Factsheet ontwikkeling economie - Databank Zuid

Factsheet ontwikkeling economie
Inleiding
Deze factsheet beschrijft de ontwikkeling van de economie van Nederland en Zuid-Holland
in algemene zin. Achtereenvolgens komen de ontwikkeling van omvang en groei, omzet en
export, winst en investeringen, consumenten en ondernemersvertrouwen aan de orde. Het
algemene beeld dat naar voren komt, is dat de economie zich positief ontwikkelt.
Omvang en groei
Omvang
De omvang van de economie wordt uitgedrukt in het bruto binnenlands product (bbp). Bij
het bbp gaat het om de toegevoegde waarde van alle producten en diensten die binnen de
grenzen van een land zijn geproduceerd 1. De economie van Zuid-Holland is zeer belangrijk
voor die van Nederland. Uit tabel 1 blijkt dat in Zuid-Holland ruim een vijfde van het bbp
van Nederland verdiend wordt.
Tabel 1 Bruto binnenlands product totaal en per inwoner in 2010-2014 in Zuid-Holland
en Nederland, absoluut
jaar
zuid-holland
bbp (marktprijzen) in mln euro
bbp per inwoner in euro’s
2010
136.918
38.931
2011
136.354
38.514
2012
137.655
38.687
1
137.698
38.566
2014
1
141.758
39.703
2010
631.512
38.008
2011
642.929
38.515
2012
2013
nederland
645.164
38.506
1
650.857
38.731
1
662.770
39.440
2013
2014
1
voorlopige cijfers
bron: CBS Statline
Groei
Gerealiseerde groei
De Nederlandse economie ontwikkelt zich positief. Na een periode van krimp neemt sinds
het tweede kwartaal van 2014 het bbp weer toe. De groei wordt steeds breder gedragen:
1
Definitie van het CBS: het bbp is de som van de bruto toegevoegde waarde van alle institutionele sectoren of bedrijfstakken
en het saldo van productgebonden belastingen en subsidies (die niet aan sectoren en bedrijfstakken worden toegerekend).
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]
investeringen, consumptie en het saldo van export en import leveren een positieve bijdrage. De groei in 2014 is in Zuid-Holland (1,7%) iets hoger dan die in Nederland (1%).
Tabel 2 Economische groei (bbp) 2011-2014 in Zuid-Holland en Nederland, in percentages
2011
zuid-holland
nederland
1
1
2012
2013
2014
-0,4
0
-1,2
1,7
1,7
-1,1
-0,5
1,0
1
voorlopige cijfers
bron: CBS Statline
Verwachte groei
Het Centraal Planbureau verwacht dat het economische herstel verder doorzet. Voor 2015
wordt de groei van het bbp geraamd op 2% en voor 2016 op 2,1% (kortetermijnramingdecember-2015). De economische groei in Zuid-Holland is in 2015 vergelijkbaar met die in
geheel Nederland. De feitelijke groei in de eerste drie kwartalen van 2015 bedroeg landelijk
respectievelijk 0,5%, 1,4% en 0,5% (groei ten opzichte van het voorgaande kwartaal) (bron:
CBS Statline).
In de Conjunctuurenquête Nederland (COEN) worden de verwachtingen van ondernemers
over het economische klimaat weergegeven. Uit figuur 2 blijkt dat er vanaf 2015 per saldo
meer ondernemers positief zijn over het economische klimaat dan negatief. Dit geldt voor
zowel Zuid-Holland als Nederland.
Figuur 1
Ontwikkeling economisch klimaat volgens
ondernemers in Zuid-Holland en Nederland,
eerste kwartaal 2012 tot en met vierde kwartaal
2015
20
10
0
-10
-20
-30
-40
zuid-holland
nederland
bron: CBS Statline, databankzh.nl: Oordeel en verwachtingen van bedrijven in Zuid-Holland aangaande het economische klimaat in 2015. Resultaten uit de conjunctuur enquete Nederland (COEN)
Omzet en export
Gerealiseerde omzet en export
De omzet betreft het aantal verkochte producten of diensten (afzet) maal de verkoopprijs,
exclusief BTW. Vanaf 2010 tot 2014 is de omzet in zowel Zuid-Holland als Nederland gestaag toegenomen.
2
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]
Tabel 3 Binnen- en buitenlandse omzet 2010-2014 in Zuid-Holland en Nederland, in mln
euro’s
omzet
zuid-holland
nederland
2010
2011
2012
2013
2014
binnenland
124.092
129.466
131.309
131.077
134.204
buitenland
56.750
64.793
67.822
67.339
69.833
totaal
180.843
194.258
199.131
198.418
204.037
binnenland
847.905
866.956
870.804
871.784
891.826
buitenland
284.760
310.640
320.185
322.470
334.060
1.132.665
1.177.596
1.190.989
1.194.254
1.225.886
totaal
bron: ondernemersschap.nl
De totale omzet in Zuid-Holland is door de jaren heen ongeveer 16% van de totale omzet in
Nederland. Het exportaandeel in de totale omzet binnen Zuid-Holland bedraagt 31% in
2010 (Nederland: 25%) en 34% in 2014 (Nederland: 27%). Het aandeel van Zuid-Holland in
de totale export bedraagt in 2010 20% en in 2014 21%.
Ook tabel 4 laat, voor wat betreft de export, zien dat Zuid-Holland een groot deel (25%) van
de totale exportwaarde voor zijn rekening neemt. Zuid-Holland is dan ook exportkampioen.
Tabel 4 Import- en exportwaarde per provincie in Nederland, 2012
import in mln euro
export in mln euro
drenthe
2.349
3.763
flevoland
4.747
4.651
friesland
2.996
4.203
gelderland
20.566
22.910
groningen
7.063
14.502
limburg
22.296
24.007
noord-brabant
46.569
55.900
noord-holland
56.432
62.916
overijssel
12.535
18.450
utrecht
16.855
13.137
zeeland
5.506
7.020
95.128
78.078
293.042
309.536
zuid-holland
nederland
bron: cbs.nl
Verwachte omzet en export
COEN geeft ook de verwachtingen van ondernemers over de omzet en export weer. Uit figuur 2 blijkt dat de verwachtingen van ondernemers een nogal grillig verloop kennen, maar
ook dat vanaf 2013 per saldo meer ondernemers positief zijn over de omzet en export dan
negatief.
3
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]
Figuur 2
Ontwikkeling omzet en export volgens ondernemers
in Zuid-Holland, eerste kwartaal 2012 tot en met
vierde kwartaal 2015
25
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
omzet
export
bron: CBS Statline, databankzh.nl: Oordeel en verwachtingen van bedrijven in Zuid-Holland aangaande het economische klimaat in 2015. Resultaten uit de conjunctuur enquete Nederland (COEN)
Winst en investeringen
Gerealiseerde winst en investeringen
Tabel 5 laat zien dat de bedrijfswinsten in de periode 2010-2014 met bijna 28% zijn toegenomen, in zowel Zuid-Holland als Nederland. In Zuid-Holland leidden die winsten in die periode niet tot een toename van investeringen, terwijl in Nederland de investeringen met
2,5% toenamen. De gerealiseerde winst in Zuid-Holland bedroeg 13,5% van de totale winst
in Nederland.
Tabel 5 Winst en investeringen in mln euro’s, 2010-2014
zuid-holland
nederland
2010
2011
2012
2013
2014
% groei
2010-2014
winst
14.078
17.562
16.760
17.057
18.007
27,9
investeringen
16.364
16.603
16.189
15.878
16.349
-0,1
winst
104.227
125.786
122.227
126.219
133.294
27,9
investeringen
105.421
110.689
106.721
104.928
108.106
2,5
bron: ondernemersschap.nl
Verwachte winst en investeringen
De verwachtingen van ondernemers over de winst en investeringen blijken vanaf 2013 positiever te worden, zo blijkt uit figuur 3.
4
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]
Figuur 3 Ontwikkeling winst en investeringen volgens
ondernemers in Zuid-Holland, eerste kwartaal
2012 tot en met derde kwartaal 2015
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
-30
investeringen
winst
bron: CBS Statline, databankzh.nl: Oordeel en verwachtingen van bedrijven in Zuid-Holland aangaande het economische klimaat in 2015. Resultaten uit de conjunctuur enquete Nederland (COEN)
Consumenten- en ondernemersvertrouwen
Het consumentenvertrouwen wordt bepaald aan de hand van antwoorden op vragen aan
consumenten over hun verwachtingen over de ontwikkeling van de economische situatie in
Nederland en over de eigen financiële situatie in het komende jaar.
Figuur 4
Ontwikkeling consumentenvertrouwen in
Zuid-Holland en Nederland, eerste kwartaal 2012
tot en met vierde kwartaal 2015
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
zuid-Holland
nederland
bron: CBS Statline
5
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]
Figuur 4 laat zien dat consumenten een tijd lang overwegend negatief zijn geweest in hun
verwachtingen ten aanzien van de algemene economische situatie en hun eigen financiële
situatie, in zowel Zuid-Holland als Nederland. Vanaf begin 2015 zijn meer consumenten positief dan negatief over de economische en hun eigen financiële situatie.
De ontwikkeling van het ondernemersvertrouwen in Zuid-Holland is af te lezen uit figuur 5.
Figuur 5
Ontwikkeling ondernemersvertrouwen in Zuid-Holland
2013-2016
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
-5%
-10%
-15%
verwachtingen voor 2013
verwachtingen voor 2014
verwachtingen voor 2015
verwachtingen voor 2016
bron: CBS Statline, databank-zh.nl: Ondernemersvertrouwen en verwachtingen van ondernemers in Zuid-Holland voor het
komende jaar (2013-2016)
Het algemene ondernemersvertrouwen in Zuid-Holland over 2013 is nog negatief, terwijl
dit vertrouwen over 2016 positief is (14,1% ten opzichte van 14,6% voor Nederland totaal).
Het vertrouwen in de omvang van personeel en investeringen is laag in vergelijking met het
vertrouwen in de omvang van de omzet en export.
Samenvatting
De economie ontwikkelt zich positief. Sinds het tweede kwartaal 2014 neemt het bruto
binnenlands product weer toe. Voor 2016 wordt landelijk een groei van ruim 2% verwacht,
Zuid-Holland kent een vergelijkbare groei. COEN laat ook zien dat het vertrouwen van ondernemers in het economische klimaat groeit.
Zuid-Holland is exportkampioen. De totale binnen- en buitenlandse omzet in Zuid-Holland is
in de periode 2010-2014 ongeveer 16% van de totale omzet in Nederland, terwijl het aandeel van Zuid-Holland in de totale export ruim boven de 20% ligt. Ondernemers zijn in de
periode 2013 tot 2016 positiever gaan denken over de omzet en exportmogelijkheden.
In de periode 2010-2014 groeide de winst van alle bedrijven samen schoksgewijs met 28%.
Die winst vertaalde zich voor Nederland in een heel lichte toename van investeringen. Voor
Zuid-Holland bleven de investeringen in die periode gelijk. Vanaf 2014 is er een meerderheid van de ondernemers die zich positief toont over investeringen. Het ondernemersvertrouwen hierin is echter geringer dan het vertrouwen in omzet en export.
6
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]
Het consumtenvertrouwen in de economie lijkt te groeien. Na de enorme dip in de jaren na
de crisis is er vanaf 2015 weer een meerderheid van consumenten dat positief is over de
economie.
Colofon
juni 2016 - L.M. Sluys, H.T.G. Konings
© Tympaan Instituut
Dit is een gratis uitgave van het Tympaan Instituut en is onder vermelding van 0772
te bestellen bij het Tympaan Instituut.
7
Factsheet Ontwikkelnig economie - Tympaan Instituut - [email protected]