Hoofdstuk 6

6
Beëindiging van de
arbeidsovereenkomst
6-1
Vormen van ontslag
•
•
•
•
Van rechtswege
Wederzijds goedvinden
Opzegging
Ontbinding door de kantonrechter
6-2
Ontslag van rechtswege
• Een arbeidsovereenkomst die voor
bepaalde tijd is afgesloten eindigt
automatisch als de afgesproken tijdsduur
is verstreken, tenzij anders afgesproken.
6-3
Ontslag met wederzijds
goedvinden
• Werknemer en werkgever besluiten
samen de arbeidsovereenkomst te
beëindigen.
• Aan deze wijze van beëindiging
worden in de rechtspraak strenge
eisen gesteld.
6-4
Ontslag door opzegging
• Het is de werkgever verboden de
arbeidsovereenkomst op te zetten zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming
van het CWI.
• Het opzegverbod is niet alleen van
toepassing op arbeidsovereenkomsten
maar ook op andere arbeidsverhoudingen
van degene die persoonlijke arbeid
verricht voor een ander.
6-5
Buitengewoon Besluit
Arbeidsverhoudingen
In het BBA is een aantal arbeidsverhoudingen expliciet van de toepasselijkheid
uitgezonderd, zoals ambtenaren,
werknemers van ambassades, onderwijzend
personeel en geestelijken. Overige
uitzonderingen: werknemers die doorgaans
minder dan drie dagen per week uitsluitend
of hoofdzakelijk persoonlijke diensten in de
huishouding verrichten en bestuurders van
vennootschappen (BV’s en NV’s).
6-6
Buitengewoon Besluit
Arbeidsverhoudingen
Het BBA geldt niet bij:
- opzegging tijdens de proeftijd
- faillissement
- een (rechtsgeldig) ontslag op staande voet
- beëindiging van rechtswege
6-7
Ontslag wegens
bedrijfseconomische redenen
• Bij ontslag wegen bedrijfseconomische
redenen moet de werkgever aannemelijk
maken dat zijn bedrijf in een verslechterde
economische positie verkeert en dat het
vervallen van arbeidsplaatsen
noodzakelijk is.
• Het CWI toetst aan de hand van
bewijsstukken van de aanvrager en een
checklist.
6-8
Afspiegelingsbeginsel
• Volgens dit beginsel moeten de ontslagen
eerlijk worden verdeeld over elke
leeftijdscategorie per categorie
uitwisselbare functie.
• Dit beginsel heeft met ingang van 1 maart
2006 het anciënniteitsbeginsel (last in, first
out) vervangen.
6-9
Ontslag wegens disfunctioneren
• Werkgever moet aannemelijk maken
dat de werknemer niet goed genoeg
functioneert en dat de ongeschiktheid
van de werknemer niet voortvloeit uit
ziekte of een gebrek van de werknemer.
6-10
Ontslag na langdurige
arbeidsongeschiktheid
• De werkgever moet aannemelijk maken dat er
sprake is van ongeschiktheid, dat binnen 26
weken geen herstel zal optreden en ten slotte
dat hij redelijkerwijs niet de mogelijkheid heeft
de werknemer binnen zijn onderneming te
herplaatsen.
6-11
Opzegverboden
Bijzondere opzegverboden zijn:
1. wegens ziekte
2. gedurende de zwangerschap en het bevallingsverlof
3. tijdens vervulling van de dienstplicht
4. wegens lidmaatschap van de Ondernemingsraad
5. wegens het lidmaatschap van een vereniging van
werknemers
6. wegens het opnemen van politiek verlof en het bijwonen
van vergaderingen
7. wegens het opnemen van ouderschapsverlof
8. wegens overgang van onderneming
6-12
Kennelijk onredelijk ontslag
• ‘Kennelijk onredelijk’: degene die de
arbeidsovereenkomst heeft
opgezegd kan niet in redelijkheid tot
zijn beslissing zijn gekomen.
6-13
Ontslag op staande voet
Bij ontslag op staande voet hoeven de
opzegbepalingen niet in acht te worden genomen.
Het is niet vereist om een ontslagvergunning aan
te vragen bij het CWI. De bijzondere
opzegverboden zijn in beginsel niet van
toepassing en evenmin hoeft de opzegtermijn in
acht te worden genomen.
6-14
Ontslag op staande voet
Ontslag op staande voet moet voldoen aan
strikte eisen omdat ontslagrechtelijke
beschermingsbepalingen niet van toepassing
zijn en omdat het ontslag ernstige gevolgen
heeft voor de werknemer.
De werkgever moet bewijzen dat er dringende
redenen aanwezig zijn en het ontslag moet
onmiddellijk worden uitgevoerd.
6-15
Ontbinding door de kantonrechter
(ontslag wegens gewichtige redenen)
• Werkgever en werknemer kunnen altijd aan
de kantonrechter verzoeken om de
arbeidsovereenkomst wegens gewichtige
redenen te ontbinden.
• De kantonrechter is niet gebonden aan het
algemene opzeggebod van artikel 6 BBA en
de bijzondere opzegverboden van het BW.
6-16
Redenen voor ontbinding
Ontbinding vindt plaats wegens gewichtige
redenen:
• dringende reden: omstandigheden die een
dringende reden voor een ontslag op
staande voet zouden hebben opgeleverd.
• veranderingen in de omstandigheden: alle
redenen die normaal gesproken tot ontslag
kunnen leiden.
6-17
Kantonrechtersformule
• Formule voor de bereking van de
ontslagvergoeding:
Vergoeding = A x B x C
waarbij:
A = is het aantal gewogen dienstjaren
B = beloning
C = correctiefactor
6-18
Collectief ontslag
• Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO):
wet die van toepassing is op een
werkgever die voornemens is om de
arbeidsovereenkomst op te zeggen van
minimaal twintig werknemers wegens
bedrijfseconomische redenen waarvoor
toestemming van het CWI is vereist.
6-19
Sociaal Plan
• De WMCO verplicht werkgever in het
geval van een reorganisatie met
gedwongen ontslagen tot een Sociaal
Plan: een plan waarin voorzieningen
worden getroffen die de nadelige gevolgen
van het ontslag moeten verzachten voor
de werknemers.
6-20
Inkrimping
• Strategie waarbij een bedrijf de schaal en
de reikwijdte van zijn activiteiten verkleint
om zo de financiële resultaten te
verbeteren.
6-21
Reorganisatie
• Houdt in dat een bedrijf zo wordt
gereorganiseerd dat werknemers
efficiënter werken.
6-22
Massaontslagen - alternatieven
Mogelijkheden zijn:
• natuurlijk verloop
• vacaturestop
• verdedigingsringmethode
• veranderingen in functieontwerp
• arbeidsvoorwaardenbeleid
• scholing
6-23
Outplacement
• Een regeling om werknemers die worden
ontslagen te laten omgaan met de
emotionele stress van hun ontslag en hun
hulp te bieden bij het zoeken naar een
nieuwe baan.
6-24
Massaontslagen - implementeren
• Werknemers op de hoogte stellen
• Ontslagcriteria ontwikkelen
• Communiceren met ontslagen
werknemers
• De media op elkaar afstemmen
• Veiligheid bewaken
• ‘Overlevenden’ geruststellen
6-25
Verplichtingen werkgever bij
beëindiging arbeidsovereenkomst
• Eindafrekening opmaken (loon,
vakantiedagen, vakantiegeld)
• Getuigschrift op verzoek van werknemer
6-26
Kosten van ontslag
•
•
•
•
Ontslagvergoedingen
Administratieve kosten
Sociale plannen
Kosten indien een functie niet wordt
opgevuld
6-27
Verloopkosten
•
•
•
•
Wervingskosten
Selectiekosten
Opleidingskosten
Ontslagkosten
6-28
Verloopbaten
•
•
•
•
Lagere arbeidskosten
Vervanging slecht presterende werknemers
Meer innovatie
Mogelijkheden voor grotere diversiteit
6-29