Europees antisemitisme in de eerste helft van de 20e eeuw

Europees antisemitisme in de eerste helft van de 20e eeuw.
Definitie antisemitisme: Haat tegen Joden in het algemeen, economische, religieuze of raciale
discriminatie tegen joden.
Definitie anti-judaïsme: afwijzing van de Joodse religie.
Het is goed om dit onderscheid te maken, al moet hierbij niet vergeten worden dat er geen
absolute scheiding is tussen de twee. Er is altijd sprake van overlap en wisselwerking. Antijudaïsme is verbonden met het Christelijk geloof, dat het Jodendom als een tegenspeler ziet.
Maar het anti-judaïsme kwam al op in de oudheid, nog vóór de geboorte van Christus, maar
werd versterkt tijdens de opkomst van het christendom. Joden zouden Jezus hebben vermoord
en geloofden niet in Hem als de Zoon van God en Verlosser. Daarom was het Joodse volk
voortaan een verdoemd volk. De Kerk van Christus was ervoor in de plaats gekomen.
Toen in 1096 de eerste kruistocht naar het Heilige Land plaatsvond, trok een grote
groep Christelijke ridders en krijgers via Oost-Europa naar het Heilige Land. Tijdens deze
tocht vonden pogroms plaats, waarbij duizenden Joden over de kling gejaagd werden. Joden
in Europese steden werden veelal gedwongen kleding te dragen dat hen onderscheidde van
anderen en ze woonden veelal in getto’s. Ze vormden een aparte groep binnen de overwegend
christelijke middeleeuwse samenleving.
Anti-judaïsme was een voortdurend terugkerend verschijnsel. In de 19e eeuw echter
werd hier een extra component aan toegevoegd. Onder invloed van de evolutietheorie van
Charles Darwin kwam het idee op dat rassen niet alleen in het dierenrijk, maar ook onder de
mensen bestaat. Het ene mensenras zou sterker en beter zijn dan het andere. Er zijn
Ubermenschen en Untermenschen. Om het sterkere ras niet in de weg te zitten, zullen de
minderwaardige rassen moeten verdwijnen. Survival of the fittest. Dit was het sociaalDarwinisme, waar Darwin zelf overigens niets mee te maken had.
1
De Ubermensch en de Untermensch
Het anti-judaïsme en het sociaal-Darwinisme werden gekoppeld in het antisemitisme. Dit had
dus niet zozeer te maken met de Joodse religie, maar meer met het idee dat Joden een
minderwaardig ras waren.
De haat jegens en angst voor het Jodendom komt treffend naar voren in de geschiedenis van
een boek, De protocollen van de Wijzen van Sion. Dit boek bevat zogenaamd de notulen van
een vergadering van de Zwarte Honderd, een honderdtal Joodse leiders, die met elkaar
bespreken hoe zij de macht over de wereld zullen nemen. Dit willen zij doen door onder
andere de kranten en al het goud ter wereld in handen te krijgen, zodat zij tegelijkertijd het
volk en de politieke heersers onder controle krijgen. Ze vergelijken zichzelf met een slang die
de wereld in een wurggreep neemt. Ze willen de Christelijke staten tegen elkaar uitspelen,
zodat deze elkaar zullen afslachten en er een machtsvacuüm zal ontstaan. Alles dient één doel:
de totale wereldheerschappij van de Joden.
In 1905 verschenen deze Protocollen in Rusland. Het zou gaan om een authentieke
weergave van de vergadering van de Zwarte Honderd. Veel mensen geloofden wat er in het
boek stond en er volgde een golf van antisemitisme in Rusland. De Joden kregen de schuld
van de problemen die er op dat moment in Rusland waren. Ondertussen verspreidde het boek
zich door Europa. Sommigen geloofden niet dat de Joden echt van plan waren de wereld over
te nemen, maar velen geloofden het wel.
In de jaren ’20 en ’30 werd veel onderzoek gedaan naar de authenticiteit van de
Protocollen. Zijn ze wel echt geschreven door Joodse leiders? Of gaat het om een vervalsing?
Heeft iemand anders ze geschreven, iemand die de Joden in een kwaad daglicht wil zetten?
Al snel kwam het men erachter dat het om een vervalsing gaat. De tekst bleek deels
gebaseerd op een boek van een Franse politieke criticus uit 1860 en deels verzonnen te zijn
2
door een Russische schrijver. De bewijzen waren zo overtuigend dat niemand oprecht kon
beweren dat de Joden van plan zijn te doen wat in de Protocollen staat.
Engelse uitgave van de Protocollen
In het Duitsland van de jaren ’20 kreeg een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog en
aspirant-politicus dit boek onder ogen en het was voor hem een bevestiging van wat hij altijd
al dacht over het Joodse ras. Zijn naam was Adolf Hitler.
3