Syndroom Van Horner

20122013
Hoofdopdracht
informatievaardigheden
Bavo Derudder
1BaO A3
2012-2013
Contents
Stap 1: Onderwerpsverkenning ............................................................................................................... 3
Themabepaling: ................................................................................................................................... 3
Basistekst:............................................................................................................................................ 3
2.1 Bron Basisartikel ........................................................................................................................ 3
2.2 contextkenmerken .................................................................................................................... 3
2.3 auteur ........................................................................................................................................ 3
2.4 structuur .................................................................................................................................... 3
2.5 korte inhoud over het artikel .................................................................................................... 3
2.6 synthese syndroom van horner ................................................................................................. 3
2.7 powerpoint .................................................................................................................................... 7
Stap 2: wiki welkom................................................................................................................................. 9
1. Het maken van de pagina ‘Welkom’. .............................................................................................. 9
2 elk groepslid stelt zichzelf voor ........................................................................................................ 9
3 verdere opdrachten van stap 2: ....................................................................................................... 9
Stap 3: inhoud in lijsten en syntheses ................................................................................................... 10
3 trefwoordenlijst:............................................................................................................................. 10
3 Specialisten:.................................................................................................................................... 10
2 organisaties: ................................................................................................................................... 11
Bronnenlijst: .................................................................................................................................. 11
Stap 4: beschikking en meer zoeken ..................................................................................................... 12
4.1 andere werken van auteur in bereikbare bibliotheken .............................................................. 12
4.2 publicaties aanwezig in de bib? Waar te vinden? ....................................................................... 12
4.3 excel oefening ............................................................................................................................. 12
4.4 krantenartikels ............................................................................................................................ 12
4.5 vaktijdschriften ............................................................................................................................ 13
4.6 internet ........................................................................................................................................ 13
Stap 5 contextualiseren ......................................................................................................................... 13
5.1 organisatie ................................................................................................................................... 13
5.2 statistieken .................................................................................................................................. 14
5.3 juridische context ........................................................................................................................ 14
5.4 politieke context .......................................................................................................................... 14
Stap 6 afwerking .................................................................................................................................... 14
6.1 besluit .......................................................................................................................................... 14
Stap 1: Onderwerpsverkenning
Themabepaling:
We hebben beslist met de groep om over het thema “syndromen” te werken.
Basistekst:
2.1 Bron Basisartikel
2.2 contextkenmerken
Het document komt uit
2.3 auteur
2.4 structuur
2.5 korte inhoud over het artikel
2.6 synthese syndroom van horner
Syndroom Van Horner
Inhoud
-
Inleiding
Voorkomen
Verschillende verschijnselen bij syndroom van Horner
Oorzaak
Diagnose
Behandeling
Besluit
Inleiding
Het syndroom van Horner ook wel syndroom van Claude Bernard genoemd is een neurologisch
syndroom veroorzaakt door uitval van de sympathische innervatie van in de meeste gevallen één
oog. Het syndroom van Horner is een stoornis van het sympathische zenuwstelsel (= autonome
zenuwstelsel). Deze kan aangeboren of aangeworven zijn.
Voorkomen
Het syndroom van Horner kan bij de volgende aandoeningen voorkomen:











Een ernstige episode van clusterhoofdpijn
Afsluiting of verwijding van één van de halsslagaders
Neurofibromatose type I (= ziekte van Recklinghausen)
Schildklier- of longcarcinoom, meestal in de longtop
Afwijkingen aan een sinus cavernosus
Syringomyelie
Multiple Sclerose (MS)
Syndroom van Kawasaki
Aangeboren heterochromie
Glomustumor in het middenoor
Na een blokkade van het ganglion stellatum
Verschillende verschijnselen bij Syndroom van Horner

Hangend ooglid (= ptosis)
Het ooglid van het aangedane oog hangt wat naar beneden

Kleine pupil (= miosis)
de pupil is kleiner (miosis) en reageert minder goed op licht

Vermindert zweten (= anhydrosis)
De huid rondom het oog en van voorhoofd en wang kan niet meer zweten waardoor
deze droog aanvoelt.

Halfzijdige rode verkleuring gelaat (= Harlekijn symptoom)
Soms kan de aangedane helft van het gelaat niet rood kleuren, bijvoorbeeld bij
persen, dit wordt het harlekijnsymptoom genoemd.

Oog ligt dieper (= enophtalmus)
lijkt vaak alsof het aangedane oog wat dieper in de oogkas ligt

Verschillende kleur iris
Ten slotte kan er een verschil in kleur van de iris (het regenboogvlies) zijn wanneer
het syndroom van Horner vóór de leeftijd van twee jaar ontstaat. De iris van het
aangedane oog blijft dan vaak de rest van het leven blauw door het ontbreken van
pigment.
Oorzaak

Zenuw functioneert niet
Er kunnen verschijnselen ontstaan omdat de sympathische zenuwen naar de pupil, het
bovenste ooglid, de zweetklieren en bloedvaten aan één zijde van het gezicht onvoldoende
functioneren.

Verschillende oorzaken
Het syndroom van Horner kan door verschillende oorzaken ontstaan. Voorbeelden hiervan is
bijvoorbeeld een infectie van een ongeboren kind tijdens de zwangerschap (bijvoorbeeld
door het virus dat de waterpokken veroorzaakt). Ook kan het syndroom gepaard gaan met
een beroerte en bepaalde vormen van hoofdpijn.


Knellingingen in de hersenen, hals of gebied achter het oog
Zenuwen kunnen in verdrukking komen door verwondingen, ontstekingen of gezwellen in de
hersenen, ruggenmerg of perifere zenuwstelsel. Ook kan dit ontstaan als complicatie van
bepaalde oogmedicijnen, bepaalde operaties of een moeizame bevalling waarbij de zenuw in
de hals van het kind wordt beschadigd.
Aangeboren vorm of erfelijke vorm
Diagnose

Oogdruppels
Men kan door de reacties op verschillende oogdruppels zien of er sprake is van het
Syndroom van Horner. Hier kan men ook soms zien welk stukje zenuw beschadigd is.

MRI-/CT- scan
Men maakt vaak een MRI scan van de hals en kaakgebied. Men kan zo zien of er een
afwijking is bij de sympathische zenuw waardoor de zenuw niet meer goed functioneert. Ook
wordt het bovenste gedeelte van de longen in beeld gebracht.

Andere onderzoeken
Er kunnen andere onderzoeken nodig zijn afhankelijk van wat men waarneemt op de scan.
Een voorbeeld hiervan is het voorkomen van een neuroblastoom onderzoeken wanneer de
oorzaak van het syndroom van Horner onbekend is.
Behandeling
Tijdens de behandeling probeert men de onderliggende oorzaak op te sporen en te genezen. Dit is
belangrijk omdat het verbeteren of verdwijnen van de symptomen van Horner afhankelijk zijn van de
onderliggende oorzaak en de mogelijkheid om deze op te heffen. Er bestaat niet voor iedere oorzaak
een behandeling, ook kan het soms vele maanden duren voor de symptomen van het syndroom van
Horner verbeteren (vb. als de zenuw een lange tijd gekneld heeft gezeten). Bij ernstige beschadiging
verdwijnen de symptomen niet.
Bij een ongeval of moeizame bevalling (Erbse parese) kan het zijn de de zenuw beschadigt wordt is
er geen behandeling mogelijk. De zenuw moet zichzelf herstellen als dit mogelijk is.
Als kinderen het syndroom van Horner hebben bestaat de kans dat het oog met de symptomen een
lui oog gaat worden. Men kan hierop een behandeling gebruiken om lui oog te voorkomen. Zo zal het
kind met beide ogen goed kunnen zien.
Besluit
Er zijn veel oorzaken die voor het syndroom kunnen zorgen. Het is daarom belangrijk dat men de
onderliggende oorzaak zoekt. Zonder dit weten ze niet of het genezen kan worden ofdat de
symptomen al dan niet kunnen ingeperkt worden. Men kan dit syndroom aan verschillende zaken
herkennen zoals bijvoorbeeld het oog dat schijnbaar dieper in de oogkas ligt. Het syndroom kan men
oplopen in de loopt van het leven maar kan oog aangeboren of erfelijk zijn.
2.7 powerpoint
Hieronder zijn mijn dia’s zichtbaar.
Stap 2: wiki welkom
1. Het maken van de pagina ‘Welkom’.
Er is in de groep afgesproken welke structuur deze zou hebben.
2 elk groepslid stelt zichzelf voor
Onder de pagina “Wie zijn wij?” moest men een kort tekstje schrijven waarin men zich voorstelt in
het kort. Ook moest men hierin vermelden welk syndroom men besprak en waarom je voor deze
richting gekozen hebt.
Dit is mijn tekst:
Hallo,
Ik ben Bavo Derudder en ik ben afkomstig uit Aalbeke.
In het middelbaar studeerde ik 4 jaar moderne wetenschappen en 2 jaar informaticatbeheer.
Ik heb voor Bachelor Orthopedagogie gekozen omdat graag sociaal bezig ben en zeker geen
bureaujob wil. Ook zou ik graag met jongeren samenwerken.
Mijn onderwerp op deze wiki is het Syndroom van Horner (het syndroom van Horner)
3 verdere opdrachten van stap 2:
Deze zijn terug te vinden op onze website
Stap 3: inhoud in lijsten en syntheses
3 trefwoordenlijst:
innervatie
voorziening met zenuwen
zenuwwerking
sympathisch
Tot het autonome zenuwstelsel behorend. Het sympathisch zenuwstelsel brengt het lichaam in een
toestand van activiteit. De functie van het sympathische zenuwstelsel is antagonistisch aan die van
het parasympathisch zenuwstelsel.
Toestand van het autonome zenuwstelsel, waarbij hogere bloeddruk, wijde pupillen en verhoogde
activiteit horen
perifere zenuwstelsel
betreft de zenuwen die naar de ledematen verlopen
sinus cavernosus
bloedboezem in het hoofd waarin de aderen van het oog uitmonden
syringomyelie
Synoniem: syringo hydromyelie, syringohydromyelie
Uitleg: abnormale holtevorming in het ruggenmerg
3 Specialisten:
Claude Bernard (1813-1878)
De beroemde Franse fysioloog.
Hij was een specialist in het ontleden en onderzocht de werking van het zenuwstelsel.
In 1848 toonde hij het belang van de alvleesklier en de dunne darm voor de spijsvertering.
Ook wat het zenuwstelsel betreft deed Bernard belangrijke ontdekkingen waaronder een
beschrijving van de gehoorzenuw.
In 1867 ontving hij het Légion d'Honneur en in 1869 werd hij toegelaten tot de Académie Française.
In 1876 kreeg hij de Copley Medal.
Toen hij stierf kreeg hij als eerste Franse wetenschapper een staatsbegrafenis. Hij ligt begraven op
Père-Lachaise.
Hoe kwam ik dit persoon op het spoor?
Door het synoniem van mijn syndroom op te zoeken. Een andere benaming voor het syndroom van
Horner is het syndroom van Claude Bernard.
Johann Friedrich Horner
Johann Friedrich Horner (27 maart 1831 in Zürich - 20 december 1886) was een oogarts gebaseerd
op de Universiteit van Zürich , Zwitserland .
Horner werd een hoogleraar oogheelkunde in 1873.
Hij was de auteur van talrijke artikelen over oogheelkundige medicijnen, gepubliceerd in Carl
Wilhelm von Zehender 's Clinical Monatsblatt für Augenheilkunde.
Hoe kwam ik dit persoon op het spoor?
Zijn naam komt voor in de naam van het syndroom.
Algemene vragen voor de specialisten:
Hoeveel jaar heeft u moeten studeren om uw diploma te behalen?
Waarom heeft u gekozen om u voor dit onderwerp te specialiseren?
Wat vindt u intressant aan dit onderwerp?
Zijn er bepaalde zaken die kunnen helpen om het syndroom te voorkomen?
Is er hoop op genezing bij dit syndroom?
2 organisaties:
National Organisation for Rare Disorders: National Organisation for Rare Disorders
WAT IS NORD?
De Nationale Organisatie voor Rare Disorders is gewijd aan het helpen van de bijna 30 miljoen
Amerikanen met zeldzame ziekten, en de organisaties die hen te dienen, door middel van
programma's van onderwijs, promotie, onderzoek en patiëntenzorg diensten.
organisatie voor neurologische rehabilitatie: Organisatie voor neurologische rehabilitatie
Bronnenlijst:
Hijdra, A., Koudstaal, P.J. and Roos, R.A.C. (2003), Neurologie, 3rd ed, Elsevier Gezondheidszorg,
Maarssen.
(Engels) National Organization for Rare Disorders, Inc. (2005), Horner’s Syndrome. Available [Online
2005, Mar 18] (USA)
Allen, C.M.C. and Lueck, C.J. (1999), Diseases of the Nervous System, in: Haslett, C., Chilvers, E.R.,
Hunter, J.A.A. and Boon, N.A. (eds.), Davidson’s Principles and Practice of Medicine, 18th edn,
Churchill Livingstone, Philadelphia. (Engels)
Clarke, C.R.A. (2002), Neurological Disease, in: Kumar, P. and Clark, M. (eds.), Kumar and Clark
Clinical Medicine, 5th edn, W.B. Saunders Company, Edinburgh. (Engels)
Biousse, V., Guevara, R.A. and Newman, N.J. (1998), “Transient Horner's syndrome after lumbar
epidural anesthesia”, Neurology, vol. 51, no. 5, November, pp. 1473-1475. (Engels)
Mathias, C.J. (2000), Disorders of the Autonomic Nervous System, in: Bradley, W.G., Daroff, R.B.,
Fenichel, G.M. and Marsden, C.D. (eds.), Neurology in Clinical Practice, 3rd edn, vol. 2, ButterworthHeinemann, Boston. (Engels)
Patel, S. and Ilsen, P.F. (2003), “Acquired Horner's syndrome: clinical review”, Optometry, vol. 74, no.
4, April, pp. 245-256. (Engels)
Walton K.A. and Buono, L.M. (2003), “Horner syndrome”, Curr Opin Ophthalmol, vol.14, no. 6,
December, pp. 357-63. (Engels)
Stap 4: beschikking en meer zoeken
4.1 andere werken van auteur in bereikbare bibliotheken
In de Bibliotheek van Aalbeke en Rollegem was er niets terug te vinden.
4.2 publicaties aanwezig in de bib? Waar te vinden?
Ook hiervan heb ik helaas niets kunnen vinden.
4.3 excel oefening
4.4 krantenartikels
Geen krantenartikel gevonden.
4.5 vaktijdschriften
A.F.H. Smelt, B.J. Thio, G. Hageman.
Bron: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde, 2006 (74), nummer 03
Een zuigeling met het syndroom van Horner
http://www.vakbibliotheek.nl/psuser/disphitlist.asp
informatiebrochure van kinderneurologie.eu
4.6 internet
Online werk niet vindbaar op Google of Limo.
Stap 5 contextualiseren
5.1 organisatie
National Organisation for Rare Disorders: National Organisation for Rare Disorders
WAT IS NORD?
De Nationale Organisatie voor Rare Disorders is gewijd aan het helpen van de bijna
30 miljoen Amerikanen met zeldzame ziekten, en de organisaties die hen te dienen,
door middel van programma's van onderwijs, promotie, onderzoek en patiëntenzorg
diensten.
organisatie voor neurologische rehabilitatie: Organisatie voor neurologische rehabilitatie
De CNR in Morton, Pennsylvania is een behandeling en diagnostische faciliteiten waar
gezinnen komen om te leren hoe en wat ze kunnen doen om hun gehandicapte kind
te helpen.
Het begon in 1964 als gevolg van onderzoek dat een ernstige behoefte om beter te
vinden aangegeven manieren om gehandicapte kinderen te helpen. De resultaten
toonden ook waren er vrijwel geen beschikbare diensten die hulp aangeboden aan de
families die hard nodig ondersteuning, begeleiding en kennis. Onder leiding van de
oprichter John F. Unruh, Ph.D., heeft de CNR ontwikkelde diensten in vele landen
over de hele wereld waar gespecialiseerde blijven zoeken en zorgen voor effectieve,
uitgebreide en geïndividualiseerde saneringsplannen voor gehandicapte kinderen.
Onze programma's worden gegeven aan de familie en worden uitgevoerd in het huis.
Gezinnen zijn gemachtigd en mogelijk gemaakt door informatie en door de onze
vaste overtuiging dat het gezin de meest invloedrijke effect op het vermogen van hun
kind om zijn of haar potentieel te bereiken is. Het is een belangrijke
verantwoordelijkheid die vaak zonder hulp of ondersteuning.
5.2 statistieken
Ik heb een document gevonden die de statistieken van de Significantie van het
verschil in zessecondediameter tussen de Hornerpupil en de gezonde pupil
5.3 juridische context
Vonnis van 12 december 2012
De deskundigen achten dit een belangrijke inconsistentie omdat uit dit nieuwe feit
volgt dat de vernauwing van de pupil, passend bij het syndroom van Horner, al direct
na de inspuiting is opgetreden. Het optreden van het syndroom van Horner kan dus
niet het gevolg zijn geweest van tractieletsel, zoals prof. Booij stelt, omdat de
operatie met de vermeende tractie op dat moment nog moest gaan plaatsvinden. De
rechtbank stelt vast dat [gedaagde 1] in zijn verslag van 5 februari 2003 inderdaad
niet heeft vermeld dat hij dit pupilverschil heeft gesignaleerd.
5.4 politieke context
Ik heb hier niet echt iets over teruggevonden.
Stap 6 afwerking
6.1 besluit
Ik heb de opdracht onderschat. Ik ben veel te laat begonnen met hieraan te werken. Het was een
grote opdracht die ook wel intressant was. Ik vond de opgaves soms wat verwarrend en wist soms
niet wat ik moest doen of hoe ik er aan moest beginnen. We hebben hier veel tijd voor gekregen en
daarmee heb ik hierdoor te laat begonnen. Het opzoekwerk liep voor mij zeer moeilijk. Het was
moeilijk om iets over het onderwerp “syndroom van Horner” te vinden. Ik vond vooral zaken over
andere syndromen en was hier dus helaas niets mee. Ik vond het wel goed dat er excell, word, ppt,…
in zaten, zo kon je nog eens op alles oefenen voor het examen. Het was ook vooral een tijdrovend
werk die langzaam vooruit ging. Ik ben niet helemaal klaar, maar het meeste is toch gedaan.