Tussen emigratie en moord

LWL · Joods Leven in Europa buiten de grote steden · Tussen emigratie en moord
Joods Leven in Europa buiten de grote steden
Tussen emigratie en moord
Na de machtsovername door de nationaal-socialisten in 1933 emigreerden
ongeveer 500.000 joden uit Duitsland en Oostenrijk.
Met de "MS Galilea" emigreerde Jenny Rosenbaum in 1939 naar
Palestina.
Foto: Jenny-Aloni-Archief, Paderborn
Belangrijke immigratielanden, hoewel met aanzienlijke beperkingen, waren Palestina, de
Verenigde Staten en verschillende Latijn-Amerikaanse landen. Jenny Rosenbaum uit
Paderborn emigreerde bijvoorbeeld naar Palestina. Aanvankelijk kwamen ook vele
vluchtelingen naar andere Europese landen, zoals Frankrijk, België en Nederland. Ze
deelden echter na het begin van de Tweede Wereldoorlog het lot van hun in Duitsland
gebleven geloofsgenoten. Erich Gottschalk en zijn familie werden zoals vele andere
Duitse en Nederlande joden eerst in het doorgangskamp Westerbork geïnterneerd en
vandaar naar Auschwitz gedeporteerd. Hij was de enige die overleefde.
Deportaties
Sinds oktober 1941 was het Duitse joden verboden om te emigreren en in dezelfde tijd
begonnen de deportaties van West-Europese joden naar Oost-Europa. Een deel van
deze gedeporteerden leefde nog een tijdje in gettos ; enige joden uit Westfalen
bijvoorbeeld in Izbica in het district Lublin, of in concentratiekampen. Vele joden werden
direct na aankomst door de Duitsers doodgeschoten of in een van de
vernietigingskampen gebracht.
"Vestiging" van Joden in het getto van Lodz.
Foto: Staatsarchief Lodz / gepubliceerd in: Sascha Feuchert e.a.
(red.): Laatste Dagen. De Gettokroniek van Lodz juni/juli 1944,
Göttingen 2004.
Volgens schattingen waren sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog ongeveer
300.000 joden uit het door de Duitsers bezette Polen naar het oosten, naar de
Sowjet-Unie, gevlucht. Vele van hen raakten na de Duitse overval op de Sovjet-Unie in
de zomer van 1941 opnieuw in de handen van de Duitsers. De nationaal-socialisten
-1-
LWL · Joods Leven in Europa buiten de grote steden · Tussen emigratie en moord
vermoordden tijdens de oorlog ongeveer zes miljoen Europese joden.
Verhalen over het thema "Tussen emigratie en moord"
-2-