Carboplatinum / Taxol

Carboplatinum / Taxol
Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen die een behandeling
moeten ondergaan met chemotherapie en hun omgeving. We geven u
een antwoord op volgende vragen:
•
•
•
•
•
•
pstellen van een behandelingsplan
O
Wat is chemotherapie?
Hoe verloopt de chemotherapie?
Bijwerkingen en adviezen
Praktische informatie
Hulp en ondersteuning?
De brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over uw behandeling met chemotherapie. We willen u via deze weg belangrijkste, juiste en algemene informatie geven
over uw behandeling.
Het multidisciplinair team staat steeds voor u klaar indien u nog vragen heeft. Ook uw
huisarts speelt een belangrijke rol, hij kan u ook informatie geven over uw behandeling.
Blijf niet met uw vragen zitten … stel ze gerust!
-1-
Opstellen van een behandelingsplan
Voor het opstellen van uw behandelingsplan komt een team van specialisten (gynaecoloog, oncoloog, radiotherapeut, radioloog, verpleegkundige, psycholoog, ev. huisarts, …)
samen.
Dit noemt men het MOC, het multidisciplinair oncologisch consult.
De keuze van uw behandelingsplan is afhankelijk van een aantal zaken:
• d
e uitgebreidheid van de ziekte
• bepaalde kenmerken van de kankercellen zoals het celtype, de mate van kwaadaardigheid, …
• uw medische voorgeschiedenis
• uw lichamelijke conditie
Wat is chemotherapie?
Chemotherapie is de behandeling van kanker met geneesmiddelen, ook wel cytostatica
genoemd.
Het heeft een celdodende of celdelingsremmende werking en wordt meestal gegeven via
een infuus (baxter). Chemotherapie is dus een algemene behandeling, dit in tegenstelling
tot een operatie of een bestraling welke lokaal de kanker behandelen.
Chemotherapie is een belangrijk onderdeel van uw totale behandeling bij eierstokkanker.
Met deze behandeling willen we volgende zaken bereiken:
• d
e eventueel achtergebleven kankercellen na uw operatie vernietigen
• de tumor verkleinen zodat er eventueel een operatie kan volgen na de chemotherapie
• de ziekte onder controle te houden indien een operatie niet mogelijk is
-2-
Hoe verloopt de chemotherapie?
Uw behandeling bestaat uit Carboplatinum en Taxol (Paclitaxel) en dit om de drie weken.
Er zijn enkele verschillende behandelingstrajecten:

voorafgaand aan een operatie
• n
a een aantal kuren chemo volgt een evaluatie door uw arts die dan uw verdere behandeling bepaald, nl.

een heelkundige ingreep gevolgd door nog een aantal kuren chemo, of

het verder afwerken van de chemotherapie

na een operatie, meestal 6 kuren chemotherapie
Voor uw behandeling gebeurt steeds een bloedafname. Dit is belangrijk om na te gaan
hoe uw lichaam reageert op de chemotherapie. Voor de start van de chemotherapie zal u
eerst een gesprek hebben met de arts van de dagkliniek. Het is belangrijk om uw klachten
en uw vragen op dit moment te bespreken met uw arts of verpleegkundige. Zo kunnen
we u best helpen om de behandeling zo vlot mogelijk te laten verlopen.
Nadat het resultaat van de bloedafname gekend is worden de producten besteld bij de
apotheker van het ziekenhuis. Dit betekent dat u enige tijd moet wachten tussen uw aankomst op de afdeling en het effectief starten van de chemotherapiekuur.
1/ Medicatie die u thuis moet innemen: voor de chemotherapie
Om een allergische reactie op het product Taxol te voorkomen, zal uw arts medicatie
voorschrijven die u thuis voor elke kuur moet innemen. Deze medicatie bestaat uit twee
capsules dexamethasone die u 12 uur en 6 uur VOOR ELKE KUUR met een glas water
moet innemen.
U zet best uw wekker zodat u de medicatie op de juiste tijdstippen kan innemen.
Tijdens de eerste toediening van het product Taxol blijft de verpleegkundige bij u in de
buurt, dit om een eventuele allergische reactie nauwlettend op te volgen.
-3-
2/ Medicatie die u op de dagkliniek toegediend krijgt:
Product
Vorm
Werking
Fenistil
comprimé
tegen allergische reactie bij de eerste kuur
Emend
comprimé
tegen misselijkheid
Zantac
infuus
maagbeschermer
Solu-Medrol
infuus
tegen allergische reactie op Taxol
Zofran
infuus
tegen misselijkheid en/of braken
Taxol
infuus
1ste cytostaticum
Carboplatinum
infuus
2de cytostaticum
Naspoelen
infuus
spoelen van de infuusleiding en extra vocht
ter bescherming van de nieren
3/ Medicatie die u thuis moet innemen: na de chemotherapie
Emend
comprimé
tegen misselijkheid
Zofran
comprimé
tegen misselijkheid en/of braken
U krijgt een medicatieschema mee vanuit de dagkliniek wanneer u deze medicatie moet
innemen.
-4-
Bijwerkingen en adviezen
De chemotherapie heeft helaas niet enkel zijn werking op de kwaadaardige cellen maar
ook op een aantal goede cellen in ons lichaam. Bijvoorbeeld de haarcellen, bloedlichaampjes, cellen van het mondslijmvlies en andere. Hierdoor kunt u last hebben van een aantal
bijwerkingen tijdens uw behandeling.
Haarverlies
Door de behandeling zal uw haar uitvallen, dit kan beginnen vanaf de 2de week na de
eerste chemotherapie. Dit kan gepaard gaan met lichte pijnlijke sensaties ter hoogte van
uw hoofdhuid. Dit is een tijdelijke bijwerking, na het beëindigen van de chemotherapie zal
uw haar na één tot twee maanden terug beginnen groeien.
Adviezen
• Indien u kiest om een haarprothese te dragen, gaat u best langs bij een speciaalzaak
voor haarprotheses, voor u aan de behandeling begint. Zo kan hij/zij de coupe en kleur
zien die u gewend bent, u kan in het ziekenhuis een brochure ontvangen met adressen
van speciaalzaken in uw buurt. Laat u in ieder geval goed voorlichten, een deel van de
kosten kunt u terugkrijgen van uw ziekenfonds.
• Een sjaal of muts kan een goed alternatief zijn voor een haarprothese, ook hierover zijn
in het ziekenhuis brochures te verkrijgen
• Tijdens de chemotherapie kan er een soort donshaar verschijnen, u verwijdert dit donshaar best nog eens om een mooie snelle teruggroei te bevorderen
Maagklachten: misselijkheid, oprispingen, braken, …
Medicatie kan misselijkheid en braken verminderen of zelfs voorkomen. Het is belangrijk dat u de medicatie altijd en op tijd inneemt zoals u met uw behandelende arts hebt
afgesproken. Houdt u aan de vaste tijden om de medicatie in te nemen, ook als u niet
misselijk bent.
Adviezen
• G
ebruik een kleine maaltijd en dit op frequente tijdstippen tijdens de dag
• Drink veel, minstens 1,5 liter per dag
• Contacteer uw behandelende arts bij ernstige misselijkheid of aanhoudend braken
gedurende 24u of langer
-5-
Daling witte bloedcellen (neutropenie)
Neutropenie is een tekort aan witte bloedlichaampjes in uw bloed. Witte bloedlichaampjes zorgen voor uw afweer tegen infecties. Rond de 10de dag na het toedienen van elke
kuur bevindt u zich op het dieptepunt van het aantal witte bloedcellen.
Adviezen
• B
ij een temperatuur van 38°C of hoger, ALTIJD contact opnemen met de arts van de
dagkliniek medische oncologie
• Controleer eventuele wondjes op ontstekingsverschijnselen: roodheid, warmte, zwelling en pijn
• Verzorg uw mond goed, wanneer uw weerstand gedaald is kunnen de slijmvliezen in
uw mond pijnlijk zijn
• Probeer rond de 10de dag na uw eerste behandeling uzelf te beschermen tegen infecties van buitenaf en contact met verkouden of zieke mensen te vermijden. Ga niet naar
plaatsen waar veel mensen bij elkaar zijn, zoals openbaar vervoer, winkels, …
Darmen
Door de behandeling kunt u last krijgen van uw darmen, het is belangrijk dat uw stoelgang regelmatig is en blijft en niet teveel afwijkt van het patroon waaraan u gewend bent.
Men spreekt van diarree bij een waterige of dunne ontlasting die meer dan 4 keer per dag
voorkomt. De opname van vocht en voedingsstoffen in uw darmen is dan verstoord.
Adviezen
• H
et is heel belangrijk dat u veel drinkt om het vochtverlies aan te vullen en op peil te
houden. Probeer ongeveer 1,5 liter water, thee en/of bouillon (vooral zout) per dag te
drinken
• Neem contact op met uw behandelende arts indien de diarree langer dan 24u aanhoudt, als er bloed bij uw ontlasting zit of als u ook moet braken
Door de Zofran® die u inneemt tegen de misselijkheid, kan er ook verstopping (constipatie) optreden. Soms kan de stoelgang ook volledig uitblijven.
Adviezen
•
•
•
•
robeer minstens 1,5 liter te drinken per dag
P
Eet vezelrijk indien mogelijk
Probeer regelmatig te bewegen
Neem contact op met uw behandelend arts indien uw stoelgangpatroon plots wijzigt
of volledig uitblijft
-6-
Mond en lippen
Door de behandeling kunt u last krijgen van irritatie, beschadiging en/of ontsteking van
het mondslijmvlies en tandvlees.
Adviezen
• G
a voor de start van uw chemokuur langs bij de tandarts voor een volledig mond- en
tandnazicht, op deze manier kunnen problemen tijdens de behandeling voorkomen
worden
• Poets uw tanden 3x daags gedurende 1 tot 2 minuten met een minimale hoeveelheid
tandpasta; u gebruikt best een zachte tandenborstel met een kleine kop en een nietirriterende tandpasta met fluoride
• Borstel niet alleen uw tanden maar ook het tandvlees en de slijmvliezen
• Flossen mag 1x daags gedurende 1 tot 2 minuten
• Reinig uw tong 1x daags zonder tandpasta maar met een tongschraper
• Spoel uw mond na elke poetsbeurt
• Verwijder en poets uw gebitsprothese min 3x daags (na elke maaltijd) gedurende minstens 2 minuten met een niet geparfumeerde vloeibare zeep en gebitsprotheseborstel,
reinig ook goed de binnenzijde van uw prothese
• Spoel uw prothese goed na met stromend water
• Draag uw prothese bij voorkeur niet ’s nachts
Indien u last heeft van pijn of wondjes in de mond, dan kan u contact opnemen met de
dagkliniek medische oncologie om deze pijnlijke zones in uw mond te behandelen met
lasertherapie. Dit is een eenvoudige en kortdurende behandeling en zorgt voor onmiddellijke pijnstilling. De wondjes zullen ook vlugger genezen met deze lasertherapie. Gelijktijdig
wordt een mondspoeling opgestart die zal voorgeschreven worden door de arts.
Spierpijnen
Spierpijnen en/of -krampen zijn een verschijnsel die kunnen optreden door het toedienen
van taxol.
Advies
• E
r kan hiervoor medicatie voorgeschreven worden, bespreek dit dus steeds met uw
arts
-7-
Zenuwstelsel
Door de behandeling kunnen er gevoelsstoornissen optreden, afhankelijk van de soort,
dosis en duur van de behandeling.
Deze klachten komen meestal pas na enkele kuren voor.
De verschijnselen zijn moeilijk te behandelen en kunnen langdurig aanwezig zijn.
Mogelijke verschijnselen zijn
•
•
•
•
inder gevoel of tintelingen in handen en/of voeten, vinger en/of tenen
M
Een branderig of juist slapend gevoel in handen en/of voeten, vingers en/of tenen
Gevoelig aan koude prikkels en/of aanrakingen
Verstoorde fijne motoriek
Adviezen
• U
moet op tijd rust nemen, ontspanningsoefeningen kunnen soms helpen en/of afleiding zoeken
• Er kunnen ijshandschoenen of cold pacs ter hoogte van de voeten gebruikt worden
tijdens de toediening van de chemotherapie
• Mogelijks wordt uw behandeling aangepast indien de verschijnselen te erg zijn
Nagelafwijkingen
Door de behandeling kan er schade aan de nagels optreden, broze nagels, loslaten van
de nagels, …
Adviezen
• U
kunt zelf niets doen om deze bijwerkingen tegen te gaan, bespreek de klachten met
uw behandelend arts wanneer ze zich voordoen
• Er kunnen ijshandschoenen of cold pacs ter hoogte van de voeten gebruikt worden
tijdens de toediening van de chemotherapie
Bloedarmoede (anemie)
Bloedarmoede is een tekort aan rode bloedcellen (erytrocyten)
Mogelijke symptomen zijn:
•
•
•
•
•
vermoeidheid
Bleekheid, lusteloosheid
Hoofdpijn
Hartkloppingen
Kortademigheid
-8-
Advies
• U
kunt zelf niets doen om deze bijwerkingen tegen te gaan, bespreek de klachten met
uw behandelende arts, wanneer ze zich voordoen.
Vermoeidheid
Bij de behandeling van kanker komt vermoeidheid veel voor, ook nog na de behandeling.
Dit is zeker geen abnormaal verschijnsel, vaak durven patiënten hier met hun arts niet
over praten. Het is echter belangrijk dat u dit wel doet, uw zorgverleners kunnen u hierin
begeleiden en u tips geven over hoe u best met deze vermoeidheid omgaat.
Er worden gedurende het jaar ook verschillende informatiesessies over vermoeidheid gegeven, je kunt dit gerust navragen bij de verpleegkundigen op de dagkliniek.
Dit is een opsomming van mogelijke bijwerkingen.
Elke patiënt reageert anders op een behandeling, indien u iets voelt en u zich ongerust
maakt, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw behandelend arts.
Seksualiteit
Kanker en seksualiteit … het lijkt op het eerste gezicht misschien een vreemde combinatie.
Kanker kan echter ingrijpende gevolgen hebben op verschillende domeinen van uw leven, ook op vlak van seksualiteit en intimiteit. Wat er precies verandert verschilt van mens
tot mens. Iedereen beleeft het ook weer anders, u moet zich alvast geen zorgen maken
over wat ‘normaal’ is. Het gaat erom wat uw behoeftes, verlangens en wensen zijn.
Misselijkheid en vermoeidheid ten gevolge van chemotherapie ontnemen vaak de zin en
energie om te vrijen, en dit kan de relatie met uw partner wel eens uit balans brengen.
Maar juist in een periode vol angst en verdriet heeft u nood aan wat liefde, warmte en
intimiteit. Wanneer u en/of uw partner opnieuw behoefte krijgen aan seksueel contact is
het vaak niet eenvoudig om de draad weer op te pakken.
Of u heeft geen partner en u zit met vragen over het starten van een nieuwe relatie.
Door op voorhand geïnformeerd te zijn over de eventuele veranderingen die uw behandeling teweeg kan brengen, komt u niet voor verassingen te staan. Aarzel niet om uw
verpleegkundige, psycholoog, seksuoloog of arts er gericht naar te vragen.
-9-
Praktische informatie
Wanneer contact opnemen met de dagkliniek?
Bij:
• Koorts vanaf 38°C
• Pijnlijke mond
• Aanhoudende diarree of obstipatie
• Pijn
• Aanhoudende misselijkheid
• Indien u ongerust bent of vragen hebt
Gelieve eerst telefonisch contact op te nemen, zo loopt u niet het risico dat er niemand
beschikbaar is wanneer u langskomt.
Waar gaat uw behandeling met chemotherapie door?
Voor elke behandeling moet u zich aanmelden aan de kassa van het kliniekgebouw
K1-K2.
De behandeling zelf gaat door op K1, vierde verdieping.
Openingstijden van de dagkliniek
•
•
•
•
aandag t.e.m. vrijdag van 08.00u tot 18.00u
M
Woensdag van 08.00u tot 12.00u
Gesloten op woensdagnamiddag en tijdens het weekend
Buiten deze openingstijden kunt u voor dringende zaken de oncoloog van wacht bereiken via de dienst spoedopname, op het telefoonnummer 09 332 27 42
Afspraken
• V
oor het maken van afspraken tijdens de openingsuren kunt u tussen 08.00 en 12.30u
of tussen 13.30u en 18.00u telefoneren naar 09 332 31 68
• Voor specifieke verpleegkundige zaken kunt u terecht in de verpleegpost op het nummer 09 332 31 80
• Alle bloedafnames gebeuren in de dagkliniek
Maaltijden
Als u dit wenst, is er ’s middags mits betaling een warme maaltijd of soep te verkrijgen.
U krijgt hiervoor een factuur.
-10-
Hulp en ondersteuning?
Er bestaat geen pasklaar antwoord op de vraag hoe u het beste met kanker kunt leven.
Iedereen is anders en elke situatie is anders. Iedereen verwerkt het hebben van kanker
op zijn eigen manier en op zijn eigen tempo, uw stemmingen kunnen heel wisselend zijn.
Het ene moment bent u misschien verdrietig en kwaad, het volgende moment vol hoop.
U hebt het gevoel dat alles u overkomt en dat u zelf nergens meer invloed op heeft.
Tijdens uw behandeling komt er zich een psycholoog voorstellen, maar u kunt ook steeds
terecht bij de andere hulpverleners die u op uw behandelingstraject volgen.
Oncologie/0052
Soms kan contact met lotgenoten helpen om op sommige vragen antwoorden te vinden.
-11-