klassiek in muziek

KLASSIEK
IN
MUZIEK
Hoe componisten Latijn maken of
gebruiken voor hun werk
Peter Beelen 2015
klassiek in muziek
Enya - Cursum perficio
Enya (geboren Eithne Ní Bhraonáin; verengelst tot
Enya Brennan; geboren 17 mei 1961) is een Ierse
zangeres, instrumentalist en songwriter.
Enya begon haar muzikale carrière in 1980, toen ze
korte tijd deel uitmaakte van de familieband
Clannad, voordat ze die verliet om als soloartiest
verder te gaan. Ze kreeg bredere erkenning door haar
muziek voor de BBC-serie The Celts. Kort daarna, in
1988, zorgde haar album Watermark voor grotere
internationale roem en werd zij bekend om haar heel
eigen klank, [Wikipedia 9 juni 2015]
Enya: "The sound was more important than the text. The choir is important. (..) 'Cursum Perficio'
comes from a documentary about Marilyn Monroe. It means 'Here ends my journey' and that saying
was engraved in the entrance of her last house. But that's how it often happens. Those two words
haunted me for weeks and than I finally used them in a song." [interview uit 1988]
Cursum perficio.
Verbum sapienti:
quo plus habent,
eo plus cupiunt.
Post nubila, Phoebus
aeternum
sapiens, -ntis: wijze, filosoof
nubilum: bewolking
aeternum: eeuwig
2
klassiek in muziek
Qntal - Flamma
Qntal is een Duitse “elektro-middeleeuwse” band die in 1991 werd opgericht door Michael Popp en
Ernst Horn. De teksten van de band worden voornamelijk uit historische bronnen gehaald. In hun drie
eerste albums waren de teksten vooral in het Latijn, middeleeuws Duits, Gallicisch-Portugees en een
aantal andere Europese talen. Op Qntal IV voegde de band een aantal nummers in het Engels toe aan
hun repertoire. Twee tracks van dit album, Cupido en Flamma, bereikten respectievelijk #1 en #8 in
de Duitse hitlijsten. [Wikipedia, 9 juni 2015]
De tekst van Flamma is genomen uit de Carmina Burana (zie pg 7)
Tempus est iocundum, o virgines!
modo congaudete, vos iuvenes!
iocundus: aangenaam
congaudeo: samen-, mee verheugen
Flos est puellarum, quam diligo,
et rosa rosarum, qua caleo.
diligo 3: hoogschatten, liefhebben
caleo: warm zijn, gloeien
Tua me confortat promissio,
tua me deportat negatio.
conforto: versterken; dapper maken
deporto: wegdragen, wegbrengen - negatio, -onis: weigering
O, totus floreo!
iam amore virginali totus ardeo;
novus, novus amor est, quo pereo!
floreo: bloeien
virginalis, -e: maagdelijk
Tua mecum ludit virginitas,
tua me detrudit simplicitas.
Veni, domicella, cum gaudio!
veni, veni, bella! iam pereo!
detrudo 3: verdrijven; wegdringen - simplicitas, -atis:
eenvoud; oprechtheid
domicella: jonge meesteres, jong meisje
bella = pulchra; bellus is volkslatijn, ook wel vulgair Latijn
genoemd
3
klassiek in muziek
Qntal - Ad mortem festinamus
Ad Mortem Festināmus is een monodisch lied uit het
Llibre Vermell de Montserrat uit 1399, een van de
oudste overgebleven middeleeuwse manuscripten waarin
muziek staat. De tekst handelt over de onvermijdelijkheid
van de dood en de noodzaak te stoppen met zondigen.
Het lied werd door een groot aantal artiesten op plaat/cd gezet, onder wie de elektronische neomiddeleeuwse groep Qntal, die de tekst voorzag van nieuwe muziek en er in 1992 een hit mee had..
[Wikipedia 9 juni 2015]
Scribere proposui de contemptu mundano
ut degentes seculi non mulcentur in vano
contemptus, -us: verachting, minachting mundanus: wereldlijk
dego 3: leven - seculum = saeculum: hier: generatie mulco 1: mishandelen; beschadigen
iam est hora surgere
a sompno mortis pravo
a sompno mortis pravo
sompnus = somnus - pravus: slecht, verkeerd
vita brevis breviter in brevi finietur
mors venit velociter quae neminem veretur
omnia mors perimit
et nulli miseretur
et nulli miseretur
vereor: vrezen; rekening houden met
perimo 3: vernietigen, verwoesten
misereor: medelijden hebben met (+ gen.)
ad mortem festinamus
peccare desistamus
peccare desistamus
pecco 1: zondigen - desisto 3: ophouden
ni conversus fueris et sicut puer factus
et vitam mutaveris in meliores actus
intrare non poteris
regnum Dei beatus
regnum Dei beatus
ni = nisi - converto 3: veranderen
actus, -us: hier: daad
tuba cum sonuerit, dies erit extrema
et iudex advenerit, vocabit sempiterna
electos in patria
prescitos ad inferna
sono 1, sonui: klinken, galmen - extremus: laatste
sempiternus: eeuwig
eligo 3: uitkiezen - patria: hier: ‘rijk van god’
prescitus: verdoemd - infernum: hel
beatus: gelukkig
prescitos ad inferna
ad mortem festinamus....
4
klassiek in muziek
Knorkator - Aeger sum
Knorkator is een Duitse band uit Berlijn die heavy metal combineert met komische elementen. Ze
hebben zichzelf uitgeroepen tot “Duitslands meeste band van de wereld” ("Deutschlands meiste Band
der Welt"), omdat de titel “De beste band in de wereld”al was ingepikt door de band Die Ärzte. De band
werd in 1994 opgericht, maar speelde alleen in de omgeving van Berlijn/Brandenburg tot 1998.
Knorkator kreeg meer roem (en ook een beetje beruchtheid) in 2000 met hun uitvoering van Ick wer
zun Schwein (letterlijk, in Berlijns dialect, “Ik word een varken”) bij de Duitse nationale qualificatie
voor deelname aan het Eurovisie Songfestival. Na de tv-uitzending drukte de Duitse tabloid-krant BILD
een artikel erover af onder de kop "Wer ließ diese Irren ins Fernsehen?" ("Wie liet deze gekken op
TV?"). [Wikipedia 9 juni 2015]
Aeger sum. Temporis mei venit est.
corpi mei viescet abiit.
habeo enuresis, pes equinovarus,
vomitus, vortex purulentus.
Spasmus nutans, larva migrans,
pituita, struma nodosa.
habeo retentio alvi, genu varum,
habeo pseudologia phantastica.
aeger: ziek
enuresis: bedwateren - pes equinovarus: klompvoet
vomitus: braken - vertex: hier: kruin - purulentus: etterend
spasmus nutans: schudhoofd - larva migrans: kruipworm
pituita: slijm, verkoudheid - struma nodosa: schildklierzwelling
retentio alvi: maagverstopping - genu varum: kromme benen
pseudologia phantastica: mythomanie, pathologisch liegen
5
klassiek in muziek
Carl Orff, Carmina Burana - O Fortuna (CB 17)
Carl Orff (1895-1982) was een Duits componist en
muziekpedagoog. Zijn faam ontleent hij voor een belangrijk deel
aan zijn compositie Carmina Burana uit 1937.
Orff baseerde zijn werk op het middeleeuwse handschrift dat in
1803 werd aangetroffen in de abdij van Benediktbeuern, in
Beieren. Het manuscript bevat een collectie van meer dan 200
liederen over zeer uiteenlopende onderwerpen. Belangrijkste
thema's van de liederen zijn de ontluikende natuur, kritiek op de
wereldlijke en kerkelijke overheid, en verheerlijking van het vrije
leven vol drank, gokspelen, seks en liefde. De liederen zijn in de
12e en 13e eeuw geschreven door verschillende, onbekend
gebleven dichters. De dichters waren voornamelijk studenten, de
zogeheten vaganten, die al dan niet nog op school of de
universiteit zaten, en losbandige paters. Veel gedichten zijn in
het Latijn, maar er zijn er ook in het Middelhoogduits, met
invloeden van het oud-Frans en het Provençaals.
1.
O Fortuna,
velut luna
statu variabilis,
semper crescis
aut decrescis;
vita detestabilis
nunc obdurat
et tunc curat
ludo mentis aciem,
egestatem,
potestatem
dissolvit ut glaciem.
2.
Sors immanis
et inanis,
rota tu volubilis,
status malus,
vana salus
semper dissolubilis,
obumbrata
et velata
michi quoque niteris;
nunc per ludum
dorsum nudum
fero tui sceleris.
velut: net als, zoals
status, -us: stand, positie; toestand - variabilis = varius: afwisselend
detestabilis, -e: verfoeilijk, afschuwelijk
obduro 1: hard, ongevoelig maken
curo 1: verzorgen, zich bekommeren om; verkwikken
acies, -es: scherpte
egestas, -atis: armoede, gebrek
potestas, -atis: macht, kracht
dissolvo 3: losmaken; opheffen, vernietigen
sors, sortis: lot, toeval - immanis, -e: enorm; reusachtig, geweldig
inanis, -e: leeg, ijl; nietig
volubilis, -e: draaiend, wentelend; veranderlijk
vanus: leeg; vergeefs - salus, salutis: redding; geluk
dissolubilis, -e: oplosbaar, scheidbaar
obumbro 1: beschaduwen, bedekken
velo 1: omhullen; verhullen, bedekken
michi = mihi - nitor 3dep: steunen, leunen
dorsum: rug ; nudus: naakt
6
klassiek in muziek
3.
Sors salutis
et virtutis
michi nunc contraria,
est affectus
et defectus
semper in angaria.
hac in hora
sine mora
corde pulsum tangite;
quod per sortem
sternit fortem,
mecum omnes plangite!
contrarius: tegenovergesteld; vijandig
affectus: zwak, uitgeput; ellendig
defectus: krachteloos, zwak
angaria: slavernij, gevangenschap
mora: uitstel
pulsus: slag, stoot
quod: omdat
sterno 3: tegen de grond slaan, neerslaan - fortem: vul aan: virum
plango 3: jammeren
7
klassiek in muziek
Igor Stravinski - Oedipus Rex
Igor Fyodorovich Stravinsky (17 juni 1882 – 6 april 1971)
was een Russiche (en later een genaturaliseerde Franse en
Amerikaanse) componist, pianist en dirigent Hij wordt
beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste
componisten van de 20e eeuw.
Stravinsky’s carrière als componist was bekend door zijn
stilistische variatie. Hij kreeg voor het eerst internationale roem
met drie balletten waarvoor hij de opdracht kreeg van de
impresario Sergei Diaghilev, en voor het eerst uitgevoerd in
Parijs door Diaghilev's Ballets Russes: De Vuurvogel (1910),
Petrushka (1911) en de Sacre du Printemps (1913). Deze laatste
compositie veranderde de manier waarop latere componisten
dachten over ritmische structuur, en zorgde ervoor dat
Stravinsky de reputatie kreeg van een muzikale revolutionair die
de grenzen van muziek verlegde.
Oedipus rex is een "Opera-oratorium naar Sophokles", door
Stravinsky geschreven voor orkest, spreker, solisten en
mannenkoor/ Het libretto, gebaseerd op Sophokles’ tragedie, was geschreven door Jean Cocteau in het
Frans en daarna in het Latijn vertaald door de priester en latere kardinaal Jean Daniélou. De gesproken
teksten worden daarentegen in de taal van het publiek voorgedragen.
Oedipus rex werd geschreven aan het begin van Stravinsky’s neoklassieke periode, in 1927.
[Wikipedia 9 juni 2015]
NARRATEUR
Et maintenant, vous allez entendre le
monologue illustre "La tête divine de
Jocaste est morte", monologue où le
messager raconte la fin de Jocaste.
Il peut à peine ouvrir la bouche. Le
choeur emprunte son rôle et l'aide à
dire comment la reine s'est pendue et
comment Oedipe c'est crevé les yeux
avec son agrafe d'or.
Ensuite c'est l'épilogue.
Le roi est pris. Il veut se montrer
à tous, montrer la bête immonde,
l'inceste, le parricide, le fou. On
le chasse avec une extrême douceur.
Adieu, adieu, pauvre Oedipe! Adieu
Oedipe; on t'aimait.
8
klassiek in muziek
MESSAGER
Divum Iocastae caput mortuum!
CHOEUR
Mulier in vestibulo comas lacerare,
claustris occludere fores, exclamare.
Et Oedipus irrumpere et pulsare,
pulsare, ululare.
vestibulum: voorportaal - coma: haren - lacero 1: uitrukken
claustrum: grendel, slot - occludere = claudere - fores: deur
pulso 1: hard kloppen, beuken
ululo 1:schreeuwen
MESSAGER
Divum Iocastae caput mortuum!
CHOEUR
Et ubi evellit claustra,
suspensam mulierem
omnes conspexerunt.
Et Oedipus praeceps ruens
illam exsolvebat, illam collocabat,
et aurea fibula et avulsa fibula
oculos effodere. Ater sanguis rigare.
evello 3: lostrekken, losrukken
suspendo 3: ophangen
praeceps: halsoverkop - ruo 3: rennen, zich haasten
colloco 1: neerleggen
fibula: gesp, speld - avello 3: losrukken, uitrukken
effodio 3: uitsteken - rigo 1: natmaken
MESSAGER
Divum Iocastae caput mortuum!
CHOEUR
Sanguis ater rigabat, prosiliebat;
prosilio: tevoorschijn springen
et Oedipus exclamare et sese detestari, detestor 1: vervloeken
omnibus se ostendere.
Aspicite fores, fores aspicite pandere,
pando 3: openen
aspicite spectaculum
omnium atrocissimum.
MESSAGER
Divum Iocastae caput mortuum!
CHOEUR
Ecce! Regem Oedipoda,
foedissimum monstrum monstrat,
foedissimam beluam.
Ellum, regem occaecatum!
Rex parricida, miser Oedipus.
Miser rex Oedipus carminum coniector.
Adest, adest! Ellum! Regum Oedipoda!
Vale, Oedipus! Te amabam, te miseror.
Miser Oedipus, oculos tuos deploro.
Vale, miser Oedipus noster.
Te amabam, Oedipus.
Tibi valedico
foedus: afstotelijk, afschuwelijk
belua: beest; monster
ellum: daar is hij - occaeco 1: verblinden
parricida: vadermoordenaar
coniector: uitlegger
miseror: medelijden hebben met, beklagen
deploro 1: luid bewenen, beklagen
valedico 3: vaarwel zeggen
9
klassiek in muziek
10
klassiek in muziek
Philip Glass – The Civil warS, Act V – A tree is best measured when it is
down (The Rome section)
Philip Morris Glass (geboren op 31 januari 1937) is een
Amerikaanse componist. Hij wordt beschouwd als een van
de invloedrijkste componisten van het eind van de 20e
eeuw. Zijn muziek wordt vaak omschreven als ‘minimal
music’, net als dat van andere belangrijke ‘minimalisten’
als La Monte Young, Terry Riley en Steve Reich.
Glass heeft afstand genomen van het etiket ‘minimalist’,
en omschrijft zichzelf daarentegen als componist van
‘music with repetitive structures’. Hoewel zijn vroege
muziek veel gemeen heeft met wat men normaalgesproken
‘minimalistisch’ noemt, heeft hij zich sindsdien in
stilistisch opzicht verder ontwikkeld. Tegenwoordig
omschrijft hij zichzelf als een ‘classicist’, waarbij hij erop
wijst dat hij is getraind in harmonie en contrapunt, en in
Parijs onder leiding van de muziekpedagoge Nadia
Boulanger componisten heeft bestudeerd zoals Franz
Schubert, Johann Sebastian Bach en Wolfgang Amadeus
Mozart.
Glass is een vruchtbaar componist: hij heeft werken geschreven voor het door hem opgerichte Philip
Glass Ensemble (waarmee hij nog steeds optreedt op keyboards), maar ook opera’s, muziektehater, tien
symphonieën, 11 concerto’s, kamermuziek (waaronder strijkkwartetten) en filmmuziek. Drie van die
filmscores zijn voor een Oscar genomineerd.
the CIVIL warS: a tree is best measured when it is down is een opera die aan het begin van de
jaren 80 werd gemaakt door regisseur Robert Wilson op muziek van Philip Glass, David Byrne, Gavin
Bryars en anderen. Het enorme werk dat 5 akten omvat is nooit in zijn geheel uitgevoerd.
De Civil Wars was opgezet als één enkel stuk muziektheater dat een dag lang zou duren, en dat bij
gelegenheid van de Olympische Zomerspelen in 1984 moest worden uitgevoerd. Zes verschillende
componisten uit zes verschillende landen zouden muziek schrijven bij de teksten van Wilson, die waren
gebaseerd op de Amerikaanse Burgeroorlog. Het was de bedoeling dat, nadat elke stuk in eigen land in
première was gegaan, de zes delen tot één magistraal geheel zouden worden samengevoegd en worden
opgevoerd in Los Angeles tijdens de Spelen. Dit zou het internationale ideaal van de Olympische
beweging moeten onderstrepen.
Bij gebrek aan voldoende geld is de première van het totale stuk er nooit gekomen. Maar vier van de zes
delen hadden onder regie van Wilson uitvoeringen in Minneapolis, Rome, Rotterdam en Keulen. De
twee andere delen in Tokyo en Marseille werden alleen opgevoerd in de vorm van een workshop.
The Rome section includes all of Act V. It is a full operatic setting by Philip Glass.(…) The act is
divided into a prologue and two scenes.
In the prologue, the Earth Mother and a Snow Owl duet before being joined by Abraham Lincoln in a
prayer for peace.
In Scene A, Giuseppe Garibaldi (who fought for the unification of Italy) sings while his soldiers face off
against a group of Hopi dancers.
11
klassiek in muziek
Scene B is dominated by two spoken narrations: the first by Robert E. Lee (who spins weightlessly as if
in outer space as he speaks), and the second by the grieving, mentally ill Mary Todd Lincoln.
Throughout, an octet of characters from Greek mythology comments with excerpts from Hercules
Furens and Hercules Oetaeus by Seneca the Younger.
Philip Glass began composing the music for the Rome section late in the creative process, after Robert
Wilson had already planned and videotaped a complete silent version of the drama. Glass's role was
similar to that of a film composer, tailoring his music to the rhythm of the action rather than imposing
his own tempo. Glass would later repeat this process with La belle et la bête (opera), an opera intended
to be performed as a synchronized soundtrack to showings of Jean Cocteau's classic film. [Wikipedia 9
juni 2015]
ACT V - prologue
Iam rara micant sidera prono
languida mundo: nox victa vagos
contrahit ignes luce renata…
labor exoritur durus et omnes
agitat curas aperitque domos
rarus: zeldzaam; ver uit elkaar - mico 1: schitteren - pronus:
hier: óndergaand
languidus: mat, traag, zwak - mundus: wereld, heelal, uitspansel vagus: rondzwervend
contraho 3: samentrekken; weghalen
exorior 3dep: ontstaan
agito 1: in beweging zetten
morte
morte
morte
morte
morte
Quis hic locus, quae regio,
quae mundi plaga?
Quas trahimus auras?
Quod solum fesso subest?
Avis noctis clamat… filii… filii…
mundus: wereld - plaga: streek, zone
aura traho 3: ademhalen
solum: bodem; aarde, grond - fessus: vermoeid (vul aan: mihi)
avis noctis: vogel van de nacht > uil
Act V, scene A
stet suo caelum loco
tellusque et aequor;
astra inoffensos
agant aeterna cursus;
alta pax gentes alat:
venena cessent,
nulla nocituro gravis
suco tumescat herba,
non saevi ac truces
inoffensus: ongehinderd, ongestoord
alo 3: voeden
cesso 1: aarzelen; niets doen
sucus: sap - tumesco 3: gaan zwellen
trux: grimmig, woest, angstaanjagend
regnent tyranni.
si quod etiamnum est scelus
latura tellus, properet
et si quod parat monstrum,
meum sit.
est: nl. latura - etiamnum: nog altijd; verder, bovendien
propero 1: zich haasten
monstrum: monster; verschrikking
12
klassiek in muziek
Philip Glass – Kepler
De opera Kepler (2009) is gebaseerd op het leven van
de 17e-eeuwse astronoom Johannes Kepler (deze
bestudeerde de optica en de astrologie, en ontdekte de
elliptische planeetbanen) tegen de achtergrond van de
Dertigjarige Oorlog. Het libretto is samengesteld uit
teksten van Kepler en gedichten van zijn tijdgenoot
Andreas Gryphius. Het is Glass’ eerste opera in het
Duits, en ging in première bij het Bruckner Orchester
Linz onder dirigent Dennis Russell Davies in
september 2009. [Wikipedia 9 juni 2015]
Mensus eram caelos, nunc terrae metior umbras.
Mens coelestis erat, corporis umbra iacet
metior: opmeten
coelestis, -e: hemels; goddelijk
13
klassiek in muziek
Dies irae
Het Dies Irae is een Latijnse hymne, toegeschreven ofwel aan Thomas van Celano, een Franciscaner
monnik (1200 – c. 1265) of aan Latino Malabranca Orsini (†1294), lector bij het Dominicaanse
studium bij de Santa Sabina in Rome.
De hymne dateert op zijn minst uit de dertiende eeuw, ook al is het mogelijk dat hij veel ouder is. Er zijn
bronnen die de oorsprong ervan toeschrijven aan Gregorius de Grote (paus 590 - 604), de heilige
Bernardus van Clairvaux (1090-1153), of aan de heilige Bonaventura (1221-1274).
Het middeleeuws-Latijnse gedicht wordt gekenmerkt door zijn
trochaeïsch metrum. Het beschrijft nogal plastisch de Dag des
Oordeels, wanneer de klinkende bazuin de zielen voor Gods troon zal
roepen. De geredde zielen zullen naar het paradijs gaan, en de
verdoemden naar de eeuwige vlammen.
In de katholieke kerk wordt het lied gezongen als sequentia in de
requiemmis voor de gestorvenen.
Verscheidene componisten (meer dan 3000, met samen meer dan 5000
Requiems!) hebben in de loop der tijd een Requiem gecomponeerd,
waarvan het Dies irae een belangrijk deel vormt. Enkele bekende zijn
die van Wolfgans Amadeus Mozart, Antonio Salieri, Luigi Cherubini
(liefst twee versies!), Hector Berlioz, Gaetano Donizetti, Giuseppe
Verdi, Antonin Dvořák, Franz Liszt, Anton Bruckner, Charles Gounod,
Camille Saint Saëns, en Andrew Lloyd-Webber.
Wolfgang Amadeus Mozart
Dies irae, dies illa
solvet saeclum in favilla,
teste David cum Sibylla.
saeclum = saeculum: wereld - favilla: as
testis, -is: getuige
Quantus tremor est futurus,
quando Iudex est venturus,
cuncta stricte discussurus!
strictus: streng - discutio 3: vernielen, uiteendrijven; scheiden
Tuba mirum spargens sonum
per sepulcra regionum,
coget omnes ante thronum.
spargo 3: uitstrooien, verspreiden
sepulcrum: graf
Mors stupebit et natura,
cum resurget creatura,
iudicanti responsura.
stupeo: stijf staan, versteld staan
creatura: hier: schepping
Liber scriptus proferetur,
in quo totum continetur,
unde mundus iudicetur.
profero: te voorschijn halen; tonen
contineo: pass.: opgenomen zijn in
unde: vanwaar; waaruit
Iudex ergo cum sedebit,
quidquid latet apparebit.
Nil inultum remanebit.
Luigi Cherubini
quidquid: al wat
inultus: ongewroken; ongestraft
14
klassiek in muziek
Quid sum miser tunc dicturus?
Quem patronum rogaturus,
cum vix iustus sit securus?
sum … dicturus = dicturus sum
patronus: beschermer - rogaturus: vul aan: sum
securus: onbezorgd, niet bevreesd
Rex tremendae maiestatis,
qui salvandos salvas gratis,
salva me, fons pietatis
tremendus: huiveringwekkend - maiestas: verhevenheid, majesteit
salvo 1: redden, verlossen - gratis: voor niets, zonder betaling
Recordare, Jesu pie,
quod sum causa tuae viae:
ne me perdas illa die.
recordor 1dep: zich herinneren
tuae viae: nl. de kruisweg
Quaerens me, sedisti lassus;
redemisti crucem passus;
tantus labor non sit cassus.
lassus: vermoeid
redemisti: nl. me; redimo 3: vrijkopen, bevrijden
cassus: leeg, hol; nutteloos, vergeefs
Iuste Iudex ultionis,
donum fac remissionis
ante diem rationis.
ultio, -onis: wraak
remissio, -onis: hier: vergeving
ratio, -onis: hier: rekenschap
Franz Liszt
Hector Berlioz
Giuseppe Verdi
Ingemisco tanquam reus,
culpa rubet vultus meus;
supplicanti parce, Deus.
ingemisco 3: klagen, treuren - reus: beklaagde
rubeo: rood zijn, blozen
supplico 1: smeken; bidden
Qui Mariam absolvisti,
et latronem exaudisti,
mihi quoque spem dedisti.
qui: jij die - Maria: nl. Maria Magdalena - absolvo 3: hier: vergeven
latro, -onis: rover; moordenaar - exaudio: hier: verhoren
Preces meae non sunt dignae,
sed tu, bonus, fac benigne,
ne perenni cremer igne.
preces: smeekbede, gebed
Inter oves locum praesta,
et ab haedis me sequestra,
statuens in parte dextra.
ovis, -is: schaap - praesto 1: verschaffen, geven
haedus: bok - seqestro 1: afzonderen
statuo 3: plaatsen
perennis, -e: eeuwigdurend - cremo 1: verbranden
15
klassiek in muziek
Confutatis maledictis
flammis acribus addictis,
voca me cum benedictis.
confuto 1: bestrijden - maledictus: verdoemde
addico 3: hier: pijsgeven, overgeven
benedictus: gezegend
Oro supplex et acclinis,
cor contritum quasi cinis,
gere curam mei finis.
acclinis, -e: gebogen; geknield
contritus: verbrokkeld, platgedrukt
curam gero 3: zorg dragen voor, zorgen voor
Lacrimosa dies illa,
qua resurget ex favilla
iudicandus homo reus:
huic ergo parce, Deus:
Pie Iesu Domine:
dona eis requiem. Amen.
resurgo 3: weer opstaan, herrijzen
requies, -etis: rust
16
klassiek in muziek
Bronnen op YouTube
Enya:
https://www.youtube.com/watch?v=Hd_DuEU6Mvg
Qntal:
- Flamma:
https://www.youtube.com/watch?v=_PK-ehTDHXg
- Ad mortem:
https://www.youtube.com/watch?v=1my-mnW-x50
Knorkator:
https://www.youtube.com/watch?v=lCce-rm-afs
Orff:
https://www.youtube.com/watch?v=GXFSK0ogeg4
Stravinsky:
https://www.youtube.com/watch?v=YIdimmUtYOI
(begint bij 48:10; de proloog wordt hier in het Japans gesproken, omdat het een Japanse
uitvoering betreft)
Glass:
- Civil WarS:
https://www.youtube.com/watch?v=akVqMQ4BbHw&list=PLTUlTwlsdlFTTJa5TuHPaBa6j
UDl7IbNb
- Kepler:
https://www.youtube.com/watch?v=ParycYlZ_T0
Dies Irae:
https://www.youtube.com/watch?v=8MQf-86ikvM&list=RD8MQf-86ikvM#t=78
17