Ouderen doen ertoe - Nico van der Voet

Ouderen doen ertoe
Een avond voor vrijwilligers in de
ouderenzorg
Stellingen, mee eens of oneens?
• We kunnen het leven in vier fases verdelen: 1-25 jaar is
de lente, 25-50 de zomer, 50-75 de herfst, 75-100 jaar
is de winter van het leven.
• Ouderen moet je stimuleren en doen alsof ze nog jaren
mee kunnen komen.
• Gelovige ouderen hebben het een stuk makkelijker dan
ongelovige ouderen.
Uitgangspunt 1
• Het leven is niet alleen een gave maar ook een
opgave. Ouderen moeten het durven leven tot
het einde, mede door het in Gods hand te
leggen (Rom. 14:7,8).
• Wij moeten hen ondersteunen om dat zo
kwaliteitsvol mogelijk te doen!
Uitgangspunt 2
• Wie vrijwilligerswerk doet kan alleen een
relatie / verbinding met ouderen hebben
vanuit respect voor hun eigenheid.
• Tegelijkertijd heeft een vrijwilliger ook zijn of
haar eigen identiteit en gedachten bij de
ondersteuning. Die kunnen vanuit een
luisterhouding ter sprake komen.
Echte ouderdom is zwaar
•
•
•
•
•
•
•
Aftakeling
Vereenzaming
Contacten onderhouden wordt moeizamer
Verveling
Zorg om een zieke partner
De leefwereld wordt steeds kleiner
Afhankelijkheid + machteloosheid Dreigend
gevoel van zinloosheid, levensmoeheid,
vreugdeloosheid, depressiviteit, knorrigheid.
De grootste innerlijke last
… is het veranderd mensbeeld. Dat is technisch
geworden. Dát maakt mensen levensmoe.
Een mens is als een auto: je repareert en vervangt
onderdelen tot de auto total-loss verklaard moet worden.
Dan kan hij naar de schroothoop.
Vroeger was een oudere er bijna – bij God, nu is een
oudere er bijna geweest. Dan verliest de ouderdom zin.
Ouderenzorg richt zich op
•
•
•
•
•
Een goede woon- en leefomgeving
Participatie in familie, samenleving en gemeente
Mentaal welbevinden, autonomie
Lichamelijk welbevinden, gezondheid
Geestelijk welbevinden, geloofs- en
levensovertuiging
 Dit moet ZO LANG MOGELIJK bevorderd worden;
wat kunt u doen?
Geloof- en levensovertuiging
• Aandacht voor geloofs- en levensvragen (ook
door vrijwilligers) op het goede moment
• Verdiepen van geloof door, waar zinvol, het
dagelijkse verhaal te verbinden met het grote
Verhaal van God
• Vieren (bidden, uit de bijbel lezen, zingen,
rituelen)
 Taak van de pastor? Wat kunt u doen?
Geloofs- en levensvragen gaan over
- Het levensverhaal (het begrijpen ervan)
- Verlieservaringen, oude pijn, onvervuldheden,
gebrokenheid (in relaties)
- Sterfelijkheid, angst voor lijden, angst voor het
naderende afscheid, loslaten
- Zorgen, bijv. om (klein)kinderen, maar ook om
eigen eenzaamheid en verveling
- Geloofszekerheid, God ontmoeten, verwáchten
‘Heeft het leven nog zin?’
•
•
•
•
Zin van het leven 
Zin van mijn leven 
Zin in mijn leven 
Zin in vandaag! (Ps. 143:8; Matth. 6:34)
Wij kunnen ouderen helpen om zin in vandaag
te hebben. Wat kunt u doen of bedenken?
Ouderen hebben zin in vandaag
• als alledaagse behoeften vervuld worden; ze
kunnen ontspannen, alleen of met anderen.
• als ze iets kunnen doen met of voor een
ander; luisterend oor bieden; vertellen
• als ze met God leven, kunnen danken niet
voor maar onder alle omstandigheden
Zin in vandaag heeft dus met ‘ik’, ‘wij’, ‘Hij’ te
maken.
Participatie = erbij horen
Ouderen willen participeren en zo van betekenis
zijn:
• Ze zijn erfdelers van levenswijsheid, cultuur,
normen en waarden, geloof, geschiedenis
• Ze zijn hoorders én vertellers
• Ze willen niet alleen ontvangen en dankjewel
zeggen, maar ook geven!
• Paulus roept daar ook toe op (1 Tim. 6:17-19)
 Hoe kun je dit activeren?
Luisteren
• ‘Ouderen zijn hoorders en vertellers’ (vorige
dia). Wij draaien het vaak om: wij praten en zij
moeten naar ons luisteren.
• Toon echte belangstelling voor wat ouderen te
vertellen hebben, luisteren naar hun grote en
kleine verhalen en belevenissen. (Soms kun je
daarvoor zelfs jongeren inschakelen!)
• En als ze eens in herhaling vallen: heb geduld
Netwerken
• Ouderen participeren in bestaande
gemeenschappen (gezin, buren, familie, kerk,
vrienden, voetbalclub)
• De zorggemeenschap (professioneel, vrijwillig)
vervangt die niet maar vult ze aan
 wat kunt u doen om bestaande netwerken,
die kleiner worden, actief te houden of nieuwe
netwerken te vormen? (Denk ook aan digitale
media)
Jaargetijden
• De levensjaargetijden lopen door elkaar. Op je
dertigste kun je een winterperiode meemaken
en in hoge ouderdom de lente.
• Psalm 93:13-16. De rechtvaardigen bloeien
zelfs nog in de ouderdom. Dat heeft wel met
de grond te maken waarin ze geplant zijn.
• Geniet van de vruchten die ouderen geven en
deel af en toe wat (gelovige) mest uit.