Pleidooi voor de lange zin

Pleidooi voor de lange zin
Folkert Kuiken, Nederlandse Taalkunde, UvA
[email protected]
Uva-HvA Dictee, Amsterdam, 10 december 2012
Een humaninterestverhaal

296 woorden

12 zinnen

Kortste zin: 4 woorden

Langste zin: 52 woorden

Gemiddelde zinslengte: 24,6 woorden
Umberto Eco De naam van de roos
2e alinea
‘Aan het eind van mijn zondaarsleven gekomen, bejaard
en vergrijsd gelijk de wereld en thans, in afwachting van
het ogenblik waarop ik mij zal verliezen in de bodemloze
afgrond van de zwijgende en eenzame godheid alwaar ik
zal deel hebben aan het onveranderlijke licht van de
hemelse geesten, met mijn zware en zieke lichaam aan
deze cel van het dierbare klooster van Melk gekluisterd,
maak ik mij op om dit velijn getuigenis na te laten van de
opmerkelijke en schrikwekkende gebeurtenissen waarvan
het lot mij in mijn jeugd getuige deed zijn; en ik wil
woordelijk herhalen wat ik zag en hoorde, zonder mij te
verstouten er een plan uit op te maken, ten einde aan hen
die zullen komen (als de Antichrist hen niet voor zal zijn)
tekenen van tekenen na te laten, opdat daarop het vrome
werk van de ontcijfering moge worden beoefend.’
Hans Sahar Hoezo bloedmooi
Begin van ‘Wrede dagen’
‘Mooie zwartharige jongen verwent dames. Bel
voor een afspraak naar Abi: Telefoon 17775.
Dat was de definitieve tekst van de advertentie. Hij
had er lang aan zitten prutsen en proberen.
Verschillende kladjes had hij verscheurd en door
de plee getrokken. Al vonden ze thuis maar een
flintertje van zo’n tekst dan kon dat al fataal zijn.’
Korter, sneller, beter?

CDA: Iedereen

PvdA: Nederland sterker en socialer
VVD: Niet doorschuiven, maar aanpakken




SP: Nieuw vertrouwen
SGP: Daad bij het woord
Groen Links: Nieuwe kansen voor Nederland
De ontwikkeling van complexiteit
(Norris & Ortega 2009)
Stage 1 Stage 2 Stage 3 Stage … Stage n
Belang van connectieven en signaalwoorden
(Land 2009)
1. In de 19de eeuw waren er
1. In de 19de eeuw waren er veel
veel plantages in de zuidelijke
staten van Amerika.
2. Er waren te weinig
arbeiders.
3. De Amerikanen lieten
slaven uit Afrika voor hen
werken.
4. De slaven wilden graag
naar Amerika komen.
5. Ze konden geld verdienen
voor hun familie.
plantages in de zuidelijke staten
van Amerika, maar er waren te
weinig arbeiders.
2. Daarom lieten de Amerikanen
slaven uit Afrika voor hen
werken.
3. De slaven wilden graag naar
Amerika komen, want zo konden
ze geld verdienen voor hun
familie.
Wat wel? (Biber 2006)



Zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden,
voorzetsels
Passieve zinnen
Nominalisering



Niet: Wie teveel drinkt en daarna in de auto stapt, krijgt
gemakkelijk een ongeluk
Maar: Buitensporig alcoholgebruik is een belangrijke oorzaak
van auto-ongevallen
Betrekkelijke bijzinnen

Knokkelkoorts is een virusinfectie die door de denguemug wordt
overgedragen op mensen.
Wat niet? (Hyland 2009)

Persoonlijke voornaamwoorden



Niet: We hebben in het onderzoek vastgesteld dat…
Maar: In het onderzoek is vastgesteld dat…
Bijwoordelijke bijzinnen


Niet: Als bij mannen een stukje van het Y-chromosoom
ontbreekt, leidt dat vaak tot een verminderde kwaliteit van
hun zaad.
Maar: Het ontbreken van een stukje van het Y-chromosoom
bij mannen leidt vaakt tot een verminderde kwaliteit van hun
zaad.
Conclusie

Het taalgebruik moet niet te lang en ingewikkeld zijn


Maar zeker ook niet te simpel


cf. Eco
cf. CDA, Land (2009), Hertmans (2012)
‘Le juste milieu’

cf. Biber (2006) Hyland (2009), Brandt Corstius (2012)
Literatuur





Biber, D. (2006) University language. A corpus-based study of
spoken and written registers. Amsterdam/Philadelphia: John
Benjamins.
Hertmans, S. (2012) Gelijkmoedigheid en verlies. De verloren
liefde voor de samengestelde zin. Nexus 61, 22-33.
Hyland, K. (2009) Academic discourse. English in a global context.
London: Continuum.
Land, J. (2009) Effecten van tekst- en lezerskenmerken op het
tekstbegrip en de tekstwaardering van vmbo-leerlingen. Delft:
Eburon.
Norris, J. & Ortega, L. (2009) Towards an organic approach to
investigating CAF in instructed SLA: The case of complexity.
Applied Linguistics 30, 4, 555-578.