BIJZONDERE OPLEIDING IN DE BEWAKINGSSECTOR PERSOONSCONTROLE © Lic. Filip Scheemaker RECHT INZONDERHEID DE SPECIFIEKE BEVOEGDHEDEN EN VERPLICHTINGEN VAN DE BEWAKINGSAGENT MET BIJZONDERE AANDACHT VOOR DE RECHTEN EN PLICHTEN VAN BURGERS OP AL DAN NIET VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE PLAATSEN EN HETERDAADSITUATIES © Lic. Filip Scheemaker A. inleiding • Portierswet van 1999 • Drie doelstellingen : sanering securitydiensten evenementensector statuut geven aan bewakers-persoonscontrole het regelen van de toegangscontrole • Sinds 2004 : het regelen van de uitgangscontrole © Lic. Filip Scheemaker B. Toepassingsgebied – analyse van de vijfde activiteit • Toezicht houden op personen • Controle van personen • Een specifiek doel : verzekeren van de veiligheid • Bepaalde plaats : al dan niet publiek toegankelijke plaats © Lic. Filip Scheemaker B. Toepassingsgebied – analyse van de vijfde activiteit a. Toezicht houden op personen Geen bescherming van personen of goederen maar toezicht op het gedrag van mensen Toezicht op alle aanwezigen b. Controle van personen Controle = fouille van kledij en handbagage Fouille is verboden behoudens uitzonderingen Enkel ingangs- of uitgangsfouille © Lic. Filip Scheemaker B. Toepassingsgebied – analyse van de vijfde activiteit c. Het verzekeren van de veiligheid Veiligheid is een vaag begrip d. Op al dan niet voor publiek toegankelijke plaatsen Definitie publiek toegankelijke plaats : “elke plaats waar andere personen dan de beheerder en de personen die er werkzaam zijn toegang hebben ofwel omdat ze geacht worden gewoonlijk toegang te hebben tot die plaats, ofwel omdat ze er toegelaten zijn zonder individueel te zijn uitgenodigd “ © Lic. Filip Scheemaker C. Het vrijwilligerssysteem • Uitsluitend voor interne bewakingsdiensten • In geval van sporadisch en onbezoldigd uitvoeren 5° of 7° activiteit • Toestemming burgemeester noodzakelijk • Tal van vrijstellingen © Lic. Filip Scheemaker D. Specifieke uitoefeningsvoorwaarden • • • • Afwezigheid van bepaalde veroordelingen Nationaliteitsvereiste Hoofdverblijfplaats in een lidstaat Europese Unie Geen onverenigbare activiteiten uitoefenen: - privé-detective - wapen- of munitiefabrikant of –handelaar • Een andere activiteit die de openbare orde, de inof uitwendige staatsveiligheid bedreigt © Lic. Filip Scheemaker D. Specifieke uitoefeningsvoorwaarden • • • • • Beroepsopleiding en –vorming Medisch en psycho-technisch onderzoek Overstapverbod Leeftijdsvereiste Veiligheidsvereiste © Lic. Filip Scheemaker E. Fooien • Fooien ontvangen is verboden • Het maakt niet uit op welke wijze men fooien zou verkrijgen, het blijft verboden, zelfs indien de betrokkene uit eigen wil een fooi geeft © Lic. Filip Scheemaker F. Verboden wapendracht • Elke vorm van wapendracht bij het uitvoeren van persoonscontrole is verboden • Onder “wapens” moeten deze worden verstaan die onder toepassing van de Wapenwet • Handboeien dragen of gebruiken is evenzeer verboden © Lic. Filip Scheemaker G. Controle van kledij en handbagage • Onderscheid tussen toegangs- en uitgangscontrole. • Toegangscontrole : aan de ingang van een al dan niet publiek toegankelijke plaats. • Uitgangscontrole : aan de uitgang van een onderneming of werkplaats die voorkomt op een ministeriële lijst of naar goederen die op die lijst voorkomen. Doel : diefstal voorkomen of vaststellen. © Lic. Filip Scheemaker 1. toegangscontrole • Uitsluitend gericht is op het opsporen van wapens of gevaarlijke voorwerpen • Voorafgaandelijke toestemming van de burgemeester • Enkel bij persoonscontrole • Oppervlakkige controle van kledij en handbagage © Lic. Filip Scheemaker 1. toegangscontrole • Enkel bij het betreden van de plaats. • Controleren zonder dwang te gebruiken. • Doel : voorkomen dat wapens of gevaarlijke voorwerpen worden binnengebracht waardoor de veiligheid van de aanwezigen in het gedrang kan gebracht worden • Verbod of systematische controles. • Fouilles gebeuren door personen van hetzelfde geslacht als de gecontroleerde. © Lic. Filip Scheemaker 2. uitgangscontrole • Dezelfde voorwaarden als de toegangscontrole uitgezonderd : geen vrijwilliger enkel aan uitgang ondernemingen of werkplaatsen die op een lijst voorkomen enkel ten opzichte van personen er werken kledij & bagage door voorlegging + voertuig ernstige aanwijzingen van ontvreemding toestemming wordt geacht gegeven te zijn © Lic. Filip Scheemaker 3. identiteitscontroles • Identiteitscontroles zijn verboden, uitgezonderd : aan de ingang van niet voor publiek toegankelijke plaatsen die op een ministeriële lijst voorkomen aan de ingang van kansspelinrichtingen in uitvoering van artikel 62 van de Kansspelenwet © Lic. Filip Scheemaker 4. Gevolgen van een onwettige fouillering • Een administratieve sanctie in de vorm van een bevel tot staking of een geldboete • of een strafrechtelijke sanctie • Mogelijkheid van ongeldigheid van de door de onwettige fouille gevonden bewijzen © Lic. Filip Scheemaker 5. Quid verzet of het aantreffen van een wapen - gevaarlijk voorwerp a. Verzet Geen dwang gebruiken De toegang tot de plaats wordt ontzegd In geval van uitgangscontrole kan men de werknemer die toestemming weigert niet verhinderen de plaats te verlaten, behoudens in geval van “burgerarrest” © Lic. Filip Scheemaker 5. Quid verzet of het aantreffen van een wapen - gevaarlijk voorwerp b. Aantreffen van wapens of gevaarlijke voorwerpen onderscheid misdrijf of geen misdrijf geen misdrijf afgifte vragen afgifte geweigerd toegang ontzegd wel misdrijf afgifte vragen indien mogelijk politie verwittigen nooit dwang noch inbeslagname © Lic. Filip Scheemaker H. Vattingsrecht particulieren • Dezelfde bevoegdheid als elke burger : - bij heterdaad - visueel getuige - geen bovenmatig geweld - onmiddellijk politie verwittigen - tot aankomst politie © Lic. Filip Scheemaker H. Vattingsrecht particulieren • Voorwaarden : het wettigheidsbeginsel : de arrestatie enkel met het oog op een latere bestraffing van de dader het subsidiariteitsbeginsel : de arrestatie is het enige middel om tot die latere bestraffing te kunnen komen het proportionaliteitsbeginsel : een redelijke verhouding tussen doel en gebruikt geweld © Lic. Filip Scheemaker H. Vattingsrecht particulieren • Een huisreglement kan op voorwaarde dat de regels geen misdrijven zoals discriminatie inhouden • Men kan in geen geval mensen vatten om ze vervolgens buiten te zetten © Lic. Filip Scheemaker I. Wettige verdediging • Aanvalsdaad versus afweringsdaad • Aanvalsdaad : - onrechtmatig - nakend en onafwendbaar - een aanslag tegen personen • Afweringsdaad : - ogenblikkelijk en noodzakelijk - in verhouding met de aanvalsdaad - gepleegd voor of tijdens de aanval - doodslag of slagen en verwondingen © Lic. Filip Scheemaker J. De inmenging in het politieambt • Inmenging is verboden • Bestanddelen : willens nillens zonder wettelijke titel het moet gaan om openbare ambten inmenging © Lic. Filip Scheemaker J. De inmenging in het politieambt • Inmenging kan op twee manieren : 1. uitvoeren van handelingen die exclusief toebehoren aan een openbaar ambt (bvb. illegaal fouilleren) 2. bij anderen de indruk wekken dat men over bijzondere bevoegdheden beschikt (bvb. door identificatiekaart te misbruiken) © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • Wat? Rascime : de opvatting dat het ene ras superieur is aan het ander en dat daarom ten aanzien van het ene ras andere maatstaven kunnen aangelegd worden dan ten aanzien dan het andere. Xenophobie : de vrees voor, afkeer jegens alles wat vreemd is. © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • Discriminatie : is een achterstelling; een negatieve beoordeling en behandeling van personen bij de uitoefening of het verkrijgen van rechten; een ongelijke behandeling van gelijke gevallen. © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • Wat is strafbaar? Het op bepaalde manieren uiten van discriminerende overtuigingen en meningen NIET het hebben van discriminerende overtuigingen en meningen © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • Zes groepen misdrijven : anderen aanzetten tot discriminatie, haat, geweld of rassenscheiding publiciteit geven aan zijn voornemen tot racisme of segregatie racisme bedrijven bij het leveren van een goed of een dienst racisme bedrijven in de arbeidssfeer racisme door openbare officieren of ambtenaren behoren tot een racistische groep of vereniging © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • het aanzetten tot discriminatie, haat, geweld of rassenscheiding • “aanzetten tot” is “het oproepen tot”, “het aansporen tot” • Opzetvereiste : de bedoeling dat diegene die hij/zij aanspoort zal discrimineren, haten, … • Openbaarheid is noodzakelijk © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • Verschillende vormen van openbaarheid : In openbare bijeenkomsten of plaatsen; In het bijzijn van verscheidene personen in een publiek toegankelijke ruimte (niet noodzakelijk het slachtoffer); In om het even welke plaats in het bijzijn van de betrokkene en van getuigen; Via geschriften, zelfs niet gedrukt, prenten of zinnebeelden, die aangeplakt, verspreid, verkocht, te koop aangeboden of openlijk tentoongesteld worden; Via niet openbaar gemaakte maar aan verscheidene personen toegestuurde of meegedeelde geschriften © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • publiciteit geven aan zijn/haar voornemen tot racisme of segregatie. • In het openbaar • Kenbaar maken van het voornemen te willen discrimineren • Op basis van afkomst, ras, huidskleur, afstamming of nationaliteit © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • racisme bij het leveren van een dienst of een goed • De reden van het racisme is onbelangrijk • Het racisme moet gestoeld zijn op ras, huidskleur, afstamming, afkomst of nationaliteit. © Lic. Filip Scheemaker K. Racisme en xenophobie • behoren tot een racistische groep of vereniging • Verlenen van medewerking of zelfs gewoon lid zijn van… • Van een groep die herhaaldelijk en openbaar discriminatie of segregatie bedrijft of verkondigt © Lic. Filip Scheemaker