer bij de Angst, Dwang en Fobie Stichting, de stichting Labyrint~In Perspectief of de behandelaar welke
oplossingen er zijn en hoe je kunt omgaan met de situatie.
Denk ook aan jezelf
Doe dingen die plezier en ontspanning geven. Dit voorkomt dat je
zelf overbelast raakt. Het onderhouden van sociale contacten is
belangrijk. Lucht af en toe je hart bij mensen in je naaste omgeving.
Telefonische hulpdiensten en lotgenotencontact
• Angst, Dwang en Fobie Stichting of stichting
Labyrint~In Perspectief :
via deze stichtingen kun je in contact komen met lotgenoten.
• Korrelatie: voor informatie, hulp en advies van professionele
hulpverleners. Tel: 0900-1450.
(werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/min.).
• Sensoor: deze telefonische hulpdienst is dag en nacht bereikbaar. De mensen aan de telefoon zijn vrijwilligers die weten hoe
belangrijk het is om je verhaal aan iemand kwijt te kunnen.
Tel: 0900 0767 (€ 0,05 p/min.).
Organisaties
Fonds Psychische Gezondheid is vastbesloten om de omvang,
ernst en duur van psychische problemen terug te dringen. Hiervoor
biedt zij onder andere een hulp lijn aan via Stichting Korrelatie.
Korrelatie, voor informatie, hulp en advies. Telefoon: 0900-1450
0900-1450. (werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/m)
Angst, Dwang en Fobie Stichting
(ADF Stichting)
Voor contact met lotgenoten, steun en advies.
Stichting Fobievrienden (SFVR)
Informatie, steun en paniekopvang, en voor psychologisch advies en medicijnbegeleiding.
Labyrint-In Perspectief
Landelijke hulporganisatie van en voor familieleden
van psychiatrische patiënten.
Trimbos-instituut
Het Trimbos-instituut zet zich in voor het verbeteren
van de geestelijke gezondheid door het delen van
kennis.
Aanmelding
Voor aanmelding heeft u een verwijzing van uw huisarts of een
andere verwijzer (bijvoorbeeld medisch specialist, bedrijfsarts)
nodig. Deze krijgt u als onderzoek of behandeling binnen de specialistische GGZ nodig wordt geacht. Met uw verwijzer bespreekt
u bij welke locatie van Cure + Care Solutions u het beste geholpen kunt worden. Als u in het bezit bent van een verwijzing kunt
u uzelf aanmelden of vragen aan uw verwijzer contact met Cure
+ Care Solutions op te nemen. Dit kan telefonisch of schriftelijk.
Vergoedingen en kosten
Vergoeding door zorgverzekeraar
Een restitutiepolis geeft (bijna) altijd recht op 100% vergoeding
van de behandeling. Bij een naturapolis is dit niet het geval.
Indien u een naturapolis heeft, neemt Cure + Care Solutions de
kosten die niet door de verzekeraar worden vergoed voor haar
rekening. U betaalt dus geen zelfstandige bijdrage, ook niet
wanneer uw zorgverzekeraar maar 60% of 75% vergoedt.
Altijd meenemen tijdens je eerste afspraak:
- Een verwijsbrief van je huisarts
- Een geldig legitimatiebewijs (Paspoort of ID, geen rijbewijs)
- Zorgpasje van zorgverzekeraar
- Eventueel dossier eerdere behandeling
- Eventueel verwijzing van andere instelling
Bron: Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie - Copyright 2015 – www.nvvp.net
Eigen risico
Iedere Nederlander van 18 jaar en ouder heeft een verplicht
eigen risico. Dit betekent dat u in 2017 maximaal € 385,00 moet
betalen voor zorg die in het basispakket zit. Het kan zijn dat u
daarnaast een vrijwillig eigen risico heeft afgesproken met uw
zorgverzekeraar.