C M Y CM MY CY CMY K REACh – veilig gebruik van producten ten aanzien van milieu en volksgezondheid • Algemene informatie • Registratie • Beoordeling • Autorisatie • Beperking van chemische stoffen De meeste chemische stoffen op de markt zijn niet getest op milieuvrien-delijkheid en gevolgen voor de gezondheid bij specifieke toepassingen. Om de veilige productie en toepassing te garanderen, hebben de leden van de Europese Unie de uniforme chemicaliënwet REACh (Registration, Evaluation, Authorisation of Chemicals) goedgekeurd voor een betere bescherming van mens en milieu. Effecten en gevolgen van de nieuwe Europese chemicaliënwet REACh MC-Bouwchemie Nederland Het Eek 9b • 4004 LM Tiel Tel: +31 (0) 344-63 37 00 • Fax: +31 (0) 344-63 34 10 [email protected] • www.mc-bouwchemie.com akut 090152 NL s r e n t r a p e z n ro o o v e i t a m r o inf e k j i r g g n i n r a e l o e v t B i ! u p n o e t Le ing n n a l p n a v d op het gebie C M Y CM MY CY CMY K REACh is van toepassing – wat verandert er? Met de inwerkingtreding van de chemicaliënwet op Registratie 1 juni 2007 werd een meerjarig beleidsproces afgesloten. Stoffen die niet geregistreerd zijn, mogen niet gepro- Voortaan moeten chemische bedrijven tal van nieuwe duceerd of op de markt gebracht worden. Stoffen die en uitdagende verplichtingen nakomen. reeds op basis van de vorige EU-verordening als nieuwe stoffen aangegeven werden, worden beschouwd als Registration, Evaluation, Authorisation of Chemicals: wat is REACh? Het REACh-systeem stelt zowel de producenten als geregistreerd. Voor stoffen die bij de inwerkingtreding importeurs verantwoordelijk voor de veiligheid van van REACh al in het Europese goederenverkeer werden hun chemische stoffen (omkering van de bewijslast). verhandeld , ook phase-in stoffen genoemd, gelden Voortaan mogen in het Europese goederenverkeer enkel langere overgangstermijnen van drieënhalf, zes of elf nog stoffen verhandeld worden, waarvoor voldoende jaar, afhankelijk van de productiehoeveelheid en de gegevens gedeponeerd werden bij het Europees agent- mogelijke risico’s. Deze zijn echter alleen maar geldig schap voor chemische stoffen in Helsinki (“no data – wanneer ze tussen 1 juni 2008 en 1 december 2008 no market”, namelijk ”zonder gegevens geen markt”). vooraf registreerd werden. In deze fase moeten de Daarbij worden niet alleen de eigenschappen van producenten en importeurs bij het Europees Agent- de stof maar ook de toepassingen beoordeeld. schap alle bestaande stoffen aangeven, die ze later De technisch hoge standaard van de huidige maat- Dankzij de nieuwe Europese chemicaliënwet moeten willen laten registreren. Voor de registratieplicht schappij is voor een groot deel te danken aan het de producenten en importeurs van chemische stoffen volgens REACh werd voorzien in een tijdspanne ge-bruik van chemische stoffen die we terugvinden verklaren dat hun stoffen, preparaten en producten tot 31 december 2018. in tal van producten om ons het leven gemakkelijker niet schadelijk zijn voor het milieu en voor de gezondheid en mooier te maken. Vele producten zouden zonder van de verdere verwerkers of gebruikers. Zij worden De geregistreerde gegevens worden vanaf 1 januari de bijdrage van de chemische industrie niet geprod- bijgevolg verantwoordelijk gesteld voor de veilige 2009 door het Agentschap op het internet bekend- uceerd kunnen worden. Dankzij deze ontwikkeling zijn toepassing van de door hen geproduceerde en gebruikte gemaakt. De bedoeling van de registratie vooraf is er vandaag zo’n 30.000 verschillende chemische stoffen chemische stoffen. dat producenten en importeurs op een informatieuitwisselingforum communiceren en informatie over in ongeveer 100.000 producten op de Europese markt. De formuleerders van preparaten, waartoe ook identieke stoffen uitwisselen. Op basis van deze lijst Om de veilige productie en toepassing van chemische MC-Bouwchemie behoort, nemen volgens REACh kunnen downstreamgebruikers vaststellen welke stoffen te garanderen, hebben de leden van de Europese een centrale positie tussen de producenten en geb- grondstoffen ook in de toekomst beschikbaar zijn Unie de uniforme chemicaliënwet REACh goedgekeurd ruikers van chemische stoffen in en zijn verantwoor- en waar ze knelpunten kunnen verwachten. met het oog op een betere bescherming van mens en delijk voor een sluitende risicocommunicatie in milieu. De REACh-verordening bepaalt voor heel Europa de toeleveringsketen. In ieder geval moeten downstreamgebruikers controleren of de voor hen belangrijke stoffen door hun lever- nieuwe normen voor de registratie, beoordeling en autorisatie van bestaande en nieuwe chemische stoffen. Als Europese onderneming zorgt MC-Bouwchemie ancier vooraf registreerd werden. Voor essentiële Met REACh staat de Europese industrie voor de om- voor de precieze naleving van REACh en steunt zij grondstoffen mag een eigen registratie vooraf uitgevoerd zetting van de omvangrijkste wetgeving op het gebied haar klanten bij de omzetting in de praktijk. worden om productieverlies te vermijden. van milieubeleid, die de afgelopen twintig jaar in de EU van toepassing was. 2 3 C M Y CM MY CY CMY K Blootstellingsscenario’s Gebruiksfase naar het voorbeeld van een werkruimte met epoxy (EP)-laag. Uit REACh afgeleide grenswaarden Er mogen in het Europese goederenverkeer geen voor een blootstelling aan stoffen uit producten verhandeld worden, die niet volgens de uitgeharde laag: REACh beoordeeld werden. Dankzij REACh moeten de producenten van chemische stoffen door middel van praktische toepassingen (zogenaamde ”blootstellingsscenario’s“) een Gebruiksfase naar het voorbeeld van een woongebouw met EP-laag. Uit REACh afgeleide grenswaarden beoordeling geven van de veiligheid van de stof voor voor de langdurige blootstelling aan alle toepassingen en toepassingsvoorwaarden in de stoffen uit de uitgeharde laag: levenscyclus van een product met betrekking tot de Gevolgen en effecten ”periodieke inhalatie” ”bestendige inhalatie” toxicologische en ecotoxicologische eigenschappen. Gebruiksfase naar het voorbeeld van Daarbij wordt het “in contact komen” (“blootstelling”) een architectonisch betonoppervlak van mensen of de omgeving met chemische stoffen dat blootgesteld wordt aan verwering. onder toepassingsvoorwaarden geëvalueerd en op basis van de door REACh bepaalde grenswaarden beoordeeld. Uit REACh afgeleide grenswaarden voor een korte blootstelling van het regenwater aan stoffen uit het bouwstofoppervlak: ”periodiek watercontact” REACh impliceert niet alleen verplichtingen voor de Als aan één van de voorwaarden niet wordt voldaan Als de toepassing van een downstreamgebruiker echter producenten en importeurs van chemische stoffen maar of er onzekerheid bestaat over de risicovermindering, niet gedekt wordt door het door de producent over- ook voor de downstreamgebruikers. Daartoe behoren dan wordt er informatie uitgewisseld met de leverancier gemaakte veiligheidsdossier, dan is ook hij ertoe verplicht volgens REACh ondernemingen die stoffen en/of pre- opdat deze de toepassing kan beoordelen en in het om eigen paraten gebruiken om daaruit nieuwe preparaten te veiligheidsinformatieblad kan opnemen. Een andere een chemisch veiligheidsrapport op te stellen. produceren (formuleerders), zoals MC, en die stoffen mogelijkheid is om de toepassing onafhankelijk van en/of preparaten gebruiken voor industriële of beroeps- de leverancier te laten beoordelen en een eigen infor- Naast de producenten van grondstoffen voert ook activiteiten (eindgebruiker/verwerker). matieblad op te stellen. MC als formuleerder grondig onderzoek naar de blootstellingsscenario’s uit te voeren en Gebruiksfase naar het voorbeeld van een injectie in de ondergrond. Uit REACh afgeleide grenswaarden voor een langdurige blootstelling van het grondwater aan stoffen uit het uitgeharde injectiemateriaal: ”bestendig watercontact” mogelijke risico’s van de mengsels voor de volksgezondheid en het milieu uit. Aan de hand van Met de inwerkingtreding van REACh is er ook de verplichting om informatie in beide richtingen van Mogelijke gevolgen voor downstreamgebruikers de toeleveringsketen door te geven. Zowel leveran- • Eigen toepassing wordt niet gedekt • Er moeten bijkomende maatregelen voor risicovermindering getroffen worden • Er moeten aanvullende uitgewerkt worden ciers als klanten moeten nieuwe informatie doorgeven. Ook de downstreamgebruikers krijgen dus bijkomende verplichtingen. Als gebruiker van chemische stoffen in de EU is het doorgaans voldoende om na te gaan of de toepassing gedekt wordt door het veiligheidsinformatie- de niet-kritieke grenswaarden die uit deze testmethoden voortvloeien, werden de producten bij de mogelijke blootstellingsscenario’s ingedeeld (REACh-beoordeling). blootstellingsscenario’s blad. Daarnaast moeten de daarin beschreven maatregelen voor risicovermindering nagekomen worden. Toelichtingen zie pagina 7 4 5 C M Y CM MY CY CMY K Kernbegrippen MC-Bouwchemie: klaar voor REACh Wat moeten de producenten en importeurs Wat moeten de gebruikers in acht nemen? in acht nemen? Als gebruiker van chemische stoffen in de EU is Door de nieuwe Europese chemicaliënwet moeten het doorgaans voldoende om na te gaan of de toepassing de producenten en importeurs van chemische stoffen gedekt wordt door de gegevens in de technische fiches verklaren dat hun stoffen, preparaten en producten en in de veiligheidsinformatiebladen. Daarnaast moeten niet schadelijk zijn voor het milieu en voor de gezondheid de daarin beschreven maatregelen voor risicover- van de verdere verwerkers of gebruikers. Zij worden mindering nagekomen worden. dus verantwoordelijk gesteld voor de veilige toepassing Als de toepassing niet gedekt wordt of als er onzeker- van de door hen geproduceerde en gebruikte heid over bestaat, vindt een uitwisseling van informatie chemische stoffen. met de leverancier plaats opdat deze de toepassing Daartoe behoren volgens REACh ook de zogenaamde kan beoordelen. downstreamgebruikers. Dit zijn ondernemingen die Naleving van de toepassingsgebieden stoffen en/of preparaten gebruiken om daaruit nieuwe preparaten te produceren (zoals MC), en die stoffen Wat moeten de aanbestedende overheden en planners en/of preparaten in het kader van industriële of in acht nemen? Met REACh wordt het Europese chemicaliënbeleid beroepsactiviteiten gebruiken Aanbestedende overheden en planners mogen in de grondig geherstructureerd, wat rechtstreekse gevolgen (eindgebruiker/verwerker). EU alleen volgens REACh beoordeelde producten en voor het internationale goederenverkeer heeft. Door Verplichting om zelf de systemen aanbesteden, die geschikt zijn voor het zich al tijdens de ontwikkelingsfase van REACh te verantwoordelijkheid te nemen beoogde gebruiksdoel. De door de producent over- engageren, is MC vandaag optimaal voorbereid op Verschuiving van de verantwoordelijkheid gemaakte REACh-documenten maken deel uit van de de nieuwe chemicaliënverordening. van de overheid naar de onderneming bouwakte. Als de toepassing niet gedekt wordt of als er onzekerheid over bestaat, vindt een uitwisseling van Als betrouwbare en competente partner staat MC haar klanten ter beschikking voor een informatie- Waarover moeten de producenten informatie informatie met de leverancier plaats opdat deze de uitwisseling over REACh. verschaffen? toepassing kan beoordelen. Om de voor milieu en gezondheid onschadelijke Aanbesteding van geschikte producten en systemen toepassing van stoffen, preparaten en producten die volgens REACh beoordeeld werden te garanderen, leggen de producenten de mogelijke toepassingsgebieden vast. Deze gegevens worden Wat moet iedereen in acht nemen? in de technische fiches en de veiligheidsinformatie Met de inwerkingtreding van REACh moet er ook bladen genoteerd. Aan de basis van de bepaling van informatie in beide richtingen van de toeleveringsketen de toepassingsgebieden liggen uitvoerige controles, door gegeven worden. Zowel leveranciers als klanten een beoordeling en de opstelling en indiening van een moeten nieuwe informatie doorgeven om een sluitende stofdossier bij het Agentschap voor chemische stoffen risicocommunicatie in de toeleveringsketen van de in Helsinki. producenten en importeurs tot de formuleerders en Belangrijke stofinformatie Bepaling van toepassingsgebieden eindgebruikers te garanderen. Blootstelling Stoffen die in chemische producten aanwezig zijn, kunnen mogelijk een invloed op de mens en het milieu hebben. Blootstellingsgrenswaarden Volgens REACh worden specifieke standaardgevallen als voorbeeld van een blootstelling bepaald. Op basis van erkende informatie op het gebied van toxicologie en ecotoxicologie worden grenswaarden met betrekking tot de duur en omvang van de blootstelling van bepaalde stoffen geformuleerd. Stofbeoordeling en stofdossier In het kader van de beoordeling van de veiligheid van een chemische stof wordt aan de hand van grondige materiaaltests en -controles een correlatie met de gestelde grenswaarden bepaald en gecontroleerd of deze nageleefd worden. Blootstellingsscenario Op basis van de onderzoeksresultaten worden de toepassingsvoorwaarden en – gebieden bepaald, waarvoor de chemische producten op het gebied van blootstelling van mens en milieu geschikt zijn. Alle producten van MC-Bauchemie op basis van kunststof werden voor de volgende blootstellingsscenario’s gecontroleerd en beoordeeld. Periodieke inhalatie Standaardgeval voor een blootstelling van mensen via inhalatie: bv. werkruimte Bestendige inhalatie Bijzonder geval voor een blootstelling via inhalatie bij personen die bijzondere bescherming nodig hebben: bv. oude of zieke mensen en kinderen – ook bij privégebruik Periodiek watercontact Standaardgeval voor een mogelijke uitwassing van stoffen uit chemische producten in het geval van een blootstelling aan water bv. regenbui op architectonisch betonoppervlak Bestendig watercontact Bijzonder geval bij de toepassing van chemische producten die langdurig in contact komen met water: bv. grondwatercontact van injectiematerialen Verwerking van zuivere, ongemengde of reeds gemengde maar nog niet uitgeharde kunststofproducten bv. tijdens de verwerking binnen of bij het injecteren Documentatie Deze positief beoordeelde toepassingsgebieden worden voor elk product in het technische documentatieblad en in het veiligheidsinformatieblad vermeld. Daarmee komt MC-Bauchemie haar REAChinformatieplicht na. Risicomanagement: Verzameling van de door eenieder bekende informatie 6 7