Kerk en Zanen (incl. Zaanse Rietveld)

Wijkgerichte aanpak na 1,5 jaar
Opbouwen en verbinden
Tussenrapportage
Juni 2015
1
1. Inleiding
Op 1 januari 2014 was de fusie een feit. Met de start van de nieuwe gemeente Alphen aan
den Rijn startte ook de wijkgerichte aanpak. De nieuwe gemeente heeft de ambitie
uitgesproken om samen met inwoners en professionals de leefbaarheid en sociale
samenhang in stand houden in de wijken en kernen. Het uitgangspunt hierbij is dat het
primaat bij de inwoners van de wijken en kernen ligt en de gemeente heeft hierin een
faciliterende en ondersteunende rol.
Dit is in 2014 gedaan zonder vooropgezet eigen plan, agenda of opdracht, maar wel met een
duidelijk doel voor ogen: kracht aan de buurt/wijk. De buurt bepaalt immers wat er door hen
wordt opgepakt en
ondernomen. En
soms is dat niet zo en
De nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn wil zaken nieuw en anders
heeft de gemeente
aanpakken. Wij willen werken aan een gemeente die daadkracht
daarin een
toont en dicht bij haar inwoners staat, zowel bestuurlijk als
stimulerende rol. Het
ambtelijk. Wij stellen inwoners centraal en bieden ruimte voor
is duidelijk: deze
initiatieven. Wij kiezen voor een bestuursstijl die verbindend is en de
manier van werken is
samenleving als uitgangspunt neemt in plaats van het gemeentehuis.
nieuw voor ons en
voor de inwoners van
Bron: coalitieakkoord
Alphen. Dat is niet zo
maar in één keer neer
te zetten. We zitten in een opbouwfase. De “druk op de knop” participatiemaatschappij
bestaat niet. Het is hard, consequent en gestaag werken aan de opbouw daarvan. De
resultaten per gebied kunnen verschillen maar er zit wel een rode draad in de gekozen
aanpak. De (werk)woorden “verbindingen leggen, netwerken opbouwen, signaleren en
initiatieven ondersteunen” vormen de basis voor die aanpak. In ieder gebied is er wel een
vorm van structureel overleg met (semi) professionals, is er contact gelegd met de
bewonersverenigingen en/of vrijwilligersorganisaties en worden de signalen van buiten
zoveel mogelijk naar binnen (in het gemeentehuis) gebracht en omgekeerd.
De verschillende afdelingen van de gemeentelijke organisatie (BOR, IB, MO, Serviceplein,
VTH, REO, U&S) werken nauw samen om vorm te geven aan overheidsparticipatie waarbij de
gemeente duidelijk een andere rol krijgt in de samenleving. In het verleden had de gemeente
vaak de leiding waar we nu meer als coproducent en partner optreden in de samenwerking
met organisaties, bedrijven en inwoners.
2
Nu rijst de vraag natuurlijk wat we hebben bereikt na het eerste 1,5 jaar met deze andere,
nieuwe manier van werken. Het is niet eenvoudig om dit tastbaar te maken, omdat in deze
eerste periode van de opbouw er veel energie gestopt is in het verbinden en netwerken
opbouwen. Resultaten zijn namelijk het gevolg van een goed ingericht proces. En het
inrichten van een proces kost tijd. Toch is er voor gekozen om per gebied, op hoofdlijnen,
een overzicht te geven van de activiteiten en aandachtpunten waar het afgelopen jaar aan
gewerkt is en is gerealiseerd. Ook is er binnen de wijkgerichte aanpak een aantal algemene
resultaten bereikt op het gebied van de begeleiding van innovatieprojecten en monitoring.
Deze worden in het laatste onderdeel concreet benoemd.
In 2014 heeft het college van B&W een leefbaarheidsbudget beschikbaar gesteld voor de
wijkgerichte aanpak. Deze middelen zijn bedoeld om bewonersinitiatieven te ondersteunen
en om de “snelle” resultaten te halen. Inwonersinitiatieven worden, indien nodig,
ondersteund, als er geen regulier budget beschikbaar is. Het budget bedraagt € 2,- per
inwoner, per jaar. Daarnaast heeft de afdeling budget voor de proceskosten. Het gaat bv. om
het huren van ruimten in multifunctionele accommodaties voor de inwonersbijeenkomsten
en de professionals overleggen, ontwikkelen van communicatiemateriaal, professionalisering
en onderzoeksmiddelen.
2. Opbouwen van netwerken
Een van de belangrijkste activiteiten in de wijkgerichte aanpak is het opbouwen en
onderhouden van netwerken. Zowel de formele als informele netwerken zijn de spil van de
wijkgerichte aanpak: zonder deze netwerken zou signaleren, samenwerken, initiatieven
opsporen en ondersteunen van deze initiatieven niet mogelijk zijn.
Bestuurstafel Leefbaarheid
Twee maal per jaar komt de bestuurstafel leefbaarheid bij elkaar. Deelnemers zijn de
bestuurders van Habeko, wonenCentraal en Trifolium, directie van Tom in de buurt,
politiechef team Alphen, wethouder wijken en kernen (op agendabasis ook andere
portefeuillehouders), directie en afdelingshoofd Wijken en kernen gemeente Alphen aan den
Rijn. De rol van het bestuurlijk overleg is om het (strategisch) beleid gebiedsgericht af te
stemmen, ontwikkelingen te signaleren en te vertalen voor het wijk- en kerngericht werken
en innovatieve projecten te ondersteunen.
(Bestuurlijk) overleg met georganiseerde dorpsoverleggen
Twee maal per jaar heeft de wethouder wijken en kernen een bestuurlijk overleg met de
georganiseerde bewonersverenigingen/dorpsoverleggen. Hierin wordt de ontwikkeling en
3
voortgang van de gezamenlijke agenda besproken. Ook verschillen van inzicht komen
tijdens dit bestuurlijk overleg op tafel.
Daarnaast hebben de medewerkers van de gemeente op regelmatige basis contact met de
dorpsoverleggen.
Professionalsoverleggen
In iedere gebied is minimaal één professionals overleg actief. De vorm en frequentie hangt af
van de behoefte per gebied. Zo is er in Rijnwoude iedere donderdag een inloop waar
professionals elkaar op een informele wijze treffen. Wijkcoaches van Tom, wijkagenten,,
jongerenwerker, JGT, BOA’s en anderen treffen elkaar om de signalen met elkaar te
bespreken en werkzaamheden af te stemmen. In Boskoop werkt dit op een soortgelijke wijze
maar is de samenstelling anders. In de Zeeheldenbuurt sluiten actieve inwoners aan bij het
professionalsoverleg. In het centrum sluiten de Boa’s van de gemeente aan en is de
centrummanager regelmatig aanwezig.
Informele netwerken
Misschien nog wel belangrijker dan de formele netwerken, zijn de informele netwerken. Wij
verstaan hieronder alle contacten met inwoners, maatschappelijke instellingen of bedrijven
die op adhoc of structurele basis plaatsvinden. In deze gesprekken komt waardevolle
informatie naar boven of worden ideeën en initiatieven opgespoord. De informele netwerken
vormen mede de basis van de wijkgerichte aanpak
3. Innovatieve projecten en groenparticipatie
In 2014 zijn er vele initiatieven ondersteund en/of geïnitieerd die betrekking hebben op
doe-participatie in de openbare ruimte.
Groenparticipatie
De jarenlange traditie die de gemeente Alphen aan den Rijn heeft in de groenparticipatie
maakt onderdeel uit van de activiteiten die in ieder gebied plaatsvinden. Er is een
onderscheid te maken tussen participatie bij taken waar de gemeente verantwoordelijk voor
is tot participatie in stukken openbaar gebied waar de gemeente geen activiteiten verricht
(bv braakliggende terreinen). Te denken valt aan bv. het onderhouden van bloembakken,
4
stukjes openbaar groen en het helpen bij het onderhouden van het openbaar gebied om
zwerfvuil te voorkomen. De activiteiten worden ook per gebied benoemd.
Stadslandbouw
De gemeente heeft de ambitie om stadslandbouw binnen de gemeente te stimuleren.
Ambities staan verwoord in diverse beleidsprogramma’s. De afdeling zorgt ervoor dat de
ambities worden omgevormd naar concrete activiteiten. De implementatie bestaat uit 3 fasen
te weten fase 1 de stadslandbouw activiteiten in
de buurten en wijken, fase 2 de meer
grootschalige projecten op braakliggende
terreinen en fase 3 de meer professionele
projecten op basis van verdienmodellen. Door
middel van het uitgebreide netwerk dat de
afdeling heeft, zijn er vele kleinschalige projecten
(300 bakken) van de grond gekomen. Inmiddels
begint ook fase 2 gestalte te krijgen in de vorm
van een kaart voor braakliggende terreinen en de
rapportage over de mogelijkheden voor
stadslandbouw van braakliggende terreinen. Inmiddels zijn er partijen gevonden om het
voormalige terreinen van bakkerij Visser te benutten voor een groot stadslandbouwproject.
Externe betrekkingen met diverse externe gemeenten
Opvallend is de nog altijd ruime belangstelling vanuit gemeenteland voor de aanpak die de
gemeente bezigt met betrekking tot de participatie. Gedurende het afgelopen jaar heeft de
gemeente weer diverse gemeenten mogen ontvangen zoals oa Gouda, Lansingerland,
Albrantswaard en hebben zij een actieve bijdrage geleverd aan opleidingstrajecten zoals de
cursus Burgerparticipatie in de openbare ruimte vanuit de stichting Post academisch
onderwijs Delft. Inmiddels zijn er verzoeken voor werkbezoeken door de gemeente
Hilversum, Noordwijk en Oegstgeest.
Graffitibeleid
De gemeente heeft het 3 sporen beleid mbt het graffiti beleid vorm gegeven. Vanuit de
speerpunten preventie, communicatie en handhaving is er een vernieuwende werkwijze
ontstaan wat betreft graffitibestrijding: niet alleen opsporen en handhaven maar vooral
legaliseren en samenwerken. Deze aanpak heeft geleid tot verrassende kunstwerken in de
gemeente (stadshart) en in de wijken. Op basis van cofinanciering zijn er graffitikunstwerken
verschenen bij de Ridderhof, Dotterbloem, Leeuwerikstraat, nachtegaalstraat etc. Naast het
effect van verfraaiing heeft deze aanpak geleid tot werkgelegenheid. Inmiddels hebben de
initiatiefnemers 3 winkels geopend.
Educatie, recreatie en promotie groenbeleid
Om speerpunten en ambities van het groenbeleid, stadslandbouw en participatiebeleid weer
te geven heeft de gemeente posities ingenomen op de Harry vd Laar tuin (sortimentstuin
Boskoop) en educatietuin de Veenmol aan het Zwarte Pad. In de sortimentstuin
5
worden praktische voorbeelden getoond van diverse participatiearrangementen, voorbeelden
voor stadslandbouwinitiatieven en wordt er achtergrondinformatie gegeven over het
Alphense groenbeleid. Gelet op de ligging van de locatie tegenover het Toeristisch
ontmoetingspunt, de integratie in Tuinpad Rijneveld, de deelname aan open dagen stijgt het
bezoekersaantal naar 10000 per jaar.
Jongeren en gezondheid
Samen met Avifauna worden er lesprogramma’s geïntroduceerd mbt gezond eten en
bewegen. Inmiddels zijn er diverse kindertuinen verschenen (Volkerak, kindertuin Kerk en
Zanen) en wordt er gewerkt aan een doorontwikkeling van de educatie/schoolwerktuinen aan
het Zwarte pad in Boskoop.
Biodiversiteit

Uitgifte boekjes biodiversiteit (PR)

Natuurlijke inrichting bloeiende bermen en braakliggende terreinen.
4. Monitoring
Carto-tool
Om de gebieden in beeld te krijgen zijn de gebiedsadviseurs op pad gegaan en hebben ze
de wijken en kernen leren kennen door te luisteren, praten en ervaren.
Deze kennis is in kaart gebracht in een digitale Carto-tool. De “zachte’ kennis van de
gebiedsadviseurs is aangevuld met deze van de (professionele) partners uit de gebieden. Zo
ontstaat een systeem waarbij men gezamenlijk prioriteiten kan bepalen voor de aanpak van
de gebieden en er een gezamenlijke agenda ontstaat.
Wijkprofielen
Naast de “zachte” kennis zijn ook de gegevens uit belevingspeilingen en statistische
gegevens per gebied verzameld. Dit heeft geresulteerd in wijkprofielen met data over de
gebieden. Deze gegevens geven, samen met de kwalitatieve informatie uit de Carto-tools
een volledig beeld van de gebieden, van waaruit oa. de wijkplannen worden gemaakt.
De wijkprofielen zijn bv. ook gebruikt door TOM in de buurt die deels op basis van deze
gegevens wijkanalyses heeft gemaakt.
6
Voor deze wijkprofielen is statische informatie nodig en de resultaten van
belevingsonderzoeken. Hiervoor moet er binnen de gemeente Alphen aan den Rijn op
structurele basis nog een infrastructuur worden opgezet.
5. Activiteiten en resultaten per gebied
Centrum en Park Zegersloot
Samenwerking
Het speerpunt voor het centrum van Alphen is om meer sfeer en beleving toe te voegen
zodat het meer een ontmoetingsplek wordt voor alle (nieuwe) Alphenaren. Hiervoor worden
de volgende contacten onderhouden:

Regelmatig overleg met de centrummanager om activiteiten te realiseren en
uitvoering te geven aan de intentieverklaring ‘Versterking Economische Positie
Centrum Alphen aan den Rijn’;

Contact met de actieve ondernemers in de Raadhuisspeciaalstraat om tot de beste
winkelstraat van Nederland te komen;

Intensieve samenwerking met Parkexpressie en Horizon in Park Rijnstroom;

Structureel overleg met alle professionele partners in het gebied: Tom in de buurt,
wijkverpleging, politie, wonenCentraal, jongerenwerk, Boa’s, Serviceplein en de
centrummanager overleggen regelmatig over de gebiedsprioriteiten.

Korte lijnen met de horeca en portiers in de Hooftstraat;
 Samenwerking met het voortgezet
onderwijs bij diverse projecten, zoals stage
lopen bij de gemeente, een veiligheidscheck
project in het Alphense winkelgebied en
groenonderhoud.
Veiligheid
Op het gebied van veiligheid zijn er oa. de volgende activiteiten:

Buurtpreventie Hooftstraat;

Buurtpreventie Leerhoeve (nieuw in 2014);
7

Actieve samenwerking met Horizon: door de bijzondere doelgroep is permanente
aandacht nodig;

Actieve samenwerking met politie en boa’s gebied Hooftstraat eo;

Keurmerk Veilig Ondernemen Aarhof

Groepsaanpak jongeren Julianastraat met politie, handhaving, jongerenwerk,
horeca, winkeliers, de Adventskerk.
(Sociale) uitvoeringsactiviteiten
Verbinding leggen tussen inwoners om sociale activiteiten van de grond te krijgen. Hiervoor
zijn in 2014 diverse activiteiten ontplooid met oa. het buurtcomité Groene Dorp,
groenparticipatie op verschillende locaties, actieve inwoners Boomgaard, de stadstuin in het
centrum en diverse participatie processen in speeltuinen (Oudshoorn, Oranjestraat en
Wielewaal). Een groep jongeren in het Centrum is opgestaan om, in samenwerking met de
gemeente, te komen tot een free-run parcours en een streetworkout gelegenheid.
Een ondernemer heeft om niet het buitenterras van
parkexpressie opgeknapt. De jongeren van Horizon
hebben, met gekregen materialen van een andere
ondernemer, meubels gemaakt voor het terras.
Park Zegersloot
Met een gedragen politieke visie wordt de gevestigde en toekomstige gebruikers en
ondernemers meer ruimte gegeven om Park Zegersloot als recreatiegebied regionaal op de
kaart te zetten. Een uitdagend samenspel met uiteenlopende belangen die soms meer op
behoud zijn gericht (zoals omwonenden en verenigingen) en soms meer op ontwikkeling
(ondernemers en gemeente). De kunst is hier een balans in te vinden door recht te doen aan
dat wat er al is en nieuwe initiatieven gericht op recreatie te stimuleren. Hiertoe zijn de
volgende activiteiten uitgevoerd:

Activiteiten rond het hondenstrand. Met jongeren en hondenbezitters in gesprek om
het conflicterende gebruik op te lossen;

Samen met de vereniging “Park Zegersloot” (september 2014 opgericht) praktische
invulling geven aan de samenwerking (er is nu een gebiedsvisie gemaakt);

Actieve sleutelfiguren die zich richten vanuit de Vereniging Park Zegersloot op
schoon, heel en veilig houden van het park in de vorm van Doe-acties;
8

Diverse vraaggerichte overleggen met politie, jongerenwerk en handhaving om de
overlast van hangjeugd rondom de Zegerplas in kaart te brengen en de nodige inzet
en/of maatregelen te treffen.
Alphen West (Kerk en Zanen en Hoorn)
Kerk en Zanen (incl. Zaanse Rietveld)
Samenwerking

Samenwerking met betrokkenen in het gebied, zoals verenigingen, stichtingen,
vrijwilligers, ondernemers, bewoners en gebruikers;

Aanwezigheid van een regulier professionalsoverleg met alle partners in het gebied
(inmiddels gecombineerd met het professionalsoverleg de Hoorn). Er is regulier
overleg met Tom in de buurt, politie, wijkverpleging, wonenCentraal, jongerenwerk,
boa’s en de gebiedsadviseurs. In het overleg over komen signalen, ontwikkelingen en
gebiedsprioriteiten aan de orde. Er zijn regelmatig gasten aanwezig in het
professionalsoverleg die informatie brengen en/of ophalen. Tevens is er een regulier
informeel gebiedsoverleg voor geheel Alphen West, in de vorm van een inloop;

Recentelijk georganiseerde netwerkbijeenkomst met alle professionals van Alphen
West: Tom in de buurt, Jeugd- en gezinsteam, multidisciplinair team, wijkagenten en
schoolwijkagent, jongerenwerkers en de gebiedsadviseurs.
(Sociale) uitvoeringsactiviteiten

Groene en sociale parel Kindertuin de Oude Wereld: er is continuïteit door de
aanwezigheid van een beheerder en er zijn meerdere kinderactiviteiten zoals
schilderen, planten en oogsten en dieren verzorgen. Ook zijn er meerdere sponsoren
voor het beheer van de kindertuin, zoals vanuit scholen, kinderopvang en
particulieren;

Ontwikkeling van de wijktuin Alphense Wetering door de Stichting Groene Vinger:
wijk-/eettuin: vrijwilligers en omwonenden zijn actief en hebben externe sponsoring
gevonden. Ook is er levering aan de voedselbank van verse producten;

Actieve inwoners in en om het Europapark: schoonhouden hondenvoorziening en
verwijderen van zwerfvuil in en om het park, initiatief multifunctioneel gebruik van
een nog niet ingerichte ruimte voor sport en initiatief van groep skaters die bijdrage
willen leveren t.b.v. optimalisatie skatepark. Gerealiseerd is een initiatief voor een jeu
de boulesbaan in samenwerking met restaurant de Lelie. Tevens is er een initiatief
9
van waaruit een zg. parkcoach is ontstaan die naast het jongerenwerk ook
outreachend optreedt naar de jeugd toe;

Actieve inwoners Zwanebloem, die afgelopen jaar een bijeenkomst i.h.k.v. de
burendag hebben georganiseerd, van waaruit een kinderactiviteit is ontstaan.
Recentelijk is men gestart met een bijeenkomst voor vrouwen in het wijkcentrum;

Actieve inwoners Krabbescheer e.o. waar afgelopen jaar met burendag activiteiten
plaatsvonden, zoals een Halloweenoptocht en onderhoud pluktuin. Dit in een actieve
samenwerking met het woonservicecentrum Zuidervaart van Activite;

Een initiatief voor een (definitieve) locatie voor het rijden met radiografisch
bestuurbare auto’s, waarvoor men ook een wedstrijdbaan zoekt;

Initiatief vanuit de ondernemers voor een vrijmarkt met Koningsdag in winkelcentrum
de Atlas;

Diverse locaties groenparticipatie met actieve vrijwilligers. Nieuwe initiatieven:
vergroenen woonomgeving Australiëlaan, geveltuinen met eigen beplanting,
permanent eigen beheer van het
openbaar groen door bewoners en
omwonenden die zorgen voor
bloemrijke bermen. Tevens zijn er
nieuwe bloembakken ontstaan bij
wijkcentrum kerk en zanen, waar Tom in
de buurt samen met vrijwilligers zorgt
voor plantmateriaal en beheer;
 Diverse actieve vrijwilligers, die
regulier zwerfvuil opruimen en vrijwilligers voor de hondendispensers;

Initiatief speel/trapveld park geluidswal N11 (rondom het Kreekrugpad);

Aandacht voor invulling Wijkcentrum Kerk en Zanen: het is goed functionerend maar
kan nog beter;

Veelheid aan bewonerscommissies, verenigingen van eigenaren en bewonersgroepen
die diverse activiteiten door het jaar heen ontplooien, waaronder de VVE Oude Wereld
en de actieve bewonersgroep Norbertijnenlaan e.o.;

In samenwerking met Archeon de ontwikkeling van beeldkenmerk/landmark langs de
N11 bij Alphen aan den Rijn;

T.b.v. de landelijke Opschoondag zijn er diverse activiteiten in en om het
Wijkcentrum kerk en zanen opgezet, o.a. in samenwerking met Tom in de buurt,
wijkvereniging De Pionier en parkcoach Europapark;

Recentelijk opgestart experiment G-snake (lange afvalbak) in samenwerking met
Nederland Schoon en Mac Donalds;
10

Initiatief om aan te sluiten bij project Plastic Madonna: verzamelen petflessen overal
in de wereld, waaronder nu de start is in Kerk en Zanen. Doel is bewustwording van
plastic afval en het realiseren van 3D kunstobject van verzamelde petflessen op
strand tijdens Olympische Spelen in 2016;

Netwerkbijeenkomst georganiseerd door gebiedsadviseurs voor professionals en
actieve sleutelfiguren en initiatiefnemers in Kerk en Zanen, incl. Zaanse Rietveld.
Verkeer
Er zijn in Kerk en Zanen in 2014 relatief veel verkeersmeldingen geweest die gezorgd
hebben voor extra inzet door de verkeerskundigen. Een permanente zorg is jeugd en verkeer
m.n. rond de scholen bij de oude wereld en de Vroonhoevelaan en de school-thuis-route. Er
zijn diverse initiatieven voor het verbeteren van de verkeersveiligheid in de wijk:
Norbertijnenlaan e.o., Waterscheerling, Fonteinkruid, Eendenkooi en Krabbescheer.
Momenteel wordt het verkeersveiligheidsplan opgesteld waarbij voor Kerk en Zanen de
volgende onderwerpen prioriteit hebben: doodlopende weggedeelte Renaissancelaan, haalen brengsituatie Marokkostraat en de nieuwe ongelijkvloerse aansluiting van de N11 met de
Goudse Schouw.
Veiligheid

Buurtpreventie Waterkant;

Buurtpreventie Augustijnenlaan;

Buurtpreventie Quadriviumlaan (nieuw in 2014);

Buurtpreventie Rietveldsepad.
Jeugd

Relatief hoog percentage jongeren woonachtig in Kerk en Zanen. Diverse
aandachtsgebieden in de wijk, o.a: park geluidswal N11 (rondom het Kreekrugpad),
Europapark en natuurspeelplaats ‘de Kikkerval’;

Blijvende aandacht voor school-thuis-route.
Natuur en recreatie

Grote aaneengesloten groen-/recreatiegebieden in woonwijk Kerk en Zanen zoals het
Europapark, het Kroospad (bij de Alphense Wetering), het Weteringpad (bij
Molenvliet), de groenzone Rietveldsepad en het park bij de geluidswal N11 (rondom
het Kreekrugpad);
11
In alle gebieden zijn diverse fiets- en wandelpaden, waarbij zowel in de groenzone
Weteringpad als Rietveldsepad galloways aanwezig zijn;

Het Zaanse Rietveld en het Rietveldsepad: met o.a. schotse hooglanders,
weidevogelbescherming, slootkantenbeheer, oeverzwaluwproject, een
vogelkijkscherm en diverse routes door het gebied. Naast het beheer van
Staatsbosbeheer en de bewoners is actieve groep vrijwilligers aanwezig vanuit IVN;

Gebied voor de padden met beheer (toekomstig) door IVN en gebied rondom
Kreekrugpad wordt momenteel gemonitord door 2 veldgidsen van het IVN in
opleiding;

Diverse overnachtingsmogelijkheden en aangeboden activiteiten bij o.a. camping
Polderflora en de appartementen bij Maria's Lust en Lena’s hoeve.
Gebiedsontwikkelingen
In Kerk en Zanen is een aantal reconstructies/gebiedsontwikkelingen waarbij participatie en
de signalen uit de wijk aan de voorkant worden meegenomen:

Reconstructie Ecolonia: er zijn o.a. diverse initiatieven ontstaan voor eigen
groenbeheer en het beheer door bewoners van een nieuw watertappunt;

Reconstructie gebied Zuid-amerikaanse en Europese landen: er is o.a. een initiatief
ontstaan om een website op te zetten voor en door de buurt om de groenkennis
t.b.v. de ophoging met elkaar te delen; (www.tuinopniveau.nl en nieuwsbrieven)

Nieuwbouwontwikkeling KLOP, Burggooi en Stationsomgeving;

Afronding geluidswal met inrichting bijbehorend park en doortrekken van het
Kreekrugpad;

Nieuwe ongelijkvloerse aansluiting van de N11 met de Goudse Schouw. In
afstemming met de bewoners Rietveldse Pad is direct een mantelbuis t.b.v. glasvezel
aangelegd;

Variantenstudie doortrekken N207. Hierin heeft de wijkgerichte aanpak een
adviserende rol;

Realisatie nieuwe natuurspeelplaats ‘De Kikkerval’. Kansen voor Natuur- en
Milieueducatie in samenwerking met scholen en de wijk. Project Bijenlandschap:
samenwerking van verschillende organisaties om in de zuidrand van Alphen aan den
Rijn een duurzaam leefgebied voor bestuivende insecten te realiseren en in stand te
houden. Onderdeel van dit project is het monitoren van bijen door vrijwilligers.
12
Hoorn
Samenwerking

Samenwerking met betrokkenen in het gebied, zoals verenigingen, stichtingen,
vrijwilligers, ondernemers, bewoners en gebruikers;

Aanwezigheid van een regulier professionalsoverleg met alle partners in het gebied
(inmiddels gecombineerd met het professionalsoverleg kerk en zanen). Er is regulier
overleg met Tom in de buurt, politie, wijkverpleging, wonenCentraal, jongerenwerk,
boa’s en de gebiedsadviseurs. Tijdens het overleg komen signalen, ontwikkelingen
en gebiedsprioriteiten aan de orde. Er zijn regelmatig gasten aanwezig in het
professionalsoverleg die informatie brengen en/of ophalen. Tevens is er een regulier
informeel gebiedsoverleg voor geheel Alphen West, in de vorm van een inloop;

Recentelijk georganiseerde netwerkbijeenkomst met alle professionals van Alphen
West: Tom in de buurt, Jeugd- en gezinsteam, multidisciplinair team, wijkagenten,
schoolwijkagent, jongerenwerkers en de gebiedsadviseurs.
Sociale uitvoeringsactiviteiten

Diverse bewonerscommissies, verenigingen van eigenaren en bewonersgroepen
aanwezig, die diverse activiteiten door het jaar heen ontplooien, waaronder
bewonerscommissie Magnolia en Westerhove;

Buurtteam Zeehelden: zij organiseren buurtmaaltijden, maandelijkse koffieochtenden, en werken nauw samen met de gemeente. Recentelijk is men gestart met
een maandelijks ontbijt in Westerhove. Binnenkort ontstaat ook een zg. huiskamer
vanuit Tom in de buurt, waar het buurtteam ook zijn medewerking aan levert;

Naast het buurtteam zijn er ook 2 kerken (Opstandingskerk en ‘t Kruispunt) en 2
verenigingen (Halfje Wit en Westerhaven) actief, alsmede de bewonerscommissie
Zeeheldenbuurt. Er is een regulier overleg van waaruit met de burendag 2014 een
buurtmaaltijd is georganiseerd. Ook waren hierbij drie ondernemers van de Van
Nesstraat betrokken. Ook met NL Doet hebben de betrokken partijen samengewerkt.
T.b.v. de landelijke Opschoondag is er samen met twee scholen opgeruimd bij de
scholen en in de buurt. Naast dit samenwerkingsverband ontwikkelen de betrokken
partijen ook eigen activiteiten;

Samenwerking met bewonerscommissies Westerhove en Magnolia en leerpark- en
praktijkschool Groene Hart: o.a. bladblazen door leerlingen in de buurt;
13

Activiteiten en samenwerking met stichting Kaju Putih: activiteiten voor jong en oud.
De voorbereiding voor het 50-jarig bestaan van de molukse gemeenschap zijn in
volle gang;

Initiatief voor Baroniewereldfestival met o.a. foodmarkt: samenwerkingsverband met
ontwikkelaar en ondernemers van de Baronie en sleutelfiguren vanuit diverse
Alphense gemeenschappen om een multicultureel festival met o.a. foodmarkt te
organiseren;

Initiatief speelstraat Warmoezerij door buurt, middels pleinplakkers en borden met
kindertekeningen;

Diverse locaties groenparticipatie met actieve vrijwilligers. Nieuwe initiatieven:
groenbeheer vrijwilligers van Riebeekstraat, initiatief buurtmoestuin in samenwerking
met bewoners vanuit de Cederstraat en de Molukse gemeenschap;

Diverse actieve vrijwilligers, waaronder de groenparticipanten, regulier opruimen van
zwerfvuil en vrijwilligers voor de hondendispensers. In de bomenbuurt maakt vrijwel
dagelijks een vrijwilliger een wijkronde en ruimt zwerfvuil op (eigen dagbesteding);

Aandacht voor invulling Wijkcentrum Zeehelden: multifunctionaliteit en centrum van
de buurt kan beter;

Netwerkbijeenkomst georganiseerd door gebiedsadviseurs voor professionals en
actieve sleutelfiguren en initiatiefnemers in de Hoorn.
Verkeer

Onderzoek sluipverkeer Bomenbuurt Noord;

Parkeeroverlast Zeeheldenbuurt West en Bomenbuurt Noord;

Ontwikkelingen blauwe zone Magnoliastraat en Bosparkweg.
Veiligheid

Buurtpreventie Hazelaar (Bomenbuurt Zuid, o.a. Hazelaarstraat);

Nieuw Initiatief buurtpreventie in Bomenbuurt Zuid (o.a. Lindestraat);

Overlast horecagelegenheid prinses Irenelaan in de buurt.
Gebiedsontwikkelingen
In Hoorn is een aantal reconstructies/gebiedsontwikkelingen waarbij participatie en de
signalen uit de wijk aan de voorkant worden meegenomen:
14

Revitalisering Rijnhavengebied met ontwikkelingen o.g.v. wonen, sporten, werken en
winkelen;

Herinrichting Bospark en directe omgeving is in volle gang en biedt kansen voor dit
gebied. Planvorming t.b.v. nieuwbouw Rijnzate van Activite. Tevens wordener zg.
loungebanken gemaakt door leerlingen van het Groene Hart Leerpark die straks een
plek krijgen in het park;

Herontwikkelingsgebied Rijnstreekhal e.o.: planvorming nieuwbouw Groene Hart
Leerpark met hieraan gekoppeld de reconstructie Dillenburgstraat;

Reconstructie Prins BernhardlaanReconstructie Prinses Irenelaan: ontstaan van
initiatief voor onderhoud van diverse bloembakken;

Ontwikkeling Maximabrug e.o.;

Reconstructie Zeeheldenbuurt-Oost e.o., Bomenbuurt-Noord en Zuid,
Magnoliastraat, Antonie van Leeuwenhoek en Eikenlaan.
Bij reguliere reconstructieprojecten of projecten zoals de Maximabrug heeft de wijkgerichte
aanpak een rol in het voortraject en tijdens de voorbereiding met de inwoners.
15
Ridderveld
Samenwerking

Actieve samenwerking met het serviceplein en de veiligheidskamer ivm “casusdossiers”;

Intensieve samenwerking met WonenCentraal;

Er zijn in het gebied twee professionals overleggen waar de verschillende
professionele organisaties regulier overleggen over de gebiedsprioriteiten en
signalen;

Vele bewonersverenigingen en actieve vve’s.
Jeugd

Jongeren en extremistische of radicale ideologieën: project radicalisering veiligheid;

Samenwerking met de Marokkaanse Moskee El Fath inzake Jeugdbeleidsplan;

Aanpak jeugdoverlast (bij voetbalkooien);

Ombouw JOP naar buurtcampus “de Edelsteen”: Jongeren en volwassenen uit de buurt
maken samen een buurtcampus van waaruit een buurthuis wordt geëxploiteerd.
Jongeren krijgen de gelegenheid om werkervaring op te doen door het aanbieden van
diensten in de buurt en aan ondernemers. Daarnaast is er een programma voor
jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Zij worden begeleid om
vaardigheden te ontwikkelen die ze in staat stellen om in de toekomst wel een baan
te vinden.
Opening CJG
16
Veiligheid

Buurtpreventie Appelenburg;

Buurtpreventie Barnsteen;

Buurtpreventie Botenbuurt;

Buurtpreventie Ericapark;

Buurtpreventie Haagwinde (nieuw in 2014);

Buurtpreventie Lokhorst;

Buurtpreventie Wielingen;

Aandacht voor “stille buurten” (bv. Horsten en Steinenbuurt) en verloedering in de
buurten;
 Aandacht voor de toename van huiselijk geweld ism et Serviceplein en andere
partners.
Sociale uitvoeringsactiviteiten

Aquamarijn- Blij met je wijk-: samenstellen gezamenlijke agenda op de thema’s
Verkeer/zwerfvuil/hondenpoep;

Activiteiten samen met Driehoorne en andere instellingen;

Doorontwikkelen van de vele locaties groenparticipatie & stadslandbouwinitiatieven

Invloed Het Trefpunt in Edelstenenbuurt;

Samenwerking met Turkse en Marokkaanse moskeebesturen (jeugdoverlast,
jeugdbeleidsplan);

Onderzoek (Project ARGO) over de sociale waarden in de Planeten- en
Edelstenenbuurt. Rapport is opgeleverd eind december 2014.
Verkeer
In dit gebied is mn. De fietsverkeersveiligheid rondom VO-scholen (Ashram College, Scala
College, Groene Hart Lyceum) een groot aandachtpunt.
17
Boskoop, Zwammerdam en Aarlanderveen
Aarlanderveen
Samenwerking

Er is actieve samenwerking en overleg met de Bewonersvereniging Aarlanderveen
(BVA).
Veiligheid

Buurtpreventie Aarlanderveen;

Verkeersveiligheid: ontlasten van zwaar verkeer Dorpsstraat: Planstudie start.
(Sociale) uitvoeringsactiviteiten

Muziektent: Participatie in onderhoud. Renovatie is gestart;

Groenparticipatie-projecten.
Voorzieningen

Woningbouw: kleinschalige uitbreidingen (van ’t Riet en van Dolder) en toezegging
onderzoeken alle mogelijkheden en kansen;

Bestaande voorzieningen staan onder druk: er is nog maar één basisschool die de
bewoners graag willen behouden.
Boskoop
Samenwerking

Wekelijkse inloop professionals. Opzet samenwerking TOM, JGT en MDT;

De aanwezigheid van vele actieve verenigingen (oa. scouting, carnaval, Floravita ) en
bewonersorganisaties worden opgezocht om actief samen te werken;

Met woningbouwvereniging Trifolium en de Moskee;

Greenport;

Organisatie 4 en 5 mei viering;

Onderhouden van vele contacten en verbinden van verenigingen, bedrijven, buurten
en wijken.
Jeugd

Onderzoek toekomst De Tunnel;
18

Samenwerking met de Marokkaanse Moskee voor de aanpak van de jeugdoverlast en
de ontwikkeling van jongeren. De Moskee biedt huiswerkbegeleiding aan en
sportactiviteiten;

Maandelijks jeugdoverleg diverse partijen zoals onderwijs, cjg, politie, jongerenwerk
enz.
(Sociale) uitvoeringsactiviteiten


Er zijn extra voetbalactiviteiten voor jongeren i.s.m. de Moskee;
Actieve bewonersverenigingen die diverse activiteiten organiseren;

Mee-eet restaurant;

Initiatief Werkse: jongeren
mogen klussen en werkritme
opbouwen;

Diverse locaties
groenparticipatie;

Diverse interventies in sociale
vraagstukken.
Verkeer

Hefbrug, Zijde, Parklaan en
ontsluitingsmogelijkheden;

Boskoop West met ontsluiting/aansluiting N11
Veiligheid

Project “Buurt bestuurt”;

Aandacht overlast Centrum;

Inzet huisvesting migrantenarbeiders;

Onderzoeken mogelijkheid opstarten buurtpreventie, start voor de zomer met 3
projecten.
Zwammerdam
Samenwerking

Er is regulier overleg met de bewonersvereniging Zwammerdam (BVZ).
Voorzieningen

MFA/brede school concept ontwikkelen en woningbouw:
o
Realisatie gebruik voormalige school als tijdelijke Dorpshuis
19
o

Plan voor de toekomst MFA irt Ipse de Brugge
Vervangen Brandweergebouw en verhuizen naar een nog nader te bepalen nieuwe
locatie;

Intensiveren samenwerking Ipse de Bruggen;

Mogelijke start van een zgn. “Zorg coöperatie”.
Verkeer

Parkeerprobleem geeft sociale onrust en verkeersonveilige situaties;

Locaties Akerboomseweg, Molenstraat en Lindehovenstraat: maatregelen tegen te
hard rijden;

Omgeving Ziende wordt te hard gereden in de perceptie van de bewoners en is
overlast door sluipverkeer van landbouwvoertuigen en vrachtwagens;

Wens om 30km zone te verleggen in de omgeving van de brug in Zwammerdam.
20
Hazerswoude-Dorp en Rijndijk, Benthuizen en Koudekerk aan den Rijn
Benthuizen
Samenwerking

Actief dorpsoverleg;

Opstart maken van een gezamenlijke agenda;

Bentwoud: Gebruikersoverleg met beheer is gestart.
(Sociale) uitvoeringsactiviteiten

Er zijn diverse actieve organisaties (kerkelijk en niet-kerkelijk) actief in Benthuizen
die een veelheid aan activiteiten organiseren. Samenwerking met deze
vrijwilligersorganisaties is op gang gebracht.
Voorzieningen

Exploitatie Dorpshuis de Tas en sporthal De Hil: Gesprekken hebben geleid tot
nieuwe beheers- en exploitatieafspraken.

Voorbereidingen centrumplan: De komende tijd zal de realisatie van een nieuw
winkelcentrum plaatsvinden.
Jeugd

In en rond jongerencentrum Enjoy is er het afgelopen jaar sprake geweest van
toenemende jeugdoverlast. Enjoy is momenteel gesloten ivm exploitatie- en
beheerproblemen. Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Midden-Holland neemt tijdelijk

het beheer over en doet een behoefte onderzoek;
Jeugdoverleg Rijnwoude: wijkagenten, gebiedsadviseur, boa’s en jongerenwerk
overleggen over de aanpak van jeugdoverlast . Nadruk ligt op vroegsignalering en
preventie. Indien nodig worden andere partners betrokken. Er is nauwe
samenwerking met de Veiligheidskamer.
Veiligheid

Onderzoeken mogelijkheid opstarten buurtpreventie.
Verkeer
21

Bij de inwoners van Benthuizen leeft de zorg dat de verkeersdruk in de Dorpsstraat
tijdens de werkzaamheden van de provincie zal gaan toenemen. De bewoners ervaren
de verkeersveiligheid in de dorpsstraat als onveilig, te hard rijden. Inwoners zien
graag dat de Dorpsstraat ingericht gaat worden naar de normen van een 30km zone.
Hazerswoude dorp
Samenwerking

Actief dorpsoverleg;

Gezamenlijke agenda opgesteld;

Informele gebiedsbrede (net)werkmiddag iedere donderdagmiddag in MFC de
Juffrouw. Opgezet door gebiedsadviseur sociaal en de vaste deelnemers zijn:
gebiedsadviseurs, wijkagenten, BOA’s, TOM in de buurt, JGT, Outreachend Team en
jongerenwerk. Op korte termijn zullen ook de wijkverpleegkundigen vast onderdeel
uitmaken van dit netwerk. Deze partijen hebben ook een gezamenlijke
whatsappgroep. Regelmatig schuiven ook andere partijen uit het sociaal domein aan,
zoals huisarts, praktijkondersteuner GGZ, buurtbemiddeling en coördinator CJG
Rijnwoude.
Sociale uitvoeringsactiviteiten

Één project groenparticipatie;

Er zijn diverse actieve organisaties (kerkelijk en niet-kerkelijk) actief in Hazerswoude
Dorp die een veelheid aan activiteiten organiseren. Samenwerking met deze
vrijwilligersorganisaties is op gang gebracht oa. met Actief Rijnwoude.
Jeugd :
 Na een periode van relatieve rust is er weer wat meer overlast van groepen
jongeren in het dorp. Deze overlast vindt met name plaats rond de scholen nabij
de Landvliethal. Samen met schooldirecteuren/locatiemanager, wijkagent, BOA’s
en professioneel jongerenwerk is dit opgepakt. De gebiedsadviseur sociaal is
regisseur geweest in dit traject. De bovenstaande partijen hebben ook een
gezamenlijke whatsappgroep waarin overlast, schade en ondernomen acties
direct met elkaar gedeeld worden.
Voorzieningen
22

Centrumplan: in 2014 stond de reconstructie van het Ambachtsplein op de
agenda. Aandachtspunten tijdens de uitvoering zijn de bereikbaarheid,
toegankelijkheid en het functioneren van de weekmarkt;
 Zwembad Hazerswoude Dorp: de technische problemen die in 2014 zijn
opgedoken, zijn opgelost. Daarna is er een grote groep vrijwilligers die het
zwembad onderhouden en ophouden.
Verkeer

Kruispunt (Gemeneweg (N209) en Dorpsstraat) is entree van het dorp. Momenteel
zijn er planstudies naar de mogelijkheden om de infrastructuur te verbeteren;

Samenwerking met de Provincie over de reconstructie van de N209.
Hazerswoude-Rijndijk
Voorzieningen



Herbestemming oude gemeentehuis; recent discussie over bibliotheek;
Samenwerking met Pleyn ’68, die hun huurpand in eigendom willen verwerven;
Het multifunctionele centrum Het Anker is het hart van diverse sociale activiteiten in
het dorp.
Jeugd

Achter het oude gemeentehuis van Rijnwoude is een aangewezen
jongerenontmoetingsplek. Met name in het voorjaar en zomer “hangen” hier grote
groepen jongeren die regelmatig voor overlast en vernielingen zorgen. Nu het
gemeentehuis leegstaat, zijn er zorgen over de veiligheid van het gebouw. De huidige
situatie is vast bespreekpunt op de agenda van het Jeugdoverleg Rijnwoude.
Sociale uitvoeringsactiviteiten

Samenwerking met de speeltuin de Rode Wip;

Één groenparticitpatie activiteit;

Stadslandbouw project;

In Hazerswoude-Rijndijk is een actieve vereniging voor jongeren (JJB) die diverse
activiteiten organiseert.
Voorzieningen
23

Centrumplan: Herstructurering van het winkelcentrum van Hazerswoude Rijndijk
biedt kansen om de vitaliteit van de kern te vergroten. Met de uitbreiding van een
supermarkt is verandering van het centrum een feit. Ook de openbare ruimte van de
Da Costastraat zal opnieuw ingericht worden. Deze ontwikkeling zal invloed hebben
op de leefbaarheid van deze kern.
Koudekerk aan de Rijn
Samenwerking

Aanwezigheid van een actief dorpsoverleg;

Opstellen gezamenlijke agenda met Dorpsoverleg.
Sociale uitvoeringsactiviteiten

Diverse participatie-activiteiten;

Project buurttalent Koudekerk: dit is een project waarin lokaal vrijwilligerspotentieel
wordt onderzocht. Onderzoek door JSO, Dorpsoverleg is opdrachtgever;

Realisatie van een Social sofa.
Voorzieningen

Wonen: zorg om woonmogelijkheden voor senioren, en voor starters;

Maximabrug en de rondweg: nut, noodzaak en gevolgen Gnephoek en dorpse
karakter.
Verkeer:

De maximum snelheid op de Lagewaard en Landlustweg (60 km per uur) levert
gevaarlijke situaties op volgens de bewoners. Dit zal in 2015 onderdeel uitmaken van
het wijkplan.
24
6. Leerpunten en constateringen
In de voorgaande hoofdstukken is aangegeven wat er in 1,5 jaar wijkgerichte aanpak is
gedaan. De wijkgerichte aanpak op deze manier is nieuw voor de gemeente Alphen aan den
Rijn. Daarom is het goed om periodiek stil te staan bij de leerpunten van de aanpak. Zonder
een wetenschappelijk verantwoorde evaluatie uit te voeren is er nu al een aantal
constateringen en onderwerpen te benoemen waar in de komende periode aan gewerkt
wordt.
Verbinden
-
Er wordt door de gemeente zowel van binnen naar buiten gewerkt, als van buiten
naar binnen (beleid vs. werkelijkheid buiten). Waar deze elkaar vinden en een
kruisbestuiving plaatsvindt is een zoektocht.
-
De wijkgerichte aanpak is de thermometer die de organisatie in de samenleving kan
stoppen om te kijken of het beleid werkt zoals bedacht.
-
Doordat de gemeentelijke middelen niet onbeperkt zijn en bezuinigingen
noodzakelijk, krijgen we een andere samenwerking met de samenleving. Eentje die
meer gebaseerd is op relaties en partnerschap.
-
Het aangaan van relaties in partnerschap is echt een afzonderlijke rol en specialisatie.
Het is anders dan de opdrachtnemer/opdrachtgever en of een subsidierelatie.
-
Om te signaleren wat er aan de hand is, heb je een intensievere relatie nodig. In het
begin gaat het over “makkelijke” signalen zoals hondenpoep, parkeerproblemen en te
hard rijden. Wanneer er meer vertrouwen is opgebouwd gaat het over armoede;
zorgen over wooncarrières, opvoeding; etc.
-
De fysieke projecten die gestart worden vanuit de gemeente, worden aan de voorkant
niet altijd voorzien van een omgevingsanalyse. Ervaring leert dat als dit wel gebeurt
een project vaak makkelijker gaat omdat er een verbinding is gemaakt tussen de
opgaven in het gebied en de uitvoerig.
Netwerken
-
We bouwen netwerken, maar wanneer komt het moment waarop we ons terug
kunnen trekken? We hoeven er niet altijd onderdeel van te zijn maar moeten
netwerken onderhouden. Als gemeente heb je de rol van trekker maar ook van
deelnemer. Ervaren is dat partners geneigd zijn te blijven leunen op de gemeente in
de rol van netwerktrekker.
25
-
Er zit geen primaat op het gebiedsgericht werken. Deze manier van werken raakt vele
beleidsvelden. De netwerken die de gebiedsadviseurs maken/verbinden zijn
aanvullend voor de werkzaamheden in alle portefeuilles.
-
Er zijn zowel formele als informele netwerken. De informele netwerken zijn niet
zichtbaar maar hebben veel betekenis.
-
Er is nu contact met een klein deel van de samenleving. Om dieper in de samenleving
te komen is tijd nodig om te investeren in relaties.
Wijze van werken
-
Alphen aan den Rijn wordt landelijk als voorbeeld gezien. De aanpak met een
duoschap waarbij zowel fysiek als sociaal aandacht krijgt is uniek. Hierop worden we
regelmatig door andere gemeenten bevraagd. We hebben een unieke manier van
werken maar dragen dat nog niet voldoende uit.
-
De wijkgerichte aanpak heeft een rol in het veranderproces: van zorg- naar
participatiesamenleving. Dit veranderproces kost veel tijd. Er worden wel resultaten
bereikt maar het proces is niet zichtbaar terwijl dat ook heel belangrijk is.
-
De wijkgerichte aanpak raakt alle afdelingen. Hierdoor is er afhankelijkheid van de
vakafdelingen voor oppakken en afhandelen van dossiers. Dit vraagt permanente
aandacht en een goede afstemming.
-
In de loop van de tijd is gebiedskennis opgedaan. Het Dna van ieder gebied is
verschillend. Ook al is het streven dat de inwoners in gebieden zelfredzaam worden,
dat zal niet in alle gebieden lukken.
-
De inhoudelijke koppeling van fysiek en sociaal wordt gewaardeerd.
-
Doordat de gebiedsadviseurs geen inhoudelijk belang hebben kunnen ze
belanghebbende een ander perspectief bieden en ook de vraag achter de vraag beter
doorgronden.
-
De wijkgerichte aanpak is een wijze van werken om de interactiviteit op gang te
brengen en om te blijven innoveren met elkaar. Dit moet nog in de (werk)processen
worden verankerd en dat kost tijd.
-
Bij het ontbreken van geld en daarmee macht, investeert de wijkgerichte aanpak in
relaties. Dat kost tijd en levert op termijn bestendige en solide relaties op.
-
De wijkgerichte aanpak gaat om een breed scala aan activiteiten (van klein naar
groot/ van stoeptegel tot transitie). Het is moeilijk om een balans te houden tussen
de activiteiten op korte vs. lange termijn.
-
Veelal zoeken mensen uit de samenleving contact met de gemeente vanuit een
afhankelijkheidsrelatie. Voorbeelden hiervan zijn: klacht die de gemeente moet dit
oplossen; geld nodig; principes daar is de gemeente voor, etc. Wanneer je de tijd
neemt om met deze mensen te praten blijken ze vaak bereid om de problemen zelf
op te lossen. Dit wordt vaak als prettig ervaren.
26