FLUORESCENTIE Fluorescentie is het verschijnsel waarbij licht met een relatief korte golflengte (hoge energie) wordt geabsorbeerd door een molecuul dat daardoor in een ‘aangeslagen’ toestand komt. Na korte tijd zendt het molecuul dan een kort lichtpulsje uit van langere golflengte (lagere energie). Als bijvoorbeeld een oplossing met groen fluorescerende moleculen wordt beschenen met blauw licht zal deze groen licht uitzenden. Op deze manier kan met behulp van microscopie naar fluorescent gelabelde moleculen worden gekeken. GFP Het groen fluorescerend eiwit, of green fluorescent protein (GFP) wordt gebruikt om eiwitten in cellen of organismen zichtbaar te maken. Hiertoe wordt het gen dat codeert voor het eiwit van interesse gekoppeld aan het gen dat codeert voor het GFP. Het zo ontstane fusiegen wordt in cellen of dieren ingebracht. Voor de ontdekking van GFP en het ontwikkelen van een scala aan kleurvarianten is in 2008 de Nobelprijs Chemie toegekend aan Shimomura, Chalfie and Tsien. CONFOCALE MICROSCOPIE In de confocale microscoop wordt het te bestuderen object, in het schematische beeld hiernaast een celkern, punt voor punt afgetast (gescand) met een gefocusseerde laserstraal. Fluorescerende moleculen in het focus, maar ook erboven en eronder worden door het laserlicht in aangeslagen toestand gebracht en zenden fluorescentielicht uit. Door een zogenaamde pinhole voor een gevoelige detector te plaatsen, wordt ervoor gezorgd dat alleen fluorescentielicht geregistreerd wordt dat uit het focus komt. Hierdoor representeert een typisch confocaal beeld een ongeveer één µm dikke ‘optische coupe’. Door op verschillende hoogtes te scannen kan een 3D beeld worden geconstrueerd. Vanwege het scannende karakter kunnen beelden alleen zichtbaar worden gemaakt met een computer. ---------------------------------CONFOCALE BEELDEN van een levende prostaatcel voor en na toevoeging van testosteron. Groen-fluorescerende androgeen receptoren binden testosteron en vormen structuren in de celkern, die betrokken zijn bij regulatie van prostaatspecifieke gentranscriptie. Onderzoek hieraan is van belang voor het begrijpen van de moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan het functioneren van prostaatcellen en het disfunctioneren van prostaatkankercellen