Klik hier - Parkinson Vereniging

Stress en de
Parkinson patiënt
Prof.dr. Toine Lagro-Janssen
Vrouwenstudies Medische Wetenschappen
Inleiding
• Wat is stress?
• Stressrespons
• Schadelijke effecten
• Stress en de
Parkinson patiënt
• Conclusie
Gian Lorenzo, Bernini, Apollo en Daphne
Stress
Stressor
Stressrespons
Proces
Stressoren
Positieve stress
• bijzondere prestatie
• op vakantie gaan
Negatieve stress
• gevaar gezondheid
Stressoren
Objectieve gebeurtenissen
• lawaai
• gebrek aan
slaap
• hitte
Subjectieve gebeurtenissen
• ergernis, woede
• angst, verdriet
Firenze, Galleria Uffizi
Stressoren
Bedreiging basisbehoeften
• veiligheid
• liefde
• gezondheid
Picasso, moeder en kind
Stressrespons
Stressrespons
Noodreactie
van het lichaam
op bedreigende situaties
Stressrespons
• alarmfase
• weerstandsfase
• uitputtingsfase
Stressrespons
Stressrespons
Stressrespons
Snelle reactie: autonome zenuwstelsel
adrenaline
noradrenaline
(bijniermerg)
Langzame reactie: via hypothalamus
stresshormoon cortisol
(bijnierschors)
Stress
prikkel
hersen
centra
autonome
zenuwstelsel
hypothalamus
ACTH
bijnier bijnier
merg schors
Cortisol
Adrenaline
Snel
Langzaam
Stressrespons
Stressrespons m/v
Man
Vrouw
Afname financiën
Kleine dagelijkse stress
Afname werkmotivatie
Chronische problemen en
conflicten
Toename werkdruk
Lichamelijke klachten
Begin serieuze relatie
Psychologische klachten
Instrumentele coping stijl
Emotionele coping stijl
Onverschilligheid
Vermijdingsgedrag
Matud MP. Gender differences in stress and coping styles. Personality &
Individual Differences. 2004;37:1401-5.
Inleiding
• Wat is stress?
• Stressrespons
• Schadelijke effecten
• Stress en de
Parkinson patiënt
• Conclusie
Wat te doen bij gevaar?
vecht
(Fight)
vlucht
(Flight)
bevriezen
(Freeze)
Wat te doen bij gevaar?
(Be)-Friend
Michelangelo, Fresco Sixtijnse kapel, vaticaan
Schadelijke effecten
• Nervositeit, gejaagdheid
• Hoofdpijn, spierpijn
• Slaapproblemen
• Overspannenheid, burn-out
• Depressie, angststoornis
• Posttraumatische stressstoornis
Stress en de ziekte van Parkinson
Heeft stress invloed op de klachten?
JA
Verergering van symptomen
• Tremor
• Traagheid
• Stijfheid, rigiditeit
Voorbeelden
Stress en de ziekte van Parkinson
• Relatie tussen stress en chronische ziekten
• Waarom ik? Ontkenning en ongeloof
• Omgaan met beperkingen
• Omgaan met frustraties, problemen, moeheid,angsten
• Aanpassen aan het dagelijkse leven
• Aanpassen kost energie
• Depressieve reactie (vrouwen)
Plouvier AOA, Olde Harman TC, Boots LPW, Bloem BR, van Weel C, Lagro-Janssen
ALM. Time intervals in diagnosing parkinson’s disease: The patients views.
Patient Educ Couns doi: 10.1016/j.pec.2015.02.010
Stress en de ziekte van Parkinson
Wat te doen?
• U bent niet de ziekte, u heeft een ziekte
• Ben aardig en geduldig voor uzelf
• Bewegen en oefenen (fysiotherapie) verbetert de
lichamelijke en mentale conditie
• Betrek uw partner en kinderen
• Kies dingen die belangrijk zijn voor u en uw gezin
Stress en de ziekte van Parkinson
Wat te doen?
• Stel vast welke zaken u stress opleveren
• Verdeel tijd en energie
• Plan activiteiten van te voren
• Vraag hulp, zoek hulpbronnen
• Zorg voor extra tijd
Zie de beperkingen als een uitdaging!
Conclusie
• Ieder mens kent stress
• Stress beïnvloedt klachten bij chronische ziekten
• Stress verergert ook de klachten bij de ziekte van
Parkinson
• Leer om te gaan met stress
https://www.youtube.com/watch?v=hnpQr
MqDoqE