opleidingsplan enkelvoudige differentiatie acute interne

OPLEIDINGSPLAN ENKELVOUDIGE DIFFERENTIATIE ACUTE INTERNE GENEESKUNDE ERASMUS MC 6 JUNI 2014 Dit document betreft het Opleidingsplan voor de enkelvoudige differentiatie acute interne geneeskunde vanuit het Erasmus MC in samenwerking met het Maasstadziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis. Naast dit opleidingsplan is er ook een generaal lokaal opleidingsplan voor de internistenopleiding vanuit het Erasmus MC. Namens het opleidingsteam Acute Interne Geneeskunde Dr. Stephanie Klein Nagelvoort Schuit Prof. dr. J.L.C.M van Saase Rotterdam, 2014 2
1. DOEL ENKELVOUDIG PROFIEL ACUTE GENEESKUNDE: Het opleiden van internisten met een diepgaande kennis van de etiologie, diagnostiek en behandeling van acute geneeskundige aandoeningen. Meer specifiek beheerst de internist-­‐acuut geneeskundige alle aspecten van de opvang, stabilisatie en eerste behandeling van acute geneeskundige problematiek, zowel op de Spoedeisende Hulp (SEH), op de verpleegafdeling als op de (spoed)polikliniek. Hij/zij kent de indicatiestelling voor het verrichten van noodzakelijke aanvullende diagnostiek, rekening houdend met urgentie en timing. Hij/zij beschikt over voldoende vaardigheden om met behulp van een generalistische differentiële-­‐diagnostische benadering van de acuut zieke patiënt te komen tot een geïntegreerd beleidsplan (voor tenminste de eerst volgende 24 uur). Daarnaast beschikt hij/zij over ruime kennis en vaardigheden op het gebied van ALS (“advanced life support”), pijnbehandeling en toxicologie. De internist-­‐acuut geneeskundige heeft ervaring en opleiding in de organisatie van acute zorg in de meest brede zin, zowel intra-­‐ en extramurale spoedopvang en rampengeneeskunde. De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om doeltreffend samen te werken in het overgangsgebied met andere specialismen. 2. CURRICULUM: 2.1 VOOROPLEIDING: De eerste vier jaren van het opleidingstraject tot internist, inclusief de verplichte stages, dienen voltooid te zijn. Bij voorkeur zijn een stage cardiologie en longziekten gedaan. 2.2 STAGES IN ENKELVOUDIG PROFIEL ACUTE GENEESKUNDE: De opleiding heeft een totale duur van 24 maanden. Hiervan wordt verplicht 20% van de tijd deelgenomen aan algemene opleidingsaspecten zoals klinische conferenties, refereerbijeenkomsten, ochtend-­‐ en avondrapporten en diensten. Iedere 6 maanden vindt een evaluatiegesprek met de opleider plaats. 2.2.1 Stage basis acute geneeskunde: De stage heeft een duur van 8 maanden en vindt plaats op de SEH afdeling in het Erasmus MC. Er wordt ervaring opgedaan met medische vaardigheden die nodig zijn bij de opvang, stabilisatie en behandeling van acute aandoeningen. Het accent ligt hierbij op uitbreiding van de vaardigheden op het gebied van de ALS principes, pijnbehandeling en toxicologie. Er wordt een begin gemaakt met vaardigheden op het gebied van patiënten logistiek en supervisie taken. Tot deze stage behoren de dagelijkse patiëntenzorg op •
•
•
de SEH het observatorium de polikliniek acute interne geneeskunde Tevens wordt onderwijs gegeven aan A(N)IOS SEH, co-­‐assistenten en verpleging. Oriëntatie en starten van wetenschappelijk onderzoek vindt plaats. 2.2.2 Stage algemene intensive care geneeskunde: Deze stage van 4 maanden zal plaatsvinden op de intensive care in het Erasmus MC, Sint Fransci. Hier e
e
ziet de AIOS uitgebreide 2 en 3 lijns pathologie; naast interne geneeskunde ook (neuro) traumatologie en post-­‐operatieve zorg van algemene-­‐, thorax-­‐ en transplantatie chirurgie. De AIOS 50
dient zich de principes van de diagnostiek en vervolgbehandeling van de acute ernstig zieke patiënt zich verder eigen te maken. Tevens wordt met name de stabilisatie van de ‘airway’ eigen gemaakt. Hij/zij dient een grotere mate van zelfstandig werken op de intensive care te ontwikkelen. Voor eindtermen stage intensive care zie: CCMS Besluit 14-­‐6-­‐2004 opleidings-­‐ en erkenningseisen interne geneeskunde (te vinden op www.internisten.nl onder kopje opleiding). 2.2.3 Stage extramurale activiteiten/RAV (regionale vervoer) en rampengeneeskunde Tijdens deze stage dient kennis te worden verkregen van acute presentaties van ziektebeelden in de extramurale situatie, het transport van ernstig zieke patiënten en de logistiek van het transport. Tevens dient kennis te worden verkregen betreffende de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR). De AIOS acute geneeskunde gaat gedurende een week mee met de ambulance in verschillende diensten. Gedurende 1 dag krijgt hij/zij voorlichting en informatie bij de GHOR. Voor training in rampengeneeskunde worden de cursussen Advanced HazMat Life Support en HMIMS gevolgd. Verder neemt de AIOS deel aan de rampentraining (de zogenaamde OTO training) in het Erasmus MC. Gedurende rampenoefeningen wordt de AIOS ingezet. 2.2.4 Overige extramurale activiteiten Fellows lopen facultatief onderstaande stages. In de praktijk neemt iedereen deel. -
-
“House-­‐party” stage: onder begeleiding van Ronald van Litsenburg (Ambulance verpleegkundige en officier van dienst geneeskundig RAV Brabant Midden West Noord en tevens oprichter EMS Event Medical Service) lopen fellows een avond/nacht mee bij een House-­‐party waarbij zij vele intoxicaties zien die niet de SEH bereiken. Evenementen in Rotterdam o Marathon van Rotterdam o De CPC City Pier City in Den Haag o De Ladies run o De Bruggenloop o Vredesloop in Den Haag o Rondje noordereiland. o Amsterdam swim 2.2.5 Stage aanpalende vakgebieden: Verdieping van de kennis op het gebied van aanpalende specialismen behoort tot de mogelijkheden De duur van deze stage is maximaal 4 maanden. Hierbij valt te denken aan cardiologie, longziekten, infectieziekten en farmacologie. Dit dient voornamelijk gericht te zijn op het verkrijgen van specifieke competenties zoals uitgewerkt onder ‘Toelichting bij de opleidingseisen voor het aandachtsgebied Acute Geneeskunde binnen de Interne Geneeskunde’. 2.2.6 Voortgezette stage acute geneeskunde: Tijdens deze stage van 8 maanden dient de AIOS de verworven vaardigheden integraal toe te passen en kan hij/zij zelfstandig functioneren. De internist in opleiding heeft te allen tijde het overzicht over de op de SEH-­‐afdeling aanwezige patiënten. Hij/zij bewaakt de voortgang van het diagnostische proces. Er is kennis van het triage systeem. Daarnaast is er aandacht voor de logistieke aspecten van de spoedeisende geneeskunde en dienen eveneens aanvullende kennis en ervaring in managementvaardigheden te worden verkregen. Supervisie taken worden verder ontwikkeld. Deze stage wordt opgedeeld in 4 maanden SEH in het Maasstadziekenhuis of het Sint Franciscus Gasthuis en 4 maanden SEH in het Erasmus MC. 51
Voorgezette stage acute geneeskunde in het Maasstadziekenhuis of het Sint Franciscus Gasthuis: Het Maasstadziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis zijn grote perifeer ziekenhuizen in Rotterdam-­‐
Noord en Zuid, waar een andere patiënten populatie op de SEH wordt gezien. Zie bijlagen 8 en 9 voor stage beschrijvingen voor het Maasstadziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis. Specifieke onderdelen voortgezette stage acute geneeskunde in het Maasstadziekenhuis of het Sint Franciscus Gasthuis •
•
•
•
Supervisie AIOS interne geneeskunde in stage acute interne geneeskunde Achterwacht diensten algemene interne geneeskunde Logistiek en management van de Acute Opname Afdeling Onderdeel reanimatieteam Voorgezette stage acute geneeskunde in het Erasmus MC: De laatste 4 maanden zal de AIOS in het Erasmus MC de opleiding afronden Specifieke onderdelen voortgezette stage acute geneeskunde in het Erasmus MC: •
•
•
•
•
•
•
•
•
Supervisie AIOS SEH in stage acute interne geneeskunde Supervisie AIOS interne geneeskunde in stage acute interne geneeskunde 2-­‐weekse supervisie stage consulten interne geneeskunde (deze stage wordt gedaan naast vast SEH werk) 2-­‐weekse supervisie stage Neuro high care (deze stage wordt gedaan naast vast SEH werk) Stage telefonisch contact huisartsen voor advies en insturen patienten (huisartsen-­‐telefoon) Achterwacht diensten algemene interne geneeskunde Lopend onderzoek afronden Onderwijs geven. De AIOS participeert in acties ter verbetering van de werkorganisatie van de SEH door deel te nemen aan overleg en werkgroepen hieromtrent. 52
2.2.7 Stage onderwijs Onderwijs geven aan collega’s (in opleiding) en verpleegkundigen is een belangrijk onderdeel van het uiteindelijk werk van de internist acute geneeskunde. Daarom besteden wij hier in de opleiding ruim aandacht aan. Fellows worden gestimuleerd om docent te worden bij een van de lokale, nationale of internationale cursussen acute geneeskunde. Tot nu toe zijn onze fellows docent bij de volgende cursussen en opleidingen: •
•
•
•
•
MedicALS * ALS* HazMat ABCDE cursus voor nieuwe A(N)IOS In het Erasmus MC Geneeskunde opleiding: e
o Klinisch redeneren 4 jaar e
o Minoren onderwijsweek acute geneeskunde voor 3 jaars studenten o Begeleiden van coassistenten in de stage acute interne geneeskunde *Als onderdeel van het docentschap bij een van deze cursussen volgt de aanstaande docent een 3-­‐daagse Generic Intructor Course gevolgd.
53
3. KLINISCH WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK EN ONDERWIJS: Gedurende de gehele periode van het opleidingsprogramma dient aandacht te worden besteed aan de interpretatie van klinisch-­‐wetenschappelijk onderzoek in de acute geneeskunde. De internist-­‐acuut geneeskundige in opleiding dient een artikel te schrijven of een voordracht te houden over een onderwerp uit het aandachtsgebied. Het cursorisch onderwijs zoals georganiseerd door de Sectie SEH in samenwerking met de interne geneeskunde dient te worden gevolgd. Eenmaal per maand wordt er gerefereerd over een acute intern onderwerp. Daarnaast moet gedurende de opleiding minimaal 40 uur geaccrediteerd ‘acute geneeskunde’ onderwijs worden genoten. Een van de volgende cursussen moet worden gevolgd en wordt volledig vergoed: MedicALS, ALS of ATLS. De HazMat en HMIMS worden indien mogelijk vergoed. De AIOS geeft onderwijs aan AIOS, ANIOS en HAIOS SEH en co-­‐assistenten. Ook wordt onderwijs gegeven aan AIOS interne gedurende het blok ‘’acute geneeskunde’’. Supervisie taken worden aangeleerd door het geven van supervisie op de SEH aan AIOS interne, AIOS SEH en huisartsen in opleiding. Dit verloopt via het model van getrapte supervisie onder leiding van de internist/opleider. 3.1 TOXICOLOGIE: Tijdens het aandachtsgebied worden vaardigheden verkregen op het gebied van intoxicaties en nucleaire-­‐, biologische-­‐ en chemische rampen. Hij/ zij ontwikkelt expertise ter klinische beoordeling, adequate monitoring en behandeling van de patiënt met een intoxicatie. Kennis over farmacodynamiek en –kinetiek wordt uitgebreid d.m.v. volgen van onderwijs met ziekenhuisapothekers in opleiding, werkplekleren, casuïstiek en cursorisch onderwijs. 54
4. COMPETENTIES ENKELVOUDIG PROFIEL ACUTE GENEESKUNDE 4.1 MEDISCH HANDELEN 4.1.1 Deelcompetentie: bezit kennis en vaardigheid naar de stand van het vakgebied. Leerdoelen De AIOS beheerst de initiële opvang, resuscitatie, diagnostiek en behandeling van patiënten met de volgende acute klinische presentaties: - Dyspnoe - Shock - Pijn op borst - Verminderd bewustzijn - Collaps - Intoxicatie - Hoofdpijn - Misselijkheid, braken - Buikpijn - Verkleuring, zwelling of pijn benen - Warme en gezwollen gewrichten - Huid afwijkingen - Algemene klachten van lichamelijke tot psychische origine De AIOS heeft kennis van de volgende protocollen of gegevens: - ALS (Advanced Life Support) protocol - behandelingsprotocollen betreffende acute interne geneeskunde - pijnprotocol - transfusieprotocol - prik-­‐ en seksaccidenten protocol - antibioticabeleid - infectie preventieve maatregelen, waaronder BMRO/MRSA protocol - epidemiologie van acute interne aandoeningen in Nederland - ziekenhuis rampen opvangplan (ZiROP); specifiek nucleaire, biologische-­‐ en chemische rampen 55
Behaald bij … maanden 4 8 16 24 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 4.1.2 Deelcompetentie: past het diagnostisch en therapeutisch arsenaal van het vakgebied goed en waar mogelijk evidence-­‐based toe -
4 x De AIOS verricht snelle en efficiënte triage naar urgentie en zorgtraject. De AIOS beheerst de initiële opvang en resuscitatie van patiënten in acuut levensbedreigende omstandigheden: o Benadert de acuut zieke patiënt op een gestructureerde manier, bestaande uit ‘primary assessment’, ‘secondary assessment’, initiële behandeling en definitieve zorg o Verricht adequate ‘primary assessment’; snel en efficiënt initieel onderzoek aan de hand van de ABCDE-­‐methodiek om alle direct levensbedreigende aandoeningen te herkennen en te behandelen. o Verricht adequate ‘secondary assessment’; herkent en behandelt alle ziektebeelden die niet bij de ‘primary assessment’ zijn vastgesteld. o De AIOS heeft een goed probleemoplossend vermogen in de context van een acute ziektepresentatie, juist ook bij de ongedifferentieerde patiënt: het efficiënt opstellen van een probleemlijst met bijbehorende werkhypothesen in de vorm van een differentiaaldiagnose, daarbij gebruik makend van de informatie direct bij de patiënt verkregen, evenals integratie van de overige diagnostische gegevens uit anamnese, lichamelijk onderzoek en voortgezet onderzoek. o De AIOS is in staat om snel en efficiënt therapeutisch beleid te formuleren in de context van een acute ziektepresentatie mede op basis van adequate parate kennis op het gebied van farmacotherapie. o De AIOS is in staat om op korte en lange termijn de consequenties van het medisch handelen bij acute patiënten te overzien in termen van overleven en kwaliteit van leven. De AIOS heeft kennis betreffende de pathosfysiologie, de klinische presentatie, de anamnese, de fysische diagnostiek, de aanvullende diagnostiek en de therapie van de volgende aandoeningen op het gebied van de acute interne geneeskunde (conform CCMS besluit opleidingseisen en Opleidingsplan Interne Geneeskunde m.b.t. Acute Interne Geneeskunde): Cardiovasculair: - anafylaxie - acuut hartfalen - aritmie - acuut myocardinfarct - hypertensieve crisis - shock - hyper/hypothermie - syncope - aneurysma aortae (aneurysma aortaruptuur, aneurysma dissecans) Endocrinologisch: - diabetische ketoacidose/ hyperosmolaire ontregeling - hypoglykemie - thyreotoxische crisis - myxoedeemcoma - Addisonse crisis Gastro-­‐intestinaal: - acute buik/peritonitis - acuut leverfalen - acute pancreatitis - acute gastro-­‐enteritis - bloedverlies tractus digestivus 56
8 x 16 x 24 x x x x - ascites - ileus - cholecystitis/appendicitis/diverticulitis - ulcuslijden - hepatitis - cholangitis - Ischemisch darmlijden Hematologisch: - anemie/trombopenie/leukopenie - bloedingsneiging - epistaxis - polycythaemia/leucocytosis - sikkelcelcrisis - koorts bij neutropenie - diffuse intravasale stolling - transfusiereactie - longembolie/veneuze trombose Infectieziekten: - meningitis - pneumonie/luchtweginfecties - sepsis (shock) - pyelonefritis - endocarditis - sepsis - huidinfecties - malaria - tuberculose - immuungecompromitteerde gastheer (o.a. HIV/AIDS) Respiratoir: - respiratoire insufficiëntie - ARDS - astma - pneumothorax Neurologisch: - coma - CVA/TIA - insulten - dreigende dwarslaesie Nefrologisch: - acute nierinsufficiëntie - niersteenkoliek - stoornissen zuur-­‐base evenwicht - stoornissen elektrolyten - urineretentie Reumatologisch: - jicht - acute arthritis - vasculitis Psychiatrisch: - delier - depressie - psychose - neurose - opvang patiënten met persoonlijkheidsstoornis Toxicologie - (auto)intoxicatie - Nucleaire-­‐, biologische-­‐ en chemische rampen 57
4.1.3 Verplichte specifieke vaardigheden en procedures 4 8 16 24 De AIOS verwerft deskundigheid op het gebied van de indicatie en/of uitvoering van de volgende procedures of vaardigheden: - resuscitatie - indicatie intubatie - uitvoering intubatie - bepalen EMV-­‐score - uitvoeren triage - beoordeling ECG’s - beoordeling röntgenfoto’s - inbrengen perifeer infuus - arteriepunctie - venapunctie - inbrengen centraal veneuze catheter - afname materiaal voor microbiologisch onderzoek - pleurapunctie - ascitespunctie - blaascatheterisatie - inbrengen maagsonde - gewrichtspunctie - pijnbestrijding - sedatie - antistolling therapie x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x De AIOS heeft kennis van de volgende protocollen of gegevens: - ALS protocol - behandelingsprotocollen betreffende acute interne geneeskunde - transfusieprotocol - prik-­‐ en seksaccidentenprotocol - antibioticabeleid - infectie preventieve maatregelen, waaronder MRSA protocol - epidemiologie van acute interne aandoeningen in Nederland - nucleaire, biologische-­‐ en chemische rampen x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 4 8 16 24 De AIOS is in staat integer te handelen in de context van een acute en x levensbedreigende ziektepresentatie met inachtneming van - de plotse eindigheid van het leven en de grenzen van het medisch handelen - het al dan niet toepassen van medische interventies - het vaak ontbreken van een bestaande arts-­‐patiënt relatie - een balans tussen voldoende empathie met de acuut zieke patiënt en voldoende afstand om de eigen gezondheid te bewaren - enerzijds daadkracht, anderzijds inzicht in de beperkingen van de eigen kennis en vaardigheden x x x x x x x x x x 4.1.4 Levert effectieve en ethisch verantwoorde patiëntenzorg 58
4.2 COMMUNICATIE 4.2.1 Deelcompetentie: luistert goed en verkrijgt efficiënt relevante patiëntinformatie 4 8 16 24 De AIOS is in staat om kort en bondig essentiële informatie van een patiënt te verkrijgen bij een soms ernstig zieke patiënt met een potentieel levensbedreigende aandoening in een hectische context. x x x x De AIOS is in staat om kort en bondige informatie te verzamelen en synthetiseren uit x andere bronnen zoals familie, huisarts, ambulance verpleging en andere hulpverleners. x x x 4.2.2 Deelcompetentie: verslaglegging 4 8 16 24 De AIOS doet adequate schriftelijk verslag in status met opstellen van een probleemlijst. x x x x De AIOS doet adequate mondeling verslag van patiënt bij overdracht en (indien nodig) aan andere hulpverleners. x x x x De AIOS bespreekt de medische informatie helder en compact met de patiënt en familie. x x x x 59
4.3 SAMENWERKING 4.3.1 Deelcompetentie: overlegt doelmatig met collegae en andere zorgverleners 4 8 16 24 De AIOS is in staat om effectief samen te werken met verpleegkundigen, artsen, ambulance verpleging en andere hulpverleners die betrokken zijn bij de zorg van patiënten met een acute presentatie. x x x x x x De AIOS blijkt in de praktijk collegiale relaties op te bouwen, waarbij hij eigen inbreng en die van anderen blijkt te kunnen combineren bij zijn handelen. 4.3.2 Deelcompetentie: draagt bij aan interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg 4 8 16 24 De AIOS is in staat om adequaat in een multidisciplinair team te kunnen functioneren in de context van een acute ziektepresentatie met het herkennen en respecteren van verschillende hiërarchische en functionele rollen. x x x De AIOS is in staat om leiding te geven aan een multidisciplinair team en zowel het eigen functioneren als het functioneren van anderen in een multidisciplinair team te evalueren. x x De AIOS beschikt over kennis en inzicht met betrekking tot de organisatie van de pre-­‐ hospitale zorgverlening. x De AIOS levert een adequate bijdrage aan de continuïteit van zorg voor de patiënt met een acute ziektepresentatie door het verkrijgen van noodzakelijke informatie van een verwijzend arts en overdracht van alle benodigde informatie aan een andere arts. x x x De AIOS levert een bijdrage aan het optimaal functioneren van de SEH als schakel in de acute zorgketen door het bevorderen van doelmatige, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en zorgketens. x De AIOS is in staat om een coördinerende rol te vervullen bij een rampopvang x 60
4.4 WETENSCHAP 4.4.1 Deelcompetentie: bevordert de verbreding en ontwikkeling van wetenschappelijke vakkennis 4 8 16 24 De AIOS levert een bijdrage aan de ontwikkeling van het wetenschappelijke domein van de acute geneeskunde door te participeren in onderzoeks-­‐ en/of kwaliteitsprojecten x x De AIOS levert een bijdrage aan de ontwikkeling van richtlijnen of protocollen op het gebied van de acute geneeskunde x x De AIOS schrijft een artikel en/of verzorgt een presentatie op het gebied van de acute geneeskunde x x 4 8 16 24 De AIOS is in staat: x x 4.4.2 Deelcompetentie: bevordert deskundigheid van anderen -
samen met anderen de onderwijsbehoeften en gewenste leerdoelen van anderen vast te stellen effectieve onderwijsmethoden te selecteren en het leerproces van anderen te faciliteren onderwijs te geven aan co-­‐assistenten supervisie op de SEH aan AIOS SEH. HAIO’s, junior AIOS interne en verpleegkundig specialisten te geven. 61
4.5 MAATSCHAPPELIJK HANDELEN 4.5.1 Deelcompetentie: kent en herkent de determinanten van ziekte bij het individu 4 8 16 24 De AIOS moet in staat zijn om atypische presentaties bij acute patiënten te kunnen analyseren. x x x 4.5.2 Deelcompetentie: draagt bij aan een betere gezondheid van patiënten en de gemeenschap als geheel 4 8 16 24 De AIOS moet in staat zijn om bijzondere ziektebeelden en/of presentaties met epidemische kenmerken die van belang zijn voor de volksgezondheid vroegtijdig te herkennen. x x x De AIOS neemt, waar nodig, gerichte acties naar doelgroepen of instanties om de gezondheid van het individu en groepen in de samenleving te bevorderen. x x De AIOS is in staat om preventieve maatregelen toe te passen (isolatie en decontaminatie). x x x x De AIOS heeft kennis van en handelt volgens de wet publieke gezondheid. x x x x 62
4.6 ORGANISATIE 4.6.1 Deelcompetentie: organiseert werk naar balans 4 8 16 24 De AIOS is in staat om op flexibele en slagvaardige wijze om te gaan met de wisselende en onvoorspelbare omstandigheden op de SEH door x x x x 4 8 16 24 De AIOS is op de hoogte van de wijze waarop de SEH-­‐afdeling en het ziekenhuis zijn ingericht en is op de hoogte van de diverse informatiestromen, procedures en protocollen. x x x x De AIOS kan uitleggen hoe de SEH-­‐afdeling en het ziekenhuis zijn ingericht en hoe de diverse informatiestromen, procedures en protocollen werken. x x De AIOS participeert in acties ter verbetering van de werkorganisatie van de SEH door deel te nemen aan overleg en werkgroepen hieromtrent. x De AIOS levert een bijdrage aan de kwaliteitszorg en ontwikkeling van de patiëntenzorg van het ziekenhuis als geheel en op de afdeling. x x x De AIOS heeft inzicht in de bedrijfsvoering van de SEH, budgettering, financiering en betrokken instanties. x x x x x x x -
omgaan met stress het stellen van prioriteiten met betrekking tot het verrichten van diverse werkzaamheden in staat te zijn tot time management in staat te zijn om medisch handelen in de beroepsmatige sfeer en in de privé sfeer te scheiden 4.6.2 Deelcompetentie: werkt effectief en doelmatig in een gezondheidszorgorganisatie De AIOS draagt bij aan een adequate patiëntenlogistiek voor de interne geneeskunde door bewaking van de patiëntenstroom brugfunctie tussen eerste lijn, SEH, kliniek en polikliniek bewaking van de voortgang van het diagnostische proces kennis van de indicatiestelling voor opname, controle op polikliniek of terugverwijzing naar de eerste lijn De AIOS draagt bij aan een adequate patiëntenlogistiek op de SEH-­‐afdeling door -
-
kennis en toepassing van het triage systeem bewaking van de voortgang en de efficiëntie van het diagnostische proces 63
De AIOS draagt bij aan een adequate algemene logistiek van de acute zorg door x x x te handelen in het belang van de toegankelijkheid en bereikbaarheid in de acute zorgketen - kennis van relevante infectiepreventieve maatregelen bij de beoordeling van een patiënt op de SEH De AIOS draagt bij aan een adequate algemene logistiek van de acute zorg door x x -
-
kennis van protocollen betreffende de rampenopvang 4.7 PROFESSIONALITEIT 4.7.1 Deelcompetentie: levert hoogstaande patiëntenzorg op integere, oprechte en betrokken wijze 4 8 16 24 De AIOS is in staat integer te handelen in de context van een acute en levensbedreigende ziektepresentatie met in achtneming van x x x -
de plotse eindigheid van het leven en de grenzen van het medisch handelen het vaak ontbreken van een bestaande arts-­‐patiënt relatie een balans tussen voldoende empathie met de acuut zieke patiënt en voldoende afstand om de eigen gezondheid te bewaren reflectie over het eigen functioneren en werkomgeving op de SEH en in het algemeen De AIOS herkent irrationeel gedrag tussen professionals en maakt dit bespreekbaar 64
BIJLAGE 3: ONDERWIJSPROGRAMMA 65
3.1 WEEKAGENDA ACUTE EN INWENDIGE GENEESKUNDE 3.1.1 VERPLICHTE, GEZAMENLIJKE BESPREKINGEN Datum / tijd Maandag 08:00 – 08:30 08:30 – 09:15 09:30 – 10.00 12:00 – 13:00 10:30 – 11:00 16:30 – 17.00 Dinsdag 08:00 – 08:30 08:30 – 09:15 9:00 11:00 – 12:30 16:30 – 17.00 Woensdag 08:00 – 08:30 08:30 – 09:15 09:15 09:45 16.30-­‐17.30 Donderdag 08:00 – 08:30 08:30 – 09:15 09:30 10:00 12.30-­‐13.30 16:30 – 17.00 Vrijdag 08:00 – 08:30 08:30 – 09:15 09:15 09:45 12:00 – 13:00 16:00 – 16:30 Evenement Ochtendrapport SEH Ochtendrapport interne geneeskunde Visite 6M high care neurologie/neurochirurgie 1x/maand Toxicologie bespreking Bespreking Gynaecologie/verloskunde Middagrapport interne geneeskunde Ochtendrapport SEH Ochtendrapport interne Visite observatorium Grote visite acute geneeskunde en consulten Middagrapport interne geneeskunde Ochtendrapport SEH Ochtendrapport interne geneeskunde + “Prepare-­‐for-­‐reading” (kort referaat algemene interne geneeskunde) Visite observatorium Poli acute interne geneeskunde Radiologiebespreking en middagrapport interne geneeskunde Ochtendrapport SEH Ochtendrapport interne Visite observatorium Tot 1 mei 2-­‐wekelijkse “Team-­‐meet” acute geneeskunde en andere week 2-­‐wekelijkse “Team-­‐meet” consulten Klinische demonstratie algemene interne geneeskunde Middagrapport interne geneeskunde Ochtendrapport SEH Ochtendrapport interne + CAL algemene interne geneeskunde Visite observatorium Poli acute interne geneeskunde AIOS onderwijs algemene interne geneeskunde Patiëntenoverdracht weekeinde 66
Locatie SEH D – 405 Afdeling D-­‐401 D-­‐412 D-­‐405 SEH D – 405 5M D-­‐412 D-­‐405 SEH D – 405 5M Interne poli Radiologie SEH D – 405 5M C – 113 Collegezaal D-­‐405 SEH D – 405 5M Interne poli D – 405 D – 405 3.1.2 OPTIONELE, VAST GEAGENDEERDE BESPREKINGEN Datum / tijd Maandag 12:00 – 12:45 12:30 – 13:30 Dinsdag 12:00 – 13:00 12:00 – 13:00 12:00 – 12:45 12:30 – 13:00 15:00 – 16:30 15:30 – 16:30 16:45 – 17:30 Woensdag 12:15 – 13:00 13:30 – 16:00 16:30 -­‐ 17:00 Donderdag 10:00 – 11:00 11:00 – 12:00 11:30 – 12:30 13:30 – 14:00 14:00 – 15:00 Vrijdag 9:00 – 10:00 13:00 – 14:00 Evenement Patiëntenbespreking GE Patiëntenbespreking Hematologie Nefrologiebespreking Patiëntenbespreking AIDS-­‐werkgroep Patientenbespreking geriatrie Inflammatoire darmziekte-­‐bespreking Immunodeficiëntiewerkgroep Metabole patientenbespreking multidisciplinair Levertransplantatiebespreking Patiëntenbespreking Hepatologie Diabetesbespreking Leverbiopsiebespreking Metabole Patiëntenbespreking Porfyrie patiënten en laboratoriumbespreking Nefropathologiebespreking Diabetesbespreking bespreking Vasculaire geneeskunde Infectieziektenbespreking Nefrologiebespreking 67
Locatie D – 411 L – 456 D – 405 D – 411 D-­‐401 Ba – 391 D-­‐405 D-­‐416 Collegezaal 10-­‐midden D – 411 Polikliniek Koffiekamer Nefkensgebouw – 236 D – 416 D – 416 D -­‐ 405 D -­‐ 405 D -­‐ 405 Na-­‐9234 D -­‐ 405 3.2 REGIONAAL ONDERWIJS FELLOWS ACUTE INTERNE GENEESKUNDE 3.2.1 TYPE ONDERWIJS (IN W ILLEKEURIGE VOLGORDE): Na gelang onderwerp en behoefte wordt voor elk onderwerp een type onderwijs gekozen: 1. Meet-­‐the-­‐expert: Bij de fellows wordt geïnformeerd over welke onderwerpen ze vaak vragen hebben. Het opleidingsteam zoekt daar de passende “expert” bij. Als voorbereiding op een MTE sessie inventariseert een van de felliows bij de groep welke specifieke discussiepunten we hebben, zet deze in een presentatie, stuurt deze tevoren naar de expert (zodat deze weet welke vragen er zijn) en is leider van de "Meet-­‐the-­‐expert" sessie. N.a.v. de sessie worden de antwoorden van de vragen in de powerpoint presentatie erbij gezet en vervolgen wordt het geheel online gezet zodat er naar terug gekeken kan worden. Voorbeelden van de recente sessies bij de acute geneeskunde zijn bijvoorbeeld geweest: "gentamycine bij sepsis (voors en tegens)", "HIV screening", "transfusie grenzen bij ouderen", "polyfarmacie", "toxicologie", “schildklier vragen die je altijd al heb willen stellen” .... Voordeel: fellows leren juist waar ze vragen over hebben. 2. MKSAP: Hoofdstuk voorbereiden. Vragen toesturen (zonder antwoorden). Vertegenwoordigers vakgroep van onderwerp zijn er bij voor expert-­‐opinion. Specifiek staf maar vooral ook fellows. Voordeel: acute Interne geneeskunde wordt in de volle breedte gedoceerd. 3. Klassiek onderwijs: Presentatie (zoveel mogelijk interactief) door expert over relevant onderwerp. Voordeel: Voor een aantal relevante nieuwe ontwikkelingen is dit een uitstekende vorm van onderwijs. 4. Grand Rounds: Een fellow zoekt een interessante casus uit en verwerkt deze in een powerpoint presentatie. Tijdens de Grand Round wordt het panel gevraagd op de casus in te gaan. Voordeel: Voor fellows leerzaam om casus gericht differentiaal diagnostisch te denken. 5. Acute geneeskunde scenario training: fellows groep met 1 docent scenario’s acute geneeskunde oefenen. Voordeel: Vaardigheden acute geneeskunde leren en uptodate houden (ABCDE, reanimeren, etc.). Daarnaast zijn andere leerdoelen: werken onder stress, patientveiligheid, communicatie, teamwerken. 68
3.2.2 ONDERWIJS ONDERWERPEN Aandachtsgebied Allergologie Immunologie Transfusiegeneeskunde Endocrinologie Hematologie Stolling Infectieziekten Intensive Care Farmacologie Oncologie Nefrologie Ouderengeneeskunde Vasculaire MDL Onderwerp Anafylaxie Immuundeficienties Auto-­‐immuunziekten: SLE, Wegener Vasculitiden Transfusiereacties Addison crisis Myxoedeem coma/ thyreotoxische crisis DKA/ HHS Feochromocytoom Anemie Trombopenie Sikkelcelcrisis Leukopenie / Neutropene koorts Polycythemie/leukocytose: Acute Leukemie Antistolling (Incl NOACs en DIS) Massaal bloedverlies Verhoogde bloedingsneiging HIV Malaria/ tropische infectieziekten Endocarditis Antibiotica Pneumonie / luchtweginfecties Tuberculose Prikaccidenten ARDS Inotropica Intoxicaties Interacties Gevaarlijke stoffen Drugs Acute Oncologie (bv Dreigende dwarslaesie) Pijnbestrijding Acute nierinsufficientie PD/ HD Zuur-­‐basestoornissen Electrolyten TTP-­‐HUS Geriatrie bij de acute (bv Delier) Hypertensieve crisis DVT/ LE Syncope Leverfalen/ascites GI bloeding Ischemisch darmlijden Ileus IBD Acute pancreatitis 69
Presentatie Scenario ROIG MTE MTE ROIG Review/Casus Review/Casus Onderwijs Review/Casus Onderwijs Ondewijs ROIG Onderwijs MTE Onderwijs MTE Onderwijs MTE MTE Onderwijs Onderwijs Scenarios en ROIG MTE Onderwijs ROIG MTE Bespreking en avonden COIG HazMat Onderwijs Capita Selecta winter 2014 ROIG MTE Electrolytendag, scenario's Electrolytendag, scenario's Onderwijs, Review MTE Onderwijs Onderwijs DAM congres 2013 Onderwijs Onderwijs Scenario Scenario Onderwijs, review Onderwijs, MTE? Long Cardio Reumatologie Neurologie Anesthesie Psychiatrie Rampengeneeskunde Astma/COPD Pleuravocht Hemoptoe Stridor ACS/ cardiogene shock Ritmestoornissen Aneurysma aortae Artritiden (incl Jicht en sept artritis) Meningitis/ encephalitis Insulten CVA/TIA SAB Analgesie op SEH Acute luchtweg Psychose / neurose Opvang patienten met persoonlijkheidsstoornissen Verslavingsproblematiek Suicidaliteit Crisismanagement ZiROP Nucleaire, biologische en chemische rampen 70
MTE Onderwijs Scenario Scenario MTE MTE (ALS en MedicALS) Onderwijs MTE Fellowdag najaar 2013 Fellowdag najaar 2013 Fellowdag najaar 2013 Fellowdag najaar 2013 Capita Selecta Scenarios en ALS Fellowdag najaar 2013 Fellowdag najaar 2013 Onderwijs Fellowdag najaar 2013 HMIMS HMIMS HazMat 3.2.3 WEKELIJKSE “TEAM -­‐MEET” ACUTE INTERNE GENEESKUNDE Tot 1 mei: 1 tot 2-­‐wekelijkse “Team-­‐Meet” acute interne geneeskunde. AIOS in consultensage nemen SEH waar zodat onderwijsmoment gegarandeerd is. Fellows in perifere stage komen naar het Erasmus MC voor dit onderwijs. Alle presentaties worden gedeeld met elkaar in de gezamenlijke “Dropbox” folder. Datum 9 januari 2014 16 januari 2014 23 januari 2014 30 januari 2014 6 februari 2014 13 februari 2014 20 februari 2014 27 februari 2014 6 maart 2014 13 maart 2014 20 maart 2014 27 maart 2014 3 april 2014 10 april 2014 17 april 2014 24 april 2014 Onderwerp Organisator/spreker Wetenschapsdagen interne geneeskunde Electrolyten MTE Bob Zietse (organisatie MTE inotropie MTE Stephanie Klein Nagelvoort (organisatie Noortje Briet) DKA/HHS Charlotte van Noord Endocarditis Melanie Sprangers Pancreatitis Charlotte van Noord Pleuravocht Gerrie Prins Eschar Maarten Limper & co-­‐ass Pijnstilling op de SEH MTE Isabelle Huig (organisatie Melanie Sprangers) Hypertensieve crisis Stephanie Klein Nagelvoort Anemie Noortje Briet Grand round Co-­‐ass & Jelmer Alsma Leverfalen/ascites Melanie Sprangers Beh. HT crise Martine Thijs & co-­‐ass Antibiotica Gerrie Prins Internistendagen 71
3.2.4 REGIONALE OPLEIDINGSDAGEN ACUTE GENEESKUNDE (ROAG) Vanaf 1 mei vindt er maandelijks een Regionale Opleidingsdag plaats in het Erasmus MC. Alle fellows nemen hieraan deel. Datum Richttijd Onderdeel Onderwerp 21-­‐mei-­‐14 Middag 12.45-­‐13.15 13.30-­‐15.00 Opleidingsvergadering Onderwijs 15.00-­‐15.15 15.15-­‐15.30 15.30-­‐16.00 16.00-­‐16.30 Quizzz Pauze Scenariotraining Onderwijs 26-­‐jun-­‐14 Ochtend 16.30-­‐17.00 08.30-­‐09.00 09.00-­‐09.45 Radiologiebespreking Overdracht & complicatiebespreking Onderwijs -­‐ Leukopenie/ neutropene koorts MKSAP/kennistoets -­‐ ? Verhoogde bloedingsneiging -­‐ -­‐ 09.45-­‐10.15 10.15-­‐11.00 11.00-­‐12.00 Quizzz Onderwijs MTE Middag 12.00-­‐12.30 12.30-­‐13.30 Pauze/lunch Klinische demo 13.30-­‐15.15 Scenariotraining Verslavings-­‐
problematiek MKSAP/kennistoets Aneurisma aortae Auto-­‐immuunziekten, Jan van Laar -­‐ Consulten / immunologie ? 15.15-­‐15.30 15.30-­‐16.00 16.00-­‐16.30 16.30-­‐17.00 Pauze Refereren Casus CAL -­‐ ? ? ? 72
Organisator/
spreker Stephanie Charlotte Noortje -­‐ Stephanie Gerrie -­‐ -­‐ Melanie Gerrie Noortje Charlotte -­‐ -­‐ Jelmer/Steph
anie -­‐ ? ? Jelmer/Steph
anie 24-­‐jul-­‐14 Ochtend 08.30-­‐09.00 09.45-­‐10.30 10.30-­‐10.45 10.45-­‐11.15 11.15-­‐12.00 12.00-­‐13.00 Overdracht & complicatiebespreking Onderwijs Pauze Quizzz Onderwijs MTE -­‐ -­‐ Geert -­‐ Gerrie Melanie Charlotte Lunch Scenariotraining Hypertensieve crisis -­‐ MKSAP/kennistoets TTP-­‐HUS GI-­‐bloedverlies, Paul Didden -­‐ ? Middag 13.00-­‐13.30 13.30-­‐15.15 15.15-­‐15.45 15.45-­‐16.00 16.00-­‐16.30 16.30-­‐17.00 Refereren Pauze Casus CAL ? -­‐ ? ? 21-­‐aug-­‐14 Ochtend 08.30-­‐09.00 -­‐ 09.00-­‐09.45 09.45-­‐10.30 10.30-­‐10.45 10.45-­‐11.30 Overdracht & complicatiebespreking Onderwijs Quizzz Pauze MTE Middag 11.30-­‐12.15 12.15-­‐12.30 12.30-­‐13.30 13.30-­‐15.15 Onderwijs Pauze/lunch Klinische demo Scenariotraining Trombopenie -­‐ Nog onbekend 18-­‐sep-­‐14 Ochtend 15.15-­‐15.30 15.30-­‐16.00 16.00-­‐16.30 16.30-­‐17.00 08.30-­‐09.00 -­‐ ? ? ? -­‐ Middag 09.00-­‐09.45 09.45-­‐10.30 10.30-­‐10.45 10.45-­‐11.30 11.30-­‐12.15 12.15-­‐12.30 12.30-­‐13.30 13.30-­‐15.15 Pauze Refereren Casus CAL Overdracht & complicatiebespreking Onderwijs Quizzz Pauze MTE Onderwijs Pauze/lunch Klinische demo Scenariotraining 15.15-­‐15.30 15.30-­‐16.00 16.00-­‐16.30 16.30-­‐17.00 Pauze Refereren Casus CAL -­‐ ? ? ? 73
Prikaccidenten MKSAP/kennistoets -­‐ ? Acute oncologie MKSAP/kennistoets -­‐ ? Drugs of abuse -­‐ Nog onbekend -­‐ -­‐ Jelmer/ Stephanie ? -­‐ ? Jelmer/ Stephanie -­‐ Gerrie Geert -­‐ Noortje/ Melanie Charlotte -­‐ -­‐ Jelmer/ Stephanie -­‐ ? ? ? -­‐ -­‐ Melanie -­‐ Geert Gerrie -­‐ -­‐ Jelmer/Steph
anie -­‐ ? ? ? 30-­‐okt-­‐14 Ochtend 08.30-­‐09.00 -­‐ -­‐ 09.00-­‐09.45 09.45-­‐10.30 10.30-­‐10.45 10.45-­‐11.30 11.30-­‐12.15 12.15-­‐12.30 12.30-­‐13.30 13.30-­‐15.15 Overdracht & complicatiebespreking Onderwijs Quizzz Pauze MTE Onderwijs Pauze/lunch Klinische demo Scenariotraining VTE MKSAP/kennistoets -­‐ ? IBD -­‐ Nog onbekend -­‐ 15.15-­‐15.30 15.30-­‐16.00 16.00-­‐16.30 16.30-­‐17.00 Pauze Refereren Casus CAL -­‐ ? ? ? Charlotte Noortje -­‐ Tanca Geert -­‐ -­‐ Jelmer/Steph
anie -­‐ ? ? ? Middag 74
3.2.5 MAANDELIJKSE TOXICOLOGIE BESPREKING Maandelijkse Toxicologie bespreking gezamenlijk met Prof. dr. Teun van Gelder (internist nefroloog-­‐
klinisch farmacoloog), Dr. Birgit Koch (apotheker-­‐klinisch farmacoloog), de fellows acute interne geneeskunde, de apothekers in opleiding en farmacologen in opleiding. Er wordt door een van de fellows acute interne geneeskunde een casus van de afgelopen maand voorbereid en besproken met de groep. Tevens worden alle interessante toxicologische casus van die maand besproken. 75
3.2.6 REGIONALE AVONDEN ACUTE INTERNE GENEESKUNDE EN REFEREERAVONDEN Spreker Soort onderwerp 15-­‐mei-­‐13 Erasmus MC Charlotte van Noord Referaat Melanie Sprangers CAL Noortje Schipper Onderwijs toxicologie Klein Nagelvoort MKSAP 4-­‐sep-­‐13 Maasstadziekenhuis Melanie Sprangers Referaat Charlotte van Noord Toxicologie Rosanne Kranenburg CAL Hien van Leeuwen MKSAP 18-­‐dec-­‐13 Ikazia Ziekenhuis Gerrie Prins Referaat Geert Luiken Casus Anisa Hana Casus Mevr. Carels MKSAP 31-­‐mrt-­‐14 Charlotte van Noord Referaat Gerrie Prins CAL Sanjeev Grewal Toxicologie Annebel Govers Grand rounds Onderwerp Reanimatie bij ouderen Longembolie en thuisbehandeling SSRI's en TCA's divers tractus digesticus bloedingen en nieuwe afkap waarden voor transfusie XTC Cocaine en AP Klachten divers Infecties bij solide orgaanplantaties op de SEH XTX + hyponatriemie zuur-­‐base evenwicht: ethyleenglycol divers Early Goal Directed Therapy – NEJM 2014 Flumazenil bij TCA intoxicaties Asfyxiants 3 casus met POB Volgende Regionale Avond Acute Interne Geneeskunde 1 juli Erasmus MC 76
3.2.7 REGIONALE REFEREERAVOND ACUTE INTERNE GENEESKUNDE EN REFEREERAVONDEN Tot 1 mei refereeravonden afzonderlijk, vanaf 1 mei opgenomen in de Regionale Opleidingsdagen Acute Geneeskunde 5-­‐mrt-­‐14 Charlotte van Noord Gerrie Prins Melanie Sprangers Lipase of amylase in de diagnostiek naar acute pancreatitis thyroid emergencies 77
3.3 LANDELIJK ONDERWIJS FELLOWS ACUTE INTERNE GENEESKUNDE 3.3.1 LANDELIJKE OPLEIDINGSDAGEN FELLOWS ACUTE INTERNE GENEESKUNDE Centrum AMC UMCM UMCN St Radboud UMCG Erasmus MC Antonius ZH VUMC AMC UMCM UMCU UMCN St Radboud UMCG Erasmus MC VUMC Datum 17-­‐02-­‐12 15-­‐06-­‐12 12-­‐02-­‐13 29-­‐06-­‐13 15-­‐11-­‐13 02-­‐12-­‐13 07-­‐03-­‐14 19-­‐jun-­‐14 sep-­‐14 dec-­‐14 feb-­‐15 mei-­‐15 sep-­‐15 dec-­‐15 Onderwerp Infecties & Tropenziekten Pharmacologie Toxicologie Simulatie / Crm Training Neurologie/Psychiatrie Radiologie/Cardiologie /Electrolytstoornissen Niet-­‐Invasieve Beademing, Dermatologie Infecties & Tropenziekten Pharmacologie MANAGEMENT En LOGISTIEK Toxicologie Simulatie / Crm Training Neurologie/Psychiatrie Thema???? Dagprogramma Landelijke Opleidingsdag Neurologie en Psychiatrie Erasmus MC 15 nov. 2014 9.00 Welkom en inschrijven 9.30 Introductie met overview, dr. Stephanie Klein Nagelvoort-­‐Schuit, internist acute geneeskunde-­‐intensivist 9.45 Casuïstiek -­‐ dr. Charlotte van Noord, fellow acute interne geneeskunde 10.00 Metabole oorzaken acute neurologie -­‐ drs. Annebel Govers, internist-­‐acute geneeskunde 10.30 pauze 10.45 Neurologie voor de acute internist -­‐ Prof. dr. Diederik Dippel, neuroloog 11.30 Practicum: Neurologisch onderzoek voor de acute internist -­‐ Prof. dr. Diederik Dippel, neuroloog, dr. Stephanie Klein Nagelvoort-­‐Schuit, internist acute geneeskunde-­‐intensivist, drs. Jelmer Alsma -­‐ internist acute geneeskunde 12.30 Lunch 13.15 Cerebrale infecties bij Immuungecompromiteerde patiënten -­‐ dr. Karin Schurink, internist-­‐infectioloog 14.00 Cerebrale autoimmuun aandoeningen -­‐ dr. Paul van Daele, internist acute geneeskunde-­‐immunoloog 14.45 pauze 15.00 Acute psychiatrie voor de acute internist -­‐ Psychiater -­‐ dr. Max Looman, psychiater, dr. Walter van den Broek, psychiater 15.30 Juridische aspecten van de acute geneeskunde -­‐ mr. Mieke van den Bergh, jurist 16.00 Casus -­‐ drs. Noortje Schipper -­‐ fellow acute interne geneeskunde 16.00 Casus -­‐ drs. Jelmer Alsma -­‐ internist acute geneeskunde 16.30 Einde 78
3.3.2 VERPLICHT LANDELIJK ONDERWIJS 1x 1x 1x 1x 4x per jaar 1x 2x per jaar 1 dag per jaar 1x per jaar ALS MedicALS HAZMAT cursus HMIMS cursus Landelijke opleidingsdagen Fellows Acute Interne Geneeskunde Toxicologie: behaald door COIG onderwijs toxicologie, jaarlijkse toxicologie dag van de lage landen en maandelijks toxicologie bespreking Interklinische Avond Interne Geneeskunde (NAI) NIV dagen Discipline Overstijgend Onderwijs 3.3.2 FACULTATIEF -
-
“House-­‐party” stage: onder begeleiding van Ronald van Litsenburg, lopen fellows een avond/nacht mee bij een House-­‐party waarbij zij vele intoxicaties zien die niet de SEH bereiken. Evenementen in Rotterdam o Marathon van Rotterdam o De CPC City Pier City in Den Haag o De Ladies run o De Bruggenloop o Vredesloop in Den Haag o Rondje noordereiland. o Amsterdam swim 79
BIJLAGE 4: STRUCTUUR SEH
80
81
BIJLAGE 5: SPOEDEISENDE HULP REGLEMENT ERASMUS MC 82
SPOEDEISENDE HULP REGLEMENT ERASMUS MC Definities 1.
In dit reglement wordt verstaan onder: -­‐ het Erasmus MC het Erasmus Universitair Medisch Centrum te Rotterdam -­‐ de Raad van Bestuur de Raad van Bestuur van het Erasmus MC -­‐ de SEH-­‐afdeling de afdeling Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC -­‐ geneeskundige behandeling alle handelingen van een arts bedoeld om een patiënt te genezen, voor het ontstaan van ziekte te behouden of om de gezondheidstoestand van een patiënt te beoordelen, dan wel verloskundige bijstand dan wel het verplegen en verzorgen van een patiënt. -­‐ de SEH arts de op de SEH-­‐afdeling werkzame MSRC gecertificeerde arts -­‐ de SEH-­‐Meco de Medisch Coördinator van de afdeling SEH aan wie de supervisie en de medische verantwoordelijkheid door het afdelingshoofd is gedelegeerd. -­‐ AIOS Arts in opleiding tot specialist -­‐ ANIOS Arts niet in opleiding tot specialist -­‐ WGBO Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst. Artikelen 446 t/m 468 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek -­‐ Identiteitsbewijs Een geldig paspoort, Nederlands rijbewijs of identiteitskaart. Doelstelling 2.
Het doel van de SEH-­‐afdeling is het verlenen van spoedeisende medisch specialistische en andere geneeskundige hulp op de SEH-­‐afdeling aan patiënten met een acute zorgvraag die al dan niet verwezen zijn door een arts. Organisatie SEH-­‐afdeling 3.1
De SEH-­‐afdeling is een continu bereikbare, laagdrempelige voorziening. 3.2
Op de SEH-­‐afdeling is permanent een A(N)IOS-­‐SEH aanwezig, die te allen tijde supervisie kan verkrijgen van SEH-­‐arts, Meco-­‐SEH of van een consulent van een ander specialisme. 3.3
Op de SEH-­‐afdeling is permanent verpleging aanwezig. Inschrijving 4.1
Elke patiënt, die zich meldt op de SEH-­‐afdeling voor een geneeskundige behandeling is verplicht zich te laten inschrijven volgens de in het Erasmus MC vigerende procedure. 4.2
Bij inschrijving moet de patiënt zich kunnen legitimeren met een geldig identiteitsbewijs. Toestemming 5.1 Conform artikel 450 lid 1 en artikel 465 WGBO mag er geen geneeskundige behandeling plaatsvinden zonder toestemming van de patiënt of diens wettelijke vertegenwoordiger, tenzij vanwege het spoedeisende karakter van de ingreep onverwijlde uitvoering kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel voor de patiënt te voorkomen. 5.2 Indien de patiënt of diens wettelijke vertegenwoordiger deze toestemming weigert, wordt hiervan een aantekening gemaakt in het dossier onder vermelding van naam, datum en tijd, conform artikel 450 lid 3 WGBO. 83
Verantwoordelijkheden van de afdeling SEH 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 Het afdelinghoofd SEH draagt de verantwoordelijkheid voor de geneeskundige behandeling op de SEH-­‐afdeling, onverlet de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Onverminderd de verantwoordelijkheid van het afdelingshoofd SEH, is vanaf binnenkomst van de patiënt op de SEH-­‐afdeling de SEH-­‐meco of SEH-­‐arts verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling van patiënt en wordt deze specialist aangemerkt als behandelend arts en regievoerder. De directe verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de geneeskundige behandeling is gedelegeerd aan de MSRC gecertificeerde SEH-­‐arts, voor zover deze daartoe bekwaam is. Indien de SEH-­‐meco of MSRC gecertificeerde SEH-­‐arts van mening is, dat een arts van een ander specialisme in consult moet komen, blijft hij als behandelend arts verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling van patiënt, tenzij hij/zij een verzoek tot overname van de patiënt doet. De hierboven genoemde verantwoordelijkheden van de SEH-­‐meco of MSRC gecertificeerde SEH-­‐arts eindigen slechts in geval van: - overname van de behandeling van de patiënt door een andere medisch specialist. Deze wordt in dit geval de regievoerder. - Ontslag van patient. - Overlijden van patient. De SEH-­‐meco of SEH-­‐arts is als medebehandelaar tijdens het verblijf van de patiënt op de SEH verantwoordelijk voor patiënten die op de SEH-­‐afdeling gepresenteerd zijn aan een specialisme en door dat andere specialisme zijn geaccepteerd. Verantwoordelijkheden voor patiënten tijdens geneeskundige behandeling elders 7.1 Indien de patiënt op verzoek van de behandelend arts een geneeskundige behandeling op een andere afdeling dan de SEH-­‐afdeling ondergaat, blijft de behandelend arts verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling van de patiënt. Bij opname in het ziekenhuis wordt de verantwoordelijkheid overgedragen aan de desbetreffende specialist. 7.2 Voor de tijdsduur van transport en geneeskundige behandeling kan de behandelend arts de directe verantwoordelijkheid overdragen aan een specialist van een andere afdeling. Verantwoordelijkheden van artsen van een specialisme anders dan spoedeisende geneeskunde Consultatie 8.1 Een in consult gevraagde arts op de SEH-­‐afdeling is verantwoordelijk voor het lege artis uitvoeren van het consult. 8.2 Een in consult gevraagde arts dient binnen redelijke tijd, of zoveel eerder als de aanvragend arts dat noodzakelijk acht, met de verrichting van het aangevraagde consult te zijn aangevangen. 8.3 Indien de in consult gevraagde arts voorziet dat de uit art. 8 lid 2 voortvloeiende verplichting niet nagekomen kan worden, kan hij met de aanvragende arts een afwijkend termijn overeenkomen waarbinnen de in consult gevraagde arts met het consult moet aanvangen. 8.4 Indien de aanvragend arts en de in consult gevraagde arts geen overeenstemming kunnen bereiken over de termijn, dient de in consult gevraagde arts een andere arts van zijn specialisme te laten komen, bijvoorbeeld zijn supervisor. 84
Acceptatie patiënt en presentatie 9.1 Indien een arts van een specialisme anders dan SEH-­‐arts een patiënt op de SEH-­‐afdeling wil ontvangen ter beoordeling van diens toestand en de noodzakelijke geneeskundige behandeling, is de dienstdoende specialist van dat specialisme dat de patiënt heeft aangenomen als hoofdbehandelaar verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling van de patiënt. (onverlet de verantwoordelijkheid van de SEH-­‐meco/SEH-­‐arts als medebehandelaar conform art. 6.6.) 9.2 Indien een patiënt na overleg met een specialisme wordt gepresenteerd op de SEH-­‐afdeling door een huisarts, een arts van de GG&GD of een arts uit een ander ziekenhuis, ter beoordeling van diens toestand en de noodzakelijke geneeskundige behandeling, is de dienstdoende specialist van dat specialisme dat de presentatie heeft aangenomen als hoofdbehandelaar verantwoordelijk voor de geneeskundige behandeling van de patiënt, (onverlet de verantwoordelijkheid van de SEH-­‐meco of SEH-­‐arts als medebehandelaar conform art. 6.6.) 9.3 De arts die een patiënt heeft geaccepteerd, dient van de komst van de patiënt naar de SEH-­‐
afdeling onverwijld de SEH-­‐verpleegkundige coördinator tst. 34156 te informeren. , die vervolgens de SEH-­‐arts informeert. 9.4 De arts die een patiënt heeft geaccepteerd of de dienstdoende arts van het betreffende specialisme, wordt onverwijld door of namens de A(N)IOS-­‐SEH, Meco-­‐SEH of SEH-­‐arts en verpleegkundige van de aankomst van de patiënt op de hoogte gebracht. IC-­‐indicatie 10 Voor patiënten die moeten worden beademd, draagt de dienstdoende specialist van de afdeling anesthesiologie de verantwoordelijkheid voor de beademing. Beademde (maar ook niet beademde) patiënten die een indicatie voor een IC-­‐behandeling en/of – bewaking hebben, vallen onder de verantwoordelijkheid van de IC-­‐coördinator (*35555). Deze regelt de opname van de patiënt op een IC-­‐afdeling binnen het Erasmus MC ofwel bij plaatsgebrek alhier de overplaatsing naar een ander ziekenhuis. Het vervoer valt onder de verantwoordelijkheid van de afdeling Intensive-­‐Care. Verplichtingen arts Behandeling 11 De behandelend arts is verplicht een ieder die zich voor spoedeisende medische hulp meldt, op de kortst mogelijke termijn en overeenkomstig urgentie categorie volgens de Manchester Triage te onderzoeken en zo nodig te behandelen Dossierplicht 12 De behandelend arts is conform artikel 454 WGBO verplicht een medisch dossier aan te leggen, waarin van elke medische bevinding door zowel de behandelend arts als de in consult gevraagde arts aantekening wordt gemaakt, voorzien van naam, datum en tijd. Rapportage 13 Indien de patiënt, na geneeskundige behandeling op de SEH-­‐afdeling, het Erasmus MC verlaat, is de behandelend arts verplicht een rapportage voor de huisarts op te stellen en deze aan de patiënt mee te geven, danwel de huisarts elektronisch of per post op de hoogte te stellen. 85
Overdracht van geneeskundige behandeling 14.1 14.2 14.3 Indien de behandelend arts en een geconsulteerde arts van een ander specialisme dit overeenkomen, kan de gehele geneeskundige behandeling of delen daarvan overgedragen worden aan dit andere specialisme, zie ErasmusMC-­‐brede regeling verantwoordelijkheidstoedeling in de patiëntenzorg. De overdragende arts is verantwoordelijk voor de overdracht van het medisch dossier aan de overnemende arts. Van deze overdracht wordt aantekening gemaakt in het medisch dossier, voorzien van namen, datum en tijd. Klinische opname Opname in het Erasmus MC 15.1 De arts die de indicatie voor klinische opname stelt is verantwoordelijk voor de organisatie van de opname in het Erasmus MC en voor de overdracht van het medisch dossier aan de arts onder wiens verantwoordelijkheid de patiënt na opname zal worden behandeld. 15.2 Met de overdracht van het medisch dossier wordt ook de verantwoordelijkheid voor de behandeling van de patiënt overgedragen 15.3 Van deze overdracht wordt aantekening gemaakt in het medisch dossier, voorzien van namen, datum en tijd 15.4 Indien de indicatie voor klinische opname is gesteld, wordt hieraan op de kortst mogelijke termijn uitvoering aangegeven. Overplaatsing 16.1 Indien opname in het Erasmus MC niet mogelijk is, is de arts van het specialisme dat de opname-­‐indicatie stelt verantwoordelijk voor de eerste opvang en (zo nodig) stabilisatie, alsmede het verdere beleid ten aanzien van de patiënt, inclusief overplaatsing naar een ander ziekenhuis. 16.2 De arts die een overplaatsing naar een ander ziekenhuis regelt, is eveneens verantwoordelijk voor de aanwezigheid van de naar zijn oordeel noodzakelijke bewaking tijdens het vervoer. Hij kan beslissen de uitvoering daarvan over te dragen aan anderen die daartoe bevoegd en bekwaam zijn. 16.3 Voor wat betreft de opname en overplaatsing van patiënten met een opname indicatie voor een IC-­‐afdeling zie 10. Geneeskundige behandeling van kinderen jonger dan 16 jaar 17.1. Patiënten jonger dan 16 jaar met een aandoening worden onder verantwoordelijkheid van de dienstdoende kinderarts op de afdeling acute hulp Sophia behandeld. 17.2 Patiënten jonger dan 16 jaar met een specialistische kinderchirurgische aandoening worden behandeld onder verantwoordelijkheid van de afdeling kinderchirurgie. 17.3 Patiënten jonger dan 16 jaar met een polytrauma worden behandeld onder verantwoordelijkheid van de afdeling traumatologie, SEH, kinder-­‐anaesthesist en kinder-­‐
intensivist Vaststelling 18 Het reglement en eventuele wijzigingen daarop worden van kracht als algemeen verbindend voorschrift. 86
Op de SEH afdeling zijn spoedeisende hulp artsen werkzaam die, samen met daartoe opgeleide SEH-­‐
verpleegkundigen, zorg dragen voor de eerste opvang van patiënten. Daarnaast kunnen patiënten op de SEH direct door een van de medisch specialisten of een A(N)IOS van een van de specialistenopleidingen worden beoordeeld. Op de SEH gelden voor artsen (al dan niet) in opleiding tot specialist de volgende regels: - Ook na raadpleging van de medische coördinator of SEH-­‐arts behoudt de arts de verantwoordelijkheid voor de patiënt - Indien SEH artsen dit nodig achten kunnen zij een medisch specialist of AIOS van het betreffend specialisme (verder te benoemen als consulent) in consult vragen en de patiënt zo nodig aan deze consulent overdragen. De consulent neemt de verantwoordelijkheid over zodra de patiënt is gezien. De consulent kan een verzoek voor overname van een SEH arts niet weigeren. - Voor een arts (al dan niet) in opleiding tot specialist die zich niet bevoegd of bekwaam acht voor de beoordeling van enige patiënt op de SEH geldt dat hij dit zo spoedig mogelijk meldt aan zijn supervisor. - De consulent dient binnen een redelijke tijd, altijd in verhouding tot de ernst van het ziektebeeld, de patiënt te beoordelen. - Een consulent kan een ander specialist van een andere discipline in consult vragen op de SEH. - Indien een AIOS een ander specialisme in consult vraagt gebeurt dit in overleg met de supervisor. Deze tweede consulent neemt de verantwoordelijkheid voor de patiënt over na beoordeling indien hij/zij dit nodig acht, zo niet dan blijft de verantwoordelijkheid bij de eerste consulent. - De verantwoordelijkheid blijft bij de eerst aangesproken consulent tot het moment waarop een tweede consulent deze verantwoordelijkheid overneemt. - De verslaglegging op de SEH geldt voor alle specialisten conform de richtlijn zoals die in het artikel 454WGBO is vastgesteld. - De verblijftijd van een patiënt op de SEH dient tot een minimum beperkt te blijven. Met name wanneer meerdere specialismen bij de opvang betrokken zijn dient zo snel een besluit genomen te worden of en waar de patiënt dient te worden opgenomen. - Voor patiënten in een levensbedreigende toestand (reanimatie, polytrauma patiënt) die op de SEH komen, wordt verwezen naar de afspraken betreffende het traumateam, de afdeling Intensive Care en het reanimatieteam 87
BIJLAGE 6: OVERZICHT BOEKEN EN ABONNEMENTEN 88
6.1 BOEKEN ACUTE GENEESKUNDE IN BIBLIOTHEEK EN OP SPOEDEISENDE HULP: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Titel: Auteur (s): Jaar uitgave: Emergency Medicine Tintinalli JE e
7 editie Rosen’s Emergency Medicine; Cconcepts and Clinical Practice Marx J e
7 editie Essentials of the Emergency Medicine Aghababian Rv 2005 Emergency Medicine: An approach to clinical problem solving Hamilton GC 2002 Key topics in Accident and Emergency Medicine Evans R 2001 Acute Geneeskunde Thijs LG 2009 Acute Vergiftigingen Meulenbelt j 1996 Medical Toxicology Ellenhorn Mj 1997 Goldfrank’s Toxicologic Emermgencies Flomenbaum NE e
8 editie The pharmological basis of therapeutics Hardman JG e
9 editie Harwood Nuss’ Clinical practice of Emergency Medicine Wolfson AB 1995 Snelle interpretatie ECG’s Dubin D 1998 The ECG in emergency decision making Wellens JJ 1992 89
6.2 TIJDSCHRIFTEN EN ABONNEMENTEN: Onder andere: Annals of Emergency Medicine, Academic Emergency Medicine, Journal of Emergency Medicine, BMC Emergency Medicine, Canadian Journal of Emergency Medicine, Emergency Medicine Australasia, Emergency Medicine, European Journal of Emergency Medicine, American Journal of Emergency Medicine, Emergency Radiology, European Journal of Trauma en Emergency Surgery, Internet Journal of Emergency Medicine and Intensive Care, Topics in Emergency Medicine, Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics, Archives Toxicology, Clinical Toxicology, NEJM, JAMA, Lancet 90
BIJLAGE 7: PUBLICATIES 91
Journals (Selectie acute interne geneeskunde) 2014 2014 Oromandibular dystonia: a rare but serious side effect of capecitabine. J.M. van Pelt-­‐Sprangers, E.C.T. Geijteman; J. Alsma; I.A. Boere; R.H.J. Mathijssen; S.C.E. Schuit Submitted A New Challenge: Suicide Attempt using Nicotine Fillings for Electronic Cigarettes E.M. Schipper, L.C.G. de Graaff, B. Koch, E.B. Wilms, J. Alsma, S.C.E. Schuit Submitted 2014 Preparing residents effectively on emergency skills training with a serious game M.E.W.Dankbaar, M. Bakhuys Roozeboom, E. Oprins, F. Rutten, J.L.C.M. van Saase, J.J.G. van Merrienboer, S.C.E. Schuit Submitted 2014 Assessing the assessment: risks of checklists in emergency care assessment M.E.W. Dankbaar, K.M. Stegers-­‐Jager, F. Baarveld, J.J.G. van Merrienboer, G.R. Norman, F.L. Rutten, J.L.C.M. van Saase,, S.C.E. Schuit Submitted 2014 Exposure to media information about a disease can cause doctors to misdiagnose similar-­‐looking clinical cases. Schmidt HG, Mamede S, van den Berge K, van Gog T, van Saase JL, Rikers RM. Acad Med. 2014 Feb;89(2):285-­‐91. 2014 A woman with polyneuropathy and white nails van der Meijden WA, Alsma J, van Doorn PA. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7076. 2014 Why do doctors make mistakes? A study of the role of salient distracting clinical features. Mamede S, van Gog T, van den Berge K, van Saase JL, Schmidt HG. Acad Med. 2014 Jan;89(1):114-­‐20. 2013 A blended design in acute care training: similar learning results, less training costs compared with a traditional format. M.E. Dankbaar, D.J.Storm, I.C. Teeuwen, S.C.E. Schuit Perspect Med Educ. 2014 Jan 30. [Epub ahead of print] 2013 Y. van der Does, L.M. van Loon, J. Alsma, A. Govers, B. Lansdorp, P. Patka, P.P.M. Rood, S.C.E. Schuit. Non-­‐invasive blood pressure and cardiac index measurements using the Finapres Portapres in an emergency department triage setting. Am J Emerg Med. 2013 Jul;31(7):1012-­‐6. 2013 Post-­‐graduate education for medical specialists focused on patients with medically unexplained physical symptoms; development of a communication skills training programme. Weiland A, Blankenstein AH, Willems MH, Van Saase JL, Van der Molen HT, Van Dulmen AM, Arends LR. Patient Educ Couns. 2013 Sep;92(3):355-­‐60. 2013 Dutch guideline for the management of electrolyte disorders-­‐-­‐2012 revision. Hoorn EJ, Tuut MK, Hoorntje SJ, van Saase JL, Zietse R, Geers AB. Neth J Med. 2013 Apr;71(3):153-­‐65. 92
2012 Accepting diagnostic suggestions by residents: a potential cause of diagnostic error in medicine. van den Berge K, Mamede S, van Gog T, Romijn JA, van Guldener C, van Saase JL, Rikers RM. Teach Learn Med. 2012;24(2):149-­‐54. 2012 A man with a pseudo-­‐athletic posture van Dooren Y, Alsma J. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156(50):A4752. 2010 Effect of availability bias and reflective reasoning on diagnostic accuracy among internal medicine residents. Mamede S, van Gog T, van den Berge K, Rikers RM, van Saase JL, van Guldener C, Schmidt HG. JAMA. 2010 Sep 15;304(11):1198-­‐203. 2010 Conscious thought beats deliberation without attention in diagnostic decision-­‐making: at least when you are an expert. Mamede S, Schmidt HG, Rikers RM, Custers EJ, Splinter TA, van Saase JL. Psychol Res. 2010 Nov;74(6):586-­‐92. Boeken 2013 Redacteur van 2 hoofdstukken van het aanstaande boek "Acute Geneeskunde" onder redactie van W. Henny, M. Gakeer en A. van Vugt. Media 2013 16 december 2013, Interview Financieel Dagblad weekend bijlage Outlook Magazine ‘Class of 2014’ 5 november 2013, Artikel Metro ‘Serious gaming in de zorg in opkomst’ 2 november 2013, Artikel Belgisch Krant de Standaard ‘Ik schrijf u twee games voor. Af te halen bij de App-­‐otheek’ 28 oktober 2013, BNR radio ‘AbcdeSIM in Radio uitzending’ Interview Scanner ‘Koers 18’ Interview LHV – De Dokter ‘Thuis gamen voor spoedeisende hulp’ Interview blad Zorgmarkt ‘Innovatieve ondernemers in de zorg’, in press Interview IJsfontein website, in press Interview Maatschappelijke impactbrochure Erasmus MC 93
'Betere zorg dankzij topwetenschap' Interview blad Zorgvisie ‘abcdeSIM geaccrediteerd voor artsen’ 2012 Interview Monitor ‘Spoedeisende hulp als beeldscherm, abcdeSIM geaccrediteerd voor artsen’ 23 november 2012, uitzending EenVandaag Segment over gaming waarin abcdeSIM en Erasmus MC uitgebreid besproken Interview blad MedNet ‘abcdeSIM geaccrediteerd voor artsen’ Interview Trouw 29 juni 2012 ‘abcdeSIM, een game die levens redt’ 2011 Interview Scanner ‘Serious gaming’ 94
Onderwijsprijzen 2013 Winnaar Nederlandse Elearning Award 2013 2013 Eerste serious game om geacrediteerd te worden voor artsen (diverse medisch specialistische verenigingen en huisartsen) 2012 Genomineerd voor European Game for Health Award 95
BIJLAGE 8: PERIFERE STAGE SINT FRANCISCUS GASTHUIS 96
Acute Geneeskunde enkelvoudige differentiatie, perifere stage Duur: 4-­‐8 maanden Locatie: SEH, observatorium en spoed poli Supervisoren: Internist acute geneeskunde, dienstdoende internist, MDL, longarts en cardioloog Competentiedomeinen Medisch handelen Samenwerken Communicatie Organisatie Maatschappelijk handelen Kennis en wetenschap Reflectie Competenties: Leerdoelen Algemeen De AIOS loopt stage op de SEH afdeling waar ervaring wordt opgedaan met medische vaardigheden die nodig zijn bij de opvang, stabilisatie en behandeling van acute aandoeningen. Het accent in deze stage ligt het ontwikkelen van vaardigheden op gebied van supervisie en logistiek van de patiëntenzorg. Het doel is dat de AIOS te allen tijde het overzicht heeft over de op SEH afdeling aanwezige patiënten en zij bewaakt de voortgang van het diagnostisch proces. Er is kennis van het triage systeem en er vindt uitbreiding plaats van de vaardigheden op het gebied van ALS principes en kennis van pijnbehandeling en toxicologie. De AIOS doet spoed poli waar patiënten terug gezien worden na bezoek aan de SEH en nieuwe spoedverwijzingen via de huisarts. Managementtaken worden gestimuleerd om hierin ook ervaring op te doen, middels het participeren in een projectgroep of commissie van de SEH afdeling. Medisch handelen M1. Bezit kennis en vaardigheid naar de stand van het vakgebied De AIOS beheerst de initiële opvang, resuscitatie, diagnostiek en behandeling van patiënten met de volgende acute klinische presentaties: • dyspnoe • shock • pijn op borst • verminderd bewustzijn • collaps • intoxicatie • hoofdpijn • buikpijn • verkleuring, zwelling of pijn benen/armen • warme en gezwollen gewrichten • huiduitslag • acute pijnklachten • algemene malaise klachten van lichamelijke tot psychische origine 97
De AIOS heeft kennis betreffende de pathosfysiologie, klinische presentatie, anamnese, fysische diagnostiek, aanvullende diagnostiek en therapie van de volgende aandoeningen op het gebied van de acute interne geneeskunde: Cardiovasculair: • Anafylaxie • Acute hartfalen • Acute myocardinfarct • Hypertensieve crisis • Hyper/hypothermie • Syncope • Aneurysma aorta Endocrinologisch: • Diabetische ketoacidose • Hypoglycemie • Thyreotoxische crisis • Addisonse crisis • Myxoedeem coma Gastro-­‐intestinaal: • Acute buik/peritionitis • Acute leverfalen • Acute pancreatitis • Acute gastro-­‐enteritis • Ulcus lijden • Bloeding tractus digestivus • Ascites • Ileus • Cholecystitis, cholangitis, appendicitis, diverticulitis • Hepatitis • Angina abdominaal Hematologisch: • Anemie • Trombopenie • Leukopenie • Bloedingsneiging • Epistaxis • Sikkelcelcrise • Polycythemie/leukocytosis • Koorts bij neutropenie • Diffuse intravasale stolling • Transfusiereactie • Longembolie/veneuze trombose Infectieziekten: • Sepsis • Pneumonie/luchtweginfecties • Meningitis 98
•
•
•
•
•
•
•
Pyelonefritis Endocarditis Huidinfecties Malaria Tuberculose Bij immuungecompromiteerde gastheer (o.a. HIV/AIDS) Prik –en seks accidenten Respiratoir: • Respiratoire insufficiëntie • ARDS • Astma • Pneumothorax Neurologisch: • Coma • CVA/TIA • Insulten • Intoxicaties/overdosering • Dreigende dwarslaesie • Acute pijnsyndromen Nefrologisch: • Acute nierinsufficiëntie • Nefrolithiasis • Stoornissen zuur-­‐base evenwicht • Stoornissen electrolyten • Urineretentie Reumatologisch: • Jicht • Artritis Psychatrie: • Delier • Psychose • Depressie • Tentamen suïcide De AIOS heeft kennis van de volgende protocollen of gegevens: • ALS (Advanced Life Support) protocol • behandelingsprotocollen betreffende acute interne geneeskunde • pijnprotocol • transfusieprotocol • prik-­‐ en seksaccidenten protocol • antibioticabeleid • infectie preventieve maatregelen, waaronder BMRO/MRSA protocol • epidemiologie van acute interne aandoeningen in Nederland • ziekenhuis rampen opvangplan (ZiROP); specifiek nucleaire, biologische-­‐ en chemische rampen 99
M2. Past het diagnostische en therapeutisch arsenaal goed en waar mogelijk evidence-­‐based toe De AIOS beheerst de initiële opvang en resuscitatie van patiënten in acuut levensbedreigende omstandigheden. De AIOS benadert de acuut zieke patiënt op een gestructureerde manier, bestaande uit de ‘’primary’’ en ‘’secondary’’ assessment volgens ABCDE systematiek. De AIOS heeft een goed probleemoplossend vermogen in de context van een acute ziektepresentatie, in het bijzonder bij de ongedifferentieerde patiënt. Hierbij stelt de AIOS een probleemlijst op met bijbehorende werkhypothesen in de vorm van een differentiaal diagnose. Samenwerking S1. Overlegt doelmatig met collegae en andere zorgverleners De AIOS is in staat om effectief samen te werken met verpleegkundigen, artsen en andere hulpverleners die betrokken zijn bij de zorg van patiënten met een acute presentatie. Deze competentie wordt tijdens de gehele opleiding tot internist ontwikkeld, maar krijgt in het multidisciplinair overleg en behandeling rondom de acute patiënt een verdieping. De AIOS leert gedurende de stage haar supervisie rol in te nemen tegenover alle collegae en zorgverleners. S4. Draagt bij aan interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg De AIOS levert een adequate bijdrage aan de continuïteit van zorg voor de patiënt met een acute ziekte presentatie door het verkrijgen van informatie van een verwijzend arts en overdracht van alle benodigde informatie aan een andere arts. Communicatie C2. Luistert goed en verkrijgt efficiënt relevante patiëntinformatie De AIOS is in staat om kort en bondig essentiële informatie van een patiënt te verkrijgen bij een soms ernstig zieke patiënt met een potentieel levensbedreigende aandoening in een hectische context. De AIOS is in staat om kort en bondige informatie te verzamelen en synthetiseren uit andere bronnen zoals familie, artsen en andere hulpverleners. De AIOS is in staat middels supervisie de nodige informatie te verzamelen rondom een patiënten casus om medische beslissingen te maken. C4. Doet adequaat mondeling en schriftelijk verslag over patiëntencasus De AIOS doet adequate schriftelijk verslag in status/EPD met opstellen van een probleemlijst. Tevens doet de AIOS adequate mondeling verslag van patiënt bij overdracht en (indien nodig) aan andere hulpverleners. De AIOS bespreekt de medische informatie helder en compact met de patiënt en familie. Organisatie O1. Verdeelt de energie goed tussen patiëntenzorg, opleiding, persoonlijke ontwikkeling en andere (sociale) activiteiten De AIOS is in staat om op flexibele en slagvaardige wijze om te gaan met de wisselende en onvoorspelbare omstandigheden op de SEH door: om te gaan met stress het stellen van prioriteiten met betrekking tot het verrichten van diverse werkzaamheden in staat te zijn tot time management in staat te zijn om balans te houden tussen het medisch handelen in de beroepsmatige sfeer en het privéleven O2. Besteedt de beschikbare middelen voor de gezondheidszorg verantwoord De AIOS is in staat tot delegatie van taken aan overige collega’s en het inzetten van paramedici zoals nurse practitioners en physician assistants op de SEH afdeling. 100
De AIOS is zich bewust van de beperkingen en grenzen van de zorg die geleverd kan worden op een SEH afdeling, en is zich tevens bewust van de mogelijkheden. O3. Werkt doelmatig en effectief in een gezondheidszorgorganisatie De AIOS is op de hoogte van de wijze waarop de SEH afdeling en het ziekenhuis zijn ingericht en is op de hoogte van de diverse informatie stromen procedures en protocollen. De AIOS levert een bijdrage aan de kwaliteitszorg en ontwikkeling van de patiëntenzorg van het ziekenhuis als geheel en op de SEH-­‐afdeling. De AIOS draagt bij aan een adequate algemene logistiek van de acute zorg door te handelen in belang van de toegankelijkheid en bereikbaarheid in acute zorgketen. De AIOS draagt bij aan adequate patiënten logistiek voor de interne geneeskunde door; bewaking van de patiëntenstroom brugfunctie tussen eerste lijn, SEH, kliniek en polikliniek bewaking van de voortgang van het diagnostische proces kennis van de indicatiestelling voor opname, controle op polikliniek of terugverwijzing eerste lijn. De AIOS draagt bij aan adequate patiënten logistiek op de SEH-­‐afdeling door; • kennis en toepassing van het triage systeem • bewaking van de voortgang en de efficiëntie van het diagnostische proces Maatschappelijk handelen Ma1. Kent en herkent de determinanten van ziekte bij het individu De AIOS moet in staat zijn om complexe problemen en atypische presentaties bij acute patiënten te kunnen ontleden. Ma2. Draagt bij aan een betere gezondheid van patiënten en de gemeenschap als geheel De AIOS moet in staat zijn om bijzondere ziektebeelden en/of presentaties met epidemische kenmerken, die van belang zijn voor de volksgezondheid vroegtijdig te herkennen. De AIOS heeft kennis van en handelt volgens de wet publieke gezondheid. De AIOS is in staat om preventieve maatregelen toe te passen (isolatie en decontaminatie). Ma4. Treedt adequaat op bij incidenten in de zorg De AIOS registreert adequaat complicaties op de SEH afdeling. Tevens meldt de AIOS gemaakte fouten (mip melding). De AIOS durft hierbij eigen fouten te erkennen tegenover patiënten en collega’s en kan daar lering uittrekken. De AIOS registreert alle complicaties agequate. Kennis en Wetenschap W2. Bevordert de verbreding en ontwikkeling van wetenschappelijke vakkennis De AIOS levert bijdrage aan de ontwikkeling van het wetenschappelijke domein van de acute geneeskunde door te participeren in onderzoek en/of kwaliteitsprojecten. De AIOS levert een bijdrage aan de ontwikkeling van richtlijnen of protocollen op het gebied van de acute geneeskunde. De AIOS schrijft een artikel en/of verzorgt een presentatie op het gebied van de acute geneeskunde. W3. Ontwikkelt en onderhoudt een persoonlijk bij-­‐ en nascholingsplan De AIOS zet leermiddelen ten aanzien van zijn eigen leerproces adequate in. De volgende cursussen/congressen worden geadviseerd: • ALS of MedicALS, • HAZMAT, HMIMMS (via het ziekenhuis) • Nascholingsdagen NVIC (trauma en acute geneeskunde) • Internistendagen NIV • Fellowdagen acute geneeskunde (tenminste 3 per jaar) • Emergency Medicine Conference van NVSHA of een ander congres in Emergency Medicine 101
W4. Bevorderen deskundigheid van studenten, AIOS, collegae, patiënten, verpleegkundigen en anderen betrokkene in de gezondheidszorg De AIOS is in staat: • Onderwijs te geven aan co-­‐assistenten, verpleegkundigen, AIOS SEH/interne en medisch specialisten. • De onderwijsbehoeften en gewenste leerdoelen van anderen vast te stellen. • Effectieve onderwijsmethoden te selecteren en het leerproces van anderen te faciliteren. • Supervisie te geven op de SEH aan: AIOS SEH, HAIO’s, junior AIOS interne en verpleegkundigen. Reflectie R1. Heeft een onbevangen, niet-­‐oordelende grondhouding De AIOS is in staat integer te handelen in de context van een acute en levensbedreigende ziektepresentatie met inachtneming van: • de plotse eindigheid van het leven en grenzen van het medisch handelen • het vaak ontbreken van een arts-­‐patiënt relatie • een balans tussen voldoende empathie met de acute zieke patiënt en voldoende afstand om de eigen gezondheid te bewaren R2. Kan reflecteren op het eigen functioneren De AIOS reflecteert over eigen functioneren en werkomgeving op de SEH en maakt dit bespreekbaar. De AIOS is zich bewust van de beperkingen en grenzen van de zorg die geleverd kan worden op een SEH afdeling, en is zich tevens bewust van de mogelijkheden. (O3) De AIOS reflecteert over haar supervisie rol en welke manier van supervisie geven bij haar past. R4. Kan reflecteren met een zorgprofessional De AIOS is in staat tot het geven en ontvangen van feedback. De AIOS herkent misverstanden en irrationeel gedrag tussen professionals en maat dit bespreekbaar. Leermiddelen • Supervisie geven • Röntgenbespreking • Statusvoering • Werkplek leren, in bijzijn van supervisor • ECG-­‐cursus • Poli pijnbestrijding van anesthesie • ALS of soortgelijke cursus zoals MedicALS of SBMS • Onderwijs lokaal • Onderwijs regionaal (ROIGR), indien nog van toepassing • Kennistoets oefenen • DOO Vaardigheden • Resuscitatie • Indicatie voor (non) invasieve beademing • Uitvoeren triage • Infuusbeleid • ECG beoordelen • Röntgen foto beoordelen • Bepalen EMV score 102
•
•
•
•
•
•
•
Arterie-­‐ en venapunctie Afnemen materiaal voor microbiologisch onderzoek Inbrengen maagsonde Non-­‐invasieve bloeddruk-­‐ en saturatiemeting Voorschrijven geneesmiddelen. Pijnbestrijding Antistollingstherapie Toetsen • Inwerkperiode certificaat • Behalen certificaat ALS/ Medicals met als streven aanmerking als instructor candidate • KPB’s, tenminste 4 • DOO • Voortgangsgesprekken conform fase van de opleiding Indeling werkzaamheden In de eerste weken ziet de AIOS alle naar de SEH verwezen interne patiënten en alle patiënten waarbij de interne geneeskunde in consult wordt gevraagd. De AIOS ziet ook de zelfverwijzers, indien er geen SEH-­‐arts aanwezig is. Alle patiënten worden overlegd met de internist acute geneeskunde en bij afwezigheid de dienstdoende internist. Nadat de AIOS is ingewerkt zal zij de supervisie op de SEH gaan doen. Dit betreft een getrapte supervisie waarin de AIOS elke patiënt kort met de internist zal overleggen. Op maandag en donderdag is er poli acute geneeskunde, waar patiënten gezien op de SEH, worden vervolgd en de spoedpatiënten die via de huisarts verwezen zijn. Dit is onder supervisie van internist. Tevens is de AIOS verantwoordelijk voor de afhandeling van problemen uit de dienst, zoals een polikliniek afspraak, herhaal echo duplex afspreken etc. De AIOS is bereikbaar op 3781 van 8.00 tot 17.00 uur en hiermee naast de internist acute geneeskunde verantwoordelijk voor de triage en logistiek van de aangeboden patiënten. De supervisor is Annebel Govers bereikbaar 3705, behalve op dinsdag, dan is dit de dienstdoende internist. De AIOS zal onderwijs een aantal middagen onderwijs volgen met AIOS SEH. Tevens daar ook zelf 2 maal onderwijs verzorgen. Eventueel kan de AIOS aanvullende cursus volgen of congres bezoeken op gebied van toxicologie. Ten aanzien van pijnbestrijding wordt een week meegelopen met het team acute pijnbestrijding onder supervisie van een anesthesist. Ronald Jonkman en Marvin Albers zullen de werkzaamheden gedurende deze week indelen. Indien de stage ‘extramurale activiteiten’ (GHOR/ambulance) nog niet is gedaan, kan dit gedurende deze stage ingeroosterd worden. De AIOS participeert in een project of commissie vanuit de SEH afdeling. De AIOS dient een abstract en/of een artikel te schrijven op het gebied van acute interne geneeskunde. De AIOS participeert in reeds lopend wetenschappelijk onderzoek in de acute geneeskunde. 103
BIJLAGE 9: PERIFERE STAGE MAASSTAD ZIEKENHUIS 104
Acute Geneeskunde enkelvoudige differentiatie, perifere stage Duur: 4-­‐12 maanden Locatie: Spoedeisende Hulp, Observatorium, Spoed-­‐poli interne Supervisoren: dienstdoende internist acute geneeskunde, dienstdoende longarts, dienstdoende longarts De internist – acuut geneeskundige Definitie De enkelvoudige differentiatie Acute Geneeskunde is het onderdeel van de interne geneeskunde dat zich richt op de opvang en stabilisatie, diagnostiek en adequate aanvang van behandeling van patiënten met een acute presentatie van een inwendige ziekte. Tevens richt het zich op de coördinatie en logistiek van deze zorg aan meerdere patiënten gelijktijdig. De internist-­‐acuut geneeskundige is deskundig op het gebied van de etiologie, diagnostiek en behandeling van acute geneeskundige aandoeningen. Meer specifiek beheerst de internist-­‐acuut geneeskundige alle aspecten van de opvang, stabilisatie en eerste behandeling van acute geneeskundige problematiek, zowel op de Spoedeisende Hulp (SEH), op de verpleegafdeling als op de (spoed)polikliniek. Hij/zij kent de indicatiestelling voor het verrichten van noodzakelijke aanvullende diagnostiek, rekening houdend met urgentie en timing. Hij/zij beschikt over voldoende vaardigheden om met behulp van een generalistische differentiële-­‐diagnostische benadering van de acuut zieke patiënt te komen tot een geïntegreerd beleidsplan (voor tenminste de eerst volgende 24 uur). Daarnaast beschikt hij/zij over ruime kennis en vaardigheden op het gebied van ALS (“advanced life support”), pijnbehandeling en toxicologie. De internist-­‐acuut geneeskundige heeft ervaring en participeert in de organisatie van acute zorg in de meest brede zin, zowel intra-­‐ en extramurale spoedopvang en rampengeneeskunde. De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om doeltreffend samen te werken in het overgangsgebied met andere specialismen. Van de internist-­‐acuut geneeskundige wordt een leidinggevende en/of voortrekkersrol verwacht bij de opleiding van AIOS interne geneeskunde en AIOS Spoedeisende Geneeskunde (SEG), evenals bij wetenschappelijk onderzoek. In dit verband moge worden verwezen naar de eindtermen van de opleiding Interne Geneeskunde. Leerdoelen tav medisch handelen Deelcompetentie: bezit kennis en vaardigheid naar de stand van het vakgebied De internist-­‐acuut geneeskundige beheerst de initiële opvang, resuscitatie, diagnostiek en behandeling van patiënten met de volgende acute klinische presentaties: • dyspnoe • shock • pijn op borst • verminderd bewustzijn • collaps • intoxicatie • hoofdpijn • buikpijn • verkleuring, zwelling of pijn benen • warme en gezwollen gewrichten • huiduitslag • algemene klachten van lichamelijke tot psychische origine 105
De internist-­‐acuut geneeskundige heeft kennis van de volgende protocollen of gegevens: • behandelingsprotocollen betreffende acute interne geneeskunde • transfusieprotocol • prik-­‐ en seksaccidentenprotocol • antibioticabeleid • infectie preventieve maatregelen, waaronder MRSA protocol • epidemiologie van acute interne aandoeningen in Nederland • ALS (Advanced Life Support) protocol • ziekenhuis rampenopvangplan (ZiROP); specifiek nucleaire-­‐, biologische-­‐ en chemische rampen Past het diagnostisch en therapeutisch arsenaal van het vakgebied goed en waar mogelijk evidence-­‐based toe De internist-­‐acuut geneeskundige verricht snel en efficiënt triage naar urgentie en zorgtraject. De internist-­‐acuut geneeskundige beheerst de initiële opvang en resuscitatie van patiënten in acuut levensbedreigende omstandigheden: • Benadert de acuut zieke patiënt op een gestructureerde manier, bestaande uit ‘primary assessment’ en ‘secondary assessment’ volgens de ABCDE-­‐systematiek, initiële behandeling en definitieve zorg. • Verricht adequate ‘primary assessment’: snel en efficiënt initieel onderzoek aan de hand van de ABCDE-­‐methodiek om alle direct levensbedreigende aandoeningen te herkennen en behandelen. • Verricht adequate ‘secondary assessment’: herkent en behandelt alle ziektebeelden die niet bij de ‘primary assessment’ zijn vastgesteld. De internist-­‐acuut geneeskundige heeft een goed probleemoplossend vermogen in de context van een acute ziektepresentatie, juist ook bij de ongedifferentieerde patiënt: het efficiënt opstellen van een probleemlijst met bijbehorende werkhypothesen in de vorm van een differentiaaldiagnose, daarbij gebruik makend van de informatie direct bij de patiënt verkregen, alsmede integratie van de overige diagnostische gegevens uit anamnese, lichamelijk onderzoek en voortgezet onderzoek. De internist acuut geneeskundige is in staat om snel en efficiënt therapeutisch beleid te formuleren in de context van een acute ziektepresentatie mede op basis van adequate parate kennis op het gebied van farmacotherapie. De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om op korte en lange termijn de consequenties van het medisch handelen bij acute patiënten te overzien in termen van overleven en kwaliteit van leven. Leerdoelen tav medisch handelen beschreven aan de hand van ziektebeelden. De internist-­‐acuut geneeskundige heeft kennis omtrent de pathofysiologie, klinische presentatie, anamnese, fysische diagnostiek, aanvullende diagnostiek en therapie van de volgende aandoeningen op het gebied van de acute interne geneeskunde (conform CCMS besluit opleidingseisen en opleidingsplan interne geneeskunde voor m.b.t. Acute Interne Geneeskunde): Cardiovasculair: • anafylaxie • acuut hartfalen • aritmie • acuut myocardinfarct • hypertensieve crisis • shock • hyper/hypothermie 106
syncope aneurysma aortae (aneurysma aortaruptuur, aneurysma dissecans) Endocrinologisch: • diabetische ketoacidose/ hyperosmolaire ontregeling • hypoglykemie • thyreotoxische crisis • myxoedeemcoma • Addisonse crisis Gastro-­‐intestinaal: • acute buik/peritonitis • acuut leverfalen • acute pancreatitis • acute gastro-­‐enteritis • bloedverlies tractus digestivus • ascites • ileus • cholecystitis/appendicitis/diverticulitis • ulcuslijden • hepatitis • cholangitis • ischemisch darmlijden Hematologisch: • anemie • trombopenie • leukopenie • bloedingsneiging • epistaxis • polycythaemia/leucocytosis • sikkelcelcrisis • koorts bij neutropenie • diffuse intravasale stolling • transfusiereactie Infectieziekten: • meningitis • pneumonie/luchtweginfecties • sepsis (shock) • pyelonefritis • endocarditis • sepsis • huidinfecties • malaria • tuberculose • immuungecompromitteerde gastheer (o.a. HIV/AIDS) Respiratoir: • respiratoire insufficiëntie • ARDS • astma • pneumothorax • longembolie/veneuze trombose Neurologisch: • coma • CVA/TIA •
•
107
insulten intoxicaties/overdosis dreigende dwarslaesie Nefrologisch: • acute nierinsufficiëntie • niersteenkoliek • stoornissen zuur-­‐base-­‐evenwicht • stoornissen elektrolyten • urineretentie Reumatologisch: • jicht • acute arthritis • septische artritis Psychiatrisch: • delier • depressie • psychose • TS Toxicologie: • auto-­‐intoxicatie/TS In het vijfde en zesde opleidingsjaar besteedt de AIOS ten hoogste 80% van de opleidingstijd/dagtaak aan de profielstage. De resterende tijd (tenminste 20% = 4 maanden) wordt besteed aan interne geneeskunde, zoals diensten interne geneeskunde, de zorg voor patiënten met diagnoses die niet gebonden zijn aan het betreffende profiel of het bijwonen van voor de opleiding relevante bijeenkomsten en is bovendien bedoeld om de competenties over de volle breedte te onderhouden. (besluit interne geneeskunde artikel B.3.) Derhalve zal naast de specifieke leerdoelen ook verdere bekwaming en verdieping plaatsvinden in het medisch handelen ten aanzien van de overige klinische presentaties en ziektebeelden benoemd in het opleidingsplan. Specifieke Leerdoelen tav overige competenties De overige leerdoelen tav de algemene competenties zijn opgenomen in de bijlage met leerdoelen voor AIOS in jaar 5 en 6. Ook hier geldt dat naast de specifiek leerdoelen voor de AIOS in jaar 5 en 6, ook alle overige leerdoelen (zie opleidingsplan) moeten worden onderhouden, dan wel verdere bekwaming en verdieping moet plaatsvinden, afhankelijk van het individuele bekwaamheidsniveau van de AIOS. COMMUNICATIE Deelcompetentie: luistert goed en verkrijgt efficiënt relevante patiëntinformatie De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om kort en bondig essentiële informatie van een patiënt te verkrijgen bij een soms ernstig zieke patiënt met een potentieel levensbedreigende aandoening in een hectische context. De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om kort en bondig informatie te verzamelen en synthetiseren uit andere bronnen zoals familie, artsen en andere hulpverleners. •
•
•
108
SAMENWERKING Deelcompetentie: overlegt doelmatig met collegae en andere zorgverleners De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om effectief samen te werken met verpleegkundigen, artsen en andere hulpverleners die betrokken zijn bij de zorg van patiënten met een acute presentatie. Deze competentie wordt tijdens de opleiding tot internist ontwikkeld, maar krijgt in het multidisciplinair overleg en behandeling rondom de acute patiënt een verdieping. Deelcompetentie: draagt bij aan interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om adequaat in een multidisciplinair team te kunnen functioneren in de context van een acute ziektepresentatie met het herkennen en respecteren van verschillende hiërarchische en functionele rollen. De internist acuut geneeskundige levert een adequate bijdrage aan de continuïteit van zorg voor de patiënt met een acute ziektepresentatie door het verkrijgen van noodzakelijke informatie van een verwijzend arts en overdracht van alle benodigde informatie aan een andere arts. De internist-­‐acuut geneeskundige heeft een voortrekkersrol bij het bevorderen van doelmatige, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en zorgketens. KENNIS EN WETENSCHAP Deelcompetentie: bevorderen deskundigheid van anderen De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat • samen met anderen de onderwijsbehoeften en gewenste leerdoelen van anderen vast te stellen • effectieve onderwijsmethoden te selecteren en het leerproces van anderen te faciliteren • onderwijs te geven aan co-­‐assistenten • supervisie op de SEH aan AIOS interne, AIOS SEG en huisartsen in opleiding MAATSCHAPPELIJK HANDELEN Deelcompetentie: kent en herkent de determinanten van ziekte bij het individu De internist-­‐acuut geneeskundige moet in staat zijn om complexe problemen en atypische presentaties bij acute patiënten te kunnen ontleden. Deelcompetentie: draagt bij aan een betere gezondheid van patiënten en de gemeenschap als geheel De internist-­‐acuut geneeskundige moet in staat zijn om bijzondere ziektebeelden en/of presentaties met epidemische kenmerken die van belang zijn voor de volksgezondheid vroegtijdig te herkennen. De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om preventieve maatregelen toe te passen (isolatie en decontaminatie). De internist-­‐acuut geneeskundige heeft specifieke deskundigheid op het gebied van rampenopvang. ORGANISATIE Deelcompetentie: organiseert werk naar balans De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om op flexibele en slagvaardige wijze om te gaan met de wisselende en onvoorspelbare omstandigheden op de SEH door • om te gaan met stress • het stellen van prioriteiten met betrekking tot het verrichten van diverse werkzaamheden • in staat te zijn tot time management • in staat te zijn om balans te houden tussen het medisch handelen in de beroepsmatige sfeer en het privéleven Deelcompetentie: werkt effectief en doelmatig in een gezondheidszorgorganisatie De internist-­‐acuut geneeskundige is op de hoogte van de wijze waarop de SEH-­‐afdeling van het ziekenhuis is ingericht en hoe de organisatie van het zorgaanbod is geregeld. De internist-­‐acuut geneeskundige is op de hoogte van de diverse informatiestromen, procedures en protocollen. 109
De internist-­‐acuut geneeskundige levert een bijdrage aan de kwaliteitszorg en ontwikkeling van de patiëntenzorg van het ziekenhuis als geheel en op de afdeling. De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat om effectief en resultaatgericht leiding te geven aan een complexe SEH-­‐afdeling De internist-­‐acuut geneeskundige draagt bij aan een adequate patiëntenlogistiek voor de interne geneeskunde door • bewaking van de patiëntenstroom • brugfunctie tussen eerste lijn, SEH, kliniek en polikliniek • bewaking van de voortgang van het diagnostisch proces • kennis van de indicatiestelling voor opname, controle op polikliniek of terugverwijzing naar eerste lijn De internist-­‐acuut geneeskundige draagt bij aan een adequate patiëntenlogistiek op de SEH afdeling door • kennis en toepassing van het triagesysteem • bewaking van de voortgang en de efficiëntie van het diagnostisch proces • kennis van de voorwaarden voor observatie en behandeling van patiënten op de observatieafdeling (indien van toepassing) De internist-­‐acuut geneeskundige draagt bij aan een adequate algemene logistiek van de acute zorg door • te handelen in het belang van de toegankelijkheid en bereikbaarheid in de acute zorgketen • kennis van relevante infectiepreventieve maatregelen bij de beoordeling van een patiënt op de SEH PROFESSIONALITEIT Deelcompetentie: levert hoogstaande patiëntenzorg op integere, oprechte en betrokken wijze De internist-­‐acuut geneeskundige is in staat integer te handelen in de context van een acute en levensbedreigende ziektepresentatie met inachtneming van • de plotse eindigheid van het leven en de grenzen van het medisch handelen • het al dan niet toepassen van medische interventies • het vaak ontbreken van een bestaande arts-­‐patiënt relatie • een balans tussen voldoende empathie met de acuut zieke patiënt en voldoende afstand om de eigen gezondheid te bewaren • enerzijds daadkracht, anderzijds inzicht in de beperkingen van de eigen kennis en vaardigheden Activiteiten en onderwijsprogramma vakgroep Interne Specialismen Maasstadziekenhuis Rotterdam Maandag Bespreking Locatie/route 8.15-­‐9.00 Ochtendrapport Overdr kamer 13:00-­‐16:00 ABCDE-­‐scenariotraining (2 x per maand) Skills lab 17.00-­‐17.30 Avondrapport Overdr kamer 17.00-­‐17.30 Oncologie bespreking Dinsdag 8.00-­‐8.15 Röntgenbespreking Overdr kamer 8.15-­‐8.45 Ochtendrapport Overdr kamer 8.45-­‐9:00 Vragen kennistoets Overdr kamer 11.15-­‐12.30 Bespreking longartsen Overdr kamer 12.30-­‐13.00 Patiëntenbespreking + lunch Overdr kamer 13.00-­‐13.30 ECG onderwijs Overdr kamer 17.00-­‐17.30 Avondrapport Overdr kamer 17.15-­‐17.45 Vaatbespreking Woensdag 8.15-­‐8.45 Ochtendrapport Overdr kamer 110
8.45-­‐9.15 Clinical question Overdr kamer 12.30-­‐13.00 PA-­‐bespreking 16.00-­‐17.00 MDO long-­‐oncologie 16.45-­‐17.15 Avondrapport Overdr kamer 17.15-­‐17.45 Cased Based Discussion Chirurgie/Interne Overdr kamer Donderdag 8.00-­‐8.15 Röntgenbespreking Overdr kamer 8.15-­‐8.45 Ochtendrapport Overdr kamer 8.45-­‐9:00 Vragen kennistoets Overdr kamer 9.00-­‐12.30 Nefrologie-­‐dialyse overleg Overdr kamer 12.30-­‐13.30 MDO MDL-­‐heelkunde-­‐radiologie Overdr kamer 17.00-­‐17.30 Avondrapport Overdr kamer Vrijdag 8.15-­‐8.45 Ochtendrapport Overdr kamer 8.45-­‐9.15 CAL Overdr kamer 12.30-­‐13.30 Onderwijs + lunch Overdr kamer 16.00-­‐16.30 Avondrapport Overdr kamer Verplichte opleidingsmomenten Maasstad 2 x per maand Refereeravond Overdr kamer 1 x per maand Complicatiebespreking Overdr kamer 1 x per maand ILD bespreking (Immuno/reuma/long) Overdr kamer 2 x per jaar Wetenschapssymposium Maasstadzaal 1 x per maand Necrologie bespreking 3-­‐4 x per jaar SEH cursusweek 1 x per maand Lombardijenforum scholing huisartsen 1 x per jaar HIV en neurologie bijeenkomst 1 x per 2 mnd Klinische immunologie bespreking 1 x per jaar ALS training 1 x per 4 mnd ABCDE-­‐scenariotraining Verplicht Regionaal/Landelijk onderwijs Interklinische Avond Interne Geneeskunde (NAI) 1x per 2 jaar Kennistoets 1 dag per jaar NIV dagen 1x per jaar Discipline Overstijgend Onderwijs 3 x per jaar Regionale Acute Avond Indeling werkzaamheden De eerste weken zal de fellow acute geneeskunde worden ingewerkt om het reilen en zeilen van de SEH en het observatorium onder de knie te krijgen (logistiek, EPD, overleg radiologie, overleg overige specialismen, TOC-­‐tijden). Nadat de fellow voldoende is ingewerkt zal hij/zij de supervisie op de SEH gaan doen. Dit betreft een getrapte supervisie waarin de fellow elke patiënt kort met de internist zal overleggen. De fellow acute geneeskunde ziet alle naar de SEH verwezen interne patiënten en zelfverwijzers en alle patiënten waarbij de interne geneeskunde op de SEH in consult wordt gevraagd. Tevens loopt de fellow visite op het observatorium en houdt de fellow het overzicht over alle interne patiënten op het observatorium. Alle patiënten worden overlegd met een supervisor. 111
Op vrijdagochtend is er een overleg met de teamleiding van de SEH en de acute internisten, waarbij de knelpunten/verbeterpunten van de SEH/observatorium zullen worden besproken, de fellow dient hier aan deel te nemen. Op dinsdag en vrijdag is er een spoedpoli waar spoedpatiënten die via de huisarts verwezen zijn worden gezien en patiënten gezien op de SEH, worden vervolgd. Dit is onder supervisie van een internist. Na enkele maanden kan de fellow ook voorwacht dienst doen tijden ANW uren. 112