studiegroepen praktische filosofie

STUDIEGROEPEN PRAKTISCHE FILOSOFIE
STUDIA HUMANITATIS
Voortreffelijkheid in leiderschap
Probleemstelling
Wat is er aan de hand? In de moderne wereld zijn de rust en de verwondering in het gedrang
geraakt. Gesprekken in organisaties gaan voornamelijk over recente gebeurtenissen. Feit is
echter, dat bedreigingen op dit moment niet gevormd worden door plotselinge gebeurtenissen,
maar door langzame, geleidelijke processen. In een organisatie waarin mensen alleen denken
in termen van kortetermijngebeurtenissen, maken productief leren en creëren geen kans.
Vanaf de Oudheid heeft door de eeuwen heen scholing rond de vraag wat het betekent
mens te zijn in verhouding tot de wereld gediend om aankomend leiders op hun taak voor te
bereiden. In de twintigste eeuw nam de belangstelling voor vorming af.
In de wereld van nut en doelmatigheid zijn vakgeleerdheid en managementvaardigheden
belangrijk. De bij dit initiatief betrokkenen zijn echter van oordeel dat het aanbeveling verdient ook thans tijd en aandacht te besteden aan scholing op disciplineoverstijgend niveau.
Gevormd is diegene, die weet hoe iets in verhouding staat met de wereld in het geheel. Vorming betreft de gehele mens. Het dient de rust en de beschaving van een belangengemeenschap - dus ook een bedrijfsorganisatie - indien er in voldoende mate mensen zijn die zich
richten op volkomenheid van het individu.
Dit initiatief bestaat erin voor Bildung enige passende contexten te creëren. Het is erop
gericht mensen te helpen in hun strijd tegen bewusteloosheid.
Over Bildung
«Centraal staat de klassieke vraag naar het goede leven; als individu, maar ook als maatschappij. Het gaat dus om goed en kwaad in de breedste zin van het woord, om de persoonlijke en de publieke moraal. Precies dat wat in feite in de oude Bildung centraal stond. Niet hoe
iets moet worden gedaan of bereikt is aan de orde, maar wat moet worden gedaan of bereikt.
Wie niet goed nadenkt over wat hij moet doen, doet maar wat. Hij gaat zwalkend door het
leven, voortstrompelend van het ene mislukte experiment naar het andere tot mislukken gedoemde probeersel. Van het leven komt niet veel terecht. Zolang het om enkelingen gaat is
het leed nog te overzien. Zij kunnen door anderen, die beter weten, nog worden gecorrigeerd
en ondersteund. Maar wat als het een hele maatschappij betreft, die de weg kwijt is? Als vrijwel iedereen maar wat doet, inclusief het bestuur. Dan is het leed niet te overzien. De ene na
de andere ondoordachte hervorming rolt dan over het volk heen, het ene na het andere lichtvaardige besluit. Het is overbodig hier allerlei voorbeelden te noemen. Een ieder kent er genoeg.
Uiteindelijk gaat de beschaving hieraan ten onder. Het is misschien een geruststelling dat
het langzaam gaat, maar er schuilt ook een gevaar in, want juist omdat het zo langzaam gaat,
is het vaak moeilijk waar te nemen. Alleen wie Bildung heeft, ziet het en daaraan ontbreekt
het nu juist steeds meer.»1
1
Bron: Andreas Kinneging, Geografie van goed en kwaad, Spectrum, Utrecht, 2005, hoofdstuk 1.
Hgl109 aug. 2012
1
jaapvanrijswijk.nl
STUDIEGROEPEN PRAKTISCHE FILOSOFIE
STUDIA HUMANITATIS
Voortreffelijkheid in leiderschap
Onderzoeks- en studie-initiatief
'Studia Humanitatis' staat van oudsher voor scholing gericht op de verwerving van inzicht in
het menselijk bestaan, levenswijsheid en oordeelsvermogen. Deze verworvenheden helpen
iemand bij zijn morele vorming om hem in staat te stellen juist te handelen. Met studia humanitatis als leidbeeld en Aristoteles' Ethica als leidraad bestaat in Utrecht een vrij onderzoeksen studie-initiatief. Daarin werken personen met verschillende ervaringen en interesses in de
luwte samen vanuit de volgende gedeelde uitgangspunten.
1. De mens is van nature een zich ontwikkelend en naar kennis strevend wezen.
2. Een gemeenschap is weerspiegeling van leiderschap.
3. Er zijn twee hoofdgebieden waarin leiderschapsontwikkeling mogelijk is:
- de wereld van nut en doelmatigheid;
- het domein van het menselijk bestaan.
Aan geïnteresseerden wordt de mogelijkheid geboden deel te nemen aan filosofische onderzoeks- en studieactiviteiten. Mensen die deelnemen, vervullen veelal een rol als leider, ontwerper of adviseur binnen de maatschappij.

Hgl109 aug. 2012
2
jaapvanrijswijk.nl