19-3-2013 Aanleiding en doel Bufferboeren Bufferboeren (2011-2014) Aanleiding: Samenwerken aan een betere waterbeschikbaarheid voor boer en maatschappij Doel: Plan van Brabant Water om diepe waterwinning in Loosbroek te intensiveren Testen, demonstreren, monitoren en communiceren van integraal pakket van maatregelen rond bodem en gewas om de vochtvoorziening van gewassen te verbeteren Nick van Eekeren Bufferboeren in Loosbroek en Deltaplan Hoge Zandgronden Werken aan water en bodem….. …….. is werken aan: 1. 2. 3. 4. 5. 1. Werken aan structuur Structuur Organische stof Beworteling Regenwormen ……. Waterinfiltratie en structuur Structuur werkt aan waterkwantiteit via: • Betere waterinfiltratie en minder afspoeling • Beter water vasthouden • Diepere beworteling Structuur werkt aan waterkwaliteit via: • Minder afspoeling van nutriënten Win-win voor landbouw en waterbeheerder 1 19-3-2013 Werken aan structuur: Niet Kerende grondbewerking Werken aan structuur: Grasland woelen 2. Werken aan organische stof Organische stof en vocht Organische stof werkt aan waterkwantiteit via: • Verbetering structuur • Vocht vasthoudend vermogen Organische stof werkt aan waterkwaliteit via: • Binding van nutriënten • Binding van bestrijdingsmiddelen Win-win voor landbouw en waterbeheerder In literatuur 1,3-10,6 mm vocht per % organische stof Werken aan organische stof Verminderen afbraak Niet Kerende Grondbewerking Evenwicht tussen aanvoer en afbraak 2 19-3-2013 3. Werken aan wortels Verhogen aanvoer • • • • • Wortels werken aan waterkwantiteit via: • Verbetering structuur • Verhogen organische stof • Direct relatie met diepere beworteling Beworteling Gewasresten (anders oogsten) Mest Compost en zeefgrond Groenbemester Wortels werken aan waterkwaliteit via: • Intensievere beworteling P-benutting • Diepere beworteling N-benutting Win-win voor landbouw en waterbeheerder Werken aan wortels: Beschikbaarheid water • Faber et al. 2012 Faber et al., 2012 Werken aan wortels: Agronomie Werken aan wortels: Veredeling • Deru et al., 2012 Deru et al., 2012 4. Werken aan wormen Wormen werken aan waterkwantiteit via: • Opheffen verdichting • Verbetering structuur • Diepere beworteling • Directe relatie met waterinfiltratie Brochure: Terug naar de graswortel www.louisbolk.nl Van Eekeren et al., 2011 Win-win voor landbouw en waterbeheerder 3 19-3-2013 Werken aan wormen: Verlaging weerstand • Werken aan wormen: wormensoorten Bodembewoners H Pendelaars Hoogerkamp et al., 1983 Werken aan wormen Effecten bodemverbetering doorgerekend Maatregelen voor stimulering aantallen en soorten: • Minimaliseren verstoring/grondbewerking • Kwantiteit voedsel/bemesting • Kwaliteit voedsel/bemesting Marinus van Dijk (Vallei & Veluwe) Saskia van Miltenburg (MWH) – N voor bodembewoner – C voor strooiselbewoners • Stabiliteit voedsel Effecten bodemverbetering doorgerekend Conclusies werken aan bodem en water • Veel maatregelen win-win • Maatregelen sluiten vaak op elkaar aan • Verdere prioritering maatregelen nodig op basis effect voor landbouw, en kuubs en kwaliteit voor waterbeheerder • Aanpassen van hydrologische modellen aan de eigenschappen van de bodem, rekening houdend met effect van maatregelen op hydrologische eigenschappen van de bodem 4 19-3-2013 Conclusies werken aan bodem en water Bodem en water; aa nbevelingen voor de toekomst. Een beschouwing op grond van een eerste onderzoek bij waterschap Veluwe naar de invloed van de bodemstructuur op het watersysteem. Steek je kop niet in het zand Maak kijk wat vaker in de bodem Steek je kop niet in de klei maar kijk eens wat vaker in de bodem 5