Omgaan met de gevolgen van trombose Een persoon is meer dan zijn ziekte maatschappelijk relationeel psychisch lichamelijk Zorg ervoor dat je geen bijverschijnsel van je ziekte wordt. Werk Vrienden Partner Kinderen Overtuigingen Persoonlijke doelen Verwachtingen Zingeving Emotie Achtergrond Biomedische aspecten Lichamelijke beperkingen Risicomanagement Het aanpassingsproces: groei in verschillende fases 1. Confrontatie en diagnose 2. De herstelfase: het streven naar herstel en veiligheid 3. De verwerkingsfase: confrontatie met- en acceptatie van blijvende gevolgen en beperkingen, 4. De aanpassingsfase; aanpassing aan definitieve verandering en zoeken naar nieuwe mogelijkheden. 1. Confrontatie en diagnose Problemen bij confrontatie en diagnose Traumatische confrontatie: Levensbedreigend incident dat uit het niets lijkt te komen met als gevolg een voortdurende ervaring van dreiging Onjuiste diagnose: Symptomen worden niet goed geinterpreteerd door zorgverlener met als gevolg restschade of nieuwe incidenten. Onzekerheid of conflicten met zorgverlening Juiste diagnose: Confrontatie met de ernst van de aandoening. 2. Streven naar herstel / Bestrijden van draaglast Herstellen wat hersteld kan worden en het minimaliseren van de gevolgen. Streven naar herstel / Bestrijden van draaglast Focus patiënt / partner Behoefte Medische therapie Instellen medicatie Aanpassen van leefstijl Herkennen en adequaat reageren op symptomen Omgaan met nieuwe lichamelijke grenzen Voorlichting, informatie en begeleiding m.b.t. deze gevolgen Kortom: patiënt en partner zijn met name gericht op de lichamelijke gevolgen 3. Verwerking / Herkennen van blijvende draaglast Dagelijkse confrontatie met beperkingen. Besef van blijvende draaglast Verwerking / Herkenning van blijvende draaglast Focus patiënt / partner Behoefte Confrontatie met de blijvende gevolgen: vermoeidheid, omgaan met dreiging, invaliderende gevolgen Luisterend oor, (h)erkenning problematiek (On)begrip omgeving: gezin, vrienden, werkgever, instanties Opgeven van het gevecht tegen de blijvende gevolgen / opgeven hoop op volledig herstel Emotioneel verwerken hiervan / stilstaan bij deze gevolgen 4. Aanpassing aan blijvende gevolgen/ Vergroten draagkracht Zoeken naar mogelijkheden die er zijn ondanks de beperkingen. Aandacht voor waardevolle momenten Aanpassing / Vergroten draagkracht Focus patiënt / partner Behoefte Aandacht richten op de mogelijkheden die er nog zijn binnen de beperkingen Nieuwe (aangepaste) activiteiten Openstaan voor waardevolle momenten en ervaringen Rust, tijd, ontspanning 3. Afstemmen op het aanpassingsproces Het aanpassingsproces acuut medische ingrepen / therapie herstel omgaan met ziekte chronisch verwerking / aanpassing omgaan met de blijvende gevolgenndaire preventie Verschil in problematiek gedurende de verschillende fases • Herstelfase: focus met name op lichamelijke aspecten van ziekte en eventueel traumatische aspecten door ontstaan of diagnose ziekte • Chronische fase: ontstaan van psychosociale problematiek door: confrontatie met beperkingen (onzichtbare) gevolgen waarvan men zich nog niet bewust was besef dat bepaalde gevolgen definitief zijn terugval / nieuwe incidenten Draaglast en draagkracht: Zoeken naar een nieuwe balans 1. Verminderen draaglast 2. (H)erkennen blijvende draaglast 3. Vergroten draagkracht Afstemmen op het aanpassingsproces acuut revalidatie chronisch herstel verminderen draaglast preventie verwerking / aanpassing (h)erkennen blijvende draaglast vergroten draagkrachtaire Probleem versus doelgericht Probleemgericht (Draaglast) Doelgericht (Draagkracht) • Gericht op oorzaak • Gericht op doel • Verleden • Toekomst • Wat is moeilijk? • Wat is mogelijk? • Waar wil ik vanaf? • Waar wil ik naartoe? • Focus op wat niet werkt (klacht) • Focus op wat werkt (kracht) • Het probleem is er altijd • Het probleem is er niet altijd • De zorgverlener is de expert over de situatie • Patient is expert over eigen leven en ervaringen • De zorgverlener stelt de doelen • Patient stelt doelen • De zorgverlener lost de problemen op • De zorgverlener is coach • Ziekte staat centraal • De persoon staat centraal Te probleemgericht: Blijven vechten op een terrein waar geen winst valt te behalen Te oplossingsgericht: positief denken dat niet is geworteld in de realiteit. Eerst stilstaan bij de problematiek, dan op zoek naar mogelijkheden Aandacht voor ontspannen, prettige, momenten vergroot de draagkracht Geef mij kalmte om te aanvaarden Wat ik niet kan veranderen Moed om te veranderen wat ik kan veranderen En wijsheid om tussen deze twee Onderscheid te maken