Hamstring tendon plastiek versus Ligamys methode
advertisement
Hamstring tendon plastiek versus Ligamys methode: De verschillen in resultaten qua R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' Hogeschool van Amsterdam Amsterdam School of Health Professions Fysiotherapie Rosanna Roosblad - 500667232 Mariëtte Vergeer - 500660697 Januari 2016 Inhoud Abstract ................................................................................................................................................... 3 Inleiding ................................................................................................................................................... 3 Methode .................................................................................................................................................. 4 Resultaten ............................................................................................................................................... 5 Discussie ................................................................................................................................................ 13 Conclusie ............................................................................................................................................... 14 Bibliografie ............................................................................................................................................ 16 Bijlage 1: Samenvatting artikelen .......................................................................................................... 17 Bijlage 2: Artikelen beoordeeld middels de Cochrane Checklist RCT en PEDro .................................... 26 Bijlage 3: Uitleg klinimetrie artikelen .................................................................................................... 60 Abstract Inleiding Onderzoeksvraag: In deze literatuurstudie staat de volgende hoofdvraag centraal: Wat is het verschil in het effect van de Ligamys operatiemethode ten opzichte van de hamstring tendon plastiek op de volgende aspecten, na 0, 1, 3, 6, 9, 12 en 24 maanden: R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' bij contactsporters tussen de 15-40 jaar met alleen voorste kruisband letsel? De incidentie van voorste kruisbandletsel in de algemene populatie varieert van 0,01% tot 0,05% per jaar (Engelen-van Melick et al., 2014). Deze neemt toe tot 3,7% bij mensen tussen de 15 en 40 jaar die een contactsport beoefenen (Verhagen & Alessie, 2014). Vrouwen hebben een 2-8 keer grotere kans op een VKB ruptuur in vergelijking tot mannen. In Nederland worden per jaar ongeveer 8000 tot 9000 VKB reconstructies uitgevoerd. Er zijn verschillende technieken om de reconstructie te realiseren, dit onderzoek beperkt zich tot de hamstring graft en de Ligamys (Engelen-van Melick et al., 2014). De voorste kruisband zorgt voor passieve stabiliteit van de knie. Letsel kan ontstaan bij een geforceerde hyperextensie, maximale flexie van de knie of wanneer er een interne rotatie van de knie plaatsvindt waarbij het onderbeen gefixeerd is. Een knie kan in principe goed functioneren zonder voorste kruisband, de knie zal echter altijd instabieler en gevoeliger zijn dan voorheen. Wanneer de patiënt jong is, veel sport of een gevoel van instabiliteit in de knie heeft zal er vaak gekozen worden voor een operatie (Janssen, 2015). Jarenlang wordt er al gediscussieerd over het implementeren van nieuwe technieken ter reductie van de revalidatieduur, maar is de Ligamys hier het antwoord op (Janssen, 2015)? Ligamys is een nieuwe methode welke de kruisband hecht in plaats van vervangt. Dit resulteert in een korte revalidatieduur, mogelijkheid tot herstel van proprioceptie en een hogere patiënttevredenheid. Aan de hand van bovenstaande vraagstelling en informatie is de volgende hoofdvraag geformuleerd: Wat is het verschil in het effect van de Ligamys operatiemethode ten opzichte van de hamstring tendon plastiek op de volgende aspecten, na 0, 1, 3, 6, 9, 12 en 24 maanden: R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' bij contactsporters tussen de 15-40 jaar met alleen voorste kruisband letsel? Het doel van deze literatuurstudie is een vergelijking te maken tussen bovenstaande operatietechnieken, om op deze manier uiteindelijk een uitspraak te kunnen doen over de effectiviteit en resultaten van Methode: Om deze vraagstelling te beantwoorden, is er in de online databases PubMed, Cochrane Library en PEDro gezocht aan de hand van de volgende zoektermen: Dynamic Intraligamentary Stabilization AND ACL reconstruction return to sports OR ACL reconstruction hamstring graft. De geselecteerde artikelen zijn beoordeeld door middel van de Cochrane Checklist Randomized Controlled Trial. Resultaten: Middels in- en exclusiecriteria zijn zeven artikelen geselecteerd. In de maximaal 5 jaar oude Engelse, of naar het Engels vertaalde, full text artikelen werden patiënten tussen de 15 en 40 jaar met een ruptuur van de voorste kruisband geïncludeerd. Zij moesten gebruik maken van de interventie hamstring tendon plastiek of de Ligamys. In de artikelen moesten er resultaten van de interventie op, minimaal één of meer van, de volgende behandelbare grootheden beschreven worden: R.O.M., stabiliteit, VAS, patiënttevredenheid, functioneren en return to sports. Conclusie: Geconcludeerd kan worden dat patiënten die een voorste kruisbandreconstructie door middel van Ligamys hebben ondergaan na 12 en 24 maanden beter scoren op de aspecten stabiliteit, pijn en patiënttevredenheid. Dit in vergelijking tot patiënten die geopereerd werden middels de hamstring tendon plastiek. Zoektermen: Dynamic Intraligamentary Stabilization AND ACL reconstruction return to sports OR ACL reconstruction hamstring graft. beide technieken. De hypothese is dat de Ligamys in ieder geval op de elementen R.O.M, stabiliteit, functioneren en ‘return to sports’ beter scoort dan de hamstring tendon plastiek. Van de R.O.M wordt verwacht dat de Ligamys beter scoort omdat de hamstring nog intact is, dit betekent dat zowel extensie en flexie minder geremd wordt waardoor er eerder kan worden begonnen met trainen. Daarnaast wordt aangenomen dat de stabiliteit beter is doordat het implantaat de stabiliteit in het gewricht ondersteund, natuurlijke genezing stimuleert en het herstel van proprioceptie mogelijk maakt (Ligamys, 2015). De twee bovenstaande elementen hangen direct samen met het functioneren. Tot slot de return to sports; doordat eerder kan worden begonnen met het opbouwen van spierkracht, coördinatie en uithoudingsvermogen wordt het revalidatietraject verkort. Hierdoor kan de patiënt eerder terugkeren op het oude sportniveau. Omschrijving van de interventie Op dit moment is de hamstring tendon techniek de meest gebruikte operatiemethode bij de voorste kruisbandreconstructie. Hierbij wordt een nieuwe kruisband gemaakt van pezen van de m. semitendinosus en de m. gracilis (van der Hart, 2015). De orthopedie is constant in beweging, zo ook op het gebied van voorste kruisband reconstructies. Ligamys is een methode die (her)ontwikkeld is, niet om de kruisband te vervangen, maar deze te repareren. De kruisband wordt gehecht zodat beide uiteinden weer op natuurlijke wijze aan elkaar groeien. Tijdens de operatie wordt het implantaat vastgemaakt aan het femur waarna deze langs de ruptuur in de voorste kruisband aan de tibia wordt vastgezet. Op deze manier wordt de dynamiek tussen het femur en tibia hersteld waardoor de knie gestabiliseerd wordt (Ligamys kruisbandletsel, 2015). Wat is het belang van deze review? Het doel van deze literatuurstudie is het maken van een vergelijking tussen twee operatietechnieken. Deze technieken zullen op basis van de volgende onderdelen tegen elkaar uitgezet worden: R.O.M, stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en ‘return to sports’. Op deze manier worden de voor- en nadelen van beide technieken duidelijk. Ook biedt dit houvast voor de praktijk. Op het moment is er nog een gebrek aan kennis en informatie over het fysiotherapeutisch handelen na een voorste kruisbandreconstructie middels de Ligamys. Door middel van deze wetenschappelijke onderbouwing raakt de fysiotherapeut bekend met deze nieuwe operatiemethode en kan er aan de hand van de uitkomsten van deze literatuurstudie zo evidence based mogelijk gehandeld worden in de fysiotherapeutische revalidatie. Methode In de online databases PubMed, Cochrane Library en PEDro is gezocht naar artikelen voor bovenstaande vraagstelling aan de hand van de volgende zoektermen: Dynamic Intraligamentary Stabilization AND ACL reconstruction return to sports OR ACL reconstruction hamstring graft. Om de uitkomst van deze zoektermen te reduceren, zijn er in- en exclusiecriteria toegevoegd aan het selectieproces. In de maximaal 5 jaar oude Engelse, of naar het Engelse vertaalde, full-text artikelen werden patiënten tussen de 15 en 40 jaar met een ruptuur van de voorste kruisband geincludeerd. Zij moesten gebruik maken van de interventie hamstring tendon plastiek of de Ligamys. In de artikelen moesten er resultaten van de interventies op de volgende behandelbare grootheden te vinden zijn: R.O.M., stabiliteit, VAS, patiënttevredenheid, functioneren en return te sports. Vanuit de eerste zoekresultaten zijn vervolgens op basis van het lezen van de titel en de abstract artikelen geselecteerd die binnen de in- en exclusiecriteria pasten. De geselecteerde artikelen zijn vervolgens individueel door beide groepsleden gelezen en individueel geanalyseerd en beoordeeld door middel van de Cochrane Checklist RCT. De individuele geanalyseerde artikelen zijn vervolgens gezamenlijk besproken. Wanneer er discussie ontstond over een toegekende beoordeling werd er hulp ingeschakeld van eem onafhankelijke derde beoordelaar, en tevens expert op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, om tot een gezamenlijk besluit te komen. Naast de artikelen is er ook gebruik gemaakt van de kennis van experts, acht fysiotherapeuten en drie orthopeden. Deze experts hebben een door de onderzoeksgroep samengestelde vragenlijst ingevuld. Hier is voor gekozen om met name de informatie rondom de Ligamys uit te kunnen breiden en ervaringen vanuit de praktijk in kaart te brengen. 9 hits Na zoekactie in PubMed, Cochrane Library en PEDro 2 artikelen Geselecteerd op basis in- en exclusiecriteria en lezen van titel en abstract 2 artikelen Beoordeeld door middel van Cochrane Checklist RCT na lezen full-text Figuur 2: Flowchart zoekactie artikelen Ligamys. Resultaten Hamstring graft De zoekactie voor artikelen waarin de hamstring graft werd onderzocht leverde in totaal 36 hits op. Op basis van de in- en exclusiecriteria zijn er acht artikelen geselecteerd. Uiteindelijk vielen vijf van deze artikelen binnen de gestelde in- en exclusiecriteria. Na het beoordelen van deze artikelen door middel van de Cochrane Checklist RCT zijn er vijf artikelen, allen van voldoende methodologische kwaliteit, verwerkt in deze review. 83 hits Na zoekactie in PubMed, Cochrane Library en PEDro 8 artikelen Geselecteerd op basis in- en exclusiecriteria en lezen van titel en abstract 7 artikelen Beoordeeld door middel van Cochrane Checklist RCT na lezen full-text Figuur 1: Flowchart zoekactie artikelen hamstring graft. Ligamys De zoekactie voor artikelen waarin de Ligamys werd onderzocht leverde in totaal negen hits op. Op basis van de in- en exclusiecriteria zijn er uiteindelijk twee artikelen geselecteerd. Deze twee artikelen vielen binnen de criteria en zijn beoordeeld en verwerkt in deze review. In totaal worden er in deze review zeven artikelen, en de kennis van acht fysiotherapeuten en drie orthopeden verwerkt. In tabel 1 is alle informatie uit de gebruikte artikelen terug te vinden. Voor de uitgebreide samenvattingen wordt verwezen naar bijlage 1. Uitleg van de gebruikte meetinstrumenten is te vinden in bijlage 3 en tabel 11. In tabel 2 is de expertise van de fysiotherapeuten en orthopeden, voortgekomen uit de opgestelde enquête, weergegeven. In tabel 3 is de beoordeling van de artikelen middels de Cochrane checklist RCT van beide beoordelaars te vinden. Voor de toelichting op deze beoordelingen wordt verwezen naar bijlage 2. (Sajovic et al., 2011) (Wipfler et al., 2011) (Zaffagini et al., 2010) (Gifstad et al., 2013) (Mohammad i et al., 2013) (Eggli et al., 2015) (Henle et al., 2015) Hoeveel patiënten geïncludeerd? Hoeveel patiënten per interventie? N=64 N=62 N=90 N=114 N=42 N=10 N=278 -Hamstring graft (n=32) -Patella graft (n=32) -Hamstring graft (n=31) -Patella graft (n=31) -Hamstring graft (n=45) -Patella graft (n=45) -Hamstring graft (n=56) -Patella graft (n=58) -Hamstring graft (n=21) -Patella graft (n=21) -Controlegroep (n=21) -Ligamys (n=10) -Ligamys (n=278) Inclusie criteria - VKB ruptuur -Acute VKB ruptuur -Recreatieve of competitieve atleten -VKB ruptuur -Lachman + -Schuiflade + -Pivot-shift + -Laesie mediale of laterale meniscus -MCL laesies graad 1 of 2 -Kraakbeenschade graad 1 of 2. -VKB ruptuur -Leeftijd tussen 18-50 jaar -VKB ruptuur -VKB ruptuur niet ouder dan 14 dagen -<45 jaar -Geen nevenpathologie knie, -Regelmatige participatie sport -VKB ruptuur niet ouder dan 21 dagen -Dichte groeischijven -Niet meer dan 3mm verschil AP translatie t.o.v. contralaterale zijde -Geen meniscus laesie Exclusie criteria -Andere knie letsels - VKB ruptuur contralateraal -Revisie gedurende follow-up -Andere knie letsels -Kraakbeenschade hoger dan graad 2 aan contralaterale zijde -Partieel PCL laesie -Graad 3 of 4 kraakbeenschade -Graad 3 MCL laesie. -Andere knie letsels -Contralateraal letsel -Andere orthopedische klachten aan rug of onderste extremiteit (meniscusletsel uitgezonderd) -Niet beschreven -Niet beschreven Loss to follow-up Na 11 jaar: 52 pt (zwanger, contralateraal vkb-ruptuur, niet beschikbaar, revisie vkbruptuur) waarvan 27 in de hamstring groep en 25 in de patella tendon groep. Na 8.8 jaar: 54 pt (verscheidende redenen) waarvan 25 in HT groep en 29 in BTP groep. Na 8 jaar: 79 pt waarvan 40 in naDBH groep en 39 in LBPTB groep. Na 7 jaar waren: 93 pt. 16 zijn telefonische benaderd. Na 8 maanden: 42 pt. Na 24 maanden: 9 pt. 1 pt geëxcludeerd i.v.m. een ruptuur in de vijfde maand. 3 maanden: 128 6 maanden: 171 12 maanden: 176 24 maanden: 62 Revalidatieprotocol Ontslag ziekenhuis Na behalen van 90 graden flexie. R.O.M. extensie werd benadrukt. Belasting 100% belasten direct na ok. Belasting Drie weken na ok volledig belasten. Belasting 100% belasten direct na ok. Therapie - Proprioceptie, kracht, balans, stabiliteit, snelheid en sport specifieke trainingen. Belasting 100% belasten direct na ok. Brace Tot drie weken postoperatief (niet tijdens nacht en training). Therapie - Direct na ok gesloten keten. - Leg extension was eerste zes weken verboden. Hardlopen Vanaf acht weken. Return to sports Vanaf zes maanden. Voorwaarden: geen zwelling, Brace Tot zes weken postoperatief werd een brace gebruikt die volledige hyperextensie toestond. Therapie - Aircast Cryo Cuff vanaf eerste dag na ok ter vermindering van zwelling en verkoeling. - Krachttraining voor de m. quadriceps werd de eerste drie maanden uitgevoerd in gesloten keten. - Proprioceptieve training, hometrainer en aquajogging na drie weken tot drie maanden. Hardlopen Vanaf drie maanden na ok. Brace Geen brace. Therapie - Direct starten met verbeteren R.O.M. drie dagen na ok volledige passieve extensie/flexie. - Krachttraining quadriceps Isometrische krachtoefeningen werden uitgebreid naar oefeningen in de gesloten keten. - Functionele stimulatie eerste vier weken 3 keer er dag 2 uur. - Na vier weken fietsen, extensie met gewicht, squats en proprioceptieve training. Brace Geen brace. Therapie - Er werd geen gebruik gemaakt van een brace en direct na de operatie werd begonnen met het verbeteren van de range of motion door middel van passief bewegen. - Sport gerelateerde activiteiten werden geleidelijk opgebouwd. Return to sports Binnen acht maanden. Resultaten volledige range of motion, stabiele knie, spierkracht van minimaal 90% in het geopereerde been vergeleken met de contralaterale zijde. Return to sports Minimaal zes maanden. IKDC Postoperatief: 59% (16): A (normal) 41% (11): B (nearly normal) 0% (0): C (abnormal) 0% (0): D (severly abnormal) IKDC Score van (1-4) Preoperatief: 3.35 1 jaar p.o.: 1.61 9 jaar p.o.: 1.55 Kraakbeenschade A: 10 patiënten B: 14 patiënten C: 2 patiënten D: 1 patiënt KT-1000/2000 Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Lysholm score Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Short-form 36 Postoperatief: Ph.functioning: 54 Role physical: 53 Bodily pain: 47 General health: 51 Vitality: 60 Soc.functioning: 52 Role emotional: 53 Mental health: 47 Tegner score Preoperatief: 4.06 1 jaar p.o.: 7.06 9 jaar p.o.: 6.14 Isokinetische kracht extensie Preoperatief: 73.49% 1 jaar p.o.: 91.90% 9 jaar p.o.: 96.41% Isokinetische kracht flexie Preoperatief: 80.66% 1 jaar p.o.: 90.34% 9 jaar p.o.: 95.06% KT-1000/2000 Preoperatief: 6.81 mm 1 jaar p.o.: 1.06 mm 9 jaar p.o.: 0.64 mm Hardlopen Vanaf twee maanden na ok. Return to sports Toegestaan wanneer er minder dan 10% krachtsverschil was tussen beiden benen, minder dan één cm verschil in omvang en de hop test meer dan 90% was ten opzichte van het niet geopereerde been. IKDC Score van (A-D) 8 jaar p.o.: 85%: A 10%: B 5%: C 0%: D Tegner score Pre-injury: 6 Pre-operation: 3 8 jaar p.o.: 6 Return to sports 3.8 maanden Re-interventie 10% (4) Anterior knee pain 8 jaar p.o.: 80% (32): Nee 20% (8): Ja Pivot shift test 8 jaar p.o.: 90% (36): Negative 7% (3): Glide + 3% (1): Moderately positive ++ 0% (0): Severly positive Tegner score Preoperatief: 4 1 jaar p.o.: 9 2 jaar p.o.: 7 7 jaar p.o.: 7 Isokinetische kracht flexie 7 jaar post operatief ‘Gezonde’ zijde: 500 N/m Aangedane zijde: 450 N/m Isokinetische kracht extensie 7 jaar post operatief: ‘Gezonde’ zijde: 700 N/m Aangedane zijde 650 N/m Re-interventie 37% (19) Kraakbeenschade 1 patiënt KT-1000/2000 7 jaar post operatief: 1.4 mm Lysholm score Preoperatief: 65 1 jaar p.o.: 95 2 jaar p.o.: 91 7 jaar p.o.: 91 Lachman 33% graad 1 VAS (tevredenheid) 71% Tegner score Alle spelers (inclusief controle groep) score 9 Isokinetische kracht flexie Controle: 86 N/m STG: 83 N/m Contralaterale zijde: Controle: 85 STG: 84 Isokinetische kracht extensie Controle: 138 N/m STG: 133 N/m Contralaterale zijde: Controle: 137 STG: 136 Return to sports +/- 8 maanden Single leg hop test (cm) Aangedane zijde: Controle: 456.11 STG: 151.24 Contralaterale zijde: Controle: 163.42 STG: 161.63 Triple leg hop test (cm) Aangedane zijde: Control: 456.11 STG: 419.54 Contralaterale zijde: Control: 461.40 STG: 458.28 Crossover hop test (cm) Aangedane zijde: Control:424.14 STG:382.20 Contralaterale zijde: Control: 426.32 IKDC Pre operatief: 100 3 maanden p.o.: 92.1 6 maanden p.o.: 94 12 maanden p.o.: 97.8 24 maanden p.o.: 98 IKDC Pre operatief: 98.8 3 maanden p.o.: 83.2 6 maanden p.o.: 90.4 12 maanden p.o.: 93.5 24 maanden p.o.: 94.8 Tegner score Pre operatief: 6 3 maanden p.o.: 5 6 maanden p.o.: 5 12 maanden p.o.: 6 24 maanden p.o.: 6 Tegner score Pre operatief: 5.1 3 maanden p.o.: 3.7 6 maanden p.o.: 5.0 12 maanden p.o.: 5.1 24 maanden p.o.: 5.1 Lysholm score Pre operatief: 100 3 maanden p.o.: 99.1 6 maanden p.o.: 99.8 12 maanden p.o.: 99.8 24 maanden p.o.: 100 Lysholm score Pre operatief: 99.3 3 maanden p.o.: 91.8 6 maanden p.o.: 95.13 12 maanden p.o.: 96.07 24 maanden p.o.: 97 VAS (tevredenheid) 3 maanden p.o.: 9.5 6 maanden p.o.: 9.6 12 maanden p.o.: 9.8 24 maanden p.o.: 9.8 VAS (tevredenheid) 3 maanden p.o.: 8.1 6 maanden p.o.: 8.8 12 maanden p.o.: 8.9 24 maanden p.o.: 9.0 MRI 6 weken p.o.: score 5 (optimal) bij 9 patiënten, 1 patiënt score 4 (very good) Lachman 3 maanden p.o.: 0.5 mm 6 maanden p.o.: 1.0 mm 12 maanden p.o.: 1.2 mm 24 maanden p.o.: 1.4 mm Lachman Pre operatief: 4.4 mm 3 maanden p.o.: 0.5 mm 6 maanden p.o.: 1.0 mm 12 maanden p.o.: 1.4 mm 24 maanden p.o.: 2.0 mm Pivot shift 11 jaar p.o.: 93% (25): Negative 7% (2): Glide: 1+ 0% (0): Clunk: 2+ Lachman 11 jaar p.o.: 85% (28): Negative 15% (4): Postive with firm end point 1+ 0% (0): soft end point 2+ Lysholm score Preoperatief: 65.74 1 jaar p.o.: 95.61 9 jaar p.o.: 91.82 Single leg hop test Preoperatief: 78.83% 1 jaar p.o.: 95.75% 9 jaar p.o.: 99.06% Pivot shift test Preoperatief: 1.06 1 jaar p.o.: <0.01 9 jaar p.o.: 0.18 Lachman Score van (0-3) Preoperatief: 1.35 1 jaar p.o.: 0.07 9 jaar p.o.: 0.45 Anterior drawer test Score van (0-3) Preoperatief: 1.39 1 jaar p.o.: 0.03 9 jaar p.o.: 0.05 VAS (tevredenheid) 9 jaar p.o.: 9.10 Tabel 1: Samenvatting gebruikte artikelen. STG: 423.57 6m hop test (s) Aangedane zijde: Control: 2.10 STG: 2.28 Contralaterale zijde: Control: 2.08 STG: 2.12 Naam Werk Specialisatie Orthopeden: Hoeveel operaties d.m.v. Ligamys/Hamstring Fysiotherapeuten: Hoeveel patiënten Ligamys/Hamstring Fysiotherapeut, Manueel therapeut Orthopedisch fysiotherapeut Sportfysiotherapeut Fysiotherapeut, Sportfysiotherapeut i.o. Fysiotherapeut en manueel therapeut i.o. Fysiotherapeut en sportfysiotherapeut i.o. Fysiotherapeut, manueel therapeut i.o. Orofaciaal i.o. Fysiotherapeut, Sportfysiotherapeut, Manueel therapeut Echografie Ligamys: 6 Hamstring: 80+ Ligamys: 6 Ligamys: 3 Ligamys: 2 Ligamys: 1 Ligamys: 1 Ligamys: 3 Hamstring: 50+ Hamstring: 50+ Hamstring: > 200 Hamstring: 15 Hamstring: 20+ Sneller belastbaar na ok; snellere belasting na ok, eerder klaar met revalidatie: geen problemen als gevolg van hamstring verwijdering. Resultaten over langere tijd niet bekend; grote schroef in tibia; wat vaker extensie beperking na ok Een snellere start met belasten en training in KUHV. Verkorte tijdspad en behouden eigen kruisband. 1. Snellere revalidatie. 2. Minder atrofie. 3. Meer spierkracht van hamstrings en quadriceps. 1. De originele VKB blijft behouden. Dit is voor de propriocepsis een voordeel. bij de ligamys mag er de eerste 2 weken niet voorbij de 0 graden extensie gemaakt worden. wat ik niet begrijp want de druk op de VKB zou de ligamys moeten opvangen. Hoe langer je wacht met extensie hoe meer vertraging je krijgt. Ook blijft er vaker langer hydrops in de knie. Onduidelijke lange termijn resultaten en resultaten op hoog sportniveau. 1. Lage belastbaarheid direct na OK. 1. Achterzijde knie (hamstrings) blijft intact, behoud eigen kruisband, dus minder schade na operatie. 2. Revalidatietijd lijkt korter bij Ligamys. 1. Lange termijn effect is nog niet bekend. Net als vroeger de kunststof kruisband (dr Vierhout, Enschede, heeft er vele geplaatst, welke na verloop van tijd veelal zijn geknapt). Ik zou op dit moment als ik op tijd ben voor de ligamys kiezen. ik heb er een goed gevoel bij kan sneller meer ivm hamsring en revalidatie traject is echt korter. Ligamys. Patella pees: meeste evidentie en sterkste pees. Uitkomsten bekend. 1. Te weinig bekendheid van de lange termijn effecten van de Ligamys methode. 2. Geen follow up bekend > 2 jaar. 3. Te weinig onderbouwing vanuit de literatuur. 4. Orthopeden opereren liever niet in een reactieve knie (binnen 3 weken na ontstaansmoment). Ligamys, omdat er duidelijk betere resultaten zijn qua spierkracht, minder atrofie en minder verstoring van de anatomie. 1. Geen hamstringletsel. 2. Snellere belastbaarheid. 3. Origineel weefsel. 4. Return To Play tijd korter. 1. Weinig tot geen evidentie over de langetermijneffecten. Ligamys, mede door het behouden van de voorste kruisband. Ik ken te weinig resultaten van Ligamys om hier een goede uitspraak over te doen, maar het lijkt mij wel de methode van de toekomst. Ligamys, mocht die niet lukken, zou je nog altijd voor de hamstrings- of voor de patellatendon techniek kunnen gaan. Dus een kans extra! Voordelen Ligamys Als het lukt betere propriocepsis door originele aanhechtingsplaats vkb. Nadelen Ligamys Ja, opereren in een gewricht met haemarthros geeft extra complicatie risico. Voorkeur Hamstring in het algemeen. Literatuur geeft aan dat vkb plastiek in slechts uitzonderlijke gevallen geïndiceerd is. Ervaringen Ligamys t.o.v. Hamstring: a. R.O.M. b. Stabiliteit c. Pijn d. Functioneren e. Patiënttevredenheid f. ‘Return to sport’ Opmerkingen Als ok ongecompliceerd is verlopen, dan scoort de Ligamys beter op alle aspecten. a. ROM: vaker extensie beperking bij Ligamys. b: Stabiliteit geen verschil. c: Minder pijn bij Ligamys. d: Ligamys kan eerder en sneller belasten en dus sneller beter functioneren. e: Geen verschil. f: Bij Ligamys eerder RTP. Wat gebeurd er met / de vascularisatie van de vkb. Het hechten van de vkb was al jarenlang verlaten omdat de vascularisatie zich niet herstelde en daarom de gehechte vkb niet overleefde. Tabel 2 (deel 1): Uitkomst enquête, expertise fysiotherapeuten. a. ROM normaal. b. Stabiliteit normaal. c. Pijn normaal. d. Functioneren normaal. e. Pt tevredenheid beter ze kunnen eerder zonder krukken lopen. f. RTP, sneller (tussen 6 en 8 maanden. a. ROM: beperkt in flexie/ extensie eerste 6 weken. b. Stabiliteit: idem. c. Pijn: idem. d. Functioneren: korte termijn geeft Ligamys meer problemen in ADL. e. Patiënttevredenheid: nog onduidelijk. Ligt aan uitkomsten. f. Return to sport: nog onduidelijk. Waarom wordt er in het onderzoeksprotocol van de Ligamys geen MRI aan het einde gemaakt om te kijken of de vkb ook echt is vast gegroeid? / a. Bij Ligamys blijft gedurende de eerste 6 weken de extensie achter, flexie gb. b. Stabiliteit is bij Ligamys beter dan bij hamstringgraft. c. Bij beide ingrepen is er post operatief nauwelijks pijn aanwezig. d. Het functioneren is na 6-8 weken bij de Ligamys beduidend beter, ook de spierkracht neemt toe waardoor de revalidatie sneller gaat, eerder naar loop- en sprongvormen. e. Geen bijzonderheden.. f. Return to sport is bij beide technieken goed mogelijk, echter lijkt de kans op een reruptuur of een vkb ruptuur aan de andere knie kleiner bij de Ligamys methode, hier is echter geen sterk bewijs voor. Te kleine sample size (Henle). Geen langdurige follow-up. Bij de Ligamys is er een sneller herstel. Echter is er kans op onderschatting van de eigen belastbaarheid van de patiënt door weinig pijnklachten. a. R.O.M. vergelijkbaar. b. Stabiliteit lijkt beter bij Ligamys. c. Is zeer afhankelijk van de persoon. d. Wat ik gezien heb is functioneren vergelijkbaar mogelijk. e. Meer tevredenheid bij de Ligamys methode (kleine populatie). f. In beide gevallen goed mogelijk, kans op recidiverende klachten blijven. a. R.O.M. na 1 week is slechter bij Ligamys techniek door 5 dagen extensiespalk; na verloop van tijd lijkt de Ligamys bijna volledige R.O.M. te hebben. b. Stabiliteit Ligamys beter; c. Technieken gelijk aan elkaar voor wat betreft pijn. d. Ligamys over het algemeen sneller functioneel. e. Ligamys beter dan hamstring. f. Ligamys vlotter (slechts 1 na 5 maand weer voetbaltraining hervat; andere 2 zijn net 6-8 weken geleden geopereerd). / Om echt een uitspraak te mogen doen over de kwaliteit van de Ligamys methode is mijn populatie van 1 persoon te gering. Bekijk ook de performance testen (hoptest, kracht, snelheid). Naam Werk Specialisatie Orthopeden: Hoeveel operaties d.m.v. Ligamys/Hamstring Orthopedie: Knie/schouder Ligamys: 10 Orthopedie: Knie Ligamys: 110 Orthopedie Ligamys: 3 Hamstring: >100 Hamstring: 1250, Hamstring: >500 BPBT: >100 Fysiotherapeuten: Hoeveel patiënten Ligamys/Hamstring Voordelen Ligamys 1. Snellere revalidatie en behoudt propriocepsis eigen vkb. Nadelen Ligamys 1. Soms een grote spaghetti en moeilijk een goede fixatie te krijgen. 1. Start reva vóór quadriceps atrofie. 2. Hogere kans op terugkeer oude niveau. 3. Meer kans op genezing van evt meniscopexie door snel opereren. 1. Veersysteem relatief bulky. 2. Lange termijnresultaten nog onbekend. Voorkeur Dit is geen keus, hangt af van timing en mate van ruptuur. Daarnaast patiënt profiel, jonge actieve sporters binnen 3 weken Ligamys en overige hamstrings. Ligamys. "Ouderwetse" reconstructie kan altijd nog, hamstring is niet "ontworpen" om in een vochtig gewricht te werken, sneller begin revalidatie, veel minder atrofie die niet eenvoudig is in te halen. Ervaringen Ligamys t.o.v. Hamstring: a. R.O.M. b. Stabiliteit c. Pijn d. Functioneren e. Patiënttevredenheid f. ‘Return to sport’ Goede R.O.M., veel minder hematoom vorming, weinig tot geen pijnklachten bij Ligamys. a. Idem. b. Idem. c. Idem. d. Ligamys sneller en beter door betere toestand quadriceps. Ligamys beter want sneller en normaler op de been, direct start v/d altijd lange revalidatie periode. e. Beter bij Ligamys. f. Beter bij Ligamys. Opmerkingen / Wordt steeds duidelijker dat deze methode een plaats verdient in het behandel palet van een dedicated orthopeed. Tabel 2 (deel 2): Uitkomst enquête, expertise orthopeden. 1. Nee. Hamstrings (all inside techniek) bewezen als goed functionerende plastiek, biologisch maar ook mechanisch en kinematisch, weinig complicaties. 1. Er is geen wetenschappelijke onderbouwing voor deze techniek. / Score Cochrane Checklist RCT + - - - + + + Voldoende + -- - - + + + Voldoende + - - + + + + Voldoende + - - + + + + Voldoende + - - + + + + Voldoende + - - + + + + Voldoende + + + - + + + Voldoende + + + - + + + Voldoende + - - + + + + Voldoende + - - + + + + Voldoende - - - - + + + Redelijk - - - - + + + Redelijk - - - - + + + Voldoende - - - - + + + Voldoende Tabel 3: Resultaten Cochrane Checklist RCT. Beoordelaar Zijn de groepen gelijk behandeld? Henle et al. Follow-up beschikbaar? Eggli et al. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? Mohammadi et al Effectbeoordelaars geblindeerd voor behandeling? Gifstad et al. Behandelaar geblindeerd voor behandeling? Zaffagini et al Patiënten geblindeerd voor behandeling? Wipfler et al Toewijzing patiënten gerandomiseerd? Sajovic et al Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Discussie Alvorens de start van deze literatuurstudie is de volgende hoofdvraag opgesteld: Wat is het verschil in het effect van de Ligamys operatiemethode ten opzichte van de hamstring tendon plastiek op de volgende aspecten, na 0, 1, 3, 6, 9, 12 en 24 maanden: R.O.M., stabiliteit, pijn, functioneren, patiënttevredenheid en 'return to sports' bij contactsporters tussen de 15-40 jaar met alleen voorste kruisband letsel? Uit de zoekresultaten naar artikelen omtrent de Ligamys methode zijn er slechts twee bruikbare artikelen geselecteerd. Om toch een uitspraak te kunnen doen wat betreft de resultaten van deze nieuwe methode, is er contact opgenomen met fysiotherapeuten en orthopeden die ervaring hebben op het gebied van Ligamys. Deze ingewonnen informatie geeft extra inzichten in de hedendaagse kennis omtrent de Ligamys. Keerpunt hieraan is dat de informatie gebaseerd is op acht verschillende therapeuten waarvan niet bekend is welk revalidatieprotocol er gevolgd is. Dit bemoeilijkt een vergelijk op de gestelde parameters en zal in een vervolgonderzoek vooraf vastgesteld moeten worden. In de artikelen van Eggli et al (2014) en Henle et al (2015) wordt onderzoek gedaan naar de Ligamys waarbij een follow-up van 24 maanden beschikbaar is. Dit komt doordat de Ligamys een al bestaande operatiemethode is die in 2009 is herzien. Gevolg hiervan is dat de Ligamys hierdoor een theoretische en praktische onderbouwing mist en er geen uitspraak gedaan kan worden over de resultaten op lange termijn. De onderzoeken die wel gedaan zijn, zijn veelbelovend. Zo blijkt uit een studie van Eggli et al (2014) dat reconstructie van de voorste kruisband door middel van Ligamys leidt tot een klinisch stabiel gewricht en een hoge patiënt tevredenheid. Doordat de kruisband behouden wordt, is het herstel van proprioceptie mogelijk. Dit speelt een grote rol in het revalidatieproces omdat de driedimensionale stabiliteit hierdoor de kans krijgt sneller te herstellen. Alle patiënten hebben na 12 maanden een Lysholm score van gemiddeld 100 en een IKDC score van 98. Wel wordt de beperking van de Lysholm bij zeer gemotiveerde en actieve patiënten besproken. Er is behoefte aan een beter en meer onderscheidend meetinstrument. Daarnaast beperkt de onderzoeksgroep in de studie van Eggli et al (2014) zich tot tien zeer gemotiveerde en actieve proefpersonen. Hierdoor kan er in tegenstelling tot het artikel van Henle et al (2015) en de artikelen betreffende de hamstring graft methodiek niet gesproken worden van een reële afspiegeling van de samenleving. In het artikel van Henle et al (2015) werden 278 patiënten geïncludeerd. Ondanks het verschil tussen de onderzoeksgroepen kwamen de resultaten uit deze studie overeen met de resultaten beschreven in het artikel van Eggli et al (2014). De positieve resultaten vanuit de pilotstudie zijn hierdoor beter te generaliseren. Wel is een follow-up van slechts 24 maanden beschikbaar. Zeker bij voorste kruisband letsel is dit veel te kort om de resultaten op lange termijn te beoordelen. Ook kan er gediscussieerd worden over de objectiviteit van de auteurs van de artikelen ten behoeve van de Ligamys. De onderzoeksgroep bestaat veelal uit dezelfde onderzoekers die allemaal baat hebben bij positieve uitkomsten van Ligamys. Hiernaast werd in geen van de artikelen gebruik gemaakt van een controle groep waardoor resultaten niet interindividueel vergeleken konden worden. Verder onderzoek naar de lange termijn resultaten van de Ligamys is nodig. In de geïncludeerde artikelen met betrekking tot de hamstring graft wordt, in tegenstelling tot de Ligamys, niet hetzelfde revalidatieprotocol gehandhaafd. Zo is er verschil in de belastbaarheid direct postoperatief, het dragen van een brace, het starten met rennen en het moment van terugkeer naar de sport. De onderzoeken van Wipfler et al (2011), Gifstad et al (2013) en Sajovic et al (2011) zijn eenduidig over het gebruik van een brace. Echter varieert de periode van dragen van drie tot zes weken. De onderzoekers zijn wel eensgezind over de volledige belasting direct postoperatief met uitzondering van Zaffigini et al (2011). In zijn onderzoek wordt geen gebruik gemaakt van een brace en is direct belasten na de operatie niet toegestaan. Deze verschillen in de revalidatieprotocollen kunnen invloed hebben op de resultaten van de onderzoeken en dus op de conclusie van deze literatuurstudie. In een vervolgstudie zal een gestandaardiseerd revalidatieprotocol geïntroduceerd moeten worden wat vergelijking tussen studies beter mogelijk maakt. In het onderzoek van Wipfler et al (2011) wordt een afwijkend implantaat gebruikt om de voorste kruisband te reconstrueren. Dit kan invloed hebben op de stabiliteit en trekkracht van de nieuwe voorste kruisband en de grootte van de boorgaten voor de plaatsing van de graft. Tegelijkertijd heeft dit invloed op de resultaten van het onderzoek en daardoor zal er in een vervolg onderzoek in de in- en exclusiecriteria vast gelegd moeten worden welk implantaat er gebruikt wordt. In het artikel van Gifstad et al (2013) wordt de BPTB (bone-patellar-tendon-bone) vergeleken met de DLSG (double-loupedsemitendinosus-gracilis) methode. Hieruit blijken verschillen na twee jaar grotendeels verdwenen zijn. Zeven jaar postoperatief waren er slechts vier patiënten die pijn rapporteerden. Wel heeft deze studie een aantal beperkingen. Zo werd er geen MRI gedaan waardoor de radiologische onderbouwing mist terwijl deze cruciaal is voor het beoordelen van de mate van artrose in de knie. Daarnaast waren er weinig patiënten beschikbaar gedurende de follow-up voor een klinisch onderzoek. Ook werden de patiënten allemaal door verschillende orthopeden geopereerd. In het artikel van Mohammadi et al (2013) werden enkel topatleten geïncludeerd. Zij volgden een versneld revalidatietraject waardoor zij acht maanden post-operatief in staat waren terug te keren naar hun oorspronkelijke sportniveau. Over het algemeen is een revalidatietraject als deze duur en kost het veel inspanning en motivatie vanuit de patiënt. Veel patiënten zullen dit traject dan ook niet ondergaan, wat het lastig maakt de resultaten te generaliseren en toe te passen op de gemiddelde patiëntenpopulatie met voorste kruisbandletsel. In de geïncludeerde artikelen wordt gebruik gemaakt van veel verschillende klinimetrie. Dit maakt het beoordelen en vergelijken van de artikelen lastig. Ook dit kan in een vervolgstudie worden opgenomen in de in- en exclusiecriteria zodat vooraf de gebruikte klinimetrie wordt vastgesteld. Doel van het onderzoek was het maken van een vergelijking tussen twee operatietechnieken bij voorste kruisbandletsel, te weten de hamstring graft techniek en de Ligamys om zodoende een uitspraak te doen over de effectiviteit van de Ligamys. Al snel werd het tekort aan literatuur en theoretische informatie duidelijk. De literatuur die gebruikt is, is beperkt maar voldoende om een indruk te geven. Door middel van contact met orthopeden en fysiotherapeuten is de beperkte literatuur getracht te compenseren. Drie orthopeden zijn bereid gevonden om de enquête in te vullen die antwoord geeft op de hoofdvraag. Hiernaast is contact gezocht met fysiotherapeuten om zodoende een beeld te vormen van ervaringen uit de praktijk. Zowel de orthopeden als fysiotherapeuten zijn gematigd positief over de Ligamys methode. Resultaten en ervaringen komen overeen met die uit de literatuur. Er is echter ook consensus over het feit dat er op dit moment nog te weinig evidentie beschikbaar is wat betreft de Ligamys. Voor de hamstring graft geldt het tegenovergestelde waardoor de voorkeur van voornamelijk de genoemde orthopeden naar de hamstring tendon graft gaat. Momenteel maken vijf ziekenhuizen in studieverband gebruik van deze nieuwe operatietechniek (Ligamys, 2015). Dit houdt in dat het aantal orthopeden dat opereert volgens deze methode nog relatief beperkt is en dit had ook invloed op het zoeken naar respondenten. Terugkijkend op het proces hadden een aantal aspecten anders aangepakt kunnen worden. Om bovenstaande discussiepunten voor te zijn is het raadzaam om in de toekomst met name vooraf de in- en exclusiecriteria concreter en uitgebreider vast te leggen. Hierdoor kunnen de resultaten beter vergeleken kunnen worden en kan er een meer solide en eenduidige conclusie getrokken kan worden. Conclusie Uit bovenstaande resultaten kan geconcludeerd worden dat reconstructie door middel van de Ligamys een aantal voordelen heeft. Zo kan sneller gestart worden met trainen, is herstel van de proprioceptie mogelijk en scoren patiënten hoog op de tevredenheidschaal. Vertalend naar de hoofdvraag kan worden gesteld dat patiënten die een voorste kruisbandreconstructie door middel van Ligamys hebben ondergaan na 12 en 24 maanden beter scoren op de aspecten stabiliteit, pijn en patiënttevredenheid. Dit in vergelijking tot patiënten die geopereerd werden middels de hamstring tendon plastiek. Dit komt deels overeen met de vooraf opgestelde hypothese. Echter werd er vooraf verwacht dat de Ligamys naast stabiliteit en functioneren, ook beter zou scoren op het gebied van ‘return to sports’ en R.O.M.. Over deze twee pijlers kan geen uitspraak gedaan worden omdat resultaten hierover niet bekend zijn. Ligamys is een methode met een groot potentieel voor in de toekomst. Meer en vooral uitgebreider onderzoek is noodzakelijk om deze operatiemethode verder te ontwikkelen, perfectioneren, beloftes van de producent te bewijzen en bevestigen en de resultaten op lange termijn in kaart te brengen. Bibliografie Eggli et al. Dynamic intraligamentary stabilization: novel technique for preserving the ruptured ACL. Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy. 2015. Engelen-van Melick et al. KNGF Evidence Statement Revalidatie na voorste kruisband reconstructie. 2014. Gifstad et al. Long-term follow-up of patellar tendon grafts or hamstring tendon grafts in endoscopic ACL reconstructions’. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2013. Henle et al. Dynamic Intraligamentary Stabilization (DIS) for treatment of acute anterior cruciate ligament ruptures: case series experience of the first three years. BMC Musculoskeletal Disorders. 2015. Janssen, R. RPA Janssen. 2015: http://www.rpajanssen.nl/informatie/ 42/voorste-kruisband.html (Opgeroepen op september 24, 2015) Ligamys kruisbandletsel. 2015: http://www.ligamys.nl/index.html (Opgeroepen op december 12, 2015) Meetinstrumentenzorg. Meetinstrumentenzorg. 2015: http://www.meetinstrumentenzorg.nl (Opgeroepen op december 5, 2015) Mohammadi et al. Comparison of Functional Outcome Measures After ACL Reconstruction in Competitive Soccer Players. The Journal of Bone and Joint Surgery. 2013. Sajovic et al. Quality of Life and Clinical Outcome Comparison of Semitendinosus and Gracilis Tendon Versus Patellar Tendon Autografts for Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: An 11-Year Follow-up of a Randomized Controlled Trial. Am J Sports Med. 2011. van der Hart, C. Kniechirurgie - De hamstring techniek. 2015: http://www.kniechirurgie.nl/hamstrin g-techniek (Opgeroepen op december 12, 2015) Verhagen, A., & Alessie, J. Evidence based diagnostiek van het bewegingsapparaat. Bohn Stafleu van Loghum. 2014. Wipfler et al. Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Using Patellar Tendon Versus Hamstring Tendon: A Prospective Comparative Study With 9-Year Follow-Up. The Journal of Arthroscopic and Related Surgery. 2011. Zaffagini et al. Single-bundle patellar tendon versus non-anatomical double-bundle hamstrings ACL reconstruction: a prospective randomized study at 8year minimum follow-up. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2010. Bijlage 1: Samenvatting artikelen “Quality of Life and Clinical Outcome Comparison of Semitendinosus and Gracilis Tendon Versus Patellar Tendon Autografts for Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: An 11-Year Follow-up of a Randomized Controlled Trial” Dit artikel, geschreven door Sajovic et al, is gepubliceerd in 2011 in Am J Sports Med. In deze RCT met een 11-jarige follow up wordt getracht antwoord te geven op de volgende hypothese: 11 jaar na een voorste kruisband reconstructie is er geen verschil in functionele uitkomsten en kwaliteit van leven tussen patiënten met patella tendon of hamstring tendon grafts. Echter zal er wel een hogere prevalentie van osteoartritis zijn in de patella tendon groep. Het onderzoek bevat twee onderzoeksgroepen. De ene onderzoeksgroep onderging een reconstructie door middel van de hamstring tendon graft (n=32) en de andere groep onderging een reconstructie door middel van een patella tendon graft (n=32). Beiden onderzoeksgroepen werden hetzelfde behandeld. Zo werd er drie weken postoperatief gebruik gemaakt van een brace. De brace werd daarentegen niet gebruikt tijdens de training en gedurende de nacht. Direct na de reconstructie mocht het geopereerde been volledig worden belast. Vanaf het begin werd duidelijk gemaakt hoe belangrijk het bereiken van volledige extensie was. Voordat patiënten het ziekenhuis mochten verlaten moesten zij een flexie behalen van 0 tot 90 graden. Oefeningen in gesloten keten mochten direct na de operatie gestart worden. De ‘leg extension’ was in de eerste zes weken na de operatie verboden. Vanaf acht weken mocht er gestart worden met rennen en contactsporten mochten worden hervat vanaf zes maanden. Voor het hervatten van contactsporten moest er ten minste worden voldaan aan vier voorwaarden: geen zwelling, volledige range of motion, stabiele knie, spierkracht van minimaal 90% in het geopereerde been vergeleken met de contralaterale zijde. De onderzoeksgroepen werden geëvalueerd met behulp van de volgende klinimetrie: Lysholm score, Short Form-36, KT-1000 arthrometing, anterior knie pijn, single-legged hop test, International Knee Documentation Committee (IKDC) en de pivot-shift test. Bij de follow-up 11 jaar post operatief werd 82% van de deelnemende patiënten onderzocht. Hieruit blijkt dat in het merendeel van de reconstructies door middel van een hamstring tendon graft of een patella tendon graft er excellente resultaten worden geboekt. Wel wordt er in de patella tendon graft groep significant vaker dan in de hamstring tendon graft groep een positieve pivot-shift getest. Daarentegen worden er geen significante verschillen gevonden in het falen van de graft of een voorste kruisband ruptuur aan de contralaterale zijde. De vooraf opgestelde hypothese wordt bevestigd voor wat betreft het ontstaan van osteoartritis, de patella tendon graft groep heeft namelijk een grotere prevalentie op osteoartritis 11 jaar na operatie. Het artikel is met behulp van de Cochrane Checklist RCT met een ‘voldoende’ beoordeeld. IKDC Kraakbeenschade KT-1000/2000 Lysholm score Postoperatief: 59% (16): A (normal) 41% (11): B (nearly normal) 0% (0): C (abnormal) 0% (0): D (severly abnormal) A: 10 patiënten B: 14 patiënten C: 2 patiënten D: 1 patiënt Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Preoperatief: 57 (range 26-28) 11 jaar p.o.: 67% (67): Excellent 33% (33): Good 0% (0): Fair 0% (0): Poor Short-form 36 Postoperatief: Physical functioning: 54 Role physical: 53 Bodily pain: 47 General health: 51 Vitality: 60 Social functioning: 52 Role emotional: 53 Mental health: 47 Pivot shift 11 jaar p.o.: 93% (25): Negative 7% (2): Glide: 1+ 0% (0): Clunk: 2+ Lachman 11 jaar p.o.: 85% (28): Negative 15% (4): Postive with firm end point 1+ 0% (0): soft end point 2+ Tabel 4: Resultaten klinimetrie Sajovic et al. “Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Using Patellar Tendon Versus Hamstring Tendon: A Prospective Comparative Study With 9-Year Follow-Up” Het artikel van Wipfler et al is gepubliceerd in 2011 in The Journal of Arthroscopic and Related Surgery. Het doel van deze studie is om de functionele en klinische uitkomsten van een voorste kruisband reconstructie middels een hamstring tendon graft uit te zetten tegen een reconstructie met behulp van een patella tendon graft. In deze studie wordt er gebruik gemaakt van de zogenoemde implantfree press-fit technique voor het bevestigen van de graft. 62 patiënten werden geïncludeerd in deze prospectieve Randomized Controlled Trial. 31 patiënten werden geplaatst in de patella tendon graft groep (BPT) en 31 patiënten werden geselecteerd voor de hamstring tendon graft groep (HT). Bij de follow-up na gemiddeld 8.8 jaar werden er 53 patiënten (28 BPT en 25 HT) getest op verschillende klinische en functionele testen. Ook in deze studie werd er gebruik gemaakt van hetzelfde revalidatie protocol voor beide operatietechnieken, waarin volledige extensie en m. quadriceps functie zo snel als mogelijk getracht werd te herstellen. Direct na de operatie werd er gestart met een versneld revalidatieprogramma. Volledige belasting was direct toegestaan. Er werd vanaf de eerste dag gebruik gemaakt van een Aircast Cryo Cuff machine voor verkoeling en compressie tot de zwelling was gereduceerd. Een brace die volledige hyperextensie toestond werd de eerste zes weken gebruikt. Krachttraining voor de m. quadriceps werd de eerste drie maanden uitgevoerd in gesloten keten. Proprioceptieve training, training op de hometrainer en aquajogging waren geïnitieerd na drie weken en werden tot drie maanden na operatie gecontinueerd. Joggen werd op z’n vroegst drie maanden na operatie toegestaan. Een minimale periode van zes maanden werd aangeraden voor terugkeer naar sportieve activiteit inclusief pivoterende sporten zoals voetbal en skiën. De onderzoeksgroepen werden bij de follow-up geëvalueerd op de volgende onderdelen: IKDC, range of motion, KT-1000 test, pivot shift, isokinetische kracht test voor quadriceps en hamstrings, knielen, wandelen op de knieën, single-leg hop test, MRI voor kraakbeenschade en meniscus letsel aan zowel geopereerde been als contralaterale been. De gebruikte implant-free press-fit techniek voor voorste kruisband letsel is een innovatieve techniek om kraakbeen- en meniscus schade te beperken voor op de lange termijn zonder significante verschillen tussen de geopereerde en niet geopereerde knie. De IKDC score was significant beter in de HT groep dan de BPT groep. De KT-1000 test en pivot-shift test gaven geen significante verschillen weer. De m. quadriceps kracht was in beide groepen vergelijkbaar met het niet geopereerde been. Daarentegen bleek de kracht van de hamstrings minder in de HT groep. Echter scoorde de HT groep wel beter op het knielen, wandelen op de knieën en de single-leg hop test in vergelijking tot de BTP groep. Gebruikmakend van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een ‘voldoende’. IKDC Tegner score Isokinetische kracht flexie Isokinetische kracht extensie KT-1000/2000 Lysholm score Single leg hop test Pivot shift test Lachman Anterior drawer test VAS (tevredenheid) Knee-walking Score van (1-4) Preoperatief: 3.35 1 jaar p.o.: 1.61 9 jaar p.o.: 1.55 Preoperatief: 4.06 1 jaar p.o.: 7.06 9 jaar p.o.: 6.14 Preoperatief: 80.66% 1 jaar p.o.: 90.34% 9 jaar p.o.: 95.06% Preoperatief: 73.49% 1 jaar p.o.: 91.90% 9 jaar p.o.: 96.41% Preoperatief: 6.81 mm 1 jaar p.o.: 1.06 mm 9 jaar p.o.: 0.64 mm Preoperatief: 65.74 1 jaar p.o.: 95.61 9 jaar p.o.: 91.82 Preoperatief: 78.83% 1 jaar p.o.: 95.75% 9 jaar p.o.: 99.06% Preoperatief: 1.06 1 jaar p.o.: <0.01 9 jaar p.o.: 0.18 Score van (0-3) Preoperatief: 1.35 1 jaar p.o.: 0.07 9 jaar p.o.: 0.45 Score van (0-3) Preoperatief: 1.39 1 jaar p.o.: 0.03 9 jaar p.o.: 0.05 9 jaar p.o.: 9.10 Preoperatief: 1.84 1 jaar p.o.: 1.10 9 jaar p.o.: 1.14 Kneeling-test Preoperatief: 1.62 1 jaar p.o.: 1.0 9 jaar p.o.: 1.09 Crepitus Score van 0-3 patellofemoraal 9 jaar p.o.: 0.29 Tabel 5: Resultaten klinimetrie Wipfler et al. “Single-bundle patellar tendon versus non-anatomical double-bundle hamstrings ACL reconstruction: a prospective randomized study at 8-year minimum follow-up” Deze prospectieve Randomized Controlled Trial met een minimale follow up van 8 jaar is in 2010 gepubliceerd door Zaffagini et al in Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. Het doel van deze studie was om subjectieve, objectieve en radiografische uitkomstmaten na een voorste kruisband reconstructie gebruikmakend van een hamstring tendon graft of een patella tendon graft te vergelijken. De totale onderzoeksgroep bestond uit 100 patiënten. Echter werden er bij de follow-up 79 patiënten geëvalueerd. Deze patiënten waren onderverdeeld in twee groepen; de patella tendon graft groep (n=39) (LBPTB) en de hamstring tendon graft groep (n=40) (naDBH). Alle patiënten ondergingen hetzelfde postoperatieve revalidatie protocol ongeacht de aanwezigheid van andere letsels. Er werd in tegenstelling tot de twee studies die hiervoor werden geanalyseerd geen brace gebruikt. Op de eerste dag na de operatie werd er gestart met het verbeteren van de range of motion en krachttraining waarbij de focus voornamelijk lag op de quadriceps en de straight leg raise. Isometrische krachtoefeningen werden uitgebreid naar oefeningen in de gesloten keten. Functionele stimulatie van de spieren werd in de eerste vier weken na de operatie drie keer twee uur per dag gebruikt. Patiënten mochten na de operatie nog niet hun volledige gewicht dragen op het geopereerde been, dit was pas na drie weken toegestaan. Drie dagen na de operatie werd er gestart volledige passieve extensie en actieve flexie over een range van 0-120 graden. Na vier weken werd het stationair fietsen, actieve knie extensie met gewichten, squats en proprioceptieve oefeningen geïntroduceerd. Alle oefeningen werden gedaan onder toeziend oog van een fysiotherapeut om de uitvoering te controleren. Rennen werd pas aangeraden na twee maanden. Volledige sporthervatting werd toegestaan wanneer er minder dan 10% krachtsverschil was tussen beiden benen, minder dan één cm verschil in omvang en de hop test meer dan 90% was ten opzichte van het niet geopereerde been. De overweging om weer te starten met sporten werd altijd gemaakt in samenspraak met de orthopeed, fysiotherapeut en patiënt. Patiënten werden subjectief en objectief geëvalueerd op de volgende klinimetrie: IKDC, Tegner score, KT-2000 arthrometer en radiografische evaluatie. De IKDC was gelijk in beide groepen. De naDBH groep liet een significant hoger level zien op de Tegner score (P=0,0007), gaf een betere passieve range of motion (P=0,0014), zorgde voor een snellere terugkeer naar sport (P=0,0052), resulteerde in een verminderde pivot-shift (P=0,0302) en er was minder re-interventie nodig dan bij de LBPTB groep. Radiografische evaluatie liet significant minder degeneratieve veranderingen zien in de naDBH groep bij de laatste follow-up (P=0,0056). De in de studie opgestelde hypothese wordt door middel van het onderzoek bevestigd. Alhoewel beide technieken bevredigende resultaten laten zien geeft de naDBH groep de betere resultaten op functionele uitkomsten met een snellere terugkeer naar de sport en een verminderde kans op een heroperatie en degeneratie van het kraakbeen. Met behulp van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een ‘voldoende’. IKDC Tegner score Score van (A-D) 8 jaar p.o.: 85%: A 10%: B 5%: C 0%: D Pre-injury: 6 Pre-operation: 3 8 jaar p.o.: 6 Return to sport 3.8 maand Re-interventie 10% (4) Anterior knee 8 jaar p.o.: Pain 80% (32): Nee 20% (8): Ja Pivot shift test 8 jaar p.o.: 90% (36): Negative 7% (3): Glide + 3% (1): Moderately positive ++ 0% (0): Severly positive Tabel 6: Resultaten klinimetrie Zaffagini et al. ‘’Long-term follow-up of patellar tendon grafts or hamstring tendon grafts in endoscopic ACL reconstructions’’ Deze studie is in 2013 gepubliceerd door Gifstad et al in Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. Deze studie, met een follow-up van zeven jaar, onderzocht de verschillen tussen de bone patellar tendon bone (BPTB) methode en de double-looped semitendinosus en gracilis (DLSG). De onderzoeksgroep verwacht dat er op de lange termijn geen verschil is tussen de twee procedures. 114 patiënten tussen de 18 en 50 jaar met voorste kruisband letsel werden in deze studie geïncludeerd. Deze patiënten werden willekeurig ingedeeld in twee groepen. De BPTB groep (n= 58) en de DLSG groep (n=56). De patiënten uit deze twee groepen werden in vier verschillende ziekenhuizen behandeld en volgden post operatief allemaal hetzelfde intensieve revalidatie protocol. Er werd geen gebruik gemaakt van een brace en direct na de operatie werd begonnen met het verbeteren van de range of motion door middel van passief bewegen. Ook het dragen van het gewicht op het geopereerde been was direct toegestaan. Sport gerelateerde activiteiten werden geleidelijk opgebouwd. 77 patiënten waren beschikbaar voor evaluatie bij de follow-up na 7 jaar en werden zowel objectief als subjectief getest. Twee onafhankelijke beoordelaars hebben de volgende meetinstrumenten geëvalueerd: Range Of Motion, hydrops, Lachman en de KT-1000 maximum manual force. De patiënten ontvingen zelf een aantal vragenlijsten waaronder: VAS-score (tevredenheid), Lysholm, Tegner en de Knee Injury and Osteoarthritis Score (KOOS). Hierbij werd de ‘gezonde’ knie vergeleken met de contralaterale zijde. Uit de resultaten blijkt dat beide methoden leiden tot een hoge patiënt tevredenheid. Wel wordt duidelijk dat de BPTB methode een stabielere en een hoger post-operatief activiteiten niveau als gevolg heeft in vergelijking met patiënten uit de DLSG groep. De onderzoeksgroep heeft geen significant verschil gevonden tussen het opnieuw scheuren van de voorste kruisband. Twee patiënten uit de DLSG groep en drie patiënten uit de BPTB groep werden nogmaals geopereerd. Wel is er een significant verschil zichtbaar tussen het aantal patiënten dat opnieuw geopereerd moest worden aan andere structuren in de knie. In de DLSG groep werd 37% geopereerd aan bijvoorbeeld meniscusletsel, kraakbeenschade en werd er een synovectomie uitgevoerd. In de BPTB groep was dit 20%. Verder blijkt uit deze studie dat de totale kracht van de m. hamstrings significant lager is in de DLSG groep wanneer deze wordt vergeleken met de nietaangedane zijde. Mogelijk houdt dit verband met een instabielere en gevoeligere knie wat zorgt voor het hogere percentage voor een nieuwe operatie. Er was geen significant verschil tussen de kracht van de m. quadriceps in beiden groepen. Gedurende de zeven jarige follow-up waren er vier (10%) patiënten in de BPTB groep en één (3%) in de DLSG groep die pijn aan de patella beschreef. Verder was er geen significant verschil tussen de twee groepen op zowel de Lachman test als de KT-1000 test. Ook op de Tegner activiteitenscore en Lyholm functiescore was geen verschil zichtbaar. Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat zowel de BPTB methode als de DLSG methode bij voorste kruisbandletsel leidt tot een klinisch goede uitkomst bij een zeven jarige follow-up. Met behulp van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een ‘voldoende’. Tegner score Isokinetische kracht flexie Isokinetische kracht extensie Re-interventie Kraakbeenschade KT-1000/2000 Lysholm score Preoperatief: 4 1 jaar p.o.: 9 2 jaar p.o.: 7 7 jaar p.o.: 7 7 jaar post operatief ‘Gezonde’ zijde: 500 N/m Aangedane zijde: 450 N/m 7 jaar post operatief: ‘Gezonde’ zijde: 700 N/m Aangedane zijde 650 N/m 37% (19) 1 patiënt 7 jaar post operatief: 1.4 mm Preoperatief: 65 1 jaar p.o.: 95 2 jaar p.o.: 91 7 jaar p.o.: 91 33% graad 1 71% Lachman VAS (tevredenheid) Tabel 7: Resultaten klinimetrie Gifstad et al. ‘’Comparison of Functional Outcome Measures After ACL Reconstruction in Competitive Soccer Players’’ Deze studie van Mohammadi et al werd in 2013 gepubliceerd in The Journal of Bone and Joint Surgery. 42 voetbalspelers met voorste kruisbandletsel werden in dit onderzoek geïncludeerd. Zij werden willekeurig ingedeeld in twee groepen. De ene groep van 21 patiënten onderging een bone-patellar tendon-bone (BPTB) en 21 patiënten ondergingen double looped semitentinodus gracilis (STG) graft. Hiernaast was er een controlegroep van 21 personen. Alle operaties werden uitgevoerd door dezelfde orthopedisch chirurg. Na de reconstructie volgden de patiënten een versneld revalidatieprogramma in een uniek revalidatiecentrum. Hierbij werd aandacht geschonken aan een groot scala grond motorische eigenschappen, namelijk; proprioceptie, kracht, balans, stabiliteit, snelheid en sport specifieke trainingen. Het was de bedoeling dat de spelers door middel van dit intensieve trainingsprogramma binnen acht maanden terugkeerden naar hun oorspronkelijke sport niveau. Tijdens de follow-up van acht maanden werden de spelers op verschillende functionele tests gescoord. Zo werd de single leg hop test, triple hop, crossover hop en de 6-m hop test afgenomen. Hiernaast werd ook het piekvermogen van zowel de m. quadriceps als de m. hamstrings gemeten. Uit de resultaten blijkt dat het piekvermogen van de quadriceps in de BPTB groep 114 N/m is, in de STG groep is dit 133 N/m en in de controle groep is dit 138 N/m. Het vermogen van de hamstrings is respectievelijk 81 N/m, 83 N/m en 86 N/m. Uit de functionele single hop test blijkt dat de BTPB groep gemiddeld 150.69 cm scoort, de STG groep 151.24. Op de triple hop test scoort de BTPB groep 391.61 cm en de STG groep 419.54. Vervolgens de crossover hop test, de BPTB groep scoort hier 424.14 cm, de STG groep 382.20 cm. Als laatst scoort de BTPB groep 2.29 s op de 6-m hop test, de STG groep 2.28 s. Opvallend is dat op het moment van terugkeer naar sport de STG groep betere resultaten laat zien voor zowel het piekvermogen van de m. quadriceps en m. hamstrings als de functionele tests. Echter in vergelijking met de ‘gezonde’ controlegroep waren deze waarden significant lager voor beide groepen. Met behulp van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een ‘voldoende’. Tegner score Isokinetische kracht flexie Alle spelers (inclusief controle groep) score 9 Controle: 86 N/m STG: 83 N/m Contralaterale zijde: Controle: 85 STG: 84 Isokinetische Controle: 138 N/m kracht extensie STG: 133 N/m Contralaterale zijde: Controle: 137 STG: 136 Return to sport +/- 8 maanden Single leg hop test Aangedane zijde: Controle: 456.11 STG: 151.24 Contralaterale zijde: Controle: 163.42 STG: 161.63 Triple hop (cm) Aangedane zijde: Control: 456.11 STG: 419.54 Contralaterale zijde: Control: 461.40 STG: 458.28 Crossover hop Aangedane zijde: (cm) Control:424.14 STG:382.20 Contralaterale zijde: Control: 426.32 STG: 423.57 6-m hop (s) Aangedane zijde: Control: 2.10 STG: 2.28 Contralaterale zijde: Control: 2.08 STG: 2.12 Tabel 8: Resultaten klinimetrie Mohammadi et al. ‘’Dynamic intraligamentary stabilization: novel technique for preserving the ruptured ACL’’ Dit artikel geschreven door Eggli et al is gepubliceerd in 2015 in Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy. Doel van deze studie is het introduceren van een nieuwe techniek bij voorste kruisband reconstructies. Door middel van deze methode wordt de kruisband gehecht in plaats van vervangen. Deze zogenoemde Dynamic Intraligamentary Stabilization (DIS), beter bekend als Ligamys, biedt een goede post operatieve stabiliteit van de knie en voorste kruisband. Tien sportieve patiënten met voorste kruisband letsel niet ouder dan 14 dagen werden geïncludeerd in deze studie. Verder was het van belang dat er geen sprake was van een ernstige nevenpathologie aan de knie (zoals meniscusletsel of kraakbeenletsel) en moesten zij regelmatig een sport beoefenen. Zes weken, drie, zes, 12 en 24 maanden postoperatief vond een meting plaats. Hierbij werden de patiënten gescoord op de volgende meetinstrumenten: Tegner, Lysholm, IKDC, VAS (tevredenheid), MRI en de Lachman. Gedurende de follow-up waren negen patiënten beschikbaar. Eén patiënt scheurde de voorste kruisband in de vijfde maand opnieuw. Tot zover was deze patiënt pijnvrij in functioneren en scoorde hij een Lysholm score van 97 en een Tegner score van 5 gedurende de followup van drie maanden. De overige negen patiënten revalideerde volgens protocol verder. De gemiddelde Lysholm score bij deze patiënten was preoperatief 100, drie maanden postoperatief was deze 99 en na 24 maanden wederom 100. De IKDC score was na 24 maanden 97. Verder was de Tegner score postoperatief gelijk aan de preoperatieve score. De Lachmann test drie maanden postoperatief liet een verschil van 0.5 mm ten opzichte van de contralaterale zijde zien, na 24 maanden was deze 1.4 mm in vergelijking tot 4.9 mm pre operatief. De MRI’s werden beoordeeld door een onafhankelijke, geblindeerde radioloog. Deze was geblindeerd voor alle klinische informatie behalve de voorste kruisband reconstructie. De foto’s werden beoordeeld door middel van een vijfpuntschaal waarbij een score van 5 optimaal was. Negen patiënten scoorden een 5, één patiënt scoorde een 4. Geconcludeerd kan worden dat het reconstrueren van de voorste kruisband door middel van de Ligamys een biomechanisch stabiel gewricht tot gevolg heeft. Ook blijft de proprioceptie intact waardoor de intrinsieke stabiliteit van de knie minimaal verstoord wordt. De uitkomsten van deze studie zijn opvallend. Op met name de Lysholm en IKDC wordt beter gescoord dan bij reconstructie door middel van een BPTB. Met behulp van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een ‘redelijk’. Tegner score Pre operatief: 6 3 maanden p.o.: 5 6 maanden p.o.: 5 12 maanden p.o.: 6 24 maanden p.o.: 6 Lysholm score Pre operatief: 100 3 maanden p.o.: 99.1 6 maanden p.o.: 99.8 12 maanden p.o.: 99.8 24 maanden p.o.: 100 IKDC Pre operatief: 100 3 maanden p.o.: 92.1 6 maanden p.o.: 94 12 maanden p.o.: 97.8 24 maanden p.o.: 98 VAS 3 maanden p.o.: 9.5 6 maanden p.o.: 9.6 12 maanden p.o.: 9.8 24 maanden p.o.: 9.8 MRI 6 weken p.o.: score 5 (optimal) bij 9 patiënten, 1 patiënt score 4 (very good) Lachman 3 maanden p.o.: 0.5 mm 6 maanden p.o.: 1.0 mm 12 maanden p.o.: 1.2 mm 24 maanden p.o.: 1.4 mm Tabel 9: Resultaten klinimetrie Eggli et al. ‘’Dynamic Intraligamentary Stabilization (DIS) for treatment of acute anterior cruciate ligament ruptures: case series experience of the first three years’’ Dit onderzoek is geschreven door Henle et al en in 2015 gepubliceerd in het tijdschrift BMC Musculoskeletal Disorders. In deze studie wordt geëvalueerd of de Ligamys ook in een grotere groep tot een goede algehele functie en stabiliteit leidt. Deze studie is uitgevoerd naar aanleiding van een jarenlange discussie over het implementeren van nieuwe technieken ter reductie van het littekenweefsel en is als het ware een vervolg op de eerder genoemde pilot studie van Eggli et al (2015). 278 patiënten met een voorste kruisband ruptuur en een gemiddelde leeftijd van 31 jaar werden geïncludeerd in deze studie. De voorste kruisband rupturen waren niet ouder dan 21 dagen en werden behandeld door middel van de DIS (Dynamic Intraligamentary Stabilization, oftewel Ligamys). Patiënten werden gescoord op de volgende meetinstrumenten: Tegner, Lysholm, IKDC, Lachman en VAS (patiënttevredenheid). Gedurende de follow-up waren er na drie maanden 148 patiënten beschikbaar, na zes maanden waren dit er 197, na 12 maanden 204 en na 24 maanden 69. De gemiddelde preoperatieve IKDC, Lysholm en Tegner score waren respectievelijk 98.9, 99.3 en 5.1. 24 maanden postoperatief waren deze scores gemiddeld 93.6, 96.2 en 4.9. De patiënttevredenheid 24 maanden post operatief was 8.9 (VAS schaal 0-10). Verder blijkt uit de Lachman test dat de anterieureposterieure mobiliteit van het kniegewricht aan het eind van de follow-up 2.0 mm is, waar deze pre operatief 4.4 mm was. Gedurende de revalidatie waren er acht patiënten die hun voorste kruisband wederom scheurden. Overigens had dit niets te maken met defecten aan het implantaat. Deze studie bevestigt aannames die in de pilot studie door Eggli et al (2015) gedaan zijn. De patiëntengroep die in dit onderzoek beschreven is, is representatief voor de algehele bevolking en laat een veel bredere mogelijkheid in gebruik van de Ligamys zien. Geconcludeerd kan worden dat de korte termijn resultaten van het gebruik van de Ligamys excellent zijn. Een reconstructie van de voorste kruisband door middel van de DIS leidt tot een hoge patiënttevredenheid (al na zes maanden), een stabiel kniegewricht met goede functionele scores. Met behulp van de Cochrane Checklist RCT is het artikel beoordeeld met een ‘voldoende’. Tegner score Pre operatief: 5.1 Lysholm score IKDC VAS MRI Lachman 3 maanden p.o.: 3.7 6 maanden p.o.: 5.0 12 maanden p.o.: 5.1 24 maanden p.o.: 5.1 Pre operatief: 99.3 3 maanden p.o.: 91.8 6 maanden p.o.: 95.13 12 maanden p.o.: 96.07 24 maanden p.o.: 97 Pre operatief: 98.8 3 maanden p.o.: 83.2 6 maanden p.o.: 90.4 12 maanden p.o.: 93.5 24 maanden p.o.: 94.8 3 maanden p.o.: 8.1 6 maanden p.o.: 8.8 12 maanden p.o.: 8.9 24 maanden p.o.: 9.0 Pre operatief: 4.4 mm 3 maanden p.o.: 0.5 mm 6 maanden p.o.: 1.0 mm 12 maanden p.o.: 1.4 mm 24 maanden p.o.: 2.0 mm Tabel 10: Resultaten klinimetrie Henle et al. Bijlage 2: Artikelen beoordeeld middels de Cochrane Checklist RCT en PEDro Cochrane Checklist RCT Sajovic Titel: Quality of Life and Clinical Outcome Comparison of Semitendinosus and Gracilis Tendon Versus Patellar Tendon Autografts for Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: An 11-Year Follow-up of a Randomized Controlled Trial Auteurs: Matjaz Sajovic, Andrej Strahovnik, Mojca Z. Dernovsek and Katja Skaza Bron (tijdschrift): Am J Sports Med 2011 Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: Van juni 1999 tot maart 2000 werden 64 patiënten geincludeerd in deze prospectieve studie waarin een vergelijking werd gemaakt tussen de voorste kruisband reconstructie methode met de hamstring plastiek en een voorste kruisband reconstructie met de patella plastiek. Beiden groepen hadden 32 patiënten. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): Hamstring plastiek (32 patiënten) versus patella plastiek. VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja Patients underwent a primary arthroscopically assisted ACL reconstruction with graft randomization into a patellar or hamstring tendon group according to operative registration list position (even number = patellar tendon, odd number = hamstring tendon). [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja In 32 patients, ACL reconstruction was performed with doubled semitendinosus and gracilis tendon autograft (STG group) while in the other 32 patients, ACL reconstruction was performed with patellar tendon autograft (PT group). [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja Of the 64 patients in the study, 52 (82%) were analyzed at the 11-year follow-up (Figure 1). [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja All the patients were rehabilitated according to the same accelerated protocol. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 1. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. DICHOTOME UITKOMSTEN (bijv. genezen / niet-genezen, in leven / overleden) Uitkomst: Follow-up: Groep Uitkomst Aanwezig Totaal Afwezig Interventiegroep Controlegroep Kans op gebeurtenis in de interventiegroep Kans op gebeurtenis in de controlegroep Absolute risicoreductie (ARR) Number needed to treat (NNT) Relatieve risico (RR) Relatieve risico reductie (RRR) CONTINUE UITKOMSTEN (bijv. bloeddruk, pijnscore, kwaliteit-van-leven score) Uitkomst:………………………………………………………………………………………………… Follow-up:…………weken / maanden / jaar Groep Gemiddelde Standaard deviatie (SD) Aantal (N) Interventiegroep Controlegroep Verschil van gemiddelden + 95%-BI TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) situatie? [ ] Algemene bevolking [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie Beiden interventies laten goede resultaten zien op stabiliteit op 11 jaar na operatie. Een positieve pivot-shift test was significant meer frequent in de patella plastiek groep. Patiënten met een patella plastiek hebben een grotere prevalentie op het ontstaan van osteoartritis 11 jaar na operatie. PEDro score Sajovic 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Een item dat in een studie niet wordt gerapporteerd, krijgt score 0, Het item krijgt 1 punt als de vraag met ‘ja’ kan worden beantwoord. De range van de score loopt daarmee uiteen van 0-10 punten. De externe validiteit (item 1) wordt niet in de som score meegenomen. Dit item wordt als positief beoordeeld indien een opsomming van de in- en exclusiecriteria en de herkomst van de deelnemende patiënten zijn omschreven. De som score wordt in deze richtlijn geclassificeerd conform het Canadese Stroke Rehabilitation Evidence-Based Review (SREBR) en is hieronder weergegeven. PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Cochrane Checklist RCT Wipfler Titel: Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Using Patellar Tendon Versus Hamstring Tendon: A Prospective Comparative Study With 9-Year Follow-Up Auteurs: Benjamin Wipfler, M.D., Stefanie Donner, M.D., Christian M. Zechmann, M.D., Jan Springer, Ph.D., Rainer Siebold, M.D., Ph.D., and Hans Heinrich Paessler, M.D. Bron (tijdschrift): 2011 by the Arthroscopy Association of North America Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: De lange termijn resultaten van de hamstring plastiek versus de patella plastiek. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): Hamstring plastiek (31 patiënten) versus patella plastiek (31 patiënten). VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja Seventy-one patients with an acute rupture of the ACL were prospectively randomized to either BPT or HT for ACL reconstruction. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja All patients were assessed by 2 independent examiners 9 years postoperatively. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja The mean time between injury and surgery was 78.7 days in the BPT group and 77.6 days in the HT group. The mean age of the patients was 29.87 years (range, 25 to 55 years) for BPT and 34.23 years (range, 26 to 64 years) for HT. All patients were operated on between October 1998 and September 1999 by the senior author. [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja At a mean follow-up of 8.8 years (SD, 0.55 years; range, 7.41 to 10 years), 54 patients were examined, 29 in the BPT group (18 men and 11 women) and 25 in the HT group (15 men and 10 women). [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja We used the same rehabilitation program for both techniques, which emphasized restoration of full extension and quadriceps function as soon as possible. Immediately after the operation, an accelerated rehabilitation program was initiated. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 1. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. DICHOTOME UITKOMSTEN (bijv. genezen / niet-genezen, in leven / overleden) Uitkomst: Follow-up: Groep Uitkomst Aanwezig Totaal Afwezig Interventiegroep Controlegroep Kans op gebeurtenis in de interventiegroep Kans op gebeurtenis in de controlegroep Absolute risicoreductie (ARR) Number needed to treat (NNT) Relatieve risico (RR) Relatieve risico reductie (RRR) CONTINUE UITKOMSTEN (bijv. bloeddruk, pijnscore, kwaliteit-van-leven score) Uitkomst:………………………………………………………………………………………………… Follow-up:…………weken / maanden / jaar Groep Gemiddelde Standaard deviatie (SD) Aantal (N) Interventiegroep Controlegroep Verschil van gemiddelden + 95%-BI TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) situatie? [ ] Algemene bevolking [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie Minder pijn in de hamstring tendon plastiek groep ten opzichte van de patella plastiek groep. PEDro score Wipfler 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Een item dat in een studie niet wordt gerapporteerd, krijgt score 0, Het item krijgt 1 punt als de vraag met ‘ja’ kan worden beantwoord. De range van de score loopt daarmee uiteen van 0-10 punten. De externe validiteit (item 1) wordt niet in de som score meegenomen. Dit item wordt als positief beoordeeld indien een opsomming van de in- en exclusiecriteria en de herkomst van de deelnemende patiënten zijn omschreven. De som score wordt in deze richtlijn geclassificeerd conform het Canadese Stroke Rehabilitation Evidence-Based Review (SREBR) en is hieronder weergegeven. PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Cochrane Checklist RCT Zaffagini Titel: Single-bundle patellar tendon versus non-anatomical double-bundle hamstrings ACL reconstruction: a prospective randomized study at 8-year minimum follow-up Auteurs: Stefano Zaffagnini • Danilo Bruni • Giulio Maria Marcheggiani Muccioli • Tommaso Bonanzinga • Nicola Lopomo • Simone Bignozzi • Maurilio Marcacci Bron (tijdschrift): Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc (2011) Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: Vergelijken van hamstring plastiek versus de patella bone techniek. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): Hamstring versus patella plastiek. VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja Every patient was randomized to autologous lateralized single-bundle bone-patellar tendon-bone (LBPTB) or autologous non-anatomical double-bundle hamstrings (naDBH) ACL reconstruction technique using computer-generated randomization tables. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja All patients were clinically and instrumentally evaluated pre-operatively and at a minimum FU of 8 years (range 8–10 years; mean 8.6 years) by four independent observers (2 foreign fellows and 2 residents) without any other involvement in our study. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja Of the 90 patients included, 79 were available at the 8-year minimum follow-up interval (range 8–10 years; mean 8.6 years). [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja All patients of our series underwent the same postoperative rehabilitation protocol, regardless of the presence of associated injuries. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 1. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. DICHOTOME UITKOMSTEN (bijv. genezen / niet-genezen, in leven / overleden) Uitkomst: Follow-up: Groep Uitkomst Aanwezig Totaal Afwezig Interventiegroep Controlegroep Kans op gebeurtenis in de interventiegroep Kans op gebeurtenis in de controlegroep Absolute risicoreductie (ARR) Number needed to treat (NNT) Relatieve risico (RR) Relatieve risico reductie (RRR) CONTINUE UITKOMSTEN (bijv. bloeddruk, pijnscore, kwaliteit-van-leven score) Uitkomst:………………………………………………………………………………………………… Follow-up:…………weken / maanden / jaar Groep Gemiddelde Standaard deviatie (SD) Aantal (N) Interventiegroep Controlegroep Verschil van gemiddelden + 95%-BI TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden situatie? 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] Algemene bevolking [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie Hamstring graft geeft betere resultaten op het terugkeren naar de sport en het deelnemen aan functionele activiteiten. Daarnaast worden er ook minder degeneratie in de knie aangetroffen en hoeft er minder vaak opnieuw geopereerd te worden. PEDro score Zaffagini 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Cochrane checklist Gifstad Titel: Long-term follow-up of patellar tendon grafts or hamstring tendon grafts in endoscopic ACL reconstructions Auteurs: Tone Gifstad, Anita Sole, Torbjørn Stran, Gisle Uppheim , Torbjørn Grøntvedt, Jon Olav Drogset Bron (tijdschrift): Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc (2013) 21:576–583 Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: 114 patiënten met voorste kruisbandletsel werden geïncludeerd in deze studie. Zij werden random ingedeeld in 2 groepen. De ene groep werd behandeld door middel van een BPTB graft, de andere helft met een DLSG graft. Het doel van deze studie is het beoordelen van de verschillen op lange termijn tussen bovenstaande methoden. De onderzoeksgroep heeft de volgende hypothese opgesteld: Er is op lange termijn geen verschil tussen beide procedures. Gedurende de 7- jaar folow up waren 102 van de 114 patiënten beschikbaar voor evaluatie. (waarvan 16 telefonisch). Klinimetrie die werd gebruikt: - Tegner activiteiten score - Lysholm functie score - KOOS - Lachmann - KT-1000 max - Subjective knee function - Anterior knee pain - Mobiliteit Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): DLSG (double looped semitendinosus and gracilis graft) VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 2. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar < Ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden situatie? 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] Algemene bevolking [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie GEBRUIKTE KLINIMETRIE Tegner activiteiten score Lysholm functie score KOOS Lachmann KT-1000 max Subjective knee function Anterior knee pain Mobiliteit PEDro Score Gifstad 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Cochrane checklist Mohammadi Titel: Comparison of Functional Outcome Measures After ACL Reconstruction in Competitive Soccer Players Auteurs: Farshid Mohammadi, PhD, Mahyar Salavati, PhD, Behnam Akhbari, PhD, Masood Mazaheri, PhD, Seyed Mohsen Mir, MSc, and Yasaman Etemadi, MSc Bron (tijdschrift): THE JOURNAL OF BONE AND JOINT SURGERY, INCORPORATED Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: 42 voetballers met voorste kruisbandletsel werden random ingedeeld in 2 groepen. De ene groep onderging een BPTB, de andere groep een STG. De operaties werden stuk voor stuk uitgevoerd door dezelfde orthopedisch chirurg. Na een intensieve revalidatie (voor iedereen hetzelfde), werden verschillende functionele tests gedaan. Denk hierbij aan de single leg hop test, tripple hop, crossover hop en jump landing test. Uit de resultaten blijkt dat op het moment van return to sport de STG groep betere resultaten liet zien wat betreft piekvermogen van de quadriceps en hamstrings in vergelijking met de BPTB groep. Echter in vergelijking met de ‘gezonde’ controlegroep waren deze waarden significant lager voor beide groepen . Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): DLSG (double looped semitendinosus and gracilis graft) VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 1. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar < Ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] Algemene bevolking [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen situatie? [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie Bij terugkeer op het oude niveau van sport, waren de resultaten in de STG groep beter dan die van de BPTB groep. Hierbij gaat het met name op het piekvermogen van de quadriceps en hamstrings en de resultaten op de triple hop, crossoverhop en jump landing test. Daarnaast blijkt uit de resultaten van beide groepen dat deze lager scoorden dan de controle groep die geen voorste kruisbandreconstructie had ondergaan. PEDro score Mohammedi 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Cochrane checklist Eggli Titel: Dynamic intraligamentary stabilization: novel technique for preserving the ruptured ACL Auteurs: S. Eggli , H. Kohlhof, M. Zumstein, P. Henle, M. Hartel, D. S. Evangelopoulos, H. Bonel, S. Kohl Bron (tijdschrift): Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc (2015) 23:1215–1221 Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: De introductie van een nieuwe operatie techniek bij voorste kruisband letsel. Hypothese: de Ligamys (hechten ipv vervangen) zorgt voor een stabiele postinjury knie en voorste kruisband in combinatie met een microfracturering (groeihormoon) ter verbetering van het herstel. De eerste 3 weken mochten de patienten de knie met zo’n 15 kg belasten, na 4 weken volledig. Rennen was na 6 weken toegestaan en sporten na 3 maanden. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): niet aanwezig VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden Er waren geen groepen gerandomiseerd. At 5 months after surgery, patiënt number 6 suffered from a re-rupture after sustaining a direct rotation trauma playing soccer. 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 3. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar < Ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. DICHOTOME UITKOMSTEN (bijv. genezen / niet-genezen, in leven / overleden) Uitkomst: genezen. Stable healing torn ACL Follow-up: 24 maanden TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] Algemene bevolking situatie? [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie DIS in combinatie met microfracturing (bij kraakbeenschade vaak gedaan om het herstel te optimaliseren, vaak met groeihormoon, in dit geval L-PRF) lijdt tot een stabiele klinische en radiologische genezing van de gescheurde VKB. De patiënten beschreven excellente tevredenheid, over een normale kniefunctie te beschikken en konden terugkeren naar hun pre operatieve activiteiten niveau (sport). GEBRUIKTE KLINIMETRIE - Tegner score - Lysholm - IKDC - MRI - VAS - Lachmann PEDro score Eggli 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Cochrane checklist Henle Titel: Dynamic Intraligamentary Stabilization (DIS) for treatment of acute anterior cruciate ligament ruptures: case series experience of the first three years Auteurs: Philipp Henle1†, Christoph Röder2†, Gosia Perler2, Sven Heitkemper1 and Stefan Eggli1* Bron (tijdschrift): Henle et al. BMC Musculoskeletal Disorders (2015) 16:27 Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de interventie: Deze (pilot-)studie is gedaan naar aanleiding van een jarenlange discussie over het implementeren van nieuwe technieken ter reductie van het littekenweefsel. Het doel van de studie was het evalueren al dan niet de Ligamys tot een goede stabiliteit en algehele functie zal leiden. 278 patiënten met een gemiddelde leeftijd van 31 jaar werden geïncludeerd in de studie. acute voorste kruisband rupturen werden behandeld door middel van de DIS (Dynamic Intraligamentary Stabilization/ Ligamys). De VAS werd afgenomen en voorste schuiflade getest 3,6,12 en 24 maanden post- operatief. Gemiddelde preoperatieve IKDC, Lysholm en Tegner score waren 98.9, 99.3 en 5.1. Postoperatief waren deze scores gemiddeld 93.6, 96.2 en 4.9. De gemiddelde uitslag op de voorste schuiflade preoperatief was 4.7 mm, postoperatief was deze 2.3 mm. Patiënt tevredenheid was 8.8 (op VAS schaal 0-10) 8 patiënten scheurden hun kruisband opnieuw. 3 patiënten rapporteerden onvoldoende stabiliteit van de knie aan het eind van de onderzoeksperiode (vervolg op Eggli om te evalueren al dan niet resultaten net zo positief zijn in een grotere groep) Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): Niet aanwezig VALIDITEIT 1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatievolgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja [ ] Nee < Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden Er waren geen groepen gerandomiseerd. 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 4. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar < Ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig < Ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar < U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn. RESULTATEN In onderstaande tabellen kunt u de meest relevante resultaten weergeven. Niet alle parameters zullen echter in het artikel vermeld staan. Deze zijn echter vaak zelf uit te rekenen met de gegevens in het artikel. DICHOTOME UITKOMSTEN (bijv. genezen / niet-genezen, in leven / overleden) Uitkomst: genezen. Stable healing torn ACL Follow-up: max 3 jaar TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse (Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden situatie? 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (Meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] Algemene bevolking [ ] Eerste lijn [ ] Tweede lijn [ ] Academische ziekenhuizen [ ] Perifere ziekenhuizen [ ] Derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie het repareren in plaats van vervangen van de voorste kruisband leidt tot een stabiele genezing van het ligament. De meeste patiënten rapporteerden een normale knie functie, een uitstekende tevredenheid en waren klaar om terug te keren naar hun preoperatieve sport niveau. Hiernaast zorgde deze operatietechniek voor een goede genezing van alle gehechte menisci wat de kans op het ontwikkelen van artrose in de toekomst kan verkleinen. GEBRUIKTE KLINIMETRIE - Tegner score - Lysholm - IKDC - MRI - VAS - Lachmann PEDro score Henle 1. Zijn de in- en exclusiecriteria duidelijk beschreven? 2. Zijn de patiënten random toegewezen aan de groepen? 3. Is de blinderingprocedure van de randomisatie gewaarborgd? 4. Zijn de groepen wat betreft belangrijke prognostische indicatoren vergelijkbaar? 5. Zijn de patiënten geblindeerd? 6. Zijn de therapeuten geblindeerd? 7. Zijn de beoordelaars geblindeerd voor ten minste 1 primaire uitkomstmaat? 8. Wordt er tenminste 1 primaire uitkomstmaat gemeten bij >85% van de geïncludeerde patiënten? 9. Ontvingen alle patiënten de toegewezen experimentele behandeling of controlebehandeling of is er een intention-to-treat analyse uitgevoerd? 10. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat de statische vergelijking tussen de groepen gerapporteerd? 11. Is van tenminste 1 primaire uitkomstmaat zowel puntschattingen als spreidingsmaten beschikbaar? PEDro score 9-10 punten 6-8 punten 4-5 punten 0-3 punten Classificatie Zeer goed Goed Redelijk Slecht Nee/Ja 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Bijlage 3: Uitleg klinimetrie artikelen Meetinstrument IKDC Doel Subjectieve vragenlijst omtrent de knie na voorste kruisband operatie die symptomen, pijn, hoogste niveau van activiteit, ADL en functieniveau meet. Hoe lager de score hoe minder “last” de patiënt heeft van de knie. Tegner Deze activiteitenschaal wordt gebruikt bij patiënten met een letsel van met name de voorste kruisband resulterend in knie-instabiliteit. Deze schaal scoort op een schaal van 0-10 voor de mate van belasting/activiteit voor de knie. 10 is zeer competitief sporten, dagelijks trainingsschema op nationaal of internationaal niveau en 0 betekent dat de patiënt geen werk kan uitvoeren door de knieklachten. R.O.M. Met de R.O.M. wordt de Range Of Motion bedoeld. De bewegingsuitslag van een gewricht. Deze kan zowel passief (door de therapeut) als actief (door de patiënt) gemeten worden. Isokinetische kracht Krachttest waarbij spier contractie maakt met constante snelheid, enkel met apparatuur mogelijk, niet manueel. Return to sports Terugkeer naar het sportniveau van voor de blessure. Re-interventie Een herhaalde operatie. Degeneratie kraakbeen Beschadiging/achteruitgang van het kraakbeen. KT-1000/2000 Is een apparaat dat manueel de anterieure verplaatsing van het tibia ten opzichte van het femur test. Test dus de eventuele laxiteit van de voorste kruisband. Anterior knee pain Pijn aan de voorzijde van de knie. Anterior drawer test Engelse benaming voor de voorste schuiflade test. Gestandaardiseerde benaming: Schuiflade test naar ventraal in 90º flexie. De uitgangshouding van de patiënt is ontspannen in ruglig. Uitvoering: De moeilijkheid van deze test is het bepalen van de neutrale start positie als de ligamenten beschadigd zijn. De patiënt zijn knie is 90 graden geflecteerd en de heup is 45 graden geflecteerd. In deze positie is de anterior crurium ligament, voorste kruisband, bijna parallel aan het tibia plateau. De voet van de patiënt wordt gezet op de tafel naast de onderzoeker die op de tafel zit. De fysiotherapeut zit op de patiënt zijn voorvoet en de voet is geplaatst in een neutrale rotatoire positie. Resultaat test: De fysiotherapeut zijn handen worden rond de tibia geplaatst. Met deze handen palpeert de fysiotherapeut de hamstrings om zeker te maken dat deze ontspannen zijn. De tibia wordt dan naar voren getrokken ten op zichten van het femur. Normaliter zou de uitslag van de beweging circa 6 mm. zijn. Lysholm score Met deze vragenlijst wordt in kaart gebracht wat de mate van knie-instabiliteit is bij de patient. Daarnaast wordt er gescoord op mank lopen, zwelling, slotverschijnselen, pijn, belemmeringen tijdens traplopen, steun, hurken. Score is mogelijk van 0-100. Score van < 65 wordt gedefinieerd als slecht. 65-83 is redelijk. 84-90 is goed. 91100 is uitstekend. Short-form 36 Wordt veelvuldig gebruikt voor het meten van ervaren gezondheid of gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven. Het instrument bevat schalen voor fysiek functioneren, sociaal functioneren, rolbeperkingen door fysieke of emotionele problemen, mentale gezondheid, energie, pijn en algemene gezondheidsbeleving. Een hoge score komt overeen met een betere gezondheidstoestand Pivot-shift test Het doel van de pivot shift test is om een plotselinge shift van de tibia te zien ten opzichte van het femur, als de knie van extensie naar een lichte flexie positie wordt gebracht. De onderzoeker brengt het aangedane been in een passieve extensie en endorotatie van de knie. De knie wordt vervolgens in combinatie met een valgus druk op de knie geflecteerd. In een VKB deficiënte knie, waarbij het laterale tibiaplateau aan het begin van de test naar anterieur gesubluxeerd is, zal bij een lichte flexie (30 tot 40 graden), de naar anterolateraal gesubluxeerde tibia plotseling terugschieten (positieve test). Lachman De Lachman test blijkt klinisch de meest waardevolle test te zijn om VKB deficiënties te detecteren. Zoals hierboven gezegd, blijkt de VKB bij 30 graden flexie de meeste weerstand te bieden aan de anterieure translatie van de tibia. De Lachman test wordt uitgevoerd met de aangedane knie in 30 graden flexie, waarbij het bovenbeen gefixeerd wordt en de tibia naar anterieur getransleerd tracht te worden. De test is positief, indien er ten opzichte van de andere knie een vergrote translatie mogelijk is naar anterieur en wanneer het eindgevoel van de knie ‘zacht’ of ‘leeg’ is. Bij een intacte VKB, is bij de uitvoering van de Lachman test een zogenaamd koord-fenomeen te voelen (de anterieure translatie wordt geremd door de VKB). De Lachman test heeft hoge sensitiviteit en specificiteit (oplopend tot 95%). VAS (tevredenheid) Meet de tevredenheid van de patiënt op schaal van 0-10. Hoe hoger de score hoe beter de tevredenheid en vica versa. Tabel 11: Inhoud en betekenis gebruikte klinimetrie.
