Laat je leiden door een wortel

Leerkrachten.
Laat je leiden door
een wortel!
Een Internetproject over gezonde voeding voor de 6de klas
Ontworpen door
Els Martens, diëtiste, [email protected]
Inleiding | Klas | Leerdoelen | Proces | Bronnen | Evaluatie | Conclusie | Referenties | Leerlingenpagina
Inleiding
Onze eetgewoonten zijn aan het veranderen, en ze worden er niet beter
op. We eten steeds meer vet, minder groenten en fruit,… Tijdens onze
jeugd wordt de basis gelegd voor onze verdere levensstijl. Daarom is
het belangrijk om vanaf de basisschool aandacht te besteden aan
'gezonde voeding.
In dit project kunnen jullie kennis maken met 'gezonde voeding'.
Hiervoor zullen jullie eerst de voedingsdriehoek en z'n acht groepen
van dichterbij bekijken. Dit wordt dan verder uitgediept door eens stil
te staan bij de verschillende voedingsstoffen. Als jullie dan iets meer
weten over gezonde voeding kunnen jullie je eigen voeding eens onder
de loep nemen. Als laatste zien jullie het belang van gezond ontbijten.
Dan mogen jullie ook zelf een ontbijt opstellen en uitvoeren.
Klas
Dit project is voor de zesde klas en gaat over gezonde voeding. Hierin
wordt gezond ontbijten uitgewerkt.
Het is een multidisciplinaire activiteit, zowel creatieve vaardigheden,
sociale vaardigheden, computer vaardigheden als kennis opdoen komen
aan bod.
De leerlingen moeten nog geen specifieke voorkennis hebben over dit
thema. Ze kunnen de kinderen uit hun eigen voedingsgewoonten al
veel informatie halen. Wel is het noodzakelijk dat de leerlingen al enige
voorkennis hebben van werken met een computer en ev.
internetgebruik.
Leerdoelen
De leerlingen
 kennen de opbouw van de voedingsdriehoek en kunnen
voedingsmiddelen indelen in de volgende acht groepen: water,
graanproducten, fruit, groenten, melkproducten, vlees en
vleesvervangers, vetstof en de restgroep.
 weten hoe ze moeten variëren tussen deze groepen.
 kennen de hoofdtaak van volgende voedingsstoffen:
koolhydraten, eiwit, vet, vezels, vitaminen en mineralen.
 worden bewust van hun voedingspatroon.
 worden ook bewust dat het voedingsgedrag van andere kinderen
verschillend kan zijn.
 weten waarom een goed ontbijt noodzakelijk is.
 kunnen een gezond ontbijt samenstellen.
 kunnen goede tafelmanieren toepassen.
 leren samen praten over gezonde voeding en
voedingsgewoonten.
 leren in groepjes samenwerken.
 Kunnen een computer en internet gebruiken.
Proces
Om te beginnen is het noodzakelijk dat u de leerlingen vraagt
als ze op de dag van het project verschillende zaken willen
meebrengen: lege verpakkingen van voedingswaren, eventueel
een paar echte voedingswaren, speelgoedeten.
De leerlingen mogen zelf een groepje kiezen van 4 à 5 personen.
Ze moeten er wel voor zorgen dat er zowel jongens als meisjes
in het groepje zitten. Naast het computergebruik zullen zij ook
proefjes doen, knutselen en praten in hun groepje. Er zijn ook
enkele punten die tussendoor in de klas besproken worden.
Om het project te kunnen begeleiden is het noodzakelijk als
leerkracht om zelf kennis te hebben over gezonde voeding.
Hier volgt het stappenplan
1. Ga met je groepje samen zitten en bedenk eens wat jullie
onder "gezonde voeding" verstaan. Schrijf deze
bedenkingen op in jullie bundeltje.
2. Om gezond te eten moeten we vanalles eten: groenten,
melkproducten, brood,… Om een idee te hebben hoeveel
en wat je allemaal moet eten op een dag stelden enkele
deskundigen ‘de voedingsdriehoek’ op. Deze is
onderverdeeld in verschillende groepen.
(Je kan
ook nog iets meer te weten komen over water, de tips
rond water, brood, fruit en melk.)
3. Nu jullie al veel meer weten over de voedingsdriehoek,
mag je er samen met je groepje eentje maken. Neem
hiervoor een groot karton en teken de driehoek over.
Verzamel de meegebrachte materialen (verpakkingen,
fruit, speelgoedeten) en plaats ze in het juiste vak van de
voedingsdriehoek. Indien een groep niet genoeg
vertegenwoordigd is, mag je er zelf enkele voedingswaren
bijtekenen. Als jullie driehoek af is, bespreek hem dan
samen met je leerkracht.
lk: let erop dat alles zich in de juiste groep bevind
bv cola moet in de restgroep
4. Zoals je in de voedingsdriehoek wel al gemerkt hebt, is
het belangrijk dat je in je voeding veel variatie brengt,
door uit elke groep wel iets te nuttigen. Dit is
noodzakelijk zodat je alle voedingsstoffen in voldoende
mate inneemt. Nu kunnen jullie enkele proefjes doen
rond de verschillende voedingsstoffen. Lees eerst de
informatie die je over een bepaalde voedingsstof vind en
doe daarna het proefje (dit vind je in je bundel). Vergeet
de vragen in de bundel niet te beantwoorden!
 Proef 1: koolhydraten
 Proef 2: eiwitten
 Proef 3: vetten (lees hier het gedichtje en klik de
woorden in kleur aan)
 Proef 4: vezels, nut van vezels
 Proef 5: vitaminen
 Proef 6: mineralen
Als jullie alle proeven gedaan hebben, worden de
resultaten met de ganse klas besproken.
lk: toelichting bij de proefjes
Proef 1:Het achtergebleven aardappelzetmeel droogt
op in het potje. De melige stof heeft zich afgezet
op de bodem en heet daarom zetmeel. Zetmeel zit
ook in tarwe en rijst.
Proef 2: Het eiwit van het rauwe ei is vloeibaar.
Het eiwit van het gekookte ei is gestold. Dit is een
eigenschap van eiwit. Ook bij het bakken van
vlees, vis of kip gebeurt dit. Hoe langer je deze
producten verhit, hoe steviger ze worden.
Proef 3: Vet is aan te tonen doordat het een vlek
nalaat. Water droogt op. Vet zit niet alleen in alle
producten uit de vetgroep. Het zit ook in vlees,
kaas, pinda's, koekjes, chocolade, enzovoort. Dit
kun je ook laten zien met hetzelfde proefje.
Proef 4: 1.De vezels uit het volkorenmeel blijven
achter op de zeef. 2. In de sinaasappelhelften die
je weggooit, zitten allemaal vliesjes. Dit zijn de
vezels in een sinaasappel
Proef 5: Het zure vitamine C maakt dat de appel
niet bruin kleurt. De appelhelft zonder citroensap
wordt wel bruin als het aan de lucht wordt
blootgesteld. In je lichaam werkt vitamine C ook
op die manier. Je ziet het niet, maar het regelt
vanalles.
Proef 6: Het poeder is een mengsel van eiwit en
calcium.
5. Ondertussen hebben jullie al een idee wat gezonde
voeding inhoud. Nu wordt het tijd om je eigen eetgedrag
eens onder de loep te nemen. Doe hiervoor het testje en
print de resultaten uit.
6. Bespreek nu de resultaten van de test in je groepje. Denk
eens na over volgende vragen:
o Vind je het zelf nodig om iets te veranderen aan je
voedingspatroon?
o Wat kan je veranderen?
o Hoe ga je dit aanpakken?
Formuleer enkele tips om er een gezonde
voedingspatroon op na te houden. Noteer deze in je
bundel.
7. Een laatste belangrijk aandachtspunt om gezond te eten
is dat je regelmatig eet. Hierbij wil ik vooral de aandacht
vestigen op een gezond ontbijt. Na het lezen van enkele
richtlijnen rond het opstellen van een gezond ontbijten
kan je samen met je groepje een lekker, liefst origineel en
natuurlijk gezond ontbijt creëren. Schrijf dit ook neer in
je bundeltje.
8. Nu ga je met de ganse klas en de leerkracht samen zitten
en leg je de ideeën voor een gezond ontbijt bij elkaar.
Het is de bedoeling dat je in de loop van de week een
ontbijt organiseert. Je kan eventueel ook je ouders
uitnodigen, zo kan je ze ook nog iets bijleren.
9. Indien je nog vragen hebt over voeding dan kan je altijd
een berichtje sturen naar een diëtist.
Bronnen
Om de activiteiten te kunnen uitvoeren hebben de leerlingen volgende
zaken nodig:







Bundeltje per groep
Materiaal voor de opstelling van de voedingsdriehoek
Materiaal voor het uitvoeren van de proefjes
Computers
Printer
Internetaansluiting
E-mail ev. per groepje of één adres voor de ganse klas
Websites:
www.vig.be
www.schoolmelk.com
www.brood.net
www.spa.be
www.kanker.be
www.voorlichtingmvo.nl
www.iselinge.nl/scholenplein/pabolessen
www.internet-dietist.nl
Dit project kan enkel begeleid worden door de klasleraar. Eventueel kan
er ook een diëtiste mee instaan voor de begeleiding, maar dit is niet
noodzakelijk. Voor de uitwerking van het ontbijt zal het wel handiger
zijn als er wat extra begeleiding is. Eventueel kunnen de ouders dan
ook een handje toesteken.
Evaluatie
De evaluatie gebeurt tijdens het project zelf. Hierbij worden
verschillend punten geëvalueerd.
Ten eerste wordt er gekeken of de leerlingen de kennis rond de
voedingsdriehoek goed begrepen hebben. Hiervoor kunt u hun eigen
gecreëerde voedingsdriehoek beoordelen. Let er hierbij op dat alle
voedingswaren in de juiste groep onderverdeeld zijn en als dit niet zo is
welk argument de leerlingen hiervoor opgeven. Verder is de creativiteit
een belangrijk punt.
Voor het stuk over de voedingsstoffen kunt u het maken van de
proefjes beoordelen. Worden de proefjes goed uitgevoerd en werken
de leerlingen goed samen in het groepje?
Als laatste product is er het bundeltje per groep. Hierin kunt u het
ontbijt evalueren. Is het gezond? Is er rekening gehouden met de
gegeven informatie? Is er voldoende variatie uit de verschillenden
groepen van de voedingsdriehoek? Is het een beetje origineel?
Conclusie
Zoals in de inleiding al aangegeven is het belangrijk om zo vroeg
mogelijk te starten met gezondheidseducatie. Het aanleren hoe een
gezonde voeding eruit moet zien, is hierbij een essentiële taak.
Ongezonde voeding is vaak de oorzaak van heel wat welvaartsziekten,
denk maar aan diabetes, kanker,…
Door dit project hoop ik dat kinderen bewust geworden zijn van hun
eigen eetpatroon en ook weten hoe ze gezond(er) kunnen eten.
Referenties
De Beter (w)eters, een project over voeding voor groep 7 en 8 van het
basisonderwijs, Klaas Houterman, Jeltje Snel, Celeste Snoek,
Voorlichtingsbureau voor de Voeding, Den Haag, 1997 verkregen in
het GVO Gent
www.vig.be
www.kinderlinks.net
www.schoolmelk.com
www.brood.net
www.spa.be
www.kanker.be
www.voorlichtingmvo.nl
www.iselinge.nl/scholenplein/pabolessen
www.internet-dietist.nl
Laatst bewerkt op 9-2-00. Gebaseerd op de template van The WebQuest Page
Leerlingen.
Laat je leiden door
een wortel!
Een Internetproject over gezonde voeding voor de 6de klas
Ontworpen door
Els Martens,diëtiste, [email protected]
Inleiding | Taak | Proces | Evaluatie | Conclusie | Referenties |
Inleiding
Bart gaat naar een speciale school. Het is een school waar men met
volle teugen mag eten. Er is echter een grote voorwaarde en dat is dat
alles gezond moet zijn. Snoepjes zitten er bijgevolg niet in. Zoals jullie
waarschijnlijk wel weten zijn sommige lekkere dingen niet direct de
gezondste. Denk hierbij maar eens aan de hamburgers in het frietkraam
of de snoepjes uit de winkel. Hier kunnen jullie achterhalen wat dit
juist inhoud ' een gezonde voeding'. Laten we onze voeding eens van
wat dichterbij gaan bekijken.
Taak
Op deze site zal je:


Inzicht krijgen hoe een gezonde voeding eruitziet.
Je eigen eetgewoonte eens van dichterbij bekijken.



In groepjes enkele proefjes uitvoeren.
Een lekker en gezond ontbijt samenstellen aan de hand van de
verkregen informatie.
Jouw eigen ervaringen delen met je klasgenoten.
Proces
Voor dit project mag je zelf een groepje zoeken van vier à vijf
personen. Zorg er wel voor dat er zowel jongens als meisjes in
je groepje zitten. Per groep krijg je ook een bundeltje. Veel
plezier.
10. Ga met je groepje samen zitten en bedenk eens wat jullie
onder "gezonde voeding" verstaan. Schrijf deze
bedenkingen op in jullie bundeltje.
11. Om gezond te eten moeten we vanalles eten: groenten,
melkproducten, brood,… Om een idee te hebben hoeveel
en wat je allemaal moet eten op een dag stelden enkele
deskundigen ‘de voedingsdriehoek’ op. Deze is
onderverdeeld in verschillende groepen.
(Je kan
ook nog iets meer te weten komen over water, de tips
rond water, brood, fruit en melk.)
12. Nu jullie al veel meer weten over de voedingsdriehoek,
mag je er samen met je groepje eentje maken. Neem
hiervoor een groot karton en teken de driehoek over.
Verzamel de meegebrachte materialen (verpakkingen,
fruit, speelgoedeten) en plaats ze in het juiste vak van de
voedingsdriehoek. Indien een groep niet genoeg
vertegenwoordigd is, mag je er zelf enkele voedingswaren
bijtekenen. Als jullie driehoek af is, bespreek hem dan
samen met je leerkracht.
13. Zoals je in de voedingsdriehoek wel al gemerkt hebt, is
het belangrijk dat je in je voeding veel variatie brengt,
door uit elke groep wel iets te nuttigen. Dit is
noodzakelijk zodat je alle voedingsstoffen in voldoende
mate inneemt. Nu kunnen jullie enkele proefjes doen
rond de verschillende voedingsstoffen. Lees eerst de
informatie die je over een bepaalde voedingsstof vind en
doe daarna het proefje (dit vind je in je bundel). Vergeet
de vragen in de bundel niet te beantwoorden!
 Proef 1: koolhydraten
 Proef 2: eiwitten
 Proef 3: vetten (lees hier het gedichtje en klik de
woorden in kleur aan)
 Proef 4: vezels, nut van vezels
 Proef 5: vitaminen
 Proef 6: mineralen
Als jullie alle proeven gedaan hebben, worden de
resultaten met de ganse klas besproken.
14. Ondertussen hebben jullie al een idee wat gezonde
voeding inhoud. Nu wordt het tijd om je eigen eetgedrag
eens onder de loep te nemen. Doe hiervoor het testje en
print de resultaten uit.
15. Bespreek nu de resultaten van de test in je groepje. Denk
eens na over volgende vragen:
o Vind je het zelf nodig om iets te veranderen aan je
voedingspatroon?
o Wat kan je veranderen?
o Hoe ga je dit aanpakken?
Formuleer enkele tips om er een gezonde
voedingspatroon op na te houden. Noteer deze in je
bundel.
16. Een laatste belangrijk aandachtspunt om gezond te eten
is dat je regelmatig eet. Hierbij wil ik vooral de aandacht
vestigen op een gezond ontbijt. Na het lezen van enkele
richtlijnen rond het opstellen van een gezond ontbijten
kan je samen met je groepje een lekker, liefst origineel en
natuurlijk gezond ontbijt creëren. Schrijf dit ook neer in
je bundeltje.
17. Nu ga je met de ganse klas en de leerkracht samen zitten
en leg je de ideeën voor een gezond ontbijt bij elkaar.
Het is de bedoeling dat je in de loop van de week een
ontbijt organiseert. Je kan eventueel ook je ouders
uitnodigen, zo kan je ze ook nog iets bijleren.
18. Indien je nog vragen hebt over voeding dan kan je altijd
een berichtje sturen naar een diëtist.
Evaluatie
Tijdens jullie zoektocht naar gezonde voeding zal je leerkracht
evalueren. Hij/zij zal hierbij letten op volgende punten.



Voedingsdriehoek: Plaatste je alles in de juiste
groepen en is het
aantrekkelijk?
Voedingsstoffen:
Voerde je de proefjes goed uit
met je groepje?
Het bundeltje:
Heb je een origineel, gezond
ontbijt gemaakt en heb je
hierbij rekening gehouden met
de gegeven informatie?
Conclusie
Dit is het einde van jullie project over gezonde voeding. Ik hoop dat
jullie iets meer te weten gekomen zijn over voeding en het nut van al
dit gezond eten.
Door met elkaar in gesprek te treden, hebben jullie ook kunnen ervaren
dat iedereen er wel zijn eigen voedingsgewoonten op na houdt. Dit
kan, maar hou de voedingsdriehoek in het oog. Zo kan je er een
gezonde leefwijze op na houden.
Referenties
De Beter (w)eters, een project over voeding voor groep 7 en 8 van het
basisonderwijs, Klaas Houterman, Jeltje Snel, Celeste Snoek,
Voorlichtingsbureau voor de Voeding, Den Haag, 1997
www.vig.be
www.kinderlinks.net
www.schoolmelk.com
www.brood.net
www.spa.be
www.kanker.be
www.voorlichtingmvo.nl
www.iselinge.nl/scholenplein/pabolessen
www.internet-dietist.nl
Laatst bewerkt op 2001-03-13. Gebaseerd op de template van The WebQuest Page