Opvang - psychiatrische aandoening

Opvang van mensen
zonder wettig verblijf
met een psychiatrische
aandoening
Dr. J. Snacken 02.04.2010
Ik sta niet in een positie die toelaat mij uit te spreken over
de evolutie van de aard en/of intensiteit van psychiatrische
aandoeningen bij illegale migranten.
30 jaar geleden waren er veel "tijdelijk legale migranten"
die omschreven werden als Zuid-Oost Aziatische "boat
people", slachtoffers van Latijns-Amerikaanse fascistische
regimes, Oost-Europese opposanten van Stalinistische
Volksrepublieken, vluchtelingen uit Afrikaanse dictaturen… .
Onder diegene die een psychiatrisch probleem hadden,
waren er:
 heel wat mensen die een bijzonder traumatisch verleden
hadden
 sommigen die reeds een voorafbestaand psychiatrisch
probleem hadden dat zelfs de oorzaak kon zijn van hun
"politieke marginaliteit” in het land van herkomst.
Bij een eerste onderhoud vertellen
"Normale mensen" 1/3 van wat belangrijk is,
verdraaien 1/3 en verzwijgen 1/3.
Anderen ook.
Ik ben nog nooit een louter "economische
vluchteling met een psychiatrische
aandoening" tegengekomen, al werden de
meesten wel bestempeld als dusdanig.
Onder de meest "kansarme migranten op
basis van hun sociale en relationele
weerbaarheid" die ik tegenkwam bevinden
zich vooral mensen met een psychotische
problematiek (waaronder een Kanselier in
functie van de Ambassade van een land dat
nucleaire wapens heeft en de echtgenote
van een miljardair).
Wat is een psychiatrische aandoening ?
+/- 2/3 van de bevolking v/d USA heeft
een DSM IV diagnose, in de DSM V zal dit
nog hoger liggen - cfr intermittente
explosieve stoornis.
Voorkomen van psychiatrische aandoeningen
in de algemene bevolking:
 psychosen: 2%
 persoonlijkheidsstoornissen: 2% à 15%
 stemmingsstoornissen: 5% à 20%
 angststoornissen: 5%
De kans op genezing met onze Westerse
psychiatrie is extreem laag !!!
Is deze categoriale benadering relevant ?
Andere benaderingen:
René Descartes: "le bon sens est la chose la
mieux distribuée au monde, tout le monde
s'en trouve suffisamment pourvu"
=> psychiatrie is eveneens de
discipline van "le bon sens, le nonsens et l'insensé"
=> gezien de machteloosheid van het
cultureel gedefinieerd "gezond
verstand" t.o.v. "onzin" en "waanzin"
is de psychiatrie eveneens de
discipline van het management van de
machteloosheid in het beheersen van
de sociale interacties (gestion du lien
social)
=> de psychiatrische patiënt is vanuit
cultureel oogpunt op zijn minst "nonconformist" of zelfs "revolutionair"
terwijl zij meestal de ambitie hebben
conform te zijn (met uitzondering v/d
"paranoïa")
=> Welk niveau van conformisme
betrachten de behandelaars voor hun
patiënten ???
Andere benaderingen:
Streven naar waardigheid is de 3de motivering
om te migreren (na overleven en geen honger
meer hebben).
Waardigheid betekent vervult zijn van
waarden !
Waarden maken deel uit van de zingeving v/h
leven.
Leven in een andere cultuur is een
voortdurende confrontatie met andere
zingevingen, het is een permanente
confrontatie met on-zin.
=> psychiatrische patiënten in de
migratie leven in 2 verschillende
categorieën van onzin
=> zij leven in 2 verschillende
categorieën van verlies aan waardigheid.
Andere benderingen:
Wat was de plaats van de migrant in zijn
systeem van oorsprong en dat een aanleiding
was om uit dit systeem te willen vertrekken ?
Uitverkorene, zwart schaap, uitgespuwde
dwarsligger, onbetrouwbaar sujet, ... .
Het begrip "economische vluchteling" is de
expressie van ons etnocentrisme waarbij €, $ &
£ de hoogste bron van waardigheid zijn.
Hoe kan men iemand begeleiden in zijn
zoektocht naar waardigheid ?
Hoe kan men iemand begeleiden in zijn zoektocht
naar zingeving ?
Vooral wanneer deze doordrongen is van:
 animistisch referentiekader
 monotheïstisch referentiekader
 bouddhistisch referentiekade
 ...