Studiefiche Vanaf academiejaar 2016-2017 Algemene analytische chemie (J000399) Cursusomvang (nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding) Studiepunten 8.0 Studietijd 240 u Contacturen 130.0 u Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2016-2017 A (semester 1) practicum 90.0 u werkcollege: geleide oefeningen 10.0 u hoorcollege 30.0 u Lesgevers in academiejaar 2016-2017 De Vos, Filip FW02 Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2016-2017 Bachelor of Science in de farmaceutische wetenschappen Verantwoordelijk lesgever stptn 8 aanbodsessie A Onderwijstalen Nederlands Trefwoorden Kwantitatieve analytische chemie, Volumetrische analyse Situering Deze cursus is een basiscursus en heeft als doel de studenten de begrippen van de kwantitatieve analyse aan de hand van titraties bij te brengen. Bovendien leert de cursist nadenken over een analytisch probleem en leert hij het analyseresultaat op een wetenschappelijke wijze uit te drukken. Door het leren beheersen van de pH problematiek en de chemische evenwichten die gelden bij redox- , neerslag- en complexreacties wordt bovendien een basis gelegd die kan gebruikt worden bij problemen in de fysiologie, biochemie en farmaceutische analyse. Inhoud INLEIDING Algemene bewerkingen bij de klassieke kwantitatieve analyse Uitdrukken van een analyseresultaat Eenheden en prefixen MAATANALYSE of VOLUMETRIE Basisbegrippen van de titrimetrische analyse hoeveelheden en concentraties Stoechiometrische berekeningen Standaardisatie van oplossingen en titratieformules HET CHEMISCH EVENWICHT Chemisch evenwicht, wet der massawerking Electrolyten, activiteit, ionensterkte, activiteitscoëfficiënt HET ELECTROCHEMISCH EVENWICHT Oxidatie-reductie reacties, electrochemische cellen Electrodepotentialen, Nernst vergelijking Electroden, Celpotentiaalberekeningen ZUUR-BASE EVENWICHTEN,NEUTRALISATIEREACTIES,ZOUTEN, BUFFERS Zuur-base begrippen, sterkte van zuren en basen, pH berekening van zuren, basen, zouten en buffers, zuur-base titrimetrie en toepassingen OXIDATIE-REDUCTIE EVENWICHTEN Redoxtitraties en toepassingen ASSOCIATIETITRIMETRIE: Precipitatie en complexometrische titraties (Goedgekeurd) 1 Begincompetenties Met succes gevolg hebben van de opleidingsonderdelen "Algemene en anorganische chemie I en II" en "Organische chemie" of de erin beoogde competenties op een andere manier verworven hebben. Eindcompetenties 1 de theorie en de methodes in de volumetrische analyse toepassen in de praktijk 1 (verdunningen, concentraties en hoeveelheden) 1 2 vertrouwd zijn met de analytische technieken in het laboratorium 3 het gehalte en de zuiverheid van grondstoffen berekenen aan de hand van 1 gegevens uit een titratie 4 de pH van waterige oplossingen berekenen 5 de beginselen van elektrochemie toepassen in de analytische chemie 6 titratiecurves nauwkeurig berekenen, inclusief keuze van de indicator (zuur-base, 1 redox, neerslag en complexometrie) 7 invloedsfactoren op de volumetrische analyse interpreteren 8 titratieschema’s opstellen bij analytische vraagstukken 9 zelfstandig verbanden leggen tussen verschillende onderdelen van de volumetrische 1 analyse Creditcontractvoorwaarde Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling van de competenties Examencontractvoorwaarde Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden Didactische werkvormen Hoorcollege, practicum, werkcollege: geleide oefeningen Toelichtingen bij de didactische werkvormen Hoorcolleges Hoorcolleges : plenaire oefeningen Werkcollege : geleide oefeningen Practicum: inleidingsles en praktisch laboratoriumwerk Leermateriaal Cursus: 15 euro Practicumnota's: 5 euro Deze worden verkocht bij de aanvang of na de eerste theorieles, respectievelijk de praktische oefeningen De dia’s (PowerPoint presentatie) van de les worden op Minerva geplaatst Referenties Nuttige literatuur Quantitative chemical analysis, Daniel C. Harris, W.H. Freeman and Company, New York ISBN: 0-7167-7041-5 Vakinhoudelijke studiebegeleiding Stellen van vragen over de theoriecursus: na elk hoorcollege of op afspraak bij de lesgever Stellen van vragen over de praktische oefeningen: aan de assistenten tijdens het laboratoriumwerk Evaluatiemomenten periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode Schriftelijk examen Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode Schriftelijk examen Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie Schriftelijk examen, mondeling examen, vaardigheidstest, verslag Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie Examen in de tweede examenperiode is enkel mogelijk in gewijzigde vorm Toelichtingen bij de evaluatievormen Theorie: schriftelijk examen met open vragen over het theoriegedeelte van de cursus (3 (Goedgekeurd) 2 vragen verdeeld over kennisvragen en inzichtvragen en 2 analytische vraagstukken). Praktische oefeningen: schriftelijk (verslagen van de oefeningen en ondervragingen) en/of mondeling (ondervragingen). De verslagen van de oefeningen worden gequoteerd op hun juistheid en de voorstelling van de resultaten. De mondelinge en schriftelijke ondervragingen hebben als doel te peilen naar het inzicht van de student in de uitgevoerde praktische oefeningen. Eindscoreberekening Theorie: (80% van de punten) periodegebonden. Practicum: (20% van de punten) niet-periodegebonden (punten op de uitgevoerde oefeningen, onverwachte mondelinge of schriftelijke ondervragingen tijdens het practicum) + examen ( examenoefening + schriftelijke ondervraging op het einde van het practicum). Een tweede examenkans voor het practicum wordt aan de studenten geboden tussen de eerste en tweede examenperiode (maand augustus). Ze omvat één oefening die over 1 dag plaatsgrijpt + een schriftelijke ondervraging over de totale inhoud van het practicum. Studenten die afwezig zijn op bepaalde dagen van het practicum (bv. door ziekte) dienen de betrokken oefeningen op een ander tijdstip in te halen. Onwettige afwezigheid op één van de praktische oefeningen en/of het practicum examen geeft aanleiding tot een maximum totaal cijfer (theoretisch examen + practicum) van 9/20, ongeacht de punten voor het theoriegedeelte. Studenten moeten slagen op elk van de twee onderdelen (theorie en praktische oefeningen) waarover een evaluatie wordt afgenomen om een slaagcijfer voor het opleidingsonderdeel te kunnen bekomen. Indien men niet voor elk onderdeel afzonderlijk geslaagd is, dan bekomt men een maximumscore van 9 op 20. (Goedgekeurd) 3