Klimaatverandering in Nederland 1 In deze presentatie: Hoe is het klimaat in Nederland de afgelopen 50 jaar veranderd? Hoe verandert het klimaat de komende 50 jaar? Op weg naar KNMInext scenario’s 2 Hoe is het klimaat in Nederland veranderd? …1951-1980 …1981-2010 Zie ook: www.klimaatatlas.nl 3 9,3°C Het is warmer geworden 19511980: 9,3°C 19812010: 10,1°C 10,8°C Gemiddelde jaartemperatuur Ruimtelijk patroon voor maximumtemperatuur is anders dan voor de gemiddelde temperatuur Maximum temperatuur in warmste maand (Juli) Toename in aantal zeer warme dagen • Maar periode van opwarming is te kort voor statistische trend in extremen Afname in aantal zeer koude dagen • Afname in koude dagen is kleiner dan de toename in de warme dagen Het is natter geworden Jaarneerslag in periode 1910-2009: 25% genomen Ruimtelijk patroon in de neerslag 19511980: 775 mm per jaar 19812010: 850 mm per jaar Gemiddelde jaarneerslag 9 Ruimtelijk patroon in de neerslagtrend De gemiddelde jaarneerslag Trend 1951-2009 10 Ook ruimtelijk patroon in extreme dagneerslag -7% 0% +8% +14% Afwijking van extreme neerslag (voor dagelijkse en 10-daagse waarden) t.o.v. De Bilt Geen ruimtelijk patroon voor extreme uurneerslag Radar dagneerslag Herhalingstijd: 1 jaar 12 Radar uurneerslag Herhalingstijd: 1 jaar Voorjaars- en zomerdroogte Maximale neerslagtekort in mm Laatste 30 jaar toename in voorjaarsdroogte, vooral door toename in verdamping. De toename in verdamping komt vooral door toename straling en deels door toename in temperatuur. 13 Het waait de laatste jaren iets minder hard 14 Regionale verschillen wind Jaargemiddelde windsnelheid 1981-2010 Stijging zeespiegel • Mondiaal +17 cm, in Nederland +19 cm sinds 1900 • Laatste jaren een toename (waarvan 25% veroorzaakt door versnelde smelting Groenland & Antarctica): • Huidige tempo: 30 cm/eeuw 16 Hoe verandert het klimaat de komende 50 jaar? 17 Klimaatscenario’s voor Nederland rond 2050 en 2100 Mondiale en regionale klimaat modellen Waarnemingen Het wordt nog warmer Ongeveer 1 tot 3 °C rond 2050 19 Maar af en toe wordt het koud! ~ 4 tot 10 Elfstedentochten in de 21ste eeuw 20 In de winter neemt de neerslag gemiddeld toe +4 tot +14 % rond 2050 21 In de zomer neemt de neerslag iets toe of flink af +3 tot +6 % rond 2050 (G en W) -10 tot -19 % rond 2050 (G+ en W+) 22 Neerslagtekort neemt toe onder + scenario’s > door afname neerslag in de zomer in de + scenario’s Neerslagtekort = neerslag - potentiële verdamping Gemeten (historisch) Volgens W+ scenario (2050) 23 Het gaat harder regenen rond 2050 Extremen in de winter: +4 tot +12 % Extremen in de zomer: +5 tot +27 % 24 Het blijft ongeveer even hard waaien • 25 Hoogste dag gemiddelde windsnelheid: -1 tot +4 % De zeespiegel blijft stijgen Tussen de 15 en 35 cm rond 2050 26 Verandering afvoer Rijn en Maas •Toename gemiddelde Rijnafvoer in de winter •Toename piekafvoeren in de winter •Kans op lagere rivierafvoeren in de zomer & lagere waterstanden •2010: RheinBLick 2050 project 27 Op weg naar KNMInext klimaatscenario’s Waarom nieuwe scenario’s? •Nieuwe wetenschappelijke inzichten: IPCC AR5, WG1 •Extra gebruikerswensen 28 Op weg naar KNMInext klimaatscenario’s Wordt KNMInext heel anders? •Range wereldgemiddelde temperatuurstijging vergelijkbaar; •Waarschijnlijk weer 4 klimaatscenario’s; •Meer klimaatvariabelen (bijv. straling); •Regionale differentiatie; •Tijdreeksen voor de toekomst; 29 Op weg naar KNMInext klimaatscenario’s Meer informatie? •Flyer KNMInext scenario’s •Nieuwsbrief climate scenarios •25 maart 2013: Minisymposium Meedenken? Klankbordgroep Mail: [email protected] 30