Uitdagend Rusland - Internationaal Ondernemen

GLOBE MAGAZINE
WIJNAND HERINCKX
Uitdagend
Rusland
Macro-economisch én geopolitiek zit Rusland in een spagaat. Dit heeft invloed op
het dagelijkse leven: de Roebel is verzwakt, de bodem van de spaarpot is in zicht,
de toegang tot kapitaal op de internationale markten is beperkt en de centrale
bank heeft de rente (alweer) verhoogd. Investeringen worden doorgeschoven, de
werkgelegenheid loopt terug en de consument ziet boodschappen en hypotheken
duurder worden. Met een economie grotendeels afhankelijk van olie verwacht ik op
korte termijn geen structurele verbetering in deze situatie.
Gelukkig biedt Rusland, ook in het huidige klimaat, wel
degelijk mogelijkheden voor de exporteur die kwaliteit of
toegevoegde waarde levert: met een goed product voor een
eerlijke prijs blijven de mogelijkheden groot.
Als logistiek dienstverlener investeren wij dan ook verder
in de Russische markt, niet alleen in mensen maar ook in
de bouw van nieuwe, gespecialiseerde opslagcapaciteit en
het initiëren van nieuwe activiteiten.
Transport
Van beren op de weg tot het ontbreken van wegen. Rusland
telt slechts 6 kilometer weg per 100 vierkante kilometer
land (in Nederland is dit 331 kilometer). Toch is de distributie binnen Rusland naar omstandigheden goed: er is een
breed aantal mogelijkheden voor transport per truck, trein
en vliegtuig en het beperkte aantal waterwegen wordt ook
druk gebruikt. Ook groupage- en expressdiensten worden
volop aangeboden. De distributie van internetaankopen is
redelijk goed ontwikkeld. De transittijden zijn wat langer dan
wij gewend zijn maar over het algemeen wel redelijk stabiel.
Opslag
De bladderende verf op slecht verzorgde opslagfaciliteiten is
bij de grote steden grotendeels verleden tijd – in de afgelopen
18
December 2014 / Nr. 393
jaren is er veel geïnvesteerd in nieuwe voorraadmagazijnen
die vergelijkbaar zijn met wat wij in Nederland verwachten.
Grond is duur en arbeid goedkoop, automatisering (en
noodzaak tot efficiëntie) is daarom vaak in mindere mate
terug te vinden bij de Russische voorraadmagazijnen.
Toch zien we een trend richting verbetering vanwege de
hoge kwaliteits­eisen van de markt.
Douane(transit)opslag is in Rusland zeer specifiek en
duur, daarom zal het merendeel van de importeurs ervoor
kiezen de goederen bij import ook direct in te klaren. Dit
heeft invloed op de cashflow, want goederen worden pas
vrijgegeven wanneer de invoerbelastingen ook daadwerkelijk betaald zijn.
Douane
Wachtkosten in Rusland zijn vaak het gevolg van vertraging op de douane. De douane wenst zeer gedetailleerde
technische informatie te krijgen, die in uw onderneming
mogelijk niet eenvoudig beschikbaar is.
Ook worden er geregeld fouten gevonden in de documentatie: gewichten die niet kloppen en afrondingen die niet
correct zijn. Alle documentatie die in of met de douane­
declaratie wordt aangereikt, dient in het Russisch te zijn,
dus ook incorrecte vertalingen kunnen tot uitdagingen leiden.
GLOBE MAGAZINE
Havengebied in St. Petersburg
Een douaneagent kan bij de inklaring (en het voorkomen
van wachttijden) een belangrijke rol spelen. Deze agent
heeft het recht de importeur bij de douane te vertegenwoordigen en zal een belangrijke rol spelen in het begeleiden
van het papierwerk en de voorbereiding van de technische
docu­mentatie. Indien er veel problemen zijn bij import
dan is het aan te raden een douaneagent te kiezen die de
exporteur ook begeleidt in de praktische omgang met de
Russische douane.
Afhankelijk van de leverings­condities
kan de leverancier uiteindelijk
opdraaien voor mogelijke wachtkosten. In alle gevallen is het echter
de importerende partij die door de
Russische overheid financieel en
juridisch verantwoordelijk wordt
gehouden voor de juistheid van de importdeclaratie.
Dit resulteert in risico’s die de Russische klant niet altijd
wenst te nemen, wat een reden kan zijn dat de leverancier
gevraagd wordt om al ingeklaarde goederen (op DDPcondities) te leveren.
Eigen entiteit in Rusland
Een eigen entiteit in Rusland kan als importeur optreden
voor verdere doorverkoop aan de Russische klant. Voor
de meeste goederen zijn er geen speciale importlicenties
nodig, al zijn er voldoende uitzonderingen op deze regel
(pharma, voeding, bepaalde pijpen etc). Wel is een substantieel deel van de goederen onderhevig aan certificatie
vergelijkbaar met de Europese CE-certificatie (zie hierna,
onder Certificatie).
Het opstarten van een eigen entiteit
in Rusland is relatief snel gedaan, het
voorbereiden op de import is echter
een grotere uitdaging – uit ervaring
blijkt dat de benodigde kosten voor
het opmaken van de technische gegevens en certificatie vaak onderschat
worden. Goede begeleiding van een in Rusland gespecialiseerde logistiek dienstverlener kan veel toegevoegde
waarde bieden.
“De importeur
is altijd
verantwoordelijk
voor de juistheid van
de importdeclaratie.”
DDP-leveringen
Wanneer een Russische klant vraagt naar DDP-leveringen, betekent dit doorgaans dat de klant al ingeklaarde
goederen wil kopen in een lokaal roebel-contract.
Daar fiscale vertegenwoordiging zoals wij in Europa
kennen in Rusland niet mogelijk is, dient er een andere
Russische entiteit als importeur op te treden, die de producten vervolgens lokaal verkoopt. Behalve de optie om te
verkopen via een distributeur zijn er twee mogelijkheden
om DDP te leveren:
Neutrale importpartner
Indien de verkoop via een distributeur niet de voorkeur
heeft en het nog te vroeg of niet gewenst is een eigen
entiteit te openen in Rusland, zijn er gespecialiseerde
logistieke dienstverleners die als neutrale importpartner
kunnen optreden.
De goederen worden geïmporteerd door de logistieke
partij en, volgens instructies van de leverancier, lokaal
verkocht of uitgeleverd aan de Russische klanten. Dit
geeft onder andere de mogelijkheid een stuk opslag in
Rusland te plaatsen voor snelle, kleine en kostenefficiënte
leveringen binnen Rusland.
December 2014 / Nr. 393
19
GLOBE MAGAZINE
Free of charge leveringen
Wanneer de Russische klant gratis
garantie- of sampleleveringen dient te
krijgen, zal er over het algemeen naar
DDP-terms gevraagd worden. Er dient
dus een importeur te zijn, die (eventueel
op kosten van de leverancier) de goederen importeert, ook dit kan via bovenstaande methoden.
Customs Union
Rusland, Wit-Rusland en Kazachstan
vormen een douane-unie met vrij verkeer
van goederen. Dit wil zeggen dat in
Rusland ingeklaarde goederen als binnenlandse transactie aan Kazachstan en
Wit-Rusland verkocht kunnen worden.
Verschillende andere voormalige Sovjetlanden zullen zich bij deze douane-unie
aansluiten. BTW-technisch is het wel
even opletten (er worden per land nog
verschillende BTW-tarieven toegepast)
maar met een ervaren boekhouder is de
afzetmarkt dus substantieel groter dan
alleen Rusland.
Certificatie
Rusland hanteert eigen kwaliteitsmaatstaven waarbij Europese of Amerikaanse
keurmerken niet geaccepteerd worden – een grote groep producten dient
gecertificeerd te zijn voor import. Voor
de meeste producten kan dit in een à
twee dagen aan de hand van een technische omschrijving van de goederen. Voor
andere productgroepen hebben de autoriteiten samples nodig en kan importcertificatie, afhankelijk van de productgroep,
vijf dagen tot meerdere weken in beslag
nemen. Sinds de invoering van de douaneunie zijn ook de kwaliteitsmaatstaven
en certificatieprocedures aangepast,
waardoor oude certificatie gedeeltelijk al
niet meer bruikbaar is en procedures voor
het verkrijgen van een nieuw certificaat
soms onduidelijk lijken.
Sancties
De sancties hebben een remmende
invloed op de Russische economie, maar
“Rusland blijft een
actieve speler op de
wereldmarkt. De markt is
misschien wat moeilijker
maar de mogelijkheden
blijven groot.”
zijn niet de voornaamste reden van de
Russische economische tegenwind –
het probleem is fundamenteler. Door
de huidige economische en politieke
situatie zien wij dat de vraag naar
transport is afgenomen, waardoor de
(altijd al volatiele) transportprijzen
substantieel zijn gezakt.
Tot slot
Rusland blijft een actieve speler op
de wereldmarkt waarbij producten,
technologieën en knowhow, ook vanuit Nederland, geïmporteerd worden.
De markt is misschien wat moeilijker maar de mogelijkheden blijven
substantieel.
Logistiek naar en in Rusland wordt
vaak gezien als potentiële hoofdpijn.
Hier zijn goede redenen voor maar
het merendeel van de extra vragen en
onverwachte kosten kunnen worden
voorkomen indien de voorbereiding
goed is. Het inwinnen van informatie
bij gespecialiseerde partijen is aan te
raden, waarbij het delen van praktische ervaring vaak resulteert in voorkomen in plaats van genezen. En wie
weet helpt het zelfs met het aanboren
van nieuwe mogelijkheden.
Fenedex
Rusland Desk
Ahlers is lid van de Fenedex
Rusland Desk. De wereld­
wijd opererende logistiek
dienstverlener heeft een
sterk netwerk van eigen
kantoren in Rusland en de
voormalige Sovjet-Unie.
Met een lokaal team van
300 man verzorgen zij in
Rusland algemene logistiek
en opslag maar ook gespe­
cialiseerde diensten zoals
startupbegeleiding , DDPleveringen en complexe
douane-activiteiten.
www.ahlers.com
Wijnand Herinckx is
general manager Moscow
bij Ahlers.
December 2014 / Nr. 393
21