Checklist financiën bij (meer) zelfstandig wonen1 Deze checklist biedt een zo compleet mogelijk overzicht van financiële aspecten waarmee rekening gehouden moet worden als je (meer) zelfstandig gaat wonen. Hoe dit precies per persoon uitpakt, verschilt in verband met persoonlijke factoren. In ieder geval is het van belang dat als er schulden en/of betalingsachterstanden zijn deze eerst aangepakt worden. Hiervoor dien je je te melden bij de gemeente waar je woont. Kijk op de website van de betreffende gemeente of bel de gemeente op voor meer informatie. Omdat de overgang naar zelfstandig wonen veel veranderingen met zich meebrengt, kan het raadzaam zijn om gebruik te maken van een budgetbeheerder. Deze is op de hoogte van vrijwel alle mogelijkheden en kan je hier bij ondersteunen. De kosten voor budgetbeheer zijn voor je eigen rekening. Als er geen schulden en/of betalingsachterstanden zijn, kan je de checklist gebruiken. 1. Administratie op orde Zorg dat de administratie op orde is: alle post is geopend en verwerkt (let ook op digitale facturen). Alle post is overzichtelijk opgeborgen in een map met tabbladen. Tabbladen zijn te downloaden via: https://service.nibud.nl/Geldzaken/zbw/Printversie_tabbladen_Geldzaken_Organiser.pdf Als er geen schulden zijn, maar toch hulp gewenst is bij het op orde brengen van je administratie, kan je hulp vragen bij ‘Thuisadministratie’ of het ‘formulieren infopunt’ van Humanitas ZuidKennemerland e.o. (telefoon 023-5763440 en 06-33342204, op dinsdag, woensdag en vrijdag tussen 9-12 uur). Inwoners van Beverwijk, Wijk aan Zee, Heemskerk of Velsen kunnen voor hulp bij het ordenen van administratie terecht bij Socius, telefoon: 088-8876900. Vraag naar de afdeling Financiële Administratie Thuis. Inwoners van de Haarlemmermeer kunnen terecht bij Stichting Meerwaarde. Melden bij het Voordeurteam, telefoon: 023-5698868, e-mail: [email protected] 2. Inzicht in huidige financiën: budgetoverzicht maken “Je geldzaken regelen zonder overzicht is net zoiets als fietsen met je ogen dicht. De vraag is niet óf het fout gaat, alleen maar wanneer. Je hoeft je geen zorgen te maken als je links en rechts kijkt, vóór je en ook regelmatig achterom. Je ziet alles aankomen en kunt op tijd reageren. Met geldzaken is het precies zo”. Maak dus een overzicht van je huidige financiën: wat zijn de inkomsten, wat zijn de uitgaven. Het overzicht van de huidige inkomsten en uitgaven kan je vervolgens in een budgetoverzicht zetten: budgetoverzicht huidige situatie (zie voorbeeld in de bijlagen). Als het niet lukt een budgetoverzicht te maken, vraag dan hulp bij een organisatie voor inkomensbeheer of beschermingsbewind. RIBW K/AM werkt samen met Stichting Budget (www.stichtingbudget.nl), Hanneke Niessen en Ingrid Boon, telefoon (023) 55 72 156. Voor aanmelding bij Stichting Budget dien je eerst telefonisch contact op te nemen. Bij de intake dien je de volgende papieren mee te nemen (map met geordende administratie): - inkomensspecificatie belastingdienst toeslagen (zorgtoeslag) en/of belastingaangiftes beschikking CAK (AWBZ bijdrage) bankafschriften van de laatste 3 maanden (of print internetbankieren) zorgpolis huurspecificatie (nieuwe situatie, als deze bekend is) verzekeringspapieren (aansprakelijkheids-/inboedel-/uitvaart-/levens-/brommer-/ fietsverzekering) kopie geldige legitimatie (voor aanmelding bij Stichting Budget) 3. Budgetoverzicht toekomstige situatie maken Dit document is met zorg samengesteld. Informatie kan wijzigen, het document zal zo veel mogelijk tussentijds worden geactualiseerd. Aanvullingen en/of correcties kun je doorgeven aan [email protected] 1 Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 1 Nu er inzicht is in de huidige financiële situatie, kan een budgetoverzicht gemaakt worden van de toekomstige situatie, dus je situatie als je (meer) zelfstandig woont (zie voorbeeld in de bijlagen). Sommige bedragen moeten geschat worden, omdat misschien nu nog niet alle gegevens bekend zijn. Maak een reële schatting. Er zijn bepaalde jaarlijkse inkomsten/uitgaven, denk aan vakantiegeld en aan de gemeentelijke heffingen/waterschapsbelastingen. Als je van een laag inkomen moet rondkomen en je gaat zelfstandig wonen, dan is het vakantiegeld vaak nodig om rekeningen van te betalen. Het is raadzaam om voor deze inkomsten/uitgaven een jaarbegroting te maken. Hou bij het maken van het budgetoverzicht rekening met onderstaande punten. A. Toeslagen/tegemoetkomingen en kwijtscheldingen Mogelijk kan in de toekomstige situatie een beroep gedaan worden op toeslagen en/of tegemoetkomingen, bijvoorbeeld huurtoeslag, zorgtoeslag, langdurigheidstoeslag. Ook kan het zo zijn dat je momenteel toeslagen ontvangt, die vervallen als hij/zij meer zelfstandig woont. Wil je weten of je recht heb op een toeslag/tegemoetkoming ga dan naar de site van het Nibud: www.nibud.nl/berekenuwrecht. Nadat de gegevens zijn ingevuld, volgt aan het eind een overzicht. Er staat ook bij waar de toeslag(en) aangevraagd kunnen worden, zoals huurtoeslag en zorgtoeslag. Op deze website kan ook aangegeven worden in welke gemeente je woont, waarne een overzicht volgt van (gemeentelijke) regelingen waar je wel/geen recht op hebt. Voor bepaalde belastingen kunnen huishoudens met een laag inkomen kwijtschelding aanvragen, bijvoorbeeld voor gemeentelijke heffingen en waterschapheffingen. De regels verschillen per gemeente, dus informeer bij de betreffende gemeente en bij www.waternet.nl/klantenservice/informatie-over/kwijtschelding/. B. Eigen bijdrage AWBZ-zorg (CAK) Indien je verhuist van een BW naar een (meer) zelfstandige vorm van wonen zal de begeleiding waarschijnlijk ook wijzigen. Hoe hoog je eigen bijdrage dan wordt, is afhankelijk van je persoonlijke situatie (leeftijd, inkomen en vermogen, huishouden en zorggebruik). Het CAK berekent de hoogte van de eigen bijdrage. Op de site van het CAK staat een rekenprogramma waarmee de eigen bijdrage berekend kan worden, zie: www.hetcak.nl Als je vanuit een situatie ‘zorg met verblijf’ (BW) zelfstandig gaat wonen, is er een regeling ‘terugkeer naar de maatschappij’ (TNM ), zie de site van het CAK: http://www.hetcak.nl/portalserver/portals/cak-portal/pages/k1-1-7-3-2-verklaring-terugkeernaar-maatschappij Volgens deze regeling hebben mensen de mogelijkheid om een half jaar van te voren een aanvraag te doen om het lage eigen bijdragetarief te betalen (minimaal € 152,- per maand en maximaal € 797,80 per maand ) te betalen. Uiteraard is het afhankelijk van de eigen bijdrage. Vaak is het zo dat mensen met bijvoorbeeld een WWB-uitkering geen of weinig eigen bijdrage betalen. Voor hen is deze regeling dan niet interessant. Maar betaal je wel meer dan het minimum, dan kan deze regeling interessant zijn. De aanvraag moet worden gedaan door de RIBW begeleider. Het aanvraagformulier vind je op de volgende site: www.achmeazorgkantoor.nl/zorgaanbieders/azr/verklaringterugkeermaatschappij/Pages/Verklarin gTerugkeerMaatschappij.aspx. Mogelijk heb je recht op ‘Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)’. Kijk voor informatie op de site: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/tegemoetkoming-chronisch-zieken-engehandicapten-wtcg C. Overzicht eenmalige kosten Als je gaat verhuizen, brengt dit extra kosten met zich mee. Als je een eigen huis krijgt, zal dat ingericht moeten worden. In de bijlagen vind je een voorbeeldlijst van wat er zoal nodig is in een huishouden. Als je een woning krijgt, zijn er naast de inrichtingskosten misschien ook andere eenmalige kosten die met de nieuwe woning te maken hebben, zoals (extra) schoonmaakkosten of kosten voor verven en/of behangen. In je nieuwe huis zijn vloerbedekking en gordijnen nodig. Misschien moet voor het verhuizen van de spullen een busje of aanhanger gehuurd worden? Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 2 Je kan ervoor kiezen om eerst het meest noodzakelijke aan te schaffen. eventueel kunnen spullen in een tweedehands winkel gekocht worden. Er bestaan ook weggeefwinkels (zie: http://weggeefwinkels.nl/adreslijst). Cliënten in Haarlem kunnen gratis tweedehands inboedel ophalen bij de Stichting Haarlemmers voor Haarlemmers (telefoon 06-28233860 en 06-42221713). Sommige gemeenten geven ook bijzondere bijstand voor (eenmalige) verhuis/inrichtingskosten. Informeer bij de gemeente. Let op: deze bijstand moet vaak (grotendeels) terugbetaald worden. Soms is het mogelijk om voor specifieke (eenmalige) kosten een aanvraag te doen bij een fonds. De meeste fondsen hebben als voorwaarde dat de aanvraag gedaan wordt door de hulpverlenende organisatie (dus de RIBW K/AM-begeleider). Fonds Urgente Noden: www.urgentenodenhaarlem.nl. Aanvragen tot € 100 gaan via RIBW K/AM, boven € 100 rechtstreeks bij het fonds. Ango Fonds: www.ango.nl/wat-ango-doet/ango-fonds/. Voor mensen met een lichamelijke beperking of mensen met een lichamelijke chronische aandoening of mensen met een verstandelijke beperking. Mollema Fonds: http://www.ggzingeest.nl/hulp-nodig/praktische-info/mollema_fonds/ Let op: alleen voor de regio’s Amstelland, de Meerlanden, Zuid-Kennemerland en Amsterdam, dus niet voor de regio Midden-Kennemerland. Cordaid Bond Zonder Naam: http://www.cordaidbondzondernaam.nl/nl/bond-zonder-naamwerkwijze.html. Voor financiële steun van Cordaid Bond Zonder Naam komen alleen individuele personen binnen Nederland in aanmerking die tot de laagste inkomensgroepen behoren. Aanvragen moeten betrekking hebben op de noodzakelijke kosten voor levensonderhoud. FondsDBL: https://www.fondsdbl.nl/Article/1. Voor particulieren gelden vijf criteria, zie website. D. Effecten voedingsgeld en uitkering Voor BW-cliënten is voedingsgeld gereserveerd: € 6,25 per cliënt per dag, dus € 43,75 per week. Als je vanuit een BW (meer) zelfstandig gaat wonen, vervalt deze bijdrage voor voeding. Dus in het budgetoverzicht moet hiermee rekening worden gehouden. Als je een laag inkomen hebt moet je bij zelfstandig wonen rekening houden met weekgeld van € 50 tot € 60. E. Verzekeringen Iedereen die in een BW woont heeft via de RIBW K/AM een AVP (Aansprakelijkheidsverzekering particulieren). Als je zelfstandig gaat wonen dient je zelf een AVP af te sluiten. Voor cliënten in een BW heeft de RIBW K/AM een basisverzekering voor de inboedel afgesloten ter hoogte van € 5.000 per gebeurtenis. Als je zelfstandig gaat wonen heeft hij/zij voor de inboedel een inboedelverzekering nodig. Een inboedelverzekering (brand- of brand/inbraakverzekering) dekt de schade aan inboedel of huisraad in de woning. De hoogte van de premie is afhankelijk van de verzekerde som. Voor informatie over verzekeren: http://www.nibud.nl/uitgaven/verzekeren/noodzakelijkeverzekeringen.html 4. Plan maken Je hebt nu een overzicht van je huidige en toekomstige financiële situatie, en van de eenmalige kosten die een verhuizing met zich meebrengen. Je bent dus goed voorbereid voor de stap naar (meer) zelfstandige wonen. Het kan zijn dat je in je nieuwe situatie financieel niet ‘rond’ zou komen. In dat geval zal je vóórdat je gaat verhuizen een plan moeten maken om te voorkomen dat je in de financiële problemen komt. Als je spaargeld hebt, kan je dat misschien aanspreken, maar ook spaargeld raakt ooit op. Lenen is riskant (en duur) en in het algemeen geldt: kan je niet sparen, ga dan ook niet lenen. Misschien heb je mensen in je omgeving, betrouwbare familie/vrienden, die je kunnen helpen. Ook kan je met hulp van bijvoorbeeld budget-beheer bekijken hoe je toch financieel gezien de stap kunt maken naar meer zelfstandig wonen. Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 3 Op de site van het Nibud (www.nibud.nl) staan budgettips. Ook geeft het Nibud diverse handige gidsjes uit, zoals ‘De beste bespaartips’, ‘Meer met je geld’ en het ‘Grippakket’. Ook in de bibliotheek zijn goede praktische boeken te leen zoals ‘101 goed met geld tips’ van Marieke Henselmans. RIBW K/AM wenst je veel succes bij je overstap naar (meer) zelfstandig wonen! Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 4 BUDGETOVERZICHT van mijn huidige situatie Naam: Datum: INKOMSTEN UITGAVEN Per week Per maand Per week (weekbedrag x 4,3) Uitkering/loon Zorgtoeslag Huurtoeslag Bijzondere bijstand Voorlopige teruggave inkomsten belasting Kinderbijslag Voedingsgeld RIBW K/AM Overige inkomsten: - (weekbedrag x 4,3) Huur Eigen bijdrage AWBZ Zorgpremie Energie - gas Energie - elektra Water Budgetbeer/bewindvoeringskosten Kabel/internet Telefoon - vast Telefoon - mobiel Inboedel/brand verzekering WA verzekering Gemeentelijke belastingen Overlijdensverzekering Vervoerskosten Abonnementen en lidmaatschappen Reserveringen: Onvoorzien: TOTAAL INKOMSTEN TOTAAL UITGAVEN Aflossing schulden TOTAAL UITGAVEN RUIMTE PER MAAND Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K Per maand 5 BUDGETOVERZICHT van mijn toekomstige situatie Naam: Datum: INKOMSTEN UITGAVEN Per week Per maand Per week (weekbedrag x 4,3) Uitkering/loon Zorgtoeslag Huurtoeslag Bijzondere bijstand Voorlopige teruggave inkomsten belasting Kinderbijslag Voedingsgeld RIBW K/AM Overige inkomsten: - (weekbedrag x 4,3) Huur Eigen bijdrage AWBZ Zorgpremie Energie - gas Energie - elektra Water Budgetbeer/bewindvoeringskosten Kabel/internet Telefoon - vast Telefoon - mobiel Inboedel/brand verzekering WA verzekering Gemeentelijke belastingen Overlijdensverzekering Vervoerskosten Abonnementen en lidmaatschappen Reserveringen: Onvoorzien: TOTAAL INKOMSTEN TOTAAL UITGAVEN Aflossing schulden TOTAAL UITGAVEN RUIMTE PER MAAND Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K Per maand 6 Voorbeeld inventaris woning echt nodig niet nodig niet aanschafkosten of heb ik al echt nodig opmerkingen Apparatuur Gasfornuis/oven € Afzuigkap € Koelkast € Vriezer € Wasmachine € Wasdroger € Televisie € DVD speler € Radio € Computer + printer € Telefoon vast/mobiel € Stofzuiger € Strijkplank € Strijkbout € Mixer € Koffiezetapparaat € Broodrooster € Magnetron € Foodprocessor € Werkmaterialen Emmers € Droogrek- of lijnen € Vaatdoekjes € Stoffer en blik € Bezem € WC-borstel € Schoenborstel € Dweil € Mattenklopper € Spons en zeem € Stofdoeken € Raamwisser Diverse schoonmaakmiddelen Diversen € Kapstok € Kleerhangers € Hanglampen € Schemerlampen € Plafondlampen € Bedlampjes € Spiegels € Prullenbak € Deurmat € Vuilnisemmer/-zakken € Klok € Wekker € Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K € 7 echt nodig Verlengsnoeren niet nodig niet aanschafkosten of heb ik al echt nodig € Gereedschap € Gieter € Huishoudtrap € Asbak € Bloempotten/planten € Naambordje € Brievenbus € Personenweegschaal € Telefoonklapper/ adresboek € Kalender/agenda € Schrijfblok + pennen € Ordners + tabbladen € Perforator € Nietmachine € Postbakjes € opmerkingen Inrichting slaapkamer Bed € Matras € Molton deken € Kussen € Dekens € Dekbed € Hanglegkast € Stoel € Nachtkastje € Inrichting logeerkamer Bed € Matras € Molton deken € Kussen € Dekens € Dekbed € Hang/legkast € Stoel € Nachtkastje € Servies Borden € Kommen € Schalen € Dessertschaaltjes € Mokken € Kop en schotels € Theepot € Theelichtje € Koffiepot € Thermoskan € Bierglazen € Wijnglazen € Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 8 echt nodig Borrelglazen niet nodig niet aanschafkosten of heb ik al echt nodig € Suikerpot € Juskom € Botervloot € Eierdoppen € Fruitschaal € opmerkingen Keukeninventaris Bakvormen € Pureestamper € Garde € Lepelrek € Houten lepels € Soeplepel € Messen € Maatbeker € Beslagkom € Keukenweegschaal € Fruitpers € Rasp € Kurkentrekker € Blikopener € Flesopener € Schaar € Koffiefilter € Gootsteenbakje € Knoflookpers € Notenkraker € Afwasgerei € Bestekbak € Theezeefje € Kraanslang € Gasaansteker € Kruidenrek € Pannenlappen € Ovenwanten € Kaasschaaf € Braadpan € Koekenpan € Overige pannen € Fluitkete € Vergiet € Voorraadbussen € Broodtrommel € Beschuitbus € Koektrommel € Pedaalemmer € Brood/vleesplank € Onderzetter € Vloerbedekking Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 9 echt nodig Woonkamer niet nodig niet aanschafkosten of heb ik al echt nodig € Slaapkamer(s) € Keuken € opmerkingen Gordijnen + gordijnrails Woonkamer € Slaapkamer € Keuken € Meubels woonkamer Eetkamertafel € Stoelen € Boekenkast € Wandmeubel € Bank(stel) € Salontafel € Bijzettafel € Inrichting badkamer Douchegordijn + rail € Badmat € Handdoekenrekje € Medicijnkastje € Verbanddoos € Wasmand € Linnengoed Theedoeken € Keukenhanddoeken € Tafellaken € Pannenlap € Stofdoeken € Lakens € Slopen € Dekbedovertrekken € Handdoeken € Badhanddoeken € Washandjes € Bestek Lepels € Vorken € Messen € Opscheplepels + juslepel € Theelepeltjes € Gebaksvorkjes € Slacouvert € Suikerschep € Totaal aanschafkosten € Checklist financiën/juni 2013/Karin Obbink/I&K 10