An Overview of the DSM-5
advertisement
Drs. Elsa Amsing Psycholoog Arbeid & Gezondheid NIP Registerpsycholoog Arbeid & Organisatie Lichte psychische klachten zonder classificatie: huisarts & POH-GGZ Lichte tot matige klachten: GBGGZ Ernstige, complexe en crisogene klachten: SGGZ Screening in basiszorg, met nadrukkelijke rol voor POH-GGZ ◦ Eis aan ketenpartners ◦ Eis aan huisarts en POH Kortdurende behandeling van mensen zonder classificatie Wel classificatie dan GBGGZ of GGGZ Binnen basiszorg wordt screening steeds belangrijker. Hoe aanpakken? Bijvoorbeeld: Mirro: https://www.mirro.nl/ik-zoekinformatie/mirro-screener/ 4-DKL: depressie, angst en neuroticisme PHQ: depressie, angst/paniek en somatoforme stoornissen. HADS: angst en depressie. Ernst Crisogeniteit /risico Complexiteit Chroniciteit Aanwezigheid van DSM-classificatie Ernst problematiek ◦Subklinisch: onvoldoende klachten voor diagnose. Impact beperkt ◦Licht: weinig kernsymptomen maar wel voldoende voor diagnose. Beperkte impact ◦Matig: kernsymptomen ziektebeeld aanwezig en aanvullende symptomen. Waarneembare beperkingen in het dagelijks functioneren. ◦Ernstig: de meeste symptomen behorend bij het ziektebeeld zijn aanwezig. Uitval en/of substantiële beperking dagelijks functioneren Risico Laag: geen (basiszorg), Duidelijk: dan GBGZZ of Ernstige aanwijzingen die duiden op gevaar voor ernstige zelfverwaarlozing of verwaarlozing van naasten, decompensatie, suïcide, (huiselijk) geweld, kindermishandeling of automutilatie dan SGGZ. Complexiteit Enkelvoudig beeld. Laag: comorbiditeit of problematiek op As 2 (persoonlijkheid), As 3 (somatische factoren) of As 4 (psychosociale en omgevingsproblemen), maar interfereert niet met de behandeling hoofddiagnose. Hoog: ingewikkelde comorbiditeit of problematiek op As 2, 3 of 4 die om gespecialiseerde behandeling vraagt Beloop klachten De duur van de symptomen beantwoordt (nog) niet aan de criteria uit de DSM richtlijn voor het betreffende ziektebeeld. Er is sprake van aanhoudende/persisterende klachten. Eerdere interventies hebben onvoldoende effect gehad. De duur van de symptomen beantwoordt aan de criteria uit de DSM richtlijn voor het betreffende ziektebeeld. Er is sprake van recidive. Er is sprake van stabiele chronische problematiek, niet crisisgevoelig. Er is sprake van stabiele chronische problematiek, crisisgevoelig. Er is sprake van instabiele chronische problematiek. De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Internationaal het meest gebruikte classificatie-systeem voor psychiatrische aandoeningen, samen met ICD-10 van WHO. Een geclusterde beschrijving van alle stoornissen op basis van symptomen In DSM IV teveel: ◦ Comorbiditeit ◦ NOS ◦ Twijfels over betrouwbaarheid en validiteit In DSM V: ◦ Assensysteem maar …. ◦ Dimensionaal zicht op stoornissen (spectrum: van een klein beetje tot heel erg) ◦ Geen GAF meer Cognitieve beperking versus adaptieve problemen (NCS –neuro cognitieve stoornissen) Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen Van een continuüm naar een autismespectrumstoornis. Comorbide classificatie met ASS is nu mogelijk. Disruptieve stemmingstoornis om overdiagnose te voorkomen (18-) Trauma en stressgerelateerde stoornissen weg bij angststoornissen Zwakzinnigheid is vervangen door verstandelijke beperking (verstandelijkeontwikkelingsstoornis) Bij angststoornis zijn de obsessievecompulsieve stoornissen weggehaald, is een nieuw hoofdstuk geworden. Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen is eveneens een nieuw hoofdstuk De beschrijving van de beginleeftijd is gewijzigd (van ‘enkele symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit of onoplettendheid die beperkingen veroorzaken waren voor het 7e jaar aanwezig’) in ‘verscheidene symptomen van onoplettendheid of hyperactiviteitimpulsiviteit waren voor het 12e jaar aanwezig.’). Drempel is verlaagd naar 5 symptomen (was 6). Combineert de volgende classificaties uit DSM IV: ◦ ◦ ◦ ◦ leesstoornis rekenstoornis stoornis in de schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid leerstoornis niet anderszins omschreven. Leerproblemen in de domeinen lezen, schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden en rekenen worden als afzonderlijke specificaties gecodeerd. de coördinatieontwikkelings stoornis de stereotiepe-bewegingsstoornis de stoornis van Gilles de la Tourette de persisterende (chronische) motorische- of vocale-ticstoornis de voorlopige ticstoornis de andere gespecificeerde ticstoornis en de ongespecificeerde ticstoornis. De criteria voor tics zijn voor al deze stoornissen in dit hoofdstuk gestandaardiseerd. Toegevoegd is gokstoornis Toegevoegd is eveneens ‘craving’ Nieuwe classificaties: cannabisonthoudingssyndroom en cafeïneonthoudingssyndroom In de DSM-5 geen onderscheid meer in de classificaties van afhankelijkheid en misbruik van een middel nu: criteria voor stoornis in gebruik, criteria voor intoxicatie plus bijbehorend onthoudingssyndroom, stoornissen door middel/medicatie, nos. Geen wijzigingen. Wel zijn ten opzichte van de Nederlandse DSM-IV enkele stoornisnamen gewijzigd: de theatrale, de ontwijkende en de obsessievecompulsieve persoonlijkheidsstoornis zijn respectievelijk veranderd in de histrionische-, de vermijdende- en de dwangmatigepersoonlijkheidsstoornis. Isabel, een jonge vrouw van 34 jaar. Recidiverende depressie Kortdurende psychologische behandeling gehad in (voormalige) eerste lijn Werkt Heeft een relatie Karel, een man van 61 jaar. Recidiverende depressie met onderliggende persoonlijkheidsproblematiek Meerdere malen psychologische behandeling gehad in (voormalige) eerste lijn Geen werk, wel relatie Sophie, een jonge vrouw van 34 jaar. Recidiverende depressie met onderliggende persoonlijkheidsproblematiek Uitbehandeld in SGGZ Geen werk, wel relatie Bedankt voor jullie aandacht! Elsa Amsing [email protected] www.apa.org www.psychiatry.org http://medischcontact.artsennet.nl/archief6/tijdschriftartikel/131654/vijf-vragen-overdsm5.htm http://www.boompsychologie.nl/documenten /uitgeverij_boom/whitepapers/dsm_whitepap er_belangrijkste_wijzigingen_web_def.pdf
