On Stage, januari 2011

NACHT is een frisse Shakespeare-mix
Brian Lo Sin Sjoe
Met Nacht brengt Theatergroep Max. een frisse mix van Shakespeare's
Midzomernachtdroom en Macbeth. Dit nieuwe stuk, gesitueerd in de hedendaagse
theaterwereld, begint met de betoverende komedie en eindigt met de bloedige tragedie.
Deze avontuurlijke reis van Moniek Merkx is zeker de moeite waard om te nemen.
In het oeuvre van Shakespeare is er vaak een stuk in het stuk en wordt theater dikwijls
gebruikt als metafoor voor het leven. Dit heeft al heel wat theatermakers aangezet tot
het benadrukken van het theatrale aspect van Shakespeare. Zo was bijvoorbeeld de
recente Hamlet van Oostpool een pamflet voor het belang van theater en is de
Broadway klassieker Kiss Me, Kate een schitterende mix van The Taming of the Shrew
met de Broadway musical van de jaren '50. In Merkx's (regie/script) Nacht is een
theatergroep de Midzomernachtdroom aan het repeteren, onder regie van de
megalomane regisseur Duncan (Raymi Sambo). Wanneer de groep de Tony Award (de
fel begeerde Amerikaanse theaterprijs) wint en de media voorspelt dat Duncan's
assistent Mac (Tibor Lukacs) binnenkort de leiding van het gezelschap zal overnemen
wordt een machtstrijd en paranoia in gang gezet.
De wijze waarop Merkx gebruik maakt van beide Shakespeare stukken om haar verhaal
te vertellen is vaak inventief en komisch. Zo zijn de Macbeth'shier niet man en vouw,
maar acterende zoon (Mac) en ambitieuze moeder/actrice (Lady). De drie heksen zijn in
omgedoopt tot de media en Merkx laat op overtuigende wijze zien hoe ons dagelijks
leven door hun beheerst en gemanipuleerd wordt. Zo staren personages vaak naar een
laptop, wordt direct contact constant onderbroken door elektronica en wordt de media
gemanipuleerd voor politieke doeleinden. Merkx gooit af en toe ook nog speels
Shakespeare citaten uit andere stukken, als As You Like It en Hamlet, in de mix.
De meest uitvergrote personages bezorgen in deze productie ook het meeste
kijkplezier. Duncan en Lady zijn verrukkelijke creaties van respectievelijk Raymi Sambo
en Manon Nieuweboer. Zij mogen extremen uitvergroten en doen dit met veel verve,
plezier en precisie. Erik van der Horst (The Sadists) voorziet de voorstelling regelmatig
van toepasselijke David Byrne nummers als We're on the Road to Nowhere, die de
voorstelling een extra energieke dimensie meegeeft.
Het slot is iets minder sterk dan de rest. Dit komt o.a. omdat de personages vooral
karikaturen zijn en hun geweldadige einde dus niet zo meeslepend is. Ook staat er
minder op het spel dan in het origineel. De machtstrijd om een land is hier
getransformeerd tot die van een theatergroep.
De productie is prachtig vorm gegeven en maakt op zeer effectieve wijze gebruik van
projecties. Zo krijgen de Midzomernacht scènes bijvoorbeeld een betoverende sfeer
door projecties van een geïllustreerd bos en wordt het theaterlicht plots een
moordwapen. Visueel is er genoeg om de kijker te stimuleren.
Nacht heeft niet de gelaagdheid en emotionele impact van de originele Shakespeare
stukken, maar geeft jongeren (14+) wel op een leuke manier genoeg aanknooppunten
tot nadenken en gesprek over onze samenleving. Bovenal is het vooral een leuke
avond in het theater.
Fotografie: Joep Lennarts.