Routekaart naar een CO2-arm Nederland

Provinciaal klimaat- en
energiebeleid: doelen,
emissies, maatregelen.
Robert Koelemeijer - PBL
Doelstellingen - Mondiaal
 Parijs-akkoord: ‘Well below
2 degrees’.  Mondiaal circa
50% emissiereductie nodig
in 2050 tov 1990
 Hoe mondiale reductieopgave te verdelen?
Doelstellingen – Europa
 EU-ambitie 2050: 80-95% emissiereductie in 2050 tov 1990
 EU-doelen 2030:
– 40% emissiereductie tov 1990
 ETS-sectoren: 43% reductie tov 2005
 Niet-ETS-sectoren: 30% tov 2005 (nog verdelen naar lidstaten)
– 27% aandeel hernieuwbaar (bindend op EU-niveau)
– 27% besparing (indicatief doel)
 EU-doelen 2020:
– 20% emissiereductie tov 1990 EU-breed (25% wordt gerealiseerd in EU);
voor NL is dit 16% reductie tov 2005 in de niet-ETS (wordt gehaald)
– 20% aandeel hernieuwbaar EU-breed (NL: 14%)
– 20% energiebesparing (indicatief doel)
Doelstellingen – nationaal
 Nationaal: afspraken SER-Energieakkoord:
–
–
–
–
Realiseren doel hernieuwbaar 14% (2020) en 16% (2023)
100 PJ besparing finaal verbruik
Werkgelegenheid (netto banengroei van 15.000 FTE)
Mondiale notering in top-10 clean-tech ranking
 Energierapport 2016: “Het kabinet wil de uitstoot van
broeikasgassen in 2050 met 80-95% terugdringen op Europees
niveau”
De bouwstenen van een schoon energiesysteem
 Energiebesparing
 Emissiearme elektriciteitsvoorziening, in combinatie met
toenemende rol van elektriciteit in energievoorziening (ook:
transport, warmte)
 Vervangen fossiel door biomassa (o.a. zwaar transport)
 Toepassen afvang en opslag van CO2 (CCS), zowel bij fossiel als bij
biomassa
 Vermindering emissies overige broeikasgassen; met name
methaan (CH4) en lachgas (N2O) in de landbouw
 Diepgaande emissiereductie vraagt om een energietransitie
Scenario’s voor 80% emissiereductie
Technologie(systeem)
Vergassing of fermentatie van duurzame biomassa voor groen gas
en/of biobrandstof met CCS
Energiebesparing (verdergaand dan autonoom en volgens bestaand
beleid) en versterking circulaire economie
CCS bij de industrie en raffinaderijen
Potentiële
maximale
bijdrage
*****
***
***
Elektrische warmtepompen in woningen, gebouwen, kassen,
bedrijven
Nul-emissie wegverkeer (elektrisch, waterstof)
***
Windenergie
***
Kernenergie
***
***
Zon-PV
**
Elektriciteitscentrales met CCS
**
Power-to-X (inclusief opslag; X = gas, warmte, brandstof,
chemicaliën)
Warmtenetten met geothermie en restwarmte voor gebouwde
omgeving en kassen
**
*(*)
Indicatie
huidige
ontwikkeling
De belangrijkste
vernieuwende
systeemopties
Schaalniveau’s beleid
 Veel beleid Europees/nationaal:
– Verkeer: EU-normen nieuwe auto’s, biobrandstoffen, nationaal fiscaal
beleid (Accijns, BPM, MRB)
– Industrie/energie: ETS, SDE+, Wet Milieubeheer, convenanten
– Gebouwde omgeving: eisen aan nieuwbouw, convenanten voor bestaande
bouw, energiebelasting, subsidieregelingen
 Rol provincies o.a.:
– Ruimtelijke inpassing hernieuwbare energie
– Afstemmen gemeentelijke plannen die over gemeentegrenzen heen gaan
(o.a., infrastructuur voor warmte, elektriciteit (ook laadpalen etc), gas)
– Vergunningverlening bedrijven, handhaving wet milieubeheer
– Faciliteren pilots voor innovaties (bv. elektrisch verkeer)
Broeikasgasemissies per stof
Broeikasgasemissies per sector
Broeikasgasemissies per provincie
Broeikasgasemissies per provincie
Broeikasgas emissies 2013
Hernieuwbare energie, realisatie en raming (NEV2015)
Aandeel hernieuwbare energie in Nederland (NEV 2015)
-
Doelen 2020/2023
Windenergie
Windenergie: Status vergunningen (RVO, 2016)
Zon-PV
Energielabels Nijmegen
2010
2050 (scenario)
Vesta-model PBL
Energielabels en warmtebronnen Nijmegen
2010
2050 (scenario)
Vesta-model PBL
Warmtevoorziening Gelderland (2010)
Bestaand warmtenet (restwarmte)
Gas
Gas, geothermie mogelijk
Vesta-model PBL
Warmtevoorziening Gelderland (scenario 2050)
Bestaand warmtenet (restwarmte)
Gas
Gas, geothermie mogelijk
Warmtenet geothermie
Warmtenet biomassa WKK
Vesta-model PBL
Conclusies
 Verregaande vermindering van BKG-emissies vergt energietransitie
Provincies spelen belangrijke rol bij:
 Ruimtelijke inpassing hernieuwbare energie
 Afstemmen gemeentegrens-overschrijdende plannen (o.a.,
infrastructuur voor warmte, elektriciteit (ook laadpalen etc), gas)
 Vergunningverlening bedrijven, handhaving wet milieubeheer