Oost-Europa en een economisch gebied Van een kleurloze, geleide economie naar een kleurrijke markt Sterke groeicijfers in de nieuwe EU-staten Wroclaw. Het verkeer op de rondwegen rond het historisch centrum staat iedere morgen al aardig bumper aan bumper. Een eindeloze stroom van glanzende auto’s rijdt langs interieurwinkels, fast-food restaurants en gebouwen waar internationale bedrijven zoals ABB, Alcatel, Bosch, SAP, Siemens of Whirlpool zijn gevestigd achter grote glazen ramen. Een modern beeld en tegelijkertijd de weerspiegeling van een krachtige transformatie. En dit moderne stadsbeeld dat er zo internationaal uitziet, is het beeld van Wroclaw, Polen, in wat ooit het Oostblok werd genoemd. En nog opmerkelijker, Wroclaw is geen uitzondering. Volgens voorspellingen zal de economische groei (bruto nationaal product) 5.8 procent bedragen. Het cijfer voor 2006 bedroeg 6.1 procent en voor 2007 6.7 procent. Warschau, de hoofdstad van Polen, laat zelfs een toename van 8% zien. De andere kant van de medaille is dat in veel industrietakken in Warschau de werkweek 70 uur is. Daar schijnt echter niemand zich echt zorgen over te maken. Vlijt en optimisme betalen zich terug. Voor 2008 verwacht de Poolse bouwmarkt dat de orders met zo’n 10 tot 15% zullen toenemen. Maar Polen staat niet op zich. Landen als de Tsjechië, Slowakije, Hongarije of de Baltische Staten gaan in dezelfde richting. Estland en Litouwen bijvoorbeeld hebben een jaarlijkse economische groei van 9 tot 10%. Het gebrek aan grondstoffen maken deze landen goed door te investeren in toekomsttechnologieën. In Estland is de gratis toegang tot internet wettelijk geregeld. En in Litouwen bedraagt het aantal personenwagens per 1000 inwoners 422 – nog maar net beneden het percentage van Nederland. Een essentiële succesfactor in de wereldwijde competitie, in sterke tegenstelling tot de zogenaamde derdewereldlanden, is het hoge opleidingsniveau in de landen uit het voormalige Oostblok. Tientallen jaren lang waren voortgezette opleidingen net zo gewoon als in het Westen. Er zijn nauwelijks tot geen ongeletterde mensen en het aantal studenten aan de universiteit is hoog. In Polen studeren momenteel zo’n 2 miljoen mensen aan de universiteit. In Rusland is het aantal studenten sinds 1990 min of meer verdubbeld. Momenteel zijn daar 7,7 miljoen studenten. Chevrolet Belgium Prins Boudewijnlaan 24 A, gebouw B B 2550 Kontich Belgium Tel. +32 (0)3 450 63 54 Fax +32 (0)3 450 64 78 www.media.chevroleteurope.com -2- Tussen de historische tijden van de grote veranderingen in 1989 en het heden liggen niet alleen jaren, maar eeuwen. Een kleurrijke markt heeft zich ontwikkeld uit een grauwe geleide economie. En de economie groeit snel. De laatste 10 jaar bijvoorbeeld is het Poolse BNP, gemeten naar koopkracht verdubbeld naar US$14,000 per inwoner. Dat is ongeveer de helft van Frankrijk, terwijl het tien jaar geleden nog slechts een derde was. Deze positieve ontwikkeling heeft ontegenzeggelijk de toetreding op 1 mei 2004 van deze Oosteuropese landen tot de Europese Unie bespoedigd. Naast het verwijderen van de economische barrières door de grenzen te openen voor goederen en diensten vanuit de nieuwe lidstaten heeft de EU ook direct geholpen. In totaal is 10.6 miljard Euro in de periode van 1990 tot 2000 vrijgemaakt voor financiële steun aan de Oosteuropese kandidaten voor de EU. Van 2000 tot 2003 vloeide er een aanvullend bedrag van 3.12 miljard Euro naar tien nieuwe Oost- en Zuideuropese landen. De groei in de nieuwe lidstaten zorgt echter ook voor de nodige zorgen in de ‘oude’ EU. Termen als ‘uitbesteding’ en ‘lage landen’ domineren een deel van de discussie wanneer de nieuwe EU-staten actief aanspraak willen maken op buitenlandse investeringen. De meningen stabiliseren zich echter geleidelijk en het inzicht neemt toe dat productie in Oosteuropese landen de omzet zal verhogen en uiteindelijk op de lange termijn zal zorgen voor meer banen. Voor belangrijke delen van de Westeuropese industrie betekent productie in Oost-Europa geen stap achterwaarts maar meer een stap voorwaarts om nieuwe grote markten te ontwikkelen. Hoewel geen lid van de EU, is Rusland wel een belangrijke groeimotor, gebaseerd op haar grootte en bevolking van momenteel 142 miljoen. Gedurende de afgelopen tien jaar was de echte economische groei constant boven de 6% en zelfs vier keer boven de 7%. De waarde van het Russische BNP van 21.665 triljard roebel (2005) komt overeen met US$ 766 miljard. Gebaseerd op actuele koopkracht is de waarde van het Russische BNP bijna het dubbele daarvan. Het BNP per inwoner groeit snel en was in 2007 US$ 14.000, gemeten naar de koopkracht. Dit komt nu al boven het niveau van Argentinië of Mexico uit, en het is zo’n 50%hoger dan Turkije. Volgens voorspellingen van de Wereldbank draagt de energie-industrie in Rusland, samen met andere sectoren van grondstoffen, voor een kwart bij aan de totale economische productie van het land. De export van energie neemt tweederde van alle opbrengsten uit de export voor zijn rekening. Rusland beschikt over een derde van de wereld-gasreserve en heeft daardoor veruit de grootste exploitabele reserves ter wereld. Rusland is de grootste exporteur van gas en de op één na grootste uitvoerder ter wereld, na Saudi-Arabië, van olie. Chevrolet Belgium Prins Boudewijnlaan 24 A, gebouw B B 2550 Kontich Belgium Tel. +32 (0)3 450 63 54 Fax +32 (0)3 450 64 78 www.media.chevroleteurope.com -3- Andere Centraal-Aziatische landen zoals Kazakstan of Uzbekistan staan nog helemaal niet in de belangstelling op het wereldtoneel. Deze worden door de statistici van General Motors dankzij de historische banden met de voormalige Sovjet-Unie echter wel gerekend tot de Oosteuropese regio. Uzbekistan heeft een landoppervlakte van 447.400 km² en is – naast Liechtenstein – het enige door uitsluitend land omgeven land ter wereld dat is omringd door landen die ook niet aan zee grenzen. Met een totale bevolking van bijna 28 miljoen mensen is Uzbekistan een zeer jonge natie, omdat 10,4 miljoen inwoners (net onder de 40% van de gehele bevolking) niet ouder is dan 18 jaar en zo’n 17 miljoen inwoners (zo’n 65%) niet ouder is dan dertig jaar. De Uzbeekse economie is nog steeds voornamelijk op de landbouw gebaseerd (Uzbekistan is de derde grootste exporteur ter wereld van katoen). Maar grondstoffen zoals gas, goud, en koper, en de fabricage van chemische producten en machines zorgen momenteel voor een reële groei van 8.1 procent. Het bruto jaarinkomen per inwoner is slechts US$ 2,200. Met gelijkwaardige groeipercentages (een gemiddelde van 9.3% sinds 1999 nu reëel 8.7%) hebben de circa 15 miljoen inwoners van Kazakstan een aanzienlijk hoger welvaartsniveau bereikt met een BNP US$10,400 per inwoner, gebaseerd op koopkracht. Met een landoppervlakte van 2.717.300 km² is Kazakstan het negende grootste land ter wereld en het grootste door landomgeven land ter wereld. Naast rijke reserves aan olie en gas beschikt Kazakstan over grote voorraden uranium, ijzererts, koper, kool, kobalt, wolfraam, lood, zink en molybdenum. Het land heeft tevens de grootste voorraad ter wereld aan chroom, vanadium, bismut en fluorine. Chevrolet Belgium Prins Boudewijnlaan 24 A, gebouw B B 2550 Kontich Belgium Tel. +32 (0)3 450 63 54 Fax +32 (0)3 450 64 78 www.media.chevroleteurope.com