Het Toverbos

Het Toverbos
Niki Jeannin
‘Het Toverbos’
• De methode van « Het Toverbos » is een vorm
van psychodrama met kinderen.
• Ontwikkeld door Niki Jeannin, onder
supervisie van prof. Peter Adriaenssens (UZKULeuven).
2
‘Het Toverbos’
• Het Toverbos is een intermediaire ruimte waarin
kinderen via spel met dierenhandpoppen komen
tot constructie en reconstructie van dit verhaal.
• Kinderen komen tot creatie.Ervaringen die
kinderen opdoen dragen bij tot hun ontwikkeling
als ze zich veilig voelen.
• Binnen Het Toverbos wordt aan kinderen een
ruimte geboden waarbinnen ze zelf hun verhaal
maken.
• De basis hiervoor is de begeleidende volwassene
met kennis en combinatie van coachen en visie
op spel.
3
‘Het Toverbos’
• ‘Het Toverbos’ als ideale oefen – en experimenteerplek voor
situaties uit het dagelijks leven.
• ‘Het Toverbos’ is een veilige plek om verborgen gevoelens te
uiten er ermee te spelen.
• In ‘Het Toverbos’ kan het kind zich uitdrukken zonder bang te
zijn voor afwijzing.
• Via ‘Het Toverbos leren kinderen om zelf
verantwoordelijkheid te dragen en zelf problemen op te
lossen.
• ‘Het Toverbos’ kan voor de volwassene een hulpmiddel zijn
om beter zicht te krijgen op een probleemgebied bij het kind.
Doel
Preventief de sociaal-emotionele ontwikkeling
van kinderen bevorderen.
- Ervaringen in het leggen van sociale contacten en
het verruimen ervan.
- Bevorderen van sociale weerbaarheid.
- Leren omgaan met eigen gevoelens en die van
anderen.
- Leren omgaan met conflicten en bedenken van
nieuwe uitwegen voor problemen.
5
De kleuters aan het woord: filmpje
Concreet
- Kleuters kruipen in de huid van een zelfgekozen dier.
- Vanuit de dierenrol bepalen ze zelf de inhoud van de
rollenspelen.
- De juf speelt mee als Grote Vogel en begeleidt de
kleuters.
- De centrale vraag: ‘Hoe gaan we dit nu oplossen?
WAT DOE JE IN HET TOVERBOS?
SAMEN SPELEN STAAT CENTRAAL. HET SPEL IS DE MOTOR OM HET PROCES
VAN SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING TE STIMULEREN. AL SPELEND
LEREN OMGAAN MET EIGEN GEVOELENS, GEVOELENS VAN ANDEREN,
OMGAAN MET CONFLICTEN, BEDENKEN VAN NIEUWE UITWEGEN VOOR
PROBLEMEN…
7
Pijler 1- Groep
Pijler 2 - Toverplein
Pijler 3 - Dierenhandpoppen
Pijler 4 - Coach – Grote Vogel
De vier pijlers van ‘Het Toverbos’
Groep van
leeftijdsgenoten
Toverplein
Handpoppen
Coach
-Leren over zichzelf
door naar anderen
te kijken.
Afgebakende
cirkelvormige
ruimte
-Kleuters kruipen in
de huid van hun
dier.
-Observeren.
-Leren verschillen
en nuances tussen
hun eigen verhaal
en dat van anderen
sneller herkennen
en onder woorden
brengen.
-Verborgen
gevoelens uiten en
ermee spelen.
-Nieuwe situaties/
gedragingen
uitproberen.
-Geleerde blijft
beter bij.
-Meespelen als
Grote Vogel.
-Ontwikkelingsstimulerend
begeleiden?
De drie fasen van ‘Het Toverbos’
WARMING UP
ACTIEFASE
VERBONDEN AFRONDEN
Kring
Toverspreuk
Terugkeer naar het
Toverplein
Nemen van de
dierenhandpop
Begroeting
Bespreking
Afspraken
Toverbos begint
Verdwijnen van ‘Het
Toverbos’
Begeleiding
Uitdoen van de
dierenhandpop
Terugblik met de
groep
‘Het Toverbos’: Warming Up
WARMING UP
Kring


Rustritueel.
Loslaten.
Nemen van de dierenhandpop 
Dierenhandpop op de hand.
Afspraken
Gulden regels.
Diepgang in de afspraken.
Ruststoel.



‘Het Toverbos’: Warming Up
‘Het Toverbos’: Actiefase
ACTIEFASE
Toverspreuk

Begroeting



Toverbos begint


Begeleiding



Toverwoord van stil naar luid
naar stil.
Respect voor bange kinderen.
Begroeting van Grote Vogel.
Iedereen is nu een dier.
Opstartmogelijkheden vanuit de
coach.
Starten vanuit persoonlijke
mededelingen.
Observeren.
Meespelen.
Begeleiden.
‘Het Toverbos’: Actiefase
BEGELEIDING TIJDENS DE TOVERBOSSESSIES
Bied groeimogelijkheden aan
het kind



Nieuwe rollen vervullen.
Nieuwe oplossingen uitproberen en ervaren.
Met andere kinderen samenspelen.
Stimuleer het
probleemoplossend
vermogen



Hoe gaan we dat nu oplossen?
Las stilte in.
Laat fouten uitspelen.
Probeer spiegelend te
luisteren

Geef terug wat je waarneemt, met woorden en
gebaren.
Streven naar een
gemeenschappelijk verhaal

Wees verrast over een thema en laat dit
uitgroeien tot een gemeenschappelijk verhaal.
Veroordeel nooit het
kind/dier, maar wel zijn
gedrag
Begeleiden van gevoelens

Ik-boodschap



Toon je eigen gevoelens als Grote Vogel.
Accepteer de gevoelens van de kleuter.
Leef je in in de gevoelens van de kleuter en
benoem ze.
Stimuleer kinderen om rekening te houden met
gevoelens/gedachten van anderen.
Begeleiding

Korte fragmenten
‘Het Toverbos’: Verbonden
afronden
AFRONDINGSFASE
Terugkeer naar het Toverplein


Bespreking

Grote Vogel geeft aan dat het
tijd is om terug te keren.
Rekening houden met het
loslaten.
Bespreking vanuit de dierenrol.
Verdwijnen van ‘Het Toverbos’ 
Toverwoord van stil naar luid
en van luid naar stil.
Uitdoen van de dierenhandpop 
Ik was… en ik ben…
Terugblik met de groep
Nabespreking.

‘Het Toverbos’: Verbonden
afronden
Tips voor starters
- Heb je zin om te
spelen?
- Leer kijken naar
belang en betekenis
van spel.
- Geef kinderen tijd.
Speel mee op hun
ritme.
Afsluiter
Wat streeft ‘Het Toverbos’ na?
Interview Prof. Peter Adriaenssens.
Met dank aan
•
•
•
•
Centrumschool De Knipoog, te Tollembeek.
Gesubsidieerde Vrije Basisschool Booischot.
Niki Jeannin, Catherine Malfait, Prof. P. Adriaenssens, Gaby Smets en Lien Brancart.
Vzw en Stichting Ga voor Geluk, Hogeschool-Universiteit Brussel en UZ Leuven.