Actiebegeleidend onderzoek

Actiebegeleidend
onderzoek GWO en BS
Jennifer van den Broeke
Thomas Plochg, Karien Stronks
stagiair Raphaël vd Kraaij
Sociale geneeskunde AMC-UvA
Inspiratiedag
26 mei 2011
• Achtergrond Gezonde Wijk Overvecht en Beter
Samen
• Actiebegeleidend onderzoek:
- Wat is dat? En hoe werkt het?
- Waarom?
- Wat zou u er mee kunnen?
Achtergrond GWO en BS -1• Gezondheidsverschillen in achterstandswijken
grote stad
• Agis Zorgverzekeringen convenant met gemeente
Utrecht en convenant met gemeente Amsterdam
• Pilots: Beter Samen (BS) in Amsterdam Noord en
Gezonde Wijk Overvecht (GWO) in Utrecht
• Werkprincipe = Community based integrated care
Achtergrond GWO en BS -2Community based integrated care /
gemeenschapsgerichte geïntegreerde zorg
als werkprincipe =
Een principe waarbij de zorgbehoeftes
van de gemeenschap (bv. een wijk)
leidend zijn voor de organisatie van het
gezondheidszorgsysteem. Aangezien de
zorgbehoeftes in de 21ste eeuw vragen
om meer afstemming, coördinatie en
samenwerking tussen zorgverleners, is
een geïntegreerd zorgaanbod
aangewezen. (Plochg, 2006)
Achtergrond GWO en BS -3• Doelstelling onderzoek:
-procesevaluatie
(hoe ontwikkelt de pilot?)
en
-effectevaluatie
(wat levert de pilot op?)
Actiebegeleidend onderzoek:
Wat is dat? En hoe werkt het?
-1• Actiebegeleidend onderzoek heeft
twee functies:
- actiefunctie
- evaluatie functie
(Wagemakers et al, 2007)
Actiebegeleidend onderzoek:
Wat is dat? En hoe werkt het?
-2• Evaluatie functie:
- data verzamelen
- beschrijving maken
- interpretatie geven / duiden aan
de hand van literatuur
Actiebegeleidend onderzoek:
Wat is dat? En hoe werkt het?
-3• Actie functie:
“Kenmerkend voor
actiebegeleidend onderzoek is dat
de resultaten van onderzoek
voortdurend worden
teruggekoppeld naar de praktijk,
opdat op basis daarvan
beslissingen kunnen worden
genomen over het ‘hoe nu verder’.”
(Wagemakers et al, 2007)
Actiebegeleidend onderzoek:
Wat is dat? En hoe werkt het?
-4• Actie functie:
Ondersteunen van het
ontwikkelingsproces
- voeden met observaties, ideeën
uit de literatuur, discussie
- dialoog aan de hand van
programmatheorie (PT) (Donaldson, 2007
en Rossi, Freeman en Lipsey, 1999)
Actiebegeleidend onderzoek:
Wat is dat? En hoe werkt het?
-5• Wat is een programmatheorie?
Een PT is in feite een weerslag
van de beoogde doelen in de
pilots en de middelen die
worden ingezet om dat te
bereiken.
Actiebegeleidend onderzoek: Wat is
dat? En hoe werkt het?
-6-
Probleemdefinitie
Werkprincipes
Acties
Veranderingen
teweeg gebracht
door de acties
Eindresultaat
Impact
Veranderingen in handelen
professionals, in organisatie van
samenwerking, en in aanbod
acties
probleemdefinitie
Cliënten: Er is een groep
volwassen cliënten in
achterstandswijken in
Amsterdam Noord (oa De
Banne en NieuwendamNoord) met meervoudige
vragen op het gebied van
welzijn en zorg. Deze
doelgroep is niet goed in
staat zelf regie te voeren op
het eigen leven of de eigen
gezondheid.
Zorg- en
hulpverleningsprocessen:
Deze cliënten zouden
gebaat zijn bij een integrale
multidisciplinaire aanpak,
zowel individueel als
collectief. De professionals
werken echter nog niet op
een dergelijke wijze dat dit
kan worden geboden. Een
structuur ontbreekt
hiervoor.
Vindplaats: Alle
professionals komen
cliënten uit de doelgroep
tegen.
Populatiegegevens
doelgroep: Zie opm.
werkprincipes
Gegeven de
probleemdefinitie is
het uitgangspunt dat
aanbieders en
professionals
betrokken bij deze
cliëntengroep, meer
zouden moeten
samenwerken, en dat
wijkgericht doen.
Hierbij is de
gezamenlijke inzet
van Agis, stadsdeel
Amsterdam Noord
en gemeente
Amsterdam gericht
op sturen / faciliteren
vanuit dit principe.
Een tweede
uitgangspunt is dat
eerst gewerkt moet
worden aan het
veranderen van de
hulp- en
zorgverleningsprocessen, alvorens
er veranderingen in
het aanbod kunnen
plaatsvinden. De
twee zijn echter wel
inherent aan elkaar.
Krijtmolen alliantie
Acties
opdrachtgeverschap
kwartiermakers gaat over
naar KM, financiering tot 1
april 2011 door Agis,
gemeente en stadsdeel
Acties
oprichting van
Gecombineerd
Opdrachtgeverschap Beter
Samen: GOBS
Cliënttrajecten
Rond eerste 14 cliënten ontwikkelen professionals en leden
Krijtmolenoverleg 1 klant – 1 plan – 1 cliëntregisseur –
model waarin wens cliënt centraal staat
Wijkaanpak
Professionals betrokken bij beweeginterventies denken na
over beweeginterventies passend bij de wijk
Clienttrajecten
Acties
Verdere probleemanalyse
aan de hand van 1 klant – 1
plan – 1 cliëntregisseur –
model ontwikkeld waar 16
professionals uit Noord als
cliëntregisseurs mee werken
Het handelen van professionals
verandert:
Acties
Nulmeting clienttrajecten
door UvA
Acties
Trainingen aan
cliëntregisseurs eerste 16
cliënten
Wijkaanpak
V1eL
-WZC Banne h.a. en poh-ers onderzoeken hoge aantal
doorverwijzingen naar 2e lijn
-Nieuwendam: h.a., fysio, OKC, AMW, apotheek
bespreken samen visie toekomstig WZC
Impact
Het samenwerken van professionals
wordt georganiseerd:
Acties
Oprichting Bureau ZIN (Zorg Integratie Noord)
Acties
KM wil ook kennisbank in Bureau ZIN. Relatie gelegd met
GGD. Presentatie GGD volgt 28 februari.
Acties
Beslisdocument
doorverwijstool
Acties
Beweeginterventies
stroomlijnen
Cliënttrajecten
Wijkaanpak
Bureau ZIN
Budgetten
Budgetten
V1eL
-In 2011 intentieverklaring hagro Volewijck en SAG wie
welke zorg gaat verlenen op Overhoeks/Volewijck
-Nieuwendam: h.a., fysio, OKC, AMW, apotheek
bespreken samenwerkingsaspecten toekomstig WZC
Versterking GEL
De acties onder VGEL zijn er op gericht om een structuur
te ontwikkelen waarin professionals uit verschillende
disciplines makkelijker kunnen samenwerken, namelijk in
wijk zorg centra (WZC).
Acties
Banne: tussen WZC Banne
Buiksloot(SAG)en Boven IJ
Ziekenhuis worden concrete
werkafspraken gemaakt over
heen- en terugverwijzing
Acties
Bijeenkomsten tussen zorgen welzijnsaanbieders
organiseren, zonodig met
gemeente (SDN),
woningbouwcorporatie en
1ste Lijn Amsterdam om
mult.displ. samenwerking tot
stand te brengen of te
verbeteren in de wijk
Acties
Overhoeks/Volewijck:
bijeenkomsten tussen
hagro Volewijck en SAG
om te komen tot
gezamenlijke realisatie
zorginfrastructuur voor
deze wijken én
gezamenlijk preventie- en
chronische zorg te gaan
leveren
Acties
Nieuwendam-Noord:
realisatie WZC
Waterlandplein 2013. In
2011 een plan van aanpak
hebben met meetbare
resultaten door
samenwerking tussen zorgen welzijnsaanbieders
Eindresultaat
Het aanbod verandert:
Cliënttrajecten
Wijkaanpak
Budgetten
V1eL
WZC Banne langere consulten en inzetten POH-ers
Er is een structuur
gecreëerd
waarmee
professionals
(welzijn, zorg en
preventie) meer
samen kunnen
werken en binnen
deze
samenwerking
wordt beter
passende
individuele en
collectieve
behandeling aan
cliënten geleverd.
* Betere kwaliteit
van leven en betere
gezondheid van
cliënten
* Minder gebruik van
verkeerd aanbod /
verkeerde
behandeling
4
Veranderingen in handelen
professionals, in organisatie van
samenwerking, en in aanbod
acties
probleemdefinitie
Cliënten: Er is een groep
volwassen cliënten in
achterstandswijken in
Amsterdam Noord (oa De
Banne en NieuwendamNoord) met meervoudige
vragen op het gebied van
welzijn en zorg. Deze
doelgroep is niet goed in
staat zelf regie te voeren op
het eigen leven of de eigen
gezondheid.
Zorg- en
hulpverleningsprocessen:
Deze cliënten zouden
gebaat zijn bij een integrale
multidisciplinaire aanpak,
zowel individueel als
collectief. De professionals
werken echter nog niet op
een dergelijke wijze dat dit
kan worden geboden. Een
structuur ontbreekt
hiervoor.
Vindplaats: Alle
professionals komen
cliënten uit de doelgroep
tegen.
Populatiegegevens
doelgroep: Zie opm.
werkprincipes
Gegeven de
probleemdefinitie is
het uitgangspunt dat
aanbieders en
professionals
betrokken bij deze
cliëntengroep, meer
zouden moeten
samenwerken, en dat
wijkgericht doen.
Hierbij is de
gezamenlijke inzet
van Agis, stadsdeel
Amsterdam Noord
en gemeente
Amsterdam gericht
op sturen / faciliteren
vanuit dit principe.
Een tweede
uitgangspunt is dat
eerst gewerkt moet
worden aan het
veranderen van de
hulp- en
zorgverleningsprocessen, alvorens
er veranderingen in
het aanbod kunnen
plaatsvinden. De
twee zijn echter wel
inherent aan elkaar.
Krijtmolen alliantie
Acties
opdrachtgeverschap
kwartiermakers gaat over
naar KM, financiering tot 1
april 2011 door Agis,
gemeente en stadsdeel
Acties
oprichting van
Gecombineerd
Opdrachtgeverschap Beter
Samen: GOBS
Het handelen van professionals
verandert:
Cliënttrajecten
Rond eerste 14 cliënten ontwikkelen professionals en leden
Krijtmolenoverleg 1 klant – 1 plan – 1 cliëntregisseur –
model waarin wens cliënt centraal staat
Wijkaanpak
Professionals betrokken bij beweeginterventies denken na
over beweeginterventies passend bij de wijk
Clienttrajecten
Acties
Verdere probleemanalyse
aan de hand van 1 klant – 1
plan – 1 cliëntregisseur –
model ontwikkeld waar 16
professionals uit Noord als
cliëntregisseurs mee werken
3
Acties
Nulmeting clienttrajecten
door UvA
Acties
Trainingen aan
cliëntregisseurs eerste 16
cliënten
Wijkaanpak
V1eL
-WZC Banne h.a. en poh-ers onderzoeken hoge aantal
doorverwijzingen naar 2e lijn
-Nieuwendam: h.a., fysio, OKC, AMW, apotheek
bespreken samen visie toekomstig WZC
Impact
Het samenwerken van professionals
wordt georganiseerd:
Acties
Oprichting Bureau ZIN (Zorg Integratie Noord)
Acties
KM wil ook kennisbank in Bureau ZIN. Relatie gelegd met
GGD. Presentatie GGD volgt 28 februari.
Acties
Beslisdocument
doorverwijstool
Acties
Beweeginterventies
stroomlijnen
Cliënttrajecten
Wijkaanpak
Bureau ZIN
Budgetten
Budgetten
Versterking GEL
V1eL
-In 2011 intentieverklaring hagro Volewijck en SAG wie
welke zorg gaat verlenen op Overhoeks/Volewijck
-Nieuwendam: h.a., fysio, OKC, AMW, apotheek
bespreken samenwerkingsaspecten toekomstig WZC
De acties onder VGEL zijn er op gericht om een structuur
te ontwikkelen waarin professionals uit verschillende
disciplines makkelijker kunnen samenwerken, namelijk in
wijk zorg centra (WZC).
Het aanbod verandert:
Acties
Banne: tussen WZC Banne
Buiksloot(SAG)en Boven IJ
Ziekenhuis worden concrete
werkafspraken gemaakt over
heen- en terugverwijzing
Acties
Bijeenkomsten tussen zorgen welzijnsaanbieders
organiseren, zonodig met
gemeente (SDN),
woningbouwcorporatie en
1ste Lijn Amsterdam om
mult.displ. samenwerking tot
stand te brengen of te
verbeteren in de wijk
Acties
Overhoeks/Volewijck:
bijeenkomsten tussen
hagro Volewijck en SAG
om te komen tot
gezamenlijke realisatie
zorginfrastructuur voor
deze wijken én
gezamenlijk preventie- en
chronische zorg te gaan
leveren
Acties
Nieuwendam-Noord:
realisatie WZC
Waterlandplein 2013. In
2011 een plan van aanpak
hebben met meetbare
resultaten door
samenwerking tussen zorgen welzijnsaanbieders
1
Eindresultaat
2
Cliënttrajecten
Wijkaanpak
Budgetten
V1eL
WZC Banne langere consulten en inzetten POH-ers
Er is een structuur
gecreëerd
waarmee
professionals
(welzijn, zorg en
preventie) meer
samen kunnen
werken en binnen
deze
samenwerking
wordt beter
passende
individuele en
collectieve
behandeling aan
cliënten geleverd.
* Betere kwaliteit
van leven en betere
gezondheid van
cliënten
* Minder gebruik van
verkeerd aanbod /
verkeerde
behandeling
Actiebegeleidend
onderzoek: Waarom?
-1-
• Actiebegeleidend onderzoek
in GWO en BS omdat nog niet
uitgekristalliseerd is hoe
gemeenschapsgerichte
geïntegreerde zorg invulling te
geven
Actiebegeleidend
onderzoek: Waarom?
-2-
• Doelen en middelen lopen door elkaar
heen en kunnen gaandeweg veranderen
of gaan schuiven (zie proefschrift van
Melanie Schmidt, 2009) actiebegeleidend
onderzoek aan de hand van een
programmatheorie kan helpen de doelmiddelrationaliteit centraal te houden
Actiebegeleidend
onderzoek: Waarom?
-3-
• Met actiebegeleidend onderzoek aan de
hand van een programmatheorie is het
mogelijk indicatoren te kiezen waarmee
preciezer de effecten van de interventie
(pilot / experiment) gemeten kunnen
worden, ipv dat je de effecten meet van
andere ontwikkelingen in de wijk
Actiebegeleidend onderzoek:
Wat zou u er mee kunnen?
• Grote lijnen te midden van alle ontwikkelingen
• Nuttige dialoog met andere perspectieven bieden
• Zorgvuldige invulling PT levert meer positieve
uitkomsten (Harting&Van Assema, 2007)
• maakt overige ‘winst’ inzichtelijker (Harting&Van
Assema, 2007)
• In te zetten als sturingsmiddel
Vragen?
Bedankt voor uw aandacht!
[email protected]