Introductieles

Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Introductieles- Les 1 en 2
Kerndoelen
Leerdoelen
Kennisleerdoelen:



De leerling kan aanwijzen op een wereldkaart waar Egypte ligt en kan vertellen door welke
landen Egypte omringt worden.
De leerling kan klassikaal een woordspin maken
De leerling kan een typisch Egyptisch hapje herkennen.
Vaardighedenleerdoelen:




De leerling kan poster maken aan de hand van een aantal onderwerpen die ze van tevoren is
gegeven.
De leerling kan een woordspin maken.
De leerling kan een presentatie geven over hun gemaakte poster.
De leerling kan een vragenlijst maken.
Sociaal/affectieve leerdoelen:

De leerlingen kunnen in een groep samenwerken en kunnen samen tot een eindproduct
komen.
Planning
De les vangt aan met een wereldkaart waarop de leerlingen kunnen zien waar Egypte ligt. Dit is
nuttig omdat de leerlingen zo het land Egypte een plaats in de wereld kunnen geven. Ze leren zo
bijvoorbeeld dat Egypte in Afrika ligt en dat de hoofdstad Cairo is. Het is met een voorwerp ook
makkelijker om de aandacht van de leerlingen te krijgen. Ook is het leuk om een typisch Egyptisch
hapje mee te nemen en voor in de klas te zetten. Dit kan later in de pauze of tijdens een ander
geschikt moment worden uitgedeeld, zo leren de leerlingen ook wat een typisch Egyptisch hapje
precies is en waarom dat zo typisch Egyptisch is.
Vervolgens wordt er door de docent een vragenlijst uitgedeeld. Dit is een vragenlijst met
verschillende onderwerpen over Egypte om zo te kijken wat de leerlingen al weten over het
onderwerp en wat ze niet weten. De vragenlijst moeten de kinderen dus beantwoorden uit hun
hoofd.
De docent neemt dan de antwoorden met de leerlingen door, waarbij hij kort de antwoorden met de
kinderen bespreekt. De docent kan de vragen bespreken waar veel leerlingen moeite mee hadden,
en de vragen die heel expliciet terugkomen in de vervolglessen.
Om een nog beter beeld te krijgen over de leerlingen is het goed om een woordspin te maken. De
Pagina 1
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
docent laat een leerling naar voren komen en de docent laat hem of haar, in samenwerking met de
rest van de klas, een woordspin maken op het bord.
Zo kan de docent zien of er extra onderwerpen, die nog niet behandeld zijn in de vragenlijst, worden
genoemd. De onderwerpen die in de vragenlijst zijn genoemd zouden er in ieder geval bij moeten
staan.
Om de kinderen wat extra verdieping te geven, in de op het bord genoemde onderwerpen,
bespreekt de docent met de leerlingen de woorden en laat kort de woorden door de leerlingen
uitleggen. De leerlingen hebben zelf de woorden genoemd dus kunnen ze zelf het beste de
onderwerpen uitleggen. De docent geeft hier ook extra informatie.
Omdat een blokuur lang is, wordt er een korte pauze gehouden waar de leerlingen kennis maken
met de hapjes. Dit is leuk als afwisseling en sluit aan bij de belevingswereld van de leerlingen.
De docent kan van deze periode gebruik maken door materialen uit te delen die de leerlingen
kunnen gebruiken bij het volgende onderdeel van de les.
Vervolgens gaan de leerlingen een poster met het thema Egypte maken. Deze poster kan worden
gebruikt tijdens de laatste les (12) waarbij er een tentoonstelling plaats zal vinden.
Het is de bedoeling dat de kinderen een poster maken die er ongeveer hetzelfde uit moet gaan zien
als de woordenspin. Het is dus de bedoeling dat alle genoemde woorden in de woordenspin op de
een of andere manier terugkomen in de gemaakte poster. De leerlingen kunnen de poster mooi
maken door te tekenen of eventueel plaatjes uit tijdschriften te halen.
De leerlingen werken in groepjes van 2 aan de opdracht.
Als de leerlingen klaar zijn roept de docent een aantal groepjes naar voren die heel kort even kunnen
vertellen wat ze hebben gemaakt. Zo kan de docent zien wat de leerlingen hebben geleerd in de les
en wat ze hebben opgestoken van het onderwerp. Dit kan de docent opnemen in de volgende lessen
waarbij er veel dieper op de andere onderwerpen wordt ingegaan.
Als afsluiting van de les vertelt de docent, de leerlingen wat er verder nog tijdens de lessenserie gaat
komen. Dus hoe zien de rest van de lessen eruit? Welke onderwerpen worden er verder behandeld?
Hierdoor krijgen de leerlingen een kort beeld van wat ze kunnen gaan verwachten en wat er van de
leerlingen verwacht wordt.
Het is goed om te weten wat de leerlingen eigenlijk van de les vonden. Vonden ze het leuk om een
poster te maken, en wat hebben de leerlingen van de les geleerd?
De totale tijd die voor het blokuur staat is 2 keer een uur, dus 120 minuten in totaal.
 Een inleidend verhaal met een wereldkaart duurt ongeveer 5 tot 10 minuten duren.
 De docent laat de leerlingen vervolgens de vragenlijst maken. Samen met het kort klassikaal
bespreken van de vragen en de antwoorden kan dit 25 à 30 minuten duren. (35 min)
 Het maken van een woordspin door een leerling en het uitgebreid klassikaal ingaan op de
genoemde onderdelen kan ongeveer 20 minuten in beslag nemen. (55 min)
 Vervolgens is er een pauze van 5 à 10 minuten waarbij de docent materialen uitdeelt. (65
min)
 Het uitleggen van de bedoeling van de poster, het maken van de poster en het presenteren
ervan kan ongeveer 45 minuten duren. (110 min)
 Afsluiting met het bespreken van de les duurt ongeveer 10 minuten. (120 min)
Er is voor de les geen speciale ruimte nodig. De enige eis aan de ruimte is dat er een bord aanwezig is
om de woordspin op te maken.
Pagina 2
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Hulpmiddelen
De hulpmiddelen die de docent nodig heeft tijdens deze les is een wereldkaart. Op deze wereldkaart
moet een leerling Egypte aanwijzen, dus dit moet een grote kaart zijn die in de hele klas te zien moet
zijn.
De docent kan ook een typisch Egyptisch hapje meenemen. Dit hoeft niet iets groots te zijn, maar het
kan als eye-catcher gebuikt worden.
Er zijn hulpmiddelen nodig om een poster te maken.
 Een papier op A3 formaat
 Stiften, potloden
 Schaar
Materiaal
-
Vragenlijst voor de leerlingen
Opdrachtblad “poster”
Antwoorden
Dit zijn de vragen met de antwoorden die horen bij de vragenlijst die de leerlingen moeten maken.
De antwoorden zijn in het vet gedrukt.
1. Welk genummerde land op de kaart is
Egypte?
A. Land 1
B. Land 2
C. Land 3
D. Land 4
2. Wat is de hoofdstad van Egypte?
A. Brussel
B. Cairo
C. Nijl
D. Paramaribo
3. Wat voor landschap zie je het meest in
Egypte?
Afbeelding 1. Afrika
A. Polders
B. Bossen
C. Woestijnen
D. Moerassen
Pagina 3
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
4. Hoe heten de letters op afbeelding twee?
A. spijkerschrift
B. Griekse letters
C. hiërogliefen
D. morse codes
Afbeelding 2.
5. Waar gingen de eerste inwoners van Egypte
wonen?
A. Bij een rivier
B. In het bos
C. In de woestijn
D. Bij een Vulkaan
6. Hoe heet het soort gebouw op afbeelding 3?
A. Een sarcofaag
B. Een zandkasteel
C. Een piramide
D. Een sfinx
7. Waar werd het gebouw op afbeelding 3 voor gebruikt?
A. Uitkijkpost
B. Woonhuis
C. Graf
D. kerk
8. Hoe noemde men een koning in het oude Egypte?
A. President
B. Vorst
C. Farao
D. Obelisk
9. Wat deden de Egyptenaren met doden?
A. Begraven
B. Balsemen
C. Cremeren
D. In zee gooien
E.
10. Hoe heet het voorwerp op afbeelding 4?
A. Mummie
B. Sfinx
Pagina 4
Afbeelding 3
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
C. Sarcofaag
D. Graf
Afbeelding 4
11. Hoe ziet de vlag van Egypte eruit?
A.
B.
C.
12.
A.
B.
C.
D.
Hoe heet de bekende Egyptische koningin op afbeelding 5?
Maria
Beatrix
Cleopatra
Jeanne D`arc
13. Waar stond zij bekend om?
A. Ze maakte mooie kunstwerken
B. Ze was een hele mooie vrouw
C. Ze was getrouwd met haar broer
14. Welke taal wordt er in Egypte gesproken?
Pagina 5
Docenten Handleiding Egypte
A.
B.
C.
D.
19 september 2008
Vlaams
Arabisch
Engels
Afrikaans
15. Welke godsdienst komt in het huidige Egypte het meest voor?
A. Hindoeïsme
B. Christendom
C. Islam
D. Boeddhisme
A.
B.
C.
D.
16. Welke van de volgende stellingen is juist?
1. Het oude Egypte was erg modern, vergeleken met andere beschavingen uit dezelfde
tijd.
2. Egypte vroeger een Europese kolonie geweest.
A. Stelling 1 is juist
B. Stelling 2 is juist
C. Beide stellingen zijn onjuist
D. Beide stellingen zijn juist
17. Hoe heet de belangrijkste rivier van Egypte?
De Nijl
De Donau
De Waldi elei
De Maas
Pagina 6
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Het prehistorische Egypte – Les 3 en 4
Kerndoelen
Leerdoelen
Kennisleerdoelen:




De leerling kan aanwijzen waar de Nijl ligt.
De leerling kan uitleggen waarom de Nijl erg belangrijk is en was voor Egypte.
De leerling kan uitleggen hoe het schrift is ontstaan.
De leerling kan vertellen wat hiërogliefen zijn.
Vaardigheidsleerdoelen:



De leerling kan vragen beantwoorden met behulp van een atlas
De leerling kan aan de hand van een voorbeeldmodel hiërogliefen ontcijferen
De leerling kan zijn eigen naam schrijven in hiërogliefen.
Sociaal/affectieve leerdoelen:

Leerling kan met andere leerlingen samenwerken in een tweetal.
Planning
De les begint met een korte terugblik naar de vorige les. De onderwerpen van de vorige les worden
nog even kort besproken. Het uitgangspunt is om te kijken wat de leerlingen nog precies weten van
de vorige les. Dit is erg handig want zo kan de docent verder gaan op de al opgedane kennis van de
leerlingen.
In de inleidende les wordt ook het onderwerp “de Nijl” besproken. In de derde les wordt dit
onderwerp verder toegelicht. Dit doet de leraar door middel van een uitleg waarin bijvoorbeeld
wordt verteld waarom de Nijl zo belangrijk was voor Egypte. Dit kan de docent doen met behulp van
een kaart, waardoor het duidelijker is voor de leerlingen wat er precies bedoeld wordt.
De leerlingen moeten met behulp van een atlas een vragenlijst beantwoorden. De vragenlijst heeft
een aantal vragen waaraan de docent kan zien wat de kennis van de leerlingen op dat moment is.
Om deze vragen goed te kunnen beantwoorden moet de docent eerst goed uitleggen hoe er met de
atlas gewerkt moet worden. Voor de ene leerling zal dit moeilijker zijn dan voor de andere leerling. Er
moet dus na afloop van deze opdracht goed worden nagesproken wat de goede antwoorden zijn en
waarom de antwoorden fout of goed zijn. Zo kunnen de leerlingen goed begrijpen wat ze goed of
fout hebben gedaan.
In de opdracht zijn vragen die niet alleen met een atlas te beantwoorden zijn. Ook moeten de
leerlingen met hun eigen inzicht proberen om vragen te beantwoorden.
Na het klassikale nakijken van de vragen is er even de tijd voor een pauze van 5 à 10 minuutjes.
Na de pauze is er een interactieve les waarbij de uitvinding van het schrift wordt uitlegt. Het is mooi
om dit eventueel met een PowerPoint te presenteren, omdat er zo veel voorbeelden van de
hiërogliefen getoond kunnen worden. Dit zal dan meer voor de verbeelding spreken dan alleen maar
tekst. De docent kan natuurlijk ook gewoon hiërogliefen op het bord tekenen. Dit ligt eraan wat de
Pagina 7
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
docent op dat moment het beste vindt.
Om de kinderen meer voorbeelden van hiërogliefen te laten zien en om de leerlingen er zelf mee aan
de gang te laten gaan zijn er opdrachten waarbij de leerlingen puzzels oplossen. Deze puzzels maken
de leerlingen in tweetallen, die de docent uitkiest. De viltstiften en het karton is nodig om mooie
naamborden te krijgen die de leerlingen eventueel kan maken.
De totale tijd die voor het blokuur staat is 2 keer een uur, dus 120 minuten in totaal.
 Inleidend verhaal, uitzoeken wat de leerlingen nog weten van de vorige les, dit duurt
ongeveer 5 minuten.
 Interactieve les over de Nijl, dit duurt ongeveer twintig minuten. (25 min.)
 Leerlingen maken een vragenlijst over de Nijl, antwoorden mogen worden opgezocht in
de atlas, de leerlingen krijgen hier 30 minuten de tijd voor. (55 min)
 Klassikaal nakijken van de vragenlijsten, dit duurt ongeveer 20 minuten. (75 min.)
 Kleine pauze van 10 minuten (85 min.)
 Interactieve les over de uitvinding van het schrift en het ontstaan van hiërogliefen, met
PowerPoint, dit duurt ongeveer tien minuten. (95 min.)
 Puzzeltje maken, waarbij vragen worden gesteld over Egypte en hiërogliefen moeten
worden ontcijferd, dit duurt ongeveer 20 minuten. Als leerlingen eerder klaar zijn, zijn er
andere puzzels. (115 min.)
 Afsluiting van ongeveer 5 minuten (120 min.)
Er is voor deze les geen aparte ruimte nodig. De enige eis aan de ruimte is dat er eventueel een
beamer kan schijnen op bijvoorbeeld een muur.
Hulpmiddelen
Voor deze lessen zijn ook hulpmiddelen nodig zoals:
 Computer
 Beamer
 Engels karton
 Viltstiften
 Atlassen
Materiaal





Vragenlijst over de Nijl
Puzzel met hiërogliefen
Extra opdracht
Als achtergrond informatie zijn er de volgende bronnen die geraadpleegd kunnen worden;
Reis door de tijd – van spijkerschrift tot tekstverwerker. 905426814
Ooggetuigen – Schrift – Karen Brookfield. 9026913583
Hiërogliefen lezen – een handleiding voor museumbezoekers en Egypte-reizigers – Karl Th.
Zauzich. 9029095636
Verder zijn er nog internetsites zoals;
http://www.blikopdewereld.nl/Geschiedenis/Bovenbouw/hoofdstuk_1_sv_2e_fase_havo.htm
Pagina 8
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/taal/2287-hierogliefen-oud-egyptisch-beeldschrift.html
http://webpages.inholland.nl/Projects/owp/Dia%20per%20vak/Tekstboekjes/Geschiedenis/O
udheid/Grote%20beschavingen%20Egypte.htm
Antwoorden
Atlasopdracht
Voorbeeldvragen
Stap 1
Kijk achter in de atlas en zoek in de legenda Leeuwarden op.
Stap 2
Wat voor nummers staan achter Leeuwarden? Wat zouden die nummers betekenen?
Stap 3
Ga naar de goede bladzijde. Je kan nu je woonplaats opzoeken. Hoe kan je dat het beste doen?
Stap 4
Heb jij Leeuwarden gevonden? Zoek dan eens hoe de grond wordt gebruikt. Hoe zou je dat op
kunnen zoeken?
Probeer deze stappen ook eens te volgen met de volgende plaatsen en schrijf op, hoe de grond
wordt gebruik bij deze plaatsen:
1. Emmeloord
Akkerbouw
2. Wolvega
Grasland
3. Kapelle
Tuinbouw
Voor de leerlingen die geen verdere uitleg nodig hebben zijn er de volgende vragen:
1. Hoeveel mensen zouden er in Biddinghuizen kunnen wonen?
Tussen de 1000 en 5000 mensen
2. Waar wordt de grond in Groningen het meest voor gebruikt?
Akkerbouw
3. Hoe hoog is de Vaalserberg?
321 meter boven zeeniveau
Pagina 9
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Egypte en de Nijl
Atlasvragen
1. Wat is de hoofdstad van Egypte?
Cairo
2. Noem 5 steden in Egypte
Meerdere antwoorden mogelijk zoals:
 Alexandrië
 Suez
 El Faiyum
 El Minya
 Asyut
 Siwa
 Aswan
 El Charga
3. Door welke landen stroomt de Nijl?
 Egypte
 Soedan
 Oeganda
 Ethiopië
4. In welke meren begint de Nijl?
Victoriameer
Tanameer
5. Welke 3 landen liggen om het grootste meer?
 Oeganda
 Tanzania
 Kenia
6. In welke zee mondt de Nijl in uit?
Middellandse Zee
Open vragen
7. Waarom zouden de mensen speciaal bij de Nijl zijn gaan wonen?
Omdat er alleen bij de Nijl vruchtbare grond was. De Nijl overstroomde en als het water
weer wegtrok was de grond erg vruchtbaar. De rest van Egypte bestond uit Woestijn.
8. Het is nog steeds te zien dat de Egyptenaren vroeger bij de Nijl zijn gaan wonen. Hoe kan je
dat zien?
Veel grote steden liggen aan de oever van de Nijl
Pagina
10
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Extra vragen
9. Waarom zou de hoofdstad van Soedan belangrijk zijn voor de Nijl?Hoe heet die stad?
Khartoem, Omdat in die stad de blauwe en de witte Nijl samenkomen
10. Ligt heel Egypte boven zeeniveau? Hoe laag is het laagste punt in Egypte?
Nee, -25 onder zeeniveau
11. Waarom zou het Suezkanaal zo belangrijk zijn voor de scheepvaart?
Omdat anders de schepen helemaal om Zuid-Afrika moeten varen
Pagina
11
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Het oude Egypte- les 5 t/m 8
Leerdoelen
Kennisleerdoelen:




De leerling kan vertellen hoe de piramides worden gebouwd en waarom
De leerling kan vertellen voor schrift ze gebruiken en waarom dat zo belangrijk was voor de
Egyptenaren
De leerling kan vertellen wie Ramses is en wie zijn vrouw was
De leerling kan vertellen wie de eerste en enige vrouwelijke farao is
Vaardigheidsleerdoelen:

De leerling kan aan de hand van de computerprogramma spelenderwijs bezig met het
onderwerp.
Sociaal/affectieve leerdoelen:

De leerling leert samen te werken aan een opdracht.
Motorische leerdoelen:


De leerling kan een graftombe maken
De leerling kan een piramide maken.
Planning
Voor de introductie van de lessen willen we een kort filmpje laten zien dus er moet een televisie
geregeld worden + dvd speler. De leraar kan t filmpje hier vandaan halen:
http://portal.omroep.nl/mplayer?mpstream=rmsb&mpurl=http%3A%2F%2Fcgi.omroep.nl%2Fcgibin%2Fstreams%3F%2Fteleacnot%2Fvroeger_en_zo%2Fpiramides.rm&titel=Uitzending+de+piramide
bouwers&progurl=http:%2F%2Fwww.schooltv.nl&omroep=qgssGsHEbGcZtHjPpDeL&genre=fdtjGsHE
bGcZtHjPtDQ%27
Voor ‘t programma wat wij van plan zijn te gebruiken,mediator, kost aardig wat tijd, als je ’t goed
wilt doen. Ongeveer heb je hier een week voor nodig. Hiervoor moet een
computerruimte/mediatheek gereserveerd zijn.
Opdrachten blad + vragen moeten gekopieerd zijn voor de leerlingen zodat ze aan de slag kunnen.
Voor het maken van de graftombe moet er wel het één en ander geregeld worden namelijk een
briefje voor de leerlingen (zie bijlage) wat ze allemaal mee moeten nemen naar de les toe. En papier
om de schoenendoos te beplakken, goud spray voor de sarcofaag. En voorbeeld van grafkamers
moeten op t bord worden geplakt.
Informatie die gebruikt kan worden staat overzichtelijk aangegeven in het bronnenmateriaal. Zo kan
er snel informatie gevonden worden over een speciefiek onderwerp
Pagina
12
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
De leraar komt binnen of is al binnen en houdt even een kort praatje met de klas over hun dag. Dan
herhaalt hij/zij even de belangrijke punten van de vorige lessen. Waar de nijl ligt en waarom ze daar
gingen wonen bijvoorbeeld. Vervolgens verteld de docent wat de leerlingen de komende lessen te
wachten staat en introduceert het onderwerp van deze lessen. De vragen van de video worden
uitgedeelt en er wordt naar ‘t filmpje gekeken. Van te voren moet er wel gezegd worden dat de
leerlingen goed moeten opletten want de antwoorden komen snel achter elkaar aan. Als het filmpje
is afgelopen en iedereen is klaar met schrijven worden de vragen klasikaal besproken. Even een korte
pauze dan gaan we door naar de mediatheek waar iedereen de uitleg krijgt waar t programma staat
geïnstaleerd. Daar gaan de leerlingen zelf bezig met de vragen, ze moeten zoveel mogelijk eerst zelf
proberen als ze er echt niet uitkomen kan de docent helpen. Daarna is er weer even een pauze en
worden ze terug verwacht in t lokaal om verder te gaan met de les.
Als de les weer begint is het opdrachtenblad uitgedeeld en mogen de leerlingen bezig met t maken
van hun graftombe. Weer even een korte pauze en daarna gaan we met z’n allen naar de
mediatheek. Krijgen ze kort even te horen waar dit programma staat en gaan ze zelfstandig aan t
werk. Daarna weer terug naar de klas en worden de antwoorden van beide programma’s
besproken. Als er tijd over is kunnen ze verder met de graftombe en het maken van de piramide
anders mogen ze deze opdrachten in les 11 afmaken.
Pagina
13
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
De totale tijd voor deze lessen is 4 uren dus 360 min in totaal.



















De leerlingen komen binnen en je houdt even een praatje met ze duurt ong 10 min
Je herhaalt even een stukje van de vorige les wat weten ze nog? Duurt ong 10 min (20 min)
Inleidend stukje van deze lessen ong 15 min (35 min)
Deelt vragen uit en laat t filmpje zien ong 10 min. (45 min)
Bespreekt de antwoorden met de leerlingen ong 15 min (60 min)
Pauze van 5-10 minuten (75 min)
Met de leerlingen naar de mediatheek ong 10 min (85 min)
Uitleg waar t programma te vinden is 5 min (90 min)
Bezig met t beantwoorden van de vragen in t programma (150 min)
Pauze 10 min. (160 min)
Uitdelen van t opdrachtenblad graftombe 5 min (165 min)
Leerlingen zijn bezig met t maken van de graftombe dit les uur (220 min)
Pauze 10 min (230 min)
Weer met de leerlingen naar de mediatheek 10 min (240 min)
Uitleg waar dit programma staat 5 min. (245 min)
Bezig met t programma 20 min (305 min)
Terug naar de klas 10 min (315 min)
Bespreken van de vragen van beide programma’s 30 min (345 min)
Tijd om graftombe af te maken + piramide vouwen 15 min (360 min)
Pagina
14
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Hulpmiddelen
Laptop/ Computer voor de PowerPoint.
Diascherm + Beamer
Papier
Eventueel lijm en kleurpotloden/stiften voor het geval dat een aantal leerlingen dit vergeten mee te
nemen.
Televisie + dvd speler en/of videorecorder
Er zijn geen extra begeleiders nodig.
Materiaal
Ruim voor het beginnen van de les moet het programma genaamd Egypte geïnstalleerd worden op
de schoolcomputers. De cd-rom met het installatie bestand is te vinden achter in de handleiding.
Verder moet worden klaargemaakt:
 Reserveren van een computerlokaal
 Uitprinten vragen voor de leerlingen
Programma instructie
De installatie van het computerprogramma gaat als volgt:
 Doe de cd-rom in de speler
 Dubbel klik op Install.exe
 Installeer het programma in het standaard pad of selecteer zelf een door school aangewezen
locatie
Het opstarten gaat als volgt:
 Klik op start
 Ga naar Egypte v2.0
 Klik op Egypte v2.0 om het programma te starten
Teksten Programma Egypte
Nefertari
Haar volledige naam is Nefertari Merenmoet. Deze toevoeging betekent geliefd door Moet.
Zij was de favoriete vrouw geweest voor farao Ramses 2.
Nefertari heeft nooit de titel prinses gekregen hoewel er in haar graf benamingen te vinden zoals
'belangrijkste vrouw van de koning' en 'heerser over noord en zuid'.
Haar graftombe is gevonden in de Vallei der Koninginnen en is ontdekt door Ernesto Schiaperlli in
1904. In de jaren '80 werd het graf volledig gerestaureerd en het wordt gezien als het mooiste graf
van de Vallei der Koninginnen.
Verteller: tempel
Deze tempel is de kleinste tempel van het complex. Het is een tempel voor de god Harthor en
Nefereti.
De 6 beelden zijn beeltenissen van Ramses en Nefereti. Het unieke is dat Nefereti net zo groot word
Pagina
15
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
afgebeeld als Ramses, wat aangeeft hoe belangrijk zij was voor Ramses.
Redding:Abu Simbel
De beslissing van President Nasser om de grote dam bij Aswan aan te leggen hield in dat Abu Simbel
en een groot aantal andere antieke tempels en heiligdommen in het Nassermeer zouden verdwijnen.
Om dit te voorkomen liet Unesco de twee tempels tussen 1964 en 1968 naar een hoger gelegen
plaats verhuizen. Bij deze gigantische operatie werd de tempel in 17.000 stukken gezaagd, en op de
huidige plek, 65 meter hoger dan de oude lokatie, weer opgebouwd.
Om de indruk van een rotstempel te wekken werd aan de achterzijde van de tempel een betonnen
koepel gebouwd. Het behoud van de rotstempels van Abu Simbel staat te boek als de grootste
reddingsaktie van Unesco.
Van de zeven rotstempels van Ramses II zijn er vier helemaal of gedeeltelijk gered voordat het
Nassermeer volstroomde.
Verteller: tempel Ramses
Al vroeg in zijn lange regeerperiode gaf Ramses de opdracht aan de onderkoning van Nubië voor het
bouwen van dit tempelcomplex. In het 20ste regeringsjaar van Ramses II was de bouw van de tempel
met de 4,22 meter hoge zittende beelden klaar.
Dit is de grootste tempel van het complex. De tempel herbergt de cultus van de drie grote rijksgoden
Amon, Re-Herachte en Ptah, samen met de vergoddelijkte farao Ramses II.
Ramses II
Ramses de tweede, ook wel Ramses de Grote was de bekendste farao aller tijden.Hij was een groot
veldheer en bouwer.
Hij werd harstikke oud namelijk 90 jaar en hij heeft 66 jaar en 2 maanden geregeerd. Hij was erg
groot voor een Egyptenaar uit die tijd namelijk 1.75 meter. Hij verfde zijn haren rood ter ere van z’n
vader die vernoemd is naar de Egyptische god Seth. ( god van duisternis en het kwaad)
Hij zag zijn vader, farao Seti 1 voor t eerst op zijn twaalfde dit kwam doordat de farao’s tientallen tot
hondertallen aan vrouwen hadden dus ook enorm veel kinderen. Hij is de enige farao in de
geschiedenis die al zijn kinderen zoons en dochters heeft afgebeeld geen enkele farao heeft dat ooit
ook gedaan.
Ramses 2 had een ziekte aan zijn tanden. Dit werd veroorzaakt doordat het graan tussen twee stenen
werd gemalen waardoor er zand en kleine stukjes steen in het meel terecht kwam. Hij overleed aan
reumatiek
Hij was waarschijnlijk de farao die regeerde in de tijd van Mozes. Mozes probeerde het joodse volk
vrij te krijgen maar dit lukt pas nadat hij 10 goddelijke plagen over Egypte losliet. Hij kreeg
waarschijnlijk zijn eerste zoon van de Nefertari zijn lievelingsvrouw. Volgens de bijbel zou de eerste
zoon, (Amonherkhopshef) gestorven zijn door de hand van God tijdens de tiende plaag. ( Alle
eerstgeborenen sterven in de nacht)
Ramses 2 ligt begraven in de vallei der koningen en zijn lievelingsvrouw Nefertari ligt in de vallei der
Koninginnen.
Toetanchamon
Toetanchamon was geen opvallende farao, en heeft zijn roem voornamelijk te danken aan zijn
ongeschonden graf, wat meer dan 3500 kunstvoorwerpen bevatte.
Een schouwing van zijn skelet heeft uitgewezen dat hij 19 was toen hij stierf en ongeveer 1,68 m lang
was. Ook zat er 1 cm verschil tussen de lengte van zijn benen en hij had een iets scheve ruggengraat.
Pagina
16
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Hij stierf aan een ontsteking in zijn knie, veroorzaakt door een breuk. Die waarschijnlijk was
opgelopen tijdens een val van zijn strijdwagen tijdens het jagen.
Indeling van het graf

Voorkamer; hier vond men ongeveer 600 voorwerpen waaronder toetanchamons
vergulde
troon.



Grafkamer; Hier lag de mummie met het bekende dodenmasker in verschillende kisten.
Schatkamer; In deze kamer ongeveer 500 voorwerpen zoals juwelen, scepters en beelden.
Zijkamer; Hier waren ongeveer 2000 gebruiksvoorwerpen opgestapeld.
Al deze objecten dienden voor de farao, die hij zou kunnen gebruiken in zijn volgende leven. De
meeste voorwerpen zijn tentoongesteld in het Egyptisch Museum (Caïro). De mummie is echter op
verzoek van Carter teruggeplaatst in zijn graf, waar hij nog steeds ligt.
Ontdekking
Het graf van Toetanchamon was ongeveer 3000 jaar met rust gelaten, maar Howard Carter was het
op het spoor gekomen.Met andere opgravingen waren al voorwerpen met de naam Toetanchamon
gevonden, maar nog geen graf van deze Farao.
Op 4 november 1922 vonden werkers een trap die naar een gang leidde. Er werd gewacht op Lord
Carnarvon die de opgraving betaalde.
Op 26 november slaagden Carnarvon en Carter erin om een gat te maken in de tweede deur en
zagen voor het eerst het ongeschonden graf.
Plunderingen
Carter zelf merkte al dat er in de tijd van de Faraos zelf ook al grafrovers bij het graf waren geweest.
Maar priesters hebben duidelijk het graf snel genoeg gesloten, en een aantal voorwerpen waren al
verplaatsd naar een ander graf.
Verteller: vallei koningen
In deze vallei zijn een hele boel rijken en koningen uit de Egyptische oudheid begraven.
De vallei bevat tenminste 63 tombes en grafkamers, waarvan 2 ingangen pas in 2008 zijn gevonden!
De vallei is opgedeeld in een oostelijk en een westelijk deel. We vermoeden dat in het oostelijke deel
nog niet ontdekte graven bevinden. Dit deel van de vallei is dan ook grootendeels dan ook alleen
geopend voor onderzoekers.
Verteller: vallei koninginnen
In de ze vallei werden eerst alleen prinsen en prinsessen, en enkele belangrijke personen begraven.
Vanaf de tijd van Ramses 2 werden ook de belangrijkste koninginnen begraven.
Er zijn hier 2 soorten graven te vinden. Simpele grafschachten en complexe graven die uit echte
begrafenis vertrekken bestaan.
Anubis
Anubis was een belangrijke god in het oude Egypte. Hij werd vaak afgebeeld als een man met een
hondekop.
Anubis werd gezien als koning van de onderwereld en was lange tijd de belangrijkste begraaf god.
De Egyptenaren dachten dat Anubis aanwezig was bij het maken van mummies of dat hij ze
Pagina
17
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
beschermde.
Later in de Egyptische geschiedenis werd Anubis langzaam vervangen door andere goden.
Thoth
Thoth was de god van de maan, de magie, de kalender, de schrijfkunst en de wijsheid.
Hij zou de uitvinder zijn van de schrijfkunst en deze aan de mensen hebben geleerd. Ook helpt Thoth
in de onderwereld bij het wegen van het hart en brengt de overledene naar Osiris.
Meestal word Thoth afgebeeld als een man met een Ibis kop of als een Baviaan.
Thoth was de god van de maan, de magie, de kalender, de schrijfkunst en de wijsheid.
Hij zou de uitvinder zijn van de schrijfkunst en deze aan de mensen hebben geleerd. Ook helpt Thoth
in de onderwereld bij het wegen van het hart en brengt de overledene naar Osiris.
Meestal word Thoth afgebeeld als een man met een Ibis kop of als een Baviaan.
Ra
Ra was de Zonnegod van de Egyptische Mythologie. Hij werd in verschillende gedaanten afgebeeld.
Zo was hij soms een mestkever of een valk .
Ra vervuld verschillende rollen in de Mythen. Zo zou hij de Heerser van de Hemel zijn geweest. Toen
hij te oud werd om de Aarde te regeren was hij op Noet (de hemelkoe) gestapt en werd de Heerser
van de Hemel.
Volgens een Mythe zou Ra ooit een farao zijn geweest, ver voor de bekende farao's.
Er bestaat ook een mythe dat Ra elke nacht naar de onderwereld ging, en daar de slang Apophis
doodde. Het bloed van de slang zou elke ochtend de hemel rood kleuren, als teken dat hij was
verslagen.
Er zijn ook veel scheppingsverhalen waarin Ra de wereld schiep. Ook werd Ra als vader van alle
farao's gezien.
Pagina
18
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Plaatjes die op het bord kunnen voor het maken van een graftombe
Grafkamer in Luxor
Beeld van de Farao
Heilig dier voor de farao (kat)
Pagina
19
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Antwoorden
Vragen+antwoorden bij de video
1. Wanneer zijn ze begonnen met de bouw van de piramide?
3000 jaar geleden
2. In welke stad hebben ze de steen gevonden waarmee ze de hiërogliefen konden ontcijferen?
Rosette
3. Welke talen stonden op die steen?
Oud Grieks
Oud Egyptisch
Hiërogliefenschrift
4. Hoe lang heeft de geleerde er over gedaan om de hiërogliefen te ontcijferen?
14 jaar
5. Waar dienen de piramides voor?
Huizen voor overleden farao’s
6. Hoe lang duurde de bouw van een piramide?
Meestal 30 jaar
7. Hoe zwaar waren de stenen die gebruikt werden voor de piramide?
2500 kilo soms nog zwaarder
8. Hoe kregen ze de stenen de piramide op?
Door een heuvel tegen de piramide te bouwen en zo de stenen de heuvel op schuiven
9. Wie bouwden de piramides?
Meesten waren boeren die in de overstromingsmaanden niks te doen hadden
10.Hoeveel mensen bouwden aan de piramide?
104000
11.Geef 4 voorbeelden die de farao mee t graf in kreeg
1 meubels
2eten en drinken
3 wapens
5 beelden
4 kleding
12.Hoe mummificeerden ze de farao en waarom?
Ze haalden de ingewanden eruit en stopten er zaagsel in. Lichaam werd ingesmeerd met een
bepaalde olie en wikkelden t lichaam in linnen doeken.
13.Hoe heet de kist van een Farao?
Sarcofaag
Pagina
20
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
14.Hoe kregen ze de kist in de piramide?
Ze vervoerden de sarcofaag via de Nijl.
15.Wie vond t graf dat niet was leeg geroofd en wanneer was dat?
Howard Carter, 1922
16.Van wie was dit graf?
Farao Toethanchamon
Pagina
21
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Opdrachtenblad Graftombe
Stel je voor. Jij bent de nieuwe Farao en je bent van plan een graftombe te laten maken en in te
richten.
Hoe komt deze graftombe er volgens jou uit te zien?
Deze praktische opdracht is bedoeld om te kijken of jullie alles onthouden hebben wat er in een
graftombe hoort. Uiteindelijk wordt deze graftombe gebruikt voor jullie eind tentoonstelling
Wat jullie mee moeten nemen naar de les:
Een schoenendoos
Lijm
Stiften/kleurpotloden
Schaar
Wc rollen
De rest wordt door de school geregeld.
A3 papier voor maken piramide
Goudspray voor sarcofaag
Overzichtje hiërogliefen voor op bord
Voorbeeldjes op a4 van grafkamers etc.
Pagina
22
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Antwoorden vragen programma Egypte
1. Hoe oud werd Toetanchamon en waardoor overleed hij?
19 jaar, een ontsteking aan zijn knie.
2. Wie vond de tombe van Nefereti?
Ernesto Schiaperlli in 1904
3. Wie vond toetanchamons graf en wanneer was dat?
Howard carter, opdracht gever lord Cavernon in november 1922.
4. Waar kun je de mummies van Ramses 2 en Toetanchamon vinden?
Ramses ligt in het museum in Cairo en Toet ligt in zijn tombe.
5. Leg uit wie de god met de jakhals kop was
Anubis, een belangrijke begraaf god, koning van de onderwereld.
6. In de buurt van welke stad liggen de vallei der koningen en de vallei der koninginnen?
Luxor
7. Hoeveel tombes zijn er te vinden in de vallei der koningen en wanneer zijn de laatste
ontdekt?
Tenminste 63, 2008
8. Hoe lang heeft Ramses 2 geregeerd en waardoor kwam dit ten einde?
66 jaar en 2 maanden, hij overleed aan reumatiek.
9. Leg uit wat er zo bijzonder is aan de locatie van de tempels bij Abu Simbel?
De tempels zijn verplaatst omdat ze anders onderwater kwamen te liggen bij de aanleg van een
stuwdam.
10. Legt uit waarom de Egyptenaren dachten dat de lucht s’ochtends rood was?
Dit kwam omdat Ra elke nacht naar de onderwereld gaat om de slang Apophis te doden, waardoor
de lucht elke ochtend rood kleurt.
11. Vanaf welke tijd werden er daadwerkelijk koninginnen begraven in de Vallei der
Koninginnen?
De tijd van Ramses 2
12. Wat is de volledige naam van Nefereti? En wat betekent deze?
Neferati Merenmoet, gelieft door Moet
13. Leg uit wat er met een baviaan werd bedoeld en waar dit voor stond?
Bavianen waren een manier om de god Thoth uit te beelden. Thoth stond voor wijsheid en was de
uitvinder van de schijfkunst.
Pagina
23
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
14. Wie was de 1e zoon van Ramses 2 en wat was er met hem?
Amonherkhopshef, hij is waarschijnlijk overleden aan de 10e Bijbelse plaag
15. Waarom weten we zoveel over toetanchamon
Zijn graftombe was grotendeels intact gevonden.
16. Verteld wat je weet van Ramses 2 zijn uiterlijke kenmerken
1.75 meter lang, verfde zijn haar rood ter ere van zijn vader, had een slecht gebit, mogelijk word
ook zijn uitzonderlijke leeftijd (90 jaar) en zijn reuma genoemd.
Pagina
24
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Les 9 en 10- Het Egypte van nu
Kerndoelen
Leerdoelen
Kennisleerdoelen:


De leerling kan gebeurtenissen presenteren
De leerling kan de Egyptische cultuur beschrijven
Vaardighedenleerdoelen:




De leerling kan een poster maken aan de hand van onderwerpen die ze de voorgaande
lessen hebben gehad.
De leerling kan een tekst lezen en begrijpen.
De leerling kan klassikaal een tekst voorlezen
De leerling kan een vragenlijst maken.
Sociaal/affectieve leerdoelen:

De leerlingen kunnen in een groep samenwerken en kunnen samen tot een eindproduct
komen.
Planning
De benodigde middelen voor deze 2 lessen zijn te vinden onder het kopje middelen, de docent moet
alleen de teksten en vragenlijst kopiëren en uitdelen
De les begint met een korte samenvatting van de voorgaande 8 lessen, waardoor de docent kan
opmaken hoeveel de leerlingen nog weten van de voorgaande lessen. Dit is nuttig omdat de
leerlingen verderop in de les een vragenlijst moeten maken.
Vervolgens deelt de docent de eerste tekst uit, die over napoleon gaat. De docent laat de leerlingen
eerst individueel de tekst lezen. Daarna wijst hij een leerling aan en die gaat de tekst voorlezen. Na
het voorlezen gaat de docent samen met de leerlingen de tekst bespreken.
Na het bespreken van de eerste tekst deelt de docent de tweede tekst uit, die over de tweede
wereldoorlog gaat. De docent laat deze tekst ook eerst individueel lezen en daarna klassikaal. Na het
voorlezen gaat de docent de tekst weer bespreken.
Omdat een blokuur lang duurt, wordt er een korte pauze gehouden, waardoor de leerlingen weer
gefocust worden, ondertussen deelt de docent een vragenlijst uit.
De docent laat de leerlingen de vragenlijst maken, individueel en uit hun hoofd. Als de leerlingen
klaar zijn met de vragenlijst moeten ze die inleveren bij de docent die de vragenlijst gaat nakijken.
Pagina
25
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Nadat alle vragenlijsten zijn ingeleverd, gaat de docent uitleg geven over de poster, ondertussen
deelt de docent het materiaal uit. De leerlingen moeten een poster maken, waar ze de rest van les 10
en het begin van les 11 aan kunnen werken. De leerlingen werken in 2 à 3 tallen aan de poster. De
poster moet gaan over de afgelopen lessen en de daarin behandelde onderwerpen. De leerlingen
mogen met kleurpotloden, tijdschriften of met gekleurd papier werken. De poster worden in les 12
tentoongesteld voor de ouders van de leerlingen.
( de uitleg betreffende de poster is te vinden in de bijlagen)
De totale tijd die voor het blokuur staat is 2 keer 60 minuten, dus 120 minuten in totale lestijd.
 Een samenvatting van de voorgaande 8 lessen kan ongeveer 5 minuten duren.
 De docent deelt de eerste tekst over napoleon uit en laat de leerlingen het lezen, dit duurt
20 minuten ( 25 min )
 De docent bespreekt samen met de leerlingen de voorgaande tekst, dit kan 5 minuten
duren.(30 min)
 De docent deelt de tweede tekst over de tweede wereldoorlog uit en laat de leerlingen het
lezen, dit duurt ook weer 20 minuten ( 50 min )
 De docent bespreekt de voorgaande tekst samen met de leerlingen, dit duurt 5 minuten ( (55
min)
 De docent deelt de vragenlijst uit en laat de leerlingen even pauzeren, dit duurt 5 minuten
(60 min)
 De docent laat de leerlingen de vragenlijst maken, dit duurt 30 minuten(90 min)
 De docent neemt de vragenlijsten weer in en legt uit wat de bedoeling is van de poster, dit
duurt 5 minuten ( 95 min)
 De leerlingen beginnen aan hun poster, waarvoor ze 25 minuten hebben (120 min)
hulpmiddelen
Er zijn hulpmiddelen nodig om een poster te maken.
 Een papier op A3 formaat
 Stiften, potloden
 Schaar
 Gekleurd papier
 Lijm
 Tijdschriften over Egypte
 Voor dit lessenblok is voor de vragenlijst een computerruimte nodig, om de vragen te
beantwoorden.
Materiaal
Pagina
26
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Antwoorden
Dit zijn de antwoorden bij de vragenlijst die de leerlingen moeten maken. De antwoorden zijn
vetgedrukt, cursief en onderstreept weergegeven
Het oude Egypte:
Vraag 1:
( 2 punten )
Waar liggen de Farao’s van het oude Egypte begraven?
Vallei der Koningen
Vraag 2:
( 2 punten )
Wat was de naam van Egypte tijdens de Romeinen?
Alexandria et Aegyptus
Vraag 3:
( 2 punten )
Wat stamt de naam “Egypte” vanaf?
Van een heiligdom in Cairo
Het Moderne Egypte:
Vraag 4:
( 2 punten )
Wanneer werd het Suezkanaal gegraven?
1869
Vraag 5:
( 2 punten )
Wanneer werd Egypte een onderdeel van het Britse rijk?
1882
Vraag 6:
( 2 punten )
Waar vond de enige veldslag op Egyptische bodem plaats tijdens de tweede wereldoorlog?
El Alamein
Vraag 7:
( 2 punten )
Waarom was Egypte zo belangrijk voor de Britten en de Duitsers in de Tweede wereldoorlog?
Omdat dat een doorvoerland was voor troepen richting Azië
Algemene vragen over Egypte
Vraag 8:
( 2 punten )
Door wie wordt Egypte tegenwoordig bestuurd ?
Pagina
27
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Een President
Vraag 9:
( 2 punten )
Egypte is een Republiek, klopt dat?
Juist
Vraag 10:
( 2 punten )
In egypte wordt er niet met de Euro betaald, maar met welke munt dan wel?
Pond en Piaster
Vraag 11:
( 2 punten )
Welke taal wordt er in Egypte gesproken?
Arabisch
Vraag 12:
( 2 punten )
In welk Continent ligt Egypte?
Afrika
Vraag 13:
( 2 punten )
Noem 3 kenmerken van Egypte, die je nu nog ziet.
De Piramides, Obelisk, graftombes
Vraag 14:
( 2 punten )
In Egypte is een huwelijk tussen een man en een man toegestaan, klopt dat?
Onjuist
Vraag 15:
( 2 punten )
In Egypte wordt ook sinterklaas gevierd, klopt dat?
Onjuist
Vraag 16:
( 2 punten )
Wat is de hoofdstad van Egypte?
Cairo
Vraag 17:
( 2 punten )
Wat is de godsdienst van Egypte.
Islam
Pagina
28
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Vraag 18:
( 2 punten )
Wat zijn de Kleuren van de Egyptische vlag?
Rood, Wit, Zwart met een gouden adelaar in het midden
Vraag 19:
( 2 punten )
Wat is een Piramide?
Een grafkamer voor een farao
Vraag 20:
( 3 punten )
Teken de Egyptische vlag na.
 goede vlag
Open Vragen:
Vraag 21:
( 5 punten )
Leg uit, waarom de Egyptenaren bij de Nijl gingen wonen.
Antwoorden waarin een of meerdere van de volgende begrippen in staan, worden goed gerekend:
 Vruchtbare grond
 Drinkwater
 Om handel te drijven.
Vraag 22:
( 5 punten )
Beschrijf wat een Farao is.
Antwoorden waarin een of meerdere van de volgende begrippen instaan, worden goed gerekend:
 De bestuurder van Egypte
 De machthebber van Egypte
 Een god
Vraag 23:
( 5 punten )
Leg uit waarom Napoleon naar Egypte kwam.
Antwoorden waarin een of meerdere van de volgende begrippen instaan, worden goed gerekend:
 Voor de kennis
 Voor de macht
 Om de revolutie te verspreiden
 Voor compensatie van de verloren Amerikaanse koloniën.
Vraag 24:
Pagina
29
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
( 4 punten )
Leg in minimaal 2 zinnen en maximaal 4 zinnen uit hoe het weer in Egypte is.
Antwoorden die lijken op de volgende zinnen, worden goed gerekend:
In Egypte is het warm en droog, doordat de zon veel schijnt. ’s Nachts kan de temperatuur
drastisch dalen
Vraag 25:
( 5 punten )
Beschrijf hoe je leven in het oude Egypte was, als je een priester/farao was.
Antwoorden waarin een of meerdere van de volgende begrippen instaan, worden goed gerekend:
Priester: Tussenpersoon, machtig, slim
Farao: Machtig, rijk, zoon van Ra
Beoordelingsmodule
De leerling krijgt 5 punten cadeau. Wat het puntenaantal brengt op 65 punten.
Cijferlijst:
5 punten : 1
10 punten: 1.5
15 punten : 2
20 punten: 2.5
25 punten: 3
30 punten: 3.5
35 punten: 4
40 punten : 4.5
45 punten: 5
47 punten: 5.5
50 punten : 6
52 punten: 6.5
55 punten: 7
57 punten: 7.5
60 punten: 8
62 punten: 8.5
65 punten: 9
67 punten: 9.5
70 punten: 10
Pagina
30
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Uitleg betreffende Poster
De leerling moet aan een poster werken in groepen van 2 leerlingen. In de poster moet hij de kennis,
die hij de voorgaande lessen heeft opgedaan erin zetten. Hij heeft voor de poster 2 x 25 minuten.
De poster moet aan de volgende criteria voldoen:
De poster moet aan de volgende criteria voldoen:
 er moeten dingen in over Egypte
 Het moet gaan over de afgelopen lessen gaan.
 Het moet netjes eruit zien.
Beoordelingsmodule:
1 van de 3 criteriumpunten: Onvoldoende
2 van de 3 criteriumpunten: Voldoende
3 van de 3 criteriumpunten: Goed
Pagina
31
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Les 11- cultuur het van moderne Egypte
Kerndoelen
Leerdoelen
kennisleerdoelen:


De leerling kan gebeurtenissen presenteren op een poster
De leerling kan de Egyptische cultuur herkennen
vaardighedenleerdoelen:

De leerling kan zich aan de thema houden
Sociaal/affectieve leerdoelen:

De leerlingen kunnen in een groep samenwerken en kunnen samen tot een eindproduct
komen.
Planning
1. De leraar legt de maatschappijleer opdracht uit (5 minuten)
2. Evaluatie van de opdracht “poster maken”. De leraar kan vragen stellen hoever de opdracht
is?, wat er gedaan is?, hoe de taken zijn verdeeld? ( 5 minuten )
3 het Maken van de poster. Voor de leraar is hier afwachten tot de leerlingen klaar zijn met het
maken van de poster. Als de opdracht af is leveren de leerlingen de poster bij de leraar. Het
maken van de poster duurt 45 minuten.
4 Afspraken maken en sluiting. (5 minuten)
Totaal tijd: 60 minuten
Hulpmiddelen
Zie les 10.
Materiaal
Poster maken
Nadat de opdracht uitgedeeld is, begint de les met evaluatie de leraar gaat met leerlingen evalueren
hoever de opdracht is.
De bedoeling is dat de leraar een beeld heeft over het functioneren van de leerlingen tijdens de
opdracht. De taak van de leraar is om tips te geven aan de leerlingen.
De leraar gaat letten op de samenwerking van de groepen en hoe de leerlingen in groepen taken
verdelen.
Nu laat de leraar de leerlingen verder gaan met het maken van de poster, samen werken en uit hun
Pagina
32
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
hoofd. Als de leerlingen klaar zijn met de poster moeten ze die inleveren bij de docent.
De docent bewaart de uitwerking voor de tentoonstelling.
Antwoorden
Opdracht + antwoorden
Noem vijf cultuurverschillen tussen Egypte en Nederland, en presenteer de vijf antwoorden tijdens de
tentoonstelling
1. In Egypte: kunnen elkaar openlijk kussen of knuffelen op straat, terwijl groeten met een hand niet
gepast is tussen een man en vrouw vaak helemaal niet in de buurt van een moskee. In Neder
denken mensen heel anders over.
2. In Egypte: Erg leuk is dat u kunt zomaar worden uitgenodigd om thee te komen drinken.
3. Er wordt Arabisch gesproken in Egypte, In Nederland wordt Nederlands gesproken
4. Bijna iedereen is moslim in Egypte vergelijken met Nederland
5. De normen en waarden verschillen tussen Egypte en Nederland
6. Een man en een vrouw die samen reizen, maar niet zijn getrouwd vinden Egyptenaren in veel
gevallen ook vreemd.
Pagina
33
Docenten Handleiding Egypte
19 september 2008
Les 12- Afsluiting
Leerdoelen
Kennisleerdoelen:

De leerling kan gebeurtenissen presenteren op de poster
Vaardighedenleerdoelen:



De leerling kan een poster maken volgens de thema ''Egypte''.
De leerling kan een presentatie houden en uitleggen.
De leerling kan aan de hand van een tentoonstelling laten zien wat hij van deze lessenserie
heeft geleerd.
Sociaal/affectieve leerdoelen:

De leerlingen kunnen in een groep samenwerken en gezamenlijk tot een eindproduct komen.
Planning
Het voorbereiden van de tentoonstelling wordt in les 11 uitgewerkt.
Het doel van de tentoonstelling is om ouders en docenten te laten zien wat ze de afgelopen 10 lessen
hebben geleerd. Dit doen de leerlingen in een klaslokaal dat omgebouwd is in een Egyptische sfeer.
De leerlingen maken hun eigen Egyptisch rijk, met de gemaakte opdrachten, zoals de graftombe uit
les 6.

Tentoonstelling (60 minuten)
Het mooiste is als de tentoonstelling in een grotere ruimte dan alleen een klaslokaal wordt
gehouden. Zo is er meer ruimte voor de ouders om langs alle tafeltjes te lopen. Er wordt zo ook
eerder een informele sfeer gecreëerd wat leuker is voor de leerlingen. Zo kunnen de leerlingen vrijer
zijn in het uitleggen van hun project.
Hulpmiddelen



ruimte aankleden in een Egyptisch thema
drankjes (koffie, thee, limonade)
hapjes en muziek (Egyptisch)
Materiaal



posters van de leerlingen
graftomben van de leerlingen
piramides van de leerlingen
Pagina
34
Docenten Handleiding Egypte


19 september 2008
alle opdrachten die de leerlingen hebben gemaakt
instructieblad
Pagina
35