rechtenvrij interview LANG en KORT Moniek Merkx

Rechtenvrij interview Moniek merkx over Maanvirus
Lang: 800 woorden
Magische thriller Maanvirus
Van 17 februari tot en met 26 april speelt theatergroep Max. de voorstelling Maanvirus door heel
Nederland en België. Moniek Merkx, regisseur en artistiek leider van Max., maakte met de actrices Suzan
Boogaerdt, Roosmarijn Luyten en Daniëlle van de Ven deze magische thriller over drie zussen met een
geheim…
Van alle tijden
Merkx schreef en maakte het stuk in 2001 bij Theater Artemis. Nu doet ze nu een remake bij Max. “Het
magisch denken is van alle tijden. Toen ik 14 was deden wij allerlei spelletjes om elkaar geheimen te
ontfutselen. Je verzon werelden waarin je vervolgens ging geloven. In de tijd dat ik het stuk schreef in 2001
was de eerste Harry Potter net uit en nu is er een rage rondom Twilight. We merken dat kinderen makkelijker
denken over het gebied tussen hemel en aarde dan volwassen. In het stuk brengen we dat niet zwaar.
Enerzijds relativeren we en anderzijds zie je de zusjes er diep, diep in geloven. Die combinatie vind ik
kloppend."
Detective
Maanvirus gaat niet alleen over magie maar is ook een detective. “Wat ik bijvoorbeeld leuk vind is de
combinatie van detective speurwerk en helder zien. Dat magisch en realistisch denken naast elkaar bestaan.
De spelers doen een DNA test, maar gebruiken ook hekserij. Ze verplaatsen zich door tijd en ruimte en laten
geheimzinnige stemmen uit het verleden klinken. Het is een grillige, associatieve manier van verbindingen
maken. Kinderen maken minder onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie, tussen logisch en magisch
denken. Die speelse complexiteit vind ik aantrekkelijk."
Nieuwe kinderen
Merkx maakte met de acteurs, maar ook met de ontwerpers een nieuwe versie van Maanvirus. Dat gebeurt
niet vaak in het jeugdtheater. “In de literatuur is het heel gewoon. Annie MG Schmidt, Astrid Lindgren en
andere klassiekers worden elke keer opnieuw gelezen. En waarom niet, iedere keer zijn er nieuwe kinderen.
Opnieuw naar stukken van mezelf kijken is spannend. Is er na tien jaar een nieuwe kijk op te maken? Wat is
er tijdloos aan en wat is gedateerd? Maanvirus blijkt de tand des tijd goed te doorstaan. De kinderen die het
tot nu toe zagen zijn helemaal mee, vinden het nog steeds spannend. Terwijl de special effects nogal houtje
touwtje zijn. En gelukkig vinden ze het ook nog even grappig. In de vorige versie lag er meer nadruk op acties
en grappen, nu besteden we meer aandacht aan de manier waarop je zo´n verhaal vertelt. Als regisseur ga je
steeds meer op de spelmogelijkheden van de acteurs vertrouwen.
Ik ben nu 10 jaar ouder en bedacht me laatst dat het ook over rouwverwerking gaat. Er is iets gebeurd met
die moeder in het verhaal en de drie zusjes weten niet wat. Ze verzinnen een verhaal waardoor ze iets
begrijpen dat in feite niet te begrijpen is, namelijk de dood van iemand. Het zoeken naar betekenis van de
dood gaat vaak via het magische. Je zoekt naar betekenis, een reden, een motief. Met die interpretatie van
mijn eigen stuk was ik tien jaar geleden helemaal niet bezig. Nu vind ik dat interessant.”
Sprookjes
Een bron van inspiratie voor het werk van Merkx is vaak sprookjes. Zo maakte ze de sprookjesmix Soms
verdwaal ik in een draak en haar eigen sprookjes De verschrikkelijke stiefmoedershow en Kortjakje. “Bij
Maanvirus heb ik opnieuw gewerkt vanuit sprookjesbeelden. De clou van het verhaal wordt in een
sprookjesvorm verteld. Moeder heeft haar ziel verkocht en moet daarvoor boeten. Dat is bijvoorbeeld het
thema van Rapunzel en Repelsteeltje. Het stuk heeft een melancholieke negentiende-eeuwse sfeer. Het zijn
meisjes met extra denkkracht, met magische krachten. Dan is het kloppend als je dat in een tochtige
landhuiskamer verbeeldt, waar die geheimzinnige krachten komen binnenwaaien. De natuur, het grote
onderbewuste, dringt binnen.”
Familie
Een andere terugkerende inspiratiebron bij Merkx is familie. “Maanvirus gaat om drie leeftijden: het oudste,
het middelste en het jongste kind. Herkenbaar is hoe de oudste de baas speelt, de middelste de oudste naar
de kroon steekt en de jongste altijd het pispaaltje blijft. Bij Maanvirus krijgt de jongste een groeispurt. Die is
de domoor en vervolgens is zij degene die het mysterie oplost. Dat is overigens ook een sprookjesmotief. De
jongste wordt altijd als de onnozelaar gezien, maar krijgt vervolgens de sleutel in handen om de draak te
verslaan. Je herkent die rolverdeling en dat gedrag tussen kinderen. Wat ik herken is dat mijn oudste zus het
allemaal wist. Zij was (zoals Adela in het stuk) de baas en was in alles heel goed. Die rol was vergeven. Dus ik
als middelste moest de grappige rol aannemen (zoals Johanna in het stuk), daar kon ik dan mee scoren. Je
spiegelt je enorm aan zo´n oudere zus. Ik had een rijke, inspirerende jeugd qua kinderspel. Ik kom uit een
groot gezin en kon dus heel lang, heel veel spelen.”
Spannende verhalen
Merkx’ voorliefde voor spannende verhalen is diepgeworteld. “Mijn moeder las altijd voor. Zij las vaak
boeken die eigenlijk te moeilijk waren, Tonke Dragt en dat soort spannende avonturenboeken. En wij,
kinderen tussen de 4 tot 12 jaar, zaten allemaal met rode oortjes te luisteren. In een gezin van acht kinderen
was er geen maatwerk. Je werd al snel in het diepe gegooid en liet je op sleeptouw nemen door de ouderen.
Het maakte niet uit als je iets niet helemaal begreep. Je ontwikkelde je snel, met zoveel voorbeelden boven
je. Als verhalen goed verteld worden, dan kun je ieder kind verleiden. Ook kinderen die niet zo talig zijn. Bij
Maanvirus is het beeld en de sfeer even belangrijk.”
Interview kort, 415 woorden
Magische thriller Maanvirus
Op .. [datum] speelt theatergroep Max. de voorstelling Maanvirus (9+) in .. [naam theater, plaatsnaam].
Tot en met 26 april speelt Max. deze magische thriller door heel Nederland en België. Moniek Merkx,
regisseur en artistiek leider van Max., maakte Maanvirus met de actrices Suzan Boogaerdt, Roosmarijn
Luyten en Daniëlle van de Ven, over drie zussen met een geheim…
Van alle tijden
Merkx schreef en maakte het stuk in 2001 bij Theater Artemis. Nu doet ze nu een remake bij Max. “Het
magisch denken is van alle tijden. Toen ik 14 was deden wij allerlei spelletjes om elkaar geheimen te
ontfutselen. Je verzon werelden waarin je vervolgens ging geloven. In de tijd dat ik het stuk schreef in 2001
was de eerste Harry Potter net uit en nu is er een rage rondom Twilight.” Maanvirus gaat niet alleen over
magie maar is ook een detective. “Wat ik bijvoorbeeld leuk vind is de combinatie van detective speurwerk en
helder zien. Dat magisch en realistisch denken naast elkaar bestaan. De spelers doen een DNA test, maar
gebruiken ook hekserij. Ze verplaatsen zich door tijd en ruimte en laten geheimzinnige stemmen uit het
verleden klinken."
Sprookjes
Een bron van inspiratie voor het werk van Merkx is vaak sprookjes. Zo maakte ze de sprookjesmix Soms
verdwaal ik in een draak en Kortjakje. “Bij Maanvirus heb ik opnieuw gewerkt vanuit sprookjesbeelden. De
clou van het verhaal wordt in een sprookjesvorm verteld. Moeder heeft haar ziel verkocht en moet daarvoor
boeten. Dat is bijvoorbeeld het thema van Rapunzel en Repelsteeltje. Het stuk heeft een melancholieke
negentiende-eeuwse sfeer. Het zijn meisjes met magische krachten. Dan is het kloppend als je dat in een
tochtige landhuiskamer verbeeldt, waar die geheimzinnige krachten komen binnenwaaien.”
Familie
Een andere terugkerende inspiratiebron bij Merkx is familie. “Herkenbaar is hoe de oudste zus de baas
speelt, de middelste zus de oudste naar de kroon steekt en het jongste zusje altijd het pispaaltje blijft. Bij
Maanvirus krijgt de jongste een groeispurt. Die is eerst de domoor, maar vervolgens is zij degene die het
mysterie oplost.” Merkx’ voorliefde voor spannende verhalen is diepgeworteld. “Mijn moeder las altijd voor.
Vaak uit boeken die eigenlijk te moeilijk waren, Tonke Dragt en dat soort spannende avonturenboeken. En
wij, kinderen tussen de 4 tot 12 jaar, zaten allemaal met rode oortjes te luisteren. Als verhalen goed verteld
worden, dan kun je ieder kind verleiden. Ook kinderen die niet zo talig zijn. Bij Maanvirus is het beeld en de
sfeer net zo belangrijk.”