Nederlandse NEN 6394 Vruchtenlimonades. Bepaling van het gehalte aan vrije aminozuren. Kolomchromatografische methode Fruit lemonades. Determination of free amino acids content. Column chromatographic method 1e druk, mei 1996 ICS 67.080.10;67.160.20 Vo 1 Onderwerp en toepassingsgebied 2 Term en definitie or gehalte aan vrij aminozuur: Hoeveelheid DL-aminozuur in een monster gedeeld door het volume van het monster. OPMERKING Het gehalte aan vrij aminozuur wordt uitgedrukt in mmol/l. Beginsel ev be 3 Pr De vrije aminozuren, aanwezig in een op pH = 2 gebrachte hoeveelheid vruchtenlimonade, worden door kolomchromatografie gescheiden in de afzonderlijke aminozuren met geschikt gekozen elutiemiddelen. Deze aminozuren worden direct of in gederivatiseerde vorm bepaald met een daarvoor geschikte detector. Via berekening van de verhouding van de geregistreerde piekoppervlakken ten opzichte van een standaard wordt het gehalte aan vrije aminozuren in de vruchtenlimonade bepaald. iew 4 Reagentia en hulpstoffen 5.3 pH-meter (zie NEN 2833). Kalibreer de meter voor gebruik met behulp van bufferoplossingen met nauwkeurig bekende pH in het gebied van pH = 7 en pH = 10. 5.4 6 4.1 Gebruik een interne standaard zoals aangegeven inB.1. 4.2 Gebruik een standaardmengsel van aminozuren zoals aangegeven in bijlage С 4.3 Gebruik chemicaliën zoals aangegeven in de gebruiksaanwijzing van de fabrikant van de vloeistofchromatograaf. OPMERKING Het laboratoriummonster moet direct worden geanalyseerd of worden ingevroren om bederf door bacteriën en schimmels te voorkomen. 7 7.1 Toestellen en hulpmiddelen hulp- Werkwijze Chromatografische voorwaarden Stel de apparatuur in zoals aangegeven in de gebruiksaanwijzing van de fabrikant. De chromatografische voorwaarden voor een goede scheiding zijn van zoveel factoren afhankelijk dat deze norm slechts een algemene richtlijn kan geven. 7.2 5.1 Gebruikelijke laboratoriumtoestellen en middelen en in het bijzonder de onderstaande. Voorbehandeling van het monster Meng het laboratoriummonster goed. Verwijder koolstofdioxide uit het monster door ultrasone trilling in het bad (5.4) en filtreer of centrifugeer het voor de verwijdering van zwevende bestanddelen. Alle reagentia en chemicaliën moeten geschikt zijn voor vloeistofchromatografische doeleinden en vrij zijn van ammoniumhoudende verbindingen. Onder water wordt in deze norm verstaan dubbel gedestilleerd of daarmee in kwaliteit overeenkomend water met een geleidingsvermogen van ten hoogste 10 \iS. 5 Ultrasoon bad. eld Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Deze norm beschrijft een kolomchromatografische methode voor de bepaling van het gehalte aan vrije aminozuren van vruchtenlimonades. 5.2 Een vloeistofchromatograaf (zie bijlage A) geschikt voor het bepalen van aminozuren, bestaande uit de volgende onderdelen: - één of meer, al dan niet dubbelwandige, vloeistofchromatografiekolommen met een geschikte kolomvulling; - één of meer vloeistofpompen; - verwarmingssysteem met thermostaat voor regeling van de kolomtemperatuur, waarbij de temperatuurvariatie niet groter mag zijn dan ± 0,1 °C; - indien nodig: een thermostaatbad waarin het reactiemengsel met de eluerende aminozuren kan reageren, waarbij de temperatuurvariatie niet groter mag zijn dan ± 0,5 °C; - spectrofotometer geschikt om de al dan niet gederivatiseerde aminozuren te detecteren; - schrijver; - voorziening om piekoppervlakken te meten, bij voorkeur een elektronisch integratiesysteem. Bepaling van de responsfactoren Chromatografeer enige malen een hoeveelheid standaardmengsel aminozuren (bijlage C), al dan niet voorzien van een interne standaard. Bereken per aminozuur van deze chromatogrammen de gemiddelde respons- Nederlands N Normalisatie-instituut Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN © 1996 Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059,2600 GB Delft, Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190 Biz. 2 NEN 6394:1996 factor zoals aangegeven in A.5.4 of A.5.5 en de variatiecoëfficiënt (NEN 1047). De variatiecoëfficiënt mag niet meer bedragen dan 3 %. Bereken voorts de scheiding (p) zoals aangegeven in bijlage A onder A.5.1 van enige "kritische" aminozuren, die zijn aangegeven in bijlage A onder A.4. De scheiding (p) moet ten minste 67 % bedragen. Voor het bepalen van de responsfactoren moeten de retentietijden constant blijven. 7.3 Bepaling in het analysemonster 8 Vo Pipetteereen hoeveelheid van het voorbehandelde monster en voeg hierbij een zodanige hoeveelheid interne standaard (zie bijlage B) dat de te verkrijgen pieken van de belangrijkste aminozuren in het analysemonster en de piek van de interne standaard ongeveer even groot zijn. Chromatografeer onder dezelfde instrumentele omstandigheden als gebruikt bij het standaardmengsel. De retentietijden, berekend zoals aangegeven in bijlage A onder A.5.2, moeten in vergelijking met die van het standaardmengsel binnen nader aan te geven grenzen vallen. 9 De precisie van de methode is vastgesteld dooreen inter­ laboratoriumonderzoek, uitgevoerd in 1990 volgens ISO 5725-2. Aan dat onderzoek namen acht laboratoria deel. Er werden monsters onderzocht van sinaasappel­ limonade. Voor de uit het onderzoek verkregen waarde voor de herhaalbaarheidslimiet en de reproduceerbaarheidslimiet geldt een betrouwbaarheidsdrempel van 95 %. 9.1 or Methode met interne standaard Bereken het gehalte aan aminozuur /met behulp van de formule: ns • A-, • Ksi Ki h ~' VAS 9.2 be Methode met externe standaard i r y waarin: F is de gebruikte verdunningsfactor; Aj is het piekoppervlak van het te bepalen aminozuur /, in m m 2 of integratoreenheden; K, is de responsfactor van het te bepalen aminozuur /", in mmol/mm 2 of mmol per integratoreenheid; V is het volume van het analysemonster, in I; ki is het gehalte aan aminozuur /, in mmol/l. 10 Verslag eld Bereken het gehalte aan aminozuur /met behulp van de formule: K Reproduceerbaarheid R OPMERKING In overeenstemming met ISO 5725-1 geldt: reproduceerbaarheidsomstandigheden: Omstandig­ heden waarin beproevingsresultaten worden verkre­ gen bij toepassing van dezelfde methode op identiek monstermateriaal in verschillende laboratoria door verschillende personen met verschillende de appara­ tuur. iew 8.2 OPMERKING In overeenstemming met ISO 5725-1 geldt: enkelvoudig beproevingsresultaat: Het resultaat dat wordt verkregen door een beproevingsmethode een­ maal volgens de beschreven werkwijze uit te voeren. herhaalbaarheidsomstandigheden: Omstandigheden waarin onderling onafhankelijke beproevingsresul­ taten worden verkregen bij toepassing van dezelfde methode op identiek monstermateriaal in hetzelfde laboratorium door dezelfde persoon met dezelfde apparatuur binnen een kort tijdsbestek. Het absolute verschil tussen twee enkelvoudige beproe­ vingsresultaten die in reproduceerbaarheidsomstandigheden zijn verkregen zal, bij normaal en correct gebruik van de methode, de in tabel 1 vermelde reproduceerbaar­ heid R niet meer dan eenmaal per 20 gevallen overschrij­ den. ev Pr waarin: F is de gebruikte verdunningsfactor; ns is de hoeveelheid interne standaard, in mmol; Af is het piekoppervlak van het te bepalen aminozuur /", in m m 2 of integratoreenheden; KSj is de responsfactor van het te bepalen aminozuur / ten opzichte van de interne standaard s, dimensieloos; V is het volume van het analysemonster, in I; As is het piekoppervlak van de interne standaard, in m m 2 of integratoreenheden; к-, is het gehalte aan aminozuur /', in mmol/l. Herhaalbaarheid г Het absolute verschil tussen twee enkelvoudige beproe­ vingsresultaten die in herhaalbaarheidsomstandigheden zijn verkregen zal, bij normaal en correct gebruik van de methode, de in tabel 1 vermelde herhaalbaarheid г niet meer dan eenmaal per 20 gevallen overschrijden. Berekening (zie ook bijlage A.5.3) 8.1 Precisie Vermeld in het verslag: - de gevolgde methode door de vermelding: volgens NEN 6394; - de gegevens die noodzakelijk zijn voor de identificatie van het monster; - de verkregen gehaltes aan vrije aminozuren, in mmol/l; - eventuele bijzonderheden die tijdens de bepaling zijn waargenomen die het resultaat kunnen hebben beïnvloed. Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Tabel 1 : Herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid Gemiddelde Aminozuur Herhaalbaarheidsomstandigheden Reproduceerbaarheidsomstandigheden mmol/l mmol/l r mmol/l asparaginezuur 0,202 0,0020 0,006 mmol/l 0,0044 threonine 0,012 0,0020 0,006 0,0021 0,007 serine 0,109 0,0036 0,010 0,0039 0,013 asparagine 0,241 0,0056 0,016 0,0181 0,052 glutaminezuur 0,075 SR Ft mmol/l 0,013 0,007 0,0048 0,015 0,677 0,0068 0,019 0,0194 0,057 glycine 0,022 0,0008 0,002 0,0044 0,013 alanine 0,087 0,0043 0,012 0,0033 0,013 leucine 0,007 0,0006 0,002 0,0019 0,005 y-aminoboterzuur 0,239 0,0068 0,019 0,0177 0,052 lysine 0,019 0,0004 0,001 0,0015 0,004 arginine 0,325 0,0111 0,032 0,0078 0,031 be iew ev Pr or Vo 0,0026 proline eld Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Biz. 4 NEN 6394:1996 (blanco) be iew ev Pr or Vo eld Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Biz. 5 NEN 6394:1996 Bijlage A (normatief) Het chromatografisch systeem A . I Eisen te stellen aan het chromatografisch systeem Het chromatografische systeem moet geschikt zijn om de onder A.3 genoemde aminozuren te scheiden. A.2.1 Eisen te stellen aan het chromatogram Invloeden op de scheiding or De scheiding van de aminozuren is van vele factoren afhankelijk zoals: - fysisch-chemische eigenschappen van de aminozuren; - eigenschappen van de kolomvulling; - pH en ionensterkte van de gebruikte buffers; - toevoegingen aan de buffers; - temperatuur van de kolom; - pompsnelheid. Het blijkt dat sommige aminozuren door bovenstaande factoren sterker worden beïnvloed dan andere aminozuren (bijlage C). A.2.2 Derivatisering In het gebied waarin wordt gewerkt, moet voor de desbetreffende aminozuren een lineair verband bestaan tussen extinctie en concentratie. A.2.4 Retentietijd Voor het karakteriseren van vruchtenlimonades zijn onder meer de volgende aminozuren van belang: glutaminezuur glycine proline serine glutamine tyrosine Andere aminozuren die nog kunnen voorkomen: cystine histidine isoleucine leucine lysine A.4 methionine phenylalanine threonine ornithine valine Kritische combinaties van aminozuren Sommige combinaties van aminozuren zijn ook onder optimale omstandigheden moeilijk of niet te scheiden. Het betreft de volgende kritische combinaties: be iew Lineariteit ev Pr De extinctie die na de derivatisering wordt gemeten kan sterk afhankelijk zijn van de reactietemperatuur en de reactietijd. Het constant houden van de reactietemperatuur en de reactietijd is dan ook noodzakelijk. A.2.3 Belangrijke aminozuren alanine Y-aminoboterzuur arginine asparagine asparaginezuur Vo A.2 A.3 de basische aminozuren: - ornithine-lysine - histidine-ammoniak de - neutrale en zure aminozuren: threonine-serine asparagine-glutaminezuur proline-glycine glycine-alanine valine-cystine eld De retentietijden van de aminozuren uit het monster mogen enigszins veranderen, mits de responsfactoren van de aminozuren uit het standaardmengsel van aminozuren ongewijzigd blijven. Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Biz. 6 NEN 6394:1996 Vo Figuur A.1: Voorbeeld berekening van de scheiding van twee pieken A.5 Berekening A.5.1 Berekening van de scheiding (p) van de twee pieken A.5.3.2 Piekhoogte Bij het gebruik van een gestandaardiseerd systeem kan in plaats van het piekoppervlak met de piekhoogte worden volstaan. Trek een rechte (a) die de maxima van de beide pieken ver­ bindt. Bepaal het minimum tussen de twee pieken en trek een rechte (c) door dit punt loodrecht op de basislijn (b). Meet de afstand (v) langs lijn с vanaf de basislijn tot het snijpunt met het minimum tussen de twee pieken en de afstand (h) van de basislijn tot het snijpunt met lijn a. A.5.4 Berekening van de responsfactor met een interne standaard De scheiding van de pieken, is gelijk aan: Bereken de responsfactor uit chromatogram S uit: (fc^v) . n 100 % or = Kc! = Berekening van de retentietijden Bepaal de afstand of de tijd van de maxima van de pieken ten opzichte van een vast referentiepunt. A.5.3 nri: • As ms waarin: KSi is de responsfactor van aminozuur /ten opzichte van de interne standaard s; rrij is de hoeveelheid aminozuur /, in mmol; As is het piekoppervlak van de interne standaard, in m m 2 of integratoreenheden; ms is de hoeveelheid interne standaard, in mmol; A is het piekoppervlak van aminozuur /, in m m 2 of inte­ gratoreenheden. be iew ev Pr waarin: p is de scheiding tussen de pieken, in %; h is de afstand van de basislijn tot het snijpunt van lijn a en lijn c; v is de afstand van de basislijn tot het snijpunt van het minimum tussen de twee pieken en lijn с A.5.2 OPMERKING Indien een integrator wordt gebruikt, wordt Д uitge­ drukt in integratoreenheden. Berekening voor kwantitatieve doeleinden Aj = hrbj waarin: Aj is het oppervlak van de desbetreffende piek, in mm 2 ; h-, is de hoogte van de desbetreffende piek ten opzichte van de basislijn, in m m ; bj is de breedte van de desbetreffende piek op de helft van de hoogte /i,-f in mm. Bereken de responsfactor uit het chromatogram van het standaardmengsel van aminozuren (bijlage C) uit: eld A. 5.3.1 Piekoppervlak Bereken het piekoppervlak met: A.5.5 Berekening van de responsfactor met een externe standaard waarin: Kj is de responsfactor van aminozuur /; m-, is de hoeveelheid aminozuur /, in mmol; A is het piekoppervlak van aminozuur /, in m m 2 of inte­ gratoreenheden. Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Bestelformulier Stuur naar: NEN Uitgeverij t.a.v. afdeling Marketing Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Uitgeverij Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 Ja, ik bestel __ ex. NEN 6394:1996 nl Vruchtenlimonades - Bepaling van het gehalte aan vrije aminozuren - Kolomchromatografische methode www.nen.nl/normshop € 31.80 Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Stel uw vraag aan Klantenservice via: @NEN_webcare Gratis e-mailnieuwsbrieven Retourneren Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, Fax: (015) 2 690 271 E-mail: [email protected] Post: NEN Uitgeverij, t.a.v. afdeling Marketing Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Voorwaarden • De prijzen zijn geldig tot 31 december 2015, E-mail tenzij anders aangegeven. • Alle prijzen zijn excl. btw, Klantnummer NEN verzend- en handelingskosten Uw ordernummer BTW nummer en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Postbus / Adres • Bestelt u via de normshop een PostcodePlaats pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. TelefoonFax • Meer informatie: telefoon (015) 2 690 391, dagelijks Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) van 8.30 tot 17.00 uur. Postbus / Adres • Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie PostcodePlaats voorbehouden. • U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: DatumHandtekeningwww.nen.nl/leveringsvoorwaarden. Normalisatie: de wereld op één lijn. preview - 2015