Onderwijsprojecten in het Zuiden • Inleiding: Belang van onderwijs Onderwijs evolutie in de wereld • Aandachtspunten bij de opstart, uitbouw, verzelfstandiging van onderwijsprojecten in het Zuiden • Inbedding in de lokale samenleving en samenwerking met partners, de school is geen gebouw, is deel van een gemeenschap • Goede analyse en procesmatige aanpak • Geïntegreerde benadering • Verzelfstandiging Waar je wiegje staat … De toegankelijkheid en de kwaliteit van onderwijs hangt samen met de ontwikkelingsgraad van het land ██ Heel hoge menselijke ontwikkeling ██ Hoge ██ Normale ██ Lage ██ Onbekend Onderwijs is een mensenrecht recht art 26 UVRM (1948) 1. Iedereen heeft recht op onderwijs. Het onderwijs zal kosteloos zijn, althans wat het lager- en basisonderwijs betreft. Het lager onderwijs zal verplicht zijn. Technische- en beroepsopleiding zullen algemeen beschikbaar worden gesteld en hoger onderwijs zal gelijkelijk openstaan voor iedereen die daartoe de begaafdheid bezit. 2. Het onderwijs zal gericht zijn op de volledige ontwikkeling van de menselijke persoonlijkheid en op de versterking van de eerbied voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. Het zal het begrip, de verdraagzaamheid en de vriendschap onder alle naties, volkeren of godsdienstige groepen bevorderen en het zal de werkzaamheden van de Verenigde Naties voor de handhaving van de vrede steunen. 3. Aan de ouders komt in de eerste plaats het recht toe om de soort van opvoeding en onderwijs te kiezen, welke aan hun kinderen zal worden gegeven. Onderwijs als belangrijke parameter van de human development index • Gezondheid - gemiddelde levensverwachting bij geboorte • Kennis: gemiddelde scholingsgraad - Hoeveel jaar school heeft een volwassene van 25j achter de rug? - Hoeveel jaar school zal een schoolrijp kind lopen? - Hoeveel % volwassenen kunnen lezen? • Levensstandaard - BNP per hoofd van de bevolking - koopkracht Onderwijs in de millenniumdoelstellingen MD2Het bereiken van universele basiseducatie In 2015 volgen alle kinderen, jongens en meisjes basisonderwijs Resultaat 2015: % ingeschreven kinderen in basisscholen Aantal leerlingen dat laatste jaar basisschool haalt in 2015 maakt 84% de basisschool af, in 1990 70% of 1 op 6 niet = 57 miljoen kinderen van basisschoolleeftijd gaan niet naar school Geletterdheid bij mannen en vrouwen tussen 15-24 jaar in 2015 91%, in 1990 83% of 103 miljoen niet, waarvan 60% vrouw of over alle leeftijden heen: 757 miljoen niet waarvan 2/3 vrouw Onderwijs in de duurzame ontwikkelingsdoelen SDG 4 : Gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs verzekeren en levenslang leren bevorderen SDG 4: subdoelen • Alle leerlingen verwerven kennis en vaardigheden rond o.a. duurzame ontwikkeling en levensstijl, mensenrechten, gendergelijkheid, vreedzaam wereldburgerschap, culturele diversiteit • Bouw en renovatie van faciliteiten die kind-, vrouw – en handicapvriendelijk zijn en die veilig, vredig, effectief en inclusief leren waarborgen • Tegen 2020: banden tussen scholen in ontwikkelde landen en in landen in ontwikkeling • Tegen 2030: aanzienlijke groei van gekwalificeerde leraren via internationale samenwerkingsprogramma’s Het belang van goed onderwijs • • • • • Onderwijs draagt bij tot zelfredzaamheid. Onderwijs draagt bij tot vrede, respect en verdraagzaamheid. Onderwijs draagt bij tot inspraak en participatie Onderwijs draagt bij tot burgerzin en verantwoordelijkheid Onderwijs van meisjes draagt bij tot gezondheid en minder kindersterfte. Onderwijs is meer dan leren rekenen en schrijven De aanloop tot een 4de pijler project • • • • Face to face contact Geraakt worden door een situatie Familiale banden Contacten via jobs, reizen, stages, vrijwilligerswerk … • Directe actie • Informeel • Weinig planning Van de aanloop tot aan de meet … Geïntegreerde benadering Inbedding Analyseren/plannen Verzelfstandiging Aandachtspunten bij vliegende start, uitbouw, verzelfstandiging van onderwijsprojecten Wie zijn de partners bij de opstart en wat is hun draagkracht ? Welke verankering en verbredingskansen? Welke expertise hier en ginds? Welke doelen op welke termijn? Blinde vlekken, gekleurde focus Snel, concreet, … versus structureel via de overheid (zelf bouwen) Wat zijn de middelen / de wegen daartoe? Financieel, materialen, stagiairs-vrijwilligers, peter- meterschappen … Wie draagt welke verantwoordelijkheid op welk niveau? Planning, uitvoering, controle, ‘ownership’ Geïntegreerde benadering • Is een integrale benadering: oog voor en speelt in op verschillende noden en opportuniteiten die samenhangen. • Verrekent de standpunten en belangen van de verschillende relevante betrokkenen: het kind, de ouders, de samenleving … • Weegt de verschillende behoeften van de verschillende sectoren af tegen elkaar en tegen het geheel. • • • • • • • • • • • Kind van … Broer/zus van … Jongen / meisje Gezond of niet Kansrijk / kansarm Met / zonder beperking Lid culturele meerderheidsgroep / minderheidsgroep Waardedrager… Toekomstige werknemer of ondernemer Weggebruiker … • … 3 Hefboomfunctie … Geïntegreerde aanpak Een leerling is ook Inbedding in de lokale samenleving • De ‘brede school’ • Het betrekken van ouders, buurt, overheden, beslissers in de gemeenschap en de leerlingen zelf • Ingebedde onderwijsprojecten gaan veel verder dan renoveren of bouwen: resultaat<neveneffecten • Onderwijs gaat over participeren aan de samenleving Een school is ook: - een ontmoetingsplaats - een plaats om te sporten - een al dan niet veilig onderkomen - een plaats waar ook volwassenen vorming krijgen - waar de dorpsoudsten vergaderen - een school is deel van de samenleving Goede analyse en procesmatige aanpak Samen met andere actoren in de samenleving een analyse maken van noden en kansen Vragen daarbij o.a. - Financiële mogelijkheden van de gezinnen? Moeten/mogen de leerlingen meewerken om aan voldoende inkomsten te geraken? De kijk van ouders op (beroeps)onderwijs (van meisjes)? Aandacht voor minderheidsgroepen ? Veiligheid? Conflictenzone? Toegankelijkheid en bereikbaarheid van de school? Beschikbaarheid en de deskundigheid van leerkrachten? Beschikbaarheid en de kwaliteit van het lesmateriaal? Stappenplan • Aan welke voorwaarden moet er eerst voldaan worden voor een volgende stap kan gezet? • Welke acties zijn daarvoor nodig? • En wie zijn de partners die daarin een rol kunnen spelen? • Tijd ‘verliezen’ in • Betrokkenheid vergroten • Communicatiecompetenties Verzelfstandiging • Responsabilisering • Ownership vs donorship • Empowerment van de partner • Capaciteitsversterking vorming en opleiding, stagiairs-vrijwilligers, … • Financiële verzelfstandiging stapsgewijs diversificatie van de inkomsten bijdragen doelgroep commerciële activiteit subsidies lokale overheid 23 Samen educatief sterker? Leraars zonder Grenzen! • LzG is een platform voor mensen die educatieve projecten runnen in het Zuiden • 42 projecten • Noord- en Zuidwerking helpen ondersteunen – Naambekendheid – Studiedagen – Expertise uitwisseling – P.R. materialen – Bemiddeling voor stagiairs en vrijwilligers – Uitreiken fiscale attesten Samenwerking school hier met school in het Zuiden • http://www.scholenbanden.be/concept - Sensibiliseren - Uitwisselen - Ondersteunen 1 Inbeddding Waar zijn wiegje ook staat …